Υπόθεση C‑139/12

Caixa d’Estalvis i Pensions de Barcelona

κατά

Generalidad de Cataluña

(αίτηση του Tribunal Supremo για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή — Έκτη οδηγία περί ΦΠΑ — Απαλλαγές — Πράξεις αφορώσες την πώληση τίτλων και επαγόμενες τη μεταβίβαση της κυριότητας ακινήτων — Υπαγωγή σε έμμεσο φόρο, διακριτό του ΦΠΑ — Άρθρα 49 ΣΛΕΕ και 63 ΣΛΕΕ — Κατάσταση αμιγώς εσωτερικής φύσεως»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (δέκατο τμήμα) της 20ής Μαρτίου 2014

1. Εναρμόνιση των φορολογικών νομοθεσιών – Κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας – Απαγόρευση εισπράξεως άλλων εθνικών φόρων με χαρακτηριστικά φόρων κύκλου εργασιών – Έννοια των «φόρων κύκλου εργασιών» – Περιεχόμενο – Φόρος επί των μεταβιβάσεων περιουσιακών στοιχείων και επί των συναπτομένων με δημόσιο έγγραφο δικαιοπραξιών – Επιτρέπεται

   (Οδηγίες του Συμβουλίου 77/388 και 91/680)

2. Προδικαστικά ερωτήματα – Αρμοδιότητα του Δικαστηρίου – Όρια – Ερωτήματα προδήλως άσχετα με την υπόθεση και υποθετικά ερωτήματα υποβαλλόμενα σε πλαίσιο που αποκλείει τη δυνατότητα να δοθεί χρήσιμη απάντηση – Ερωτήματα που δεν έχουν σχέση με το αντικείμενο της διαφοράς της κύριας δίκης

   (Άρθρο 267 ΣΛΕΕ)

3. Προδικαστικά ερωτήματα – Αρμοδιότητα του Δικαστηρίου – Όρια – Ερώτημα το οποίο ανέκυψε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς που περιορίζεται στο εσωτερικό ενός και μόνον κράτους μέλους – Εμπίπτει λαμβανομένης υπόψη της δυνατότητας εφαρμογής μιας διατάξεως της Ένωσης, δυνατότητας η οποία προκύπτει από παραπομπή στην οποία προβαίνει το εθνικό δίκαιο, ή λόγω της απαγορεύσεως των διακρίσεων την οποία καθιερώνει το εν λόγω εθνικό δίκαιο

   (Άρθρο 267 ΣΛΕΕ)

1.  Η έκτη οδηγία 77/388, περί εναρμονίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών, των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 91/680, έχει την έννοια ότι δεν αποκλείει εθνική διάταξη που προβλέπει ότι η απόκτηση της πλειοψηφίας του κεφαλαίου μιας εταιρίας, τα στοιχεία ενεργητικού της οποίας αποτελούνται κυρίως από ακίνητα, βαρύνεται με έμμεσο φόρο, διακριτό του φόρου προστιθέμενης αξίας.

   Συγκεκριμένα, το Δικαστήριο έχει ήδη αποφανθεί επί της συμβατότητας της εν λόγω κανονιστικής ρυθμίσεως προς το άρθρο 33, παράγραφος 1, της έκτης οδηγίας στο πλαίσιο της υποθέσεως επί της οποίας εκδόθηκε η διάταξη της 27ης Νοεμβρίου 2008, C‑151/08, Renta. Συναφώς, το Δικαστήριο έκρινε, με την εν λόγω διάταξη, ότι φόρος που έχει χαρακτηριστικά όπως αυτά του φόρου επί των μεταβιβάσεων περιουσιακών στοιχείων διακρίνεται από τον φόρο προστιθέμενης αξίας κατά τρόπο ώστε δεν είναι δυνατό να χαρακτηρισθεί ως φόρος που έχει τον χαρακτήρα φόρου κύκλου εργασιών, υπό την έννοια του εν λόγω άρθρου 33, παράγραφος 1, της έκτης οδηγίας.

   Εξάλλου, δεδομένου ότι το δίκαιο της Ένωσης δέχεται την ύπαρξη συντρεχόντων φορολογικών συστημάτων, είναι δυνατόν να επιβληθεί τέτοιος φόρος ακόμη και όταν η επιβολή του ενδέχεται να οδηγήσει σε σώρευση με τον φόρο προστιθέμενης αξίας ως προς μία και την αυτή πράξη.

   (βλ. σκέψεις 28, 29, 31 και διατακτ.)

2.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 33-36)

3.  Καίτοι, λαμβανομένης υπόψη της κατανομής αρμοδιοτήτων στο πλαίσιο της διαδικασίας εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως, το εθνικό δικαστήριο είναι το μόνο αρμόδιο να προσδιορίζει το αντικείμενο των ερωτημάτων που προτίθεται να υποβάλει στο Δικαστήριο, εντούτοις, το Δικαστήριο, προκειμένου να διαπιστώσει αν έχει αυτό το ίδιο αρμοδιότητα, πρέπει να εξετάζει τις συνθήκες υπό τις οποίες του έχει υποβληθεί η αίτηση από το εθνικό δικαστήριο. Συναφώς, το Δικαστήριο δεν είναι αρμόδιο να δώσει απάντηση σε προδικαστικό ερώτημα όταν είναι πρόδηλο ότι η διάταξη του δικαίου της Ένωσης που του υποβλήθηκε προς ερμηνεία δεν μπορεί να τύχει εφαρμογής.

   Όσον αφορά τις διατάξεις της Συνθήκης ΛΕΕ περί ελευθερίας εγκαταστάσεως και περί ελεύθερης κυκλοφορίας των κεφαλαίων, οι εν λόγω διατάξεις δεν εφαρμόζονται σε καταστάσεις όπου όλα τα σχετικά στοιχεία περιορίζονται στο εσωτερικό ενός και μόνον κράτους μέλους

   Ωστόσο, υπό ορισμένες σαφείς προϋποθέσεις, ο αμιγώς εσωτερικός χαρακτήρας της σχετικής καταστάσεως δεν εμποδίζει το Δικαστήριο να δώσει απάντηση σε ερώτημα υποβληθέν δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ. Αυτό συμβαίνει, ιδίως, σε περίπτωση που το εθνικό δίκαιο επιβάλλει στο αιτούν δικαστήριο να αναγνωρίσει υπέρ υπηκόου του κράτους μέλους, στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται το εν λόγω δικαστήριο, τα ίδια δικαιώματα με εκείνα τα οποία υπήκοος άλλου κράτους μέλους θα αντλούσε από το δίκαιο της Ένωσης σε μια ίδια κατάσταση ή αν η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά διατάξεις του δικαίου της Ένωσης στις οποίες παραπέμπει το εθνικό δίκαιο κράτους μέλους προς καθορισμό των εφαρμοστέων κανόνων σε μια αμιγώς εσωτερικής φύσεως κατάσταση για το κράτος αυτό.

   (βλ. σκέψεις 40-44)