Υπόθεση C‑66/13

Green Network SpA

κατά

Autorità per l’energia elettrica e il gas

(αίτηση του Consiglio di Stato Cour για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή — Εθνικό σύστημα στηρίξεως της καταναλώσεως ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας — Υποχρέωση των παραγωγών και των εισαγωγέων ηλεκτρικής ενέργειας να εγχύουν στο εθνικό δίκτυο ορισμένη ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας που έχει παραχθεί από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή, σε διαφορετική περίπτωση, να αγοράζουν “πράσινα πιστοποιητικά” από την αρμόδια αρχή — Υποχρέωση προσκομίσεως πιστοποιητικών που βεβαιώνουν την πράσινη προέλευση της ηλεκτρικής ενέργειας που παρήχθη ή εισήχθη, προκειμένου να αποδειχθεί ότι πραγματοποιήθηκε η έγχυση της ενέργειας — Αποδοχή πιστοποιητικών που εκδίδονται σε τρίτο κράτος υπό την προϋπόθεση της συνάψεως διμερούς συμφωνίας μεταξύ του τρίτου κράτους και του οικείου κράτους μέλους ή συμφωνίας μεταξύ του διαχειριστή του εθνικού δικτύου του εν λόγω κράτους μέλους και ομόλογης αρχής του τρίτου κράτους — Οδηγία 2001/77/ΕΚ — Εξωτερική αρμοδιότητα της Κοινότητας — Ειλικρινής συνεργασία»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα) της 26ης Νοεμβρίου 2014

1. Διεθνείς συμφωνίες – Αρμοδιότητα της Κοινότητας – Θεμελίωση αποκλειστικής εξωτερικής αρμοδιότητας της Κοινότητας λόγω της ασκήσεως της εσωτερικής της αρμοδιότητας – Προϋποθέσεις

   (Άρθρο 3 § 2 ΣΛΕΕ)

2. Περιβάλλον – Προαγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας – Οδηγία 2001/77 – Εγγύηση προελεύσεως – Διεθνείς συμφωνίες – Σύναψη – Αποκλειστική εξωτερική αρμοδιότητα της Κοινότητας – Εθνική διάταξη που προβλέπει τη σύναψη συμφωνίας μεταξύ κράτους μέλους και τρίτου κράτους σχετικά με εγγύηση προελεύσεως που αφορά την ενέργεια που εισάγεται από το τρίτο κράτος – Κίνδυνος να επηρεαστούν οι κοινοτικοί κανόνες – Δεν επιτρέπεται

   (Οδηγία 2001/77 του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 4 και 5)

3. Περιβάλλον – Προαγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας – Οδηγία 2001//77 – Εγγύηση προελεύσεως – Διεθνείς συμφωνίες – Σύναψη – Αποκλειστική εξωτερική αρμοδιότητα της Κοινότητας – Εθνική διάταξη που προβλέπει τη σύναψη συμφωνίας μεταξύ του διαχειριστή του εθνικού δικτύου κράτους μέλους και αντίστοιχης τοπικής αρχής τρίτου κράτους – Εφαρμογή της διατάξεως αυτής στη θέση μεταγενέστερης ανάλογης εθνικής διατάξεως που έχει κριθεί αντίθετη προς την αποκλειστική εξωτερική αρμοδιότητα της Κοινότητας – Δεν επιτρέπεται

   (Άρθρο 10 EK· oδηγία 2001/77 του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 4 και 5)

1.  Καθόσον η Κοινότητα έχει μόνον δοτές αρμοδιότητες, η ύπαρξη αρμοδιότητας και μάλιστα αποκλειστικής πρέπει να θεμελιώνεται σε πορίσματα που συνάγονται κατόπιν σφαιρικής και συγκεκριμένης αναλύσεως της υφιστάμενης σχέσεως μεταξύ της διεθνούς συμφωνίας της οποίας εξετάζεται η σύναψη και του ισχύοντος κοινοτικού δικαίου. Η ανάλυση αυτή πρέπει να λαμβάνει υπόψη τους τομείς που καλύπτουν, αντιστοίχως, οι κοινοτικοί κανόνες και οι διατάξεις της υπό εξέταση συμφωνίας, τις προβλέψιμες προοπτικές εξελίξεώς τους, καθώς και το είδος και το περιεχόμενο αυτών των κανόνων και διατάξεων, προκειμένου να διακριβωθεί αν η επίμαχη συμφωνία ενδέχεται να θίξει την ενιαία και ομοιόμορφη εφαρμογή των κοινοτικών κανόνων και την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος που θεσπίζεται με τους κανόνες αυτούς.

