Συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-261/07 και C-299/07

VTB-VAB NV

κατά

Total Belgium NV

και

Galatea BVBA

κατά

Sanoma Magazines Belgium NV

(αιτήσεις του rechtbank van koophandel te Antwerpen για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Οδηγία 2005/29/ΕΚ — Αθέμιτες εμπορικές πρακτικές — Εθνική ρύθμιση που απαγορεύει τις συνοδευόμενες με δώρα προσφορές προς τους καταναλωτές»

Προτάσεις της γενικής εισαγγελέα V. Trstenjak της 21ης Οκτωβρίου 2008   I ‐ 2952

Απόφαση του Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα) της 23ης Απριλίου 2009   I ‐ 2993

Περίληψη της αποφάσεως

1. Πράξεις των οργάνων – Οδηγίες – Εκτέλεση από τα κράτη μέλη

2. Πράξεις των οργάνων – Οδηγίες – Εκτέλεση από τα κράτη μέλη – Υποχρεώσεις των κρατών μελών κατά τη διάρκεια της προθεσμίας μεταφοράς

   (Άρθρα 10, εδ. 2, ΕΚ και 249, εδ. 3, ΕΚ)

3. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων έναντι των καταναλωτών – Οδηγία 2005/29

   (Οδηγία 2005/29 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου)

1.  Μπορεί να θεωρηθεί ότι εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής μιας οδηγίας όχι μόνον οι εθνικές διατάξεις των οποίων ρητός σκοπός είναι η μεταφορά της οδηγίας αυτής, αλλά και, από την ημερομηνία ενάρξεως της ισχύος της εν λόγω οδηγίας, οι προϋπάρχουσες εθνικές διατάξεις που μπορούν να διασφαλίσουν τη συμφωνία του εθνικού δικαίου με την οδηγία αυτή.

   (βλ. σκέψη 35)

2.  Κατά τη διάρκεια της προθεσμίας μεταφοράς μιας οδηγίας, τα κράτη μέλη στα οποία απευθύνεται η οδηγία αυτή οφείλουν να απέχουν από τη θέσπιση διατάξεων ικανών να θέσουν σε σοβαρό κίνδυνο την επίτευξη του αποτελέσματος που επιδιώκει η εν λόγω οδηγία.

   Η πιο πάνω υποχρέωση αποχής επιβάλλεται σε όλες τις αρχές των περί ων πρόκειται κρατών μελών, περιλαμβανομένων των εθνικών δικαστηρίων. Κατά συνέπεια, από την ημερομηνία ενάρξεως της ισχύος μιας οδηγίας τα δικαστήρια των κρατών μελών οφείλουν να απέχουν, στο μέτρο του δυνατού, από την ερμηνεία του εσωτερικού δικαίου κατά τρόπο που θα έθετε σε σοβαρό κίνδυνο, μετά τη λήξη της προθεσμίας μεταφοράς, την επίτευξη του σκοπού που έχει η οδηγία αυτή.

   (βλ. σκέψεις 38-39)

3.  Η οδηγία 2005/29 για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές στην εσωτερική αγορά και για την τροποποίηση των οδηγιών 84/450, 97/7, 98/27 και 2002/65 και του κανονισμού 2006/2004 πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι αποκλείει την εφαρμογή μιας εθνικής ρυθμίσεως, η οποία εκτός από ορισμένες εξαιρέσεις και χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαίτερες περιστάσεις της συγκεκριμένης περιπτώσεως –και επομένως, γενικά και προληπτικά– απαγορεύει κάθε συνοδευόμενη με δώρα προσφορά από τον πωλητή προς τον καταναλωτή.

   Συγκεκριμένα, η ρύθμιση αυτή διατυπώνει την αρχή της απαγορεύσεως των συνοδευόμενων με δώρα προσφορών έστω και αν το παράρτημα I της οδηγίας δεν αφορά τις πρακτικές αυτές, παράρτημα το οποίο απαριθμεί περιοριστικώς τις εμπορικές πρακτικές που απαγορεύονται υπό οποιεσδήποτε περιστάσεις, οπότε οι πρακτικές αυτές δεν χρειάζεται να εξετάζονται κατά περίπτωση. Κατ’ αυτόν τον τρόπο η εν λόγω ρύθμιση προσκρούει στο άρθρο 4 της οδηγίας, το οποίο ρητώς απαγορεύει στα κράτη μέλη να διατηρούν ή να θεσπίζουν πιο περιοριστικά εθνικά μέτρα, ακόμη και όταν τέτοια μέτρα έχουν ως σκοπό να διασφαλίσουν υψηλότερο επίπεδο προστασίας των καταναλωτών.

   (βλ. σκέψεις 60-61, 63, 68 και διατακτ.)