Υπόθεση C‑296/12

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

κατά

Βασιλείου του Βελγίου

«Παράβαση κράτους μέλους — Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών — Ελεύθερη κίνηση των κεφαλαίων — Φόρος εισοδήματος — Εισφορές οι οποίες καταβάλλονται στο πλαίσιο αποταμιευτικού-συνταξιοδοτικού προγράμματος — Μείωση του φόρου μόνον ως προς τις εισφορές οι οποίες καταβάλλονται σε φορείς ή οργανισμούς που έχουν την έδρα τους στην ημεδαπή — Συνοχή του φορολογικού συστήματος — Αποτελεσματικότητα των φορολογικών ελέγχων»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (δέκατο τμήμα) της 23ης Ιανουαρίου 2014

Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών – Περιορισμοί – Φορολογική νομοθεσία – Φόρος εισοδήματος – Εθνική ρύθμιση η οποία προβλέπει μείωση του φόρου ως προς τις εισφορές οι οποίες καταβάλλονται στο πλαίσιο αποταμιευτικού-συνταξιοδοτικού προγράμματος, μόνον εφόσον πρόκειται για εισφορές που έχουν καταβληθεί σε φορείς ή οργανισμούς εγκατεστημένους στην ημεδαπή – Δεν επιτρέπεται – Δικαιολογητικός λόγος – Δεν υφίσταται

(Άρθρο 56 ΣΛΕΕ)

Παραβαίνει τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 56 ΣΛΕΕ κράτος μέλος το οποίο θεσπίζει και διατηρεί σε ισχύ ρύθμιση που προβλέπει μείωση φόρου ως προς εισφορές στο πλαίσιο αποταμιευτικών-συνταξιοδοτικών προγραμμάτων αλλά εφαρμόζεται μόνον επί των εισφορών οι οποίες καταβάλλονται σε φορείς ή οργανισμούς εγκατεστημένους στην ημεδαπή.

Συγκεκριμένα, η ρύθμιση αυτή είναι πιθανό να αποθαρρύνει τόσο τους φορολογουμένους στο συγκεκριμένο κράτος μέλος να συνάψουν σύμβαση είτε για ατομικό αποταμιευτικό-συνταξιοδοτικό πρόγραμμα ή συνταξιοδοτικό αμοιβαίο κεφάλαιο είτε για αποταμιευτικό-ασφαλιστικό πρόγραμμα με χρηματοπιστωτικούς φορείς ή ασφαλιστικούς οργανισμούς εγκατεστημένους σε άλλο κράτος μέλος όσο και τους οικείους φορείς και οργανισμούς να παράσχουν τις υπηρεσίες τους στην αγορά του πρώτου κράτους μέλους. Κατά συνέπεια, πρόκειται για εμπόδιο στην ελεύθερη παροχή υπηρεσιών.

Εντούτοις, μια τέτοια ρύθμιση, η οποία ενδέχεται να θίγει ή να καθιστά λιγότερο ελκυστική την άσκηση της θεμελιώδους ελευθερίας που αφορά την παροχή υπηρεσιών, μπορεί πάντως να επιτρέπεται, υπό την προϋπόθεση ότι επιδιώκει σκοπό γενικού συμφέροντος, ότι είναι κατάλληλη για την υλοποίηση του επιδιωκόμενου σκοπού και ότι δεν υπερβαίνει το αναγκαίο για την επίτευξη του σκοπού αυτού μέτρο.

Εν προκειμένω όμως, το εμπόδιο στην ελεύθερη παροχή υπηρεσιών το οποίο προκύπτει από τη συγκεκριμένη ρύθμιση δεν είναι δυνατό να δικαιολογηθεί από τον σκοπό της διασφάλισης της αποτελεσματικότητας των φορολογικών ελέγχων. Επιπλέον, η σύναψη σύμβασης για αποταμιευτικό-συνταξιοδοτικό πρόγραμμα με χρηματοπιστωτικό φορέα εγκατεστημένο σε άλλο κράτος μέλος δεν μπορεί αυτή καθ’ εαυτήν να θίξει τη συνοχή του επίμαχου εθνικού φορολογικού συστήματος. Εξυπακούεται δε ότι το οικείο κράτος μέλος είναι ελεύθερο να ασκήσει τη σχετική του εξουσία και να φορολογήσει τα εισοδήματα που προέρχονται από αποταμιευτικό-συνταξιοδοτικό πρόγραμμα και συνίστανται στις παροχές τις οποίες καταβάλλει εγκατεστημένος σε άλλο κράτος μέλος χρηματοπιστωτικός φορέας σε έναν φορολογούμενο που εξακολουθεί να κατοικεί στο πρώτο κράτος μέλος κατά τον χρόνο της καταβολής των παροχών αυτών, σε αντιστάθμισμα προς τις εισφορές σε σχέση με τις οποίες είχε χορηγήσει το πλεονέκτημα της μείωσης του φόρου.

(βλ. σκέψεις 30-32, 39, 50, 52 και διατακτ.)