   (βλ. σκέψη 33)

2.  H Συνθήκη ΕΚ πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι, βάσει των διατάξεων της οδηγίας 2001/77, για την προαγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, η Ευρωπαϊκή Κοινότητα έχει αποκλειστική εξωτερική αρμοδιότητα η οποία αντιτίθεται σε εθνική διάταξη που προβλέπει την απαλλαγή από την υποχρέωση αγοράς πράσινων πιστοποιητικών λόγω της εγχύσεως, στην εθνική καταναλωτική αγορά, ηλεκτρικής ενέργειας η οποία έχει εισαχθεί από τρίτο κράτος, υπό την προϋπόθεση της προηγούμενης συνάψεως συμφωνίας μεταξύ κράτους μέλους και του τρίτου κράτους, βάσει της οποίας παρέχεται εγγύηση ότι η ούτως εισαγόμενη ηλεκτρική ενέργεια είναι ενέργεια που έχει παραχθεί από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κατά τους ίδιους όρους με αυτούς που προβλέπονται στο άρθρο 5 της οδηγίας.

   Πράγματι, η σύναψη τέτοιων συμφωνιών από τα κράτη μέλη χωρίς κάποια σχετική εξουσιοδότηση από την οδηγία 2001/77 ενδέχεται να θίξει, αφενός, τον σκοπό που υπηρετεί η ανωτέρω οδηγία σχετικά με την περαιτέρω αύξηση της συμβολής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην εσωτερική αγορά ενέργειας και, αφετέρου, την υποχρέωση που υπέχουν τα κράτη μέλη να αυξήσουν την παραγωγή πράσινης ενέργειας ώστε να συμβάλουν στην επίτευξη των εθνικών στόχων που τους έχουν τεθεί βάσει του άρθρου 3 της οδηγίας αυτής και να συμβάλουν, έτσι, στην επίτευξη του συνολικού ενδεικτικού στόχου σε επίπεδο Κοινότητας.

   Συναφώς, εθνική διάταξη που θέτει σε κίνηση διαδικασία προορισμένη να καταλήξει στη σύναψη τέτοιας συμφωνίας είναι αρκετή για να θίξει την αποκλειστική εξωτερική αρμοδιότητα της Κοινότητας.

   (βλ. σκέψεις 38, 55, 59,60, 65 διατακτ.1)

3.  Σε περίπτωση που εθνικό δικαστήριο αποκλείσει την εφαρμογή εθνικής διατάξεως, λόγω αντιθέσεως αυτής προς αποκλειστική εξωτερική αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο ζήτημα της προαγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές, το δίκαιο της Ένωσης και ιδίως η αρχή της ειλικρινούς συνεργασίας που κατοχυρώνεται στο άρθρο 10 ΕΚ, αντιτίθεται στην εφαρμογή από το δικαστήριο αυτό στη θέση της πρώτης διατάξεως προγενέστερη εθνική διάταξη, κατ’ ουσίαν αντίστοιχη με την πρώτη, η οποία προβλέπει την απαλλαγή από την υποχρέωση αγοράς πράσινων πιστοποιητικών λόγω της εγχύσεως, στην εθνική καταναλωτική αγορά, ηλεκτρικής ενέργειας που έχει εισαχθεί από τρίτο κράτος, υπό την προϋπόθεση της προηγούμενης συνάψεως μεταξύ του διαχειριστή του εθνικού δικτύου και αντίστοιχης εθνικής αρχής του τρίτου αυτού κράτους, συμφωνίας σχετικά με τη διαδικασία ελέγχου που απαιτείται προκειμένου να πιστοποιηθεί ότι η ηλεκτρική ενέργεια που εισάγεται κατ’ αυτό τον τρόπο είναι ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

   (βλ. σκέψεις 68, 73, 74, διατακτ. 2)

Υπόθεση C‑66/13

Green Network SpA

κατά

Autorità per l’energia elettrica e il gas

(αίτηση του Consiglio di Stato Cour για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή — Εθνικό σύστημα στηρίξεως της καταναλώσεως ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας — Υποχρέωση των παραγωγών και των εισαγωγέων ηλεκτρικής ενέργειας να εγχύουν στο εθνικό δίκτυο ορισμένη ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας που έχει παραχθεί από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή, σε διαφορετική περίπτωση, να αγοράζουν “πράσινα πιστοποιητικά” από την αρμόδια αρχή — Υποχρέωση προσκομίσεως πιστοποιητικών που βεβαιώνουν την πράσινη προέλευση της ηλεκτρικής ενέργειας που παρήχθη ή εισήχθη, προκειμένου να αποδειχθεί ότι πραγματοποιήθηκε η έγχυση της ενέργειας — Αποδοχή πιστοποιητικών που εκδίδονται σε τρίτο κράτος υπό την προϋπόθεση της συνάψεως διμερούς συμφωνίας μεταξύ του τρίτου κράτους και του οικείου κράτους μέλους ή συμφωνίας μεταξύ του διαχειριστή του εθνικού δικτύου του εν λόγω κράτους μέλους και ομόλογης αρχής του τρίτου κράτους — Οδηγία 2001/77/ΕΚ — Εξωτερική αρμοδιότητα της Κοινότητας — Ειλικρινής συνεργασία»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα) της 26ης Νοεμβρίου 2014

1. Διεθνείς συμφωνίες — Αρμοδιότητα της Κοινότητας — Θεμελίωση αποκλειστικής εξωτερικής αρμοδιότητας της Κοινότητας λόγω της ασκήσεως της εσωτερικής της αρμοδιότητας — Προϋποθέσεις

   (Άρθρο 3 § 2 ΣΛΕΕ)

2. Περιβάλλον — Προαγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας — Οδηγία 2001/77 — Εγγύηση προελεύσεως — Διεθνείς συμφωνίες — Σύναψη — Αποκλειστική εξωτερική αρμοδιότητα της Κοινότητας — Εθνική διάταξη που προβλέπει τη σύναψη συμφωνίας μεταξύ κράτους μέλους και τρίτου κράτους σχετικά με εγγύηση προελεύσεως που αφορά την ενέργεια που εισάγεται από το τρίτο κράτος — Κίνδυνος να επηρεαστούν οι κοινοτικοί κανόνες — Δεν επιτρέπεται

   (Οδηγία 2001/77 του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 4 και 5)

3. Περιβάλλον — Προαγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας — Οδηγία 2001//77 — Εγγύηση προελεύσεως — Διεθνείς συμφωνίες — Σύναψη — Αποκλειστική εξωτερική αρμοδιότητα της Κοινότητας — Εθνική διάταξη που προβλέπει τη σύναψη συμφωνίας μεταξύ του διαχειριστή του εθνικού δικτύου κράτους μέλους και αντίστοιχης τοπικής αρχής τρίτου κράτους — Εφαρμογή της διατάξεως αυτής στη θέση μεταγενέστερης ανάλογης εθνικής διατάξεως που έχει κριθεί αντίθετη προς την αποκλειστική εξωτερική αρμοδιότητα της Κοινότητας — Δεν επιτρέπεται

   (Άρθρο 10 EK· oδηγία 2001/77 του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 4 και 5)

1.  Καθόσον η Κοινότητα έχει μόνον δοτές αρμοδιότητες, η ύπαρξη αρμοδιότητας και μάλιστα αποκλειστικής πρέπει να θεμελιώνεται σε πορίσματα που συνάγονται κατόπιν σφαιρικής και συγκεκριμένης αναλύσεως της υφιστάμενης σχέσεως μεταξύ της διεθνούς συμφωνίας της οποίας εξετάζεται η σύναψη και του ισχύοντος κοινοτικού δικαίου. Η ανάλυση αυτή πρέπει να λαμβάνει υπόψη τους τομείς που καλύπτουν, αντιστοίχως, οι κοινοτικοί κανόνες και οι διατάξεις της υπό εξέταση συμφωνίας, τις προβλέψιμες προοπτικές εξελίξεώς τους, καθώς και το είδος και το περιεχόμενο αυτών των κανόνων και διατάξεων, προκειμένου να διακριβωθεί αν η επίμαχη συμφωνία ενδέχεται να θίξει την ενιαία και ομοιόμορφη εφαρμογή των κοινοτικών κανόνων και την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος που θεσπίζεται με τους κανόνες αυτούς.