Υπόθεση C‑296/12

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

κατά

Βασιλείου του Βελγίου

«Παράβαση κράτους μέλους — Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών — Ελεύθερη κίνηση των κεφαλαίων — Φόρος εισοδήματος — Εισφορές οι οποίες καταβάλλονται στο πλαίσιο αποταμιευτικού-συνταξιοδοτικού προγράμματος — Μείωση του φόρου μόνον ως προς τις εισφορές οι οποίες καταβάλλονται σε φορείς ή οργανισμούς που έχουν την έδρα τους στην ημεδαπή — Συνοχή του φορολογικού συστήματος — Αποτελεσματικότητα των φορολογικών ελέγχων»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (δέκατο τμήμα) της 23ης Ιανουαρίου 2014

Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών — Περιορισμοί — Φορολογική νομοθεσία — Φόρος εισοδήματος — Εθνική ρύθμιση η οποία προβλέπει μείωση του φόρου ως προς τις εισφορές οι οποίες καταβάλλονται στο πλαίσιο αποταμιευτικού-συνταξιοδοτικού προγράμματος, μόνον εφόσον πρόκειται για εισφορές που έχουν καταβληθεί σε φορείς ή οργανισμούς εγκατεστημένους στην ημεδαπή — Δεν επιτρέπεται — Δικαιολογητικός λόγος — Δεν υφίσταται

(Άρθρο 56 ΣΛΕΕ)

Παραβαίνει τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 56 ΣΛΕΕ κράτος μέλος το οποίο θεσπίζει και διατηρεί σε ισχύ ρύθμιση που προβλέπει μείωση φόρου ως προς εισφορές στο πλαίσιο αποταμιευτικών-συνταξιοδοτικών προγραμμάτων αλλά εφαρμόζεται μόνον επί των εισφορών οι οποίες καταβάλλονται σε φορείς ή οργανισμούς εγκατεστημένους στην ημεδαπή.

Συγκεκριμένα, η ρύθμιση αυτή είναι πιθανό να αποθαρρύνει τόσο τους φορολογουμένους στο συγκεκριμένο κράτος μέλος να συνάψουν σύμβαση είτε για ατομικό αποταμιευτικό-συνταξιοδοτικό πρόγραμμα ή συνταξιοδοτικό αμοιβαίο κεφάλαιο είτε για αποταμιευτικό-ασφαλιστικό πρόγραμμα με χρηματοπιστωτικούς φορείς ή ασφαλιστικούς οργανισμούς εγκατεστημένους σε άλλο κράτος μέλος όσο και τους οικείους φορείς και οργανισμούς να παράσχουν τις υπηρεσίες τους στην αγορά του πρώτου κράτους μέλους. Κατά συνέπεια, πρόκειται για εμπόδιο στην ελεύθερη παροχή υπηρεσιών.

Εντούτοις, μια τέτοια ρύθμιση, η οποία ενδέχεται να θίγει ή να καθιστά λιγότερο ελκυστική την άσκηση της θεμελιώδους ελευθερίας που αφορά την παροχή υπηρεσιών, μπορεί πάντως να επιτρέπεται, υπό την προϋπόθεση ότι επιδιώκει σκοπό γενικού συμφέροντος, ότι είναι κατάλληλη για την υλοποίηση του επιδιωκόμενου σκοπού και ότι δεν υπερβαίνει το αναγκαίο για την επίτευξη του σκοπού αυτού μέτρο.

Εν προκειμένω όμως, το εμπόδιο στην ελεύθερη παροχή υπηρεσιών το οποίο προκύπτει από τη συγκεκριμένη ρύθμιση δεν είναι δυνατό να δικαιολογηθεί από τον σκοπό της διασφάλισης της αποτελεσματικότητας των φορολογικών ελέγχων. Επιπλέον, η σύναψη σύμβασης για αποταμιευτικό-συνταξιοδοτικό πρόγραμμα με χρηματοπιστωτικό φορέα εγκατεστημένο σε άλλο κράτος μέλος δεν μπορεί αυτή καθ’ εαυτήν να θίξει τη συνοχή του επίμαχου εθνικού φορολογικού συστήματος. Εξυπακούεται δε ότι το οικείο κράτος μέλος είναι ελεύθερο να ασκήσει τη σχετική του εξουσία και να φορολογήσει τα εισοδήματα που προέρχονται από αποταμιευτικό-συνταξιοδοτικό πρόγραμμα και συνίστανται στις παροχές τις οποίες καταβάλλει εγκατεστημένος σε άλλο κράτος μέλος χρηματοπιστωτικός φορέας σε έναν φορολογούμενο που εξακολουθεί να κατοικεί στο πρώτο κράτος μέλος κατά τον χρόνο της καταβολής των παροχών αυτών, σε αντιστάθμισμα προς τις εισφορές σε σχέση με τις οποίες είχε χορηγήσει το πλεονέκτημα της μείωσης του φόρου.

(βλ. σκέψεις 30-32, 39, 50, 52 και διατακτ.)