   (βλ. σκέψη 33)

2.  H Συνθήκη ΕΚ πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι, βάσει των διατάξεων της οδηγίας 2001/77, για την προαγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, η Ευρωπαϊκή Κοινότητα έχει αποκλειστική εξωτερική αρμοδιότητα η οποία αντιτίθεται σε εθνική διάταξη που προβλέπει την απαλλαγή από την υποχρέωση αγοράς πράσινων πιστοποιητικών λόγω της εγχύσεως, στην εθνική καταναλωτική αγορά, ηλεκτρικής ενέργειας η οποία έχει εισαχθεί από τρίτο κράτος, υπό την προϋπόθεση της προηγούμενης συνάψεως συμφωνίας μεταξύ κράτους μέλους και του τρίτου κράτους, βάσει της οποίας παρέχεται εγγύηση ότι η ούτως εισαγόμενη ηλεκτρική ενέργεια είναι ενέργεια που έχει παραχθεί από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κατά τους ίδιους όρους με αυτούς που προβλέπονται στο άρθρο 5 της οδηγίας.

   Πράγματι, η σύναψη τέτοιων συμφωνιών από τα κράτη μέλη χωρίς κάποια σχετική εξουσιοδότηση από την οδηγία 2001/77 ενδέχεται να θίξει, αφενός, τον σκοπό που υπηρετεί η ανωτέρω οδηγία σχετικά με την περαιτέρω αύξηση της συμβολής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην εσωτερική αγορά ενέργειας και, αφετέρου, την υποχρέωση που υπέχουν τα κράτη μέλη να αυξήσουν την παραγωγή πράσινης ενέργειας ώστε να συμβάλουν στην επίτευξη των εθνικών στόχων που τους έχουν τεθεί βάσει του άρθρου 3 της οδηγίας αυτής και να συμβάλουν, έτσι, στην επίτευξη του συνολικού ενδεικτικού στόχου σε επίπεδο Κοινότητας.

   Συναφώς, εθνική διάταξη που θέτει σε κίνηση διαδικασία προορισμένη να καταλήξει στη σύναψη τέτοιας συμφωνίας είναι αρκετή για να θίξει την αποκλειστική εξωτερική αρμοδιότητα της Κοινότητας.

   (βλ. σκέψεις 38, 55, 59,60, 65 διατακτ.1)

3.  Σε περίπτωση που εθνικό δικαστήριο αποκλείσει την εφαρμογή εθνικής διατάξεως, λόγω αντιθέσεως αυτής προς αποκλειστική εξωτερική αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο ζήτημα της προαγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές, το δίκαιο της Ένωσης και ιδίως η αρχή της ειλικρινούς συνεργασίας που κατοχυρώνεται στο άρθρο 10 ΕΚ, αντιτίθεται στην εφαρμογή από το δικαστήριο αυτό στη θέση της πρώτης διατάξεως προγενέστερη εθνική διάταξη, κατ’ ουσίαν αντίστοιχη με την πρώτη, η οποία προβλέπει την απαλλαγή από την υποχρέωση αγοράς πράσινων πιστοποιητικών λόγω της εγχύσεως, στην εθνική καταναλωτική αγορά, ηλεκτρικής ενέργειας που έχει εισαχθεί από τρίτο κράτος, υπό την προϋπόθεση της προηγούμενης συνάψεως μεταξύ του διαχειριστή του εθνικού δικτύου και αντίστοιχης εθνικής αρχής του τρίτου αυτού κράτους, συμφωνίας σχετικά με τη διαδικασία ελέγχου που απαιτείται προκειμένου να πιστοποιηθεί ότι η ηλεκτρική ενέργεια που εισάγεται κατ’ αυτό τον τρόπο είναι ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

   (βλ. σκέψεις 68, 73, 74, διατακτ. 2)