Υπόθεση C-271/06

Netto Supermarkt GmbH & Co. OHG

κατά

Finanzamt Malchin

(αίτηση του Bundesfinanzhof για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Έκτη οδηγία ΦΠΑ — Άρθρο 15, σημείο 2 — Απαλλαγή των παραδόσεων αγαθών προς εξαγωγή εκτός της Κοινότητας — Προϋποθέσεις απαλλαγής που δεν πληρούνται — Απόδειξη εξαγωγής νοθευθείσα από τον αγοραστή — Προμηθευτής που επιδεικνύει την επιμέλεια ενός συνετού εμπόρου»

Προτάσεις του γενικού εισαγγελέα J. Mazák της 25ης Οκτωβρίου 2007   I - 773

Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα) της 21ης Φεβρουαρίου 2008   I - 787

Περίληψη της αποφάσεως

Φορολογικές διατάξεις – Εναρμόνιση των νομοθεσιών – Φόροι κύκλου εργασιών – Κοινό σύστημα φόρου προστιθεμένης αξίας – Απαλλαγές προβλεπόμενες από την έκτη οδηγία

(Οδηγία 77/388 του Συμβουλίου, άρθρο 15, σκέψη 2)

Το άρθρο 15, σημείο 2, της έκτης οδηγίας 77/388, περί εναρμονίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών, των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 95/7, πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι δεν εμποδίζει την απαλλαγή, εκ μέρους κράτους μέλους, από τον ΦΠΑ τον σχετικό με παράδοση αγαθών προς εξαγωγή εκτός της Κοινότητας όταν οι προϋποθέσεις μιας τέτοιας απαλλαγής δεν συντρέχουν, αλλά ο υποκείμενος στον φόρο δεν μπορούσε να αντιληφθεί τούτο, έστω και επιδεικνύοντας όλη την επιμέλεια ενός συνετού εμπόρου, λόγω της νοθεύσεως του αποδεικτικού εξαγωγής που προσκόμισε ο αγοραστής.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο σκοπός προλήψεως της φορολογικής απάτης που επιδιώκει το άρθρο 15 της έκτης οδηγίας δικαιολογεί ενίοτε τις αυξημένες απαιτήσεις σχετικά με τις υποχρεώσεις των προμηθευτών. Πάντως, κάθε κατανομή του κινδύνου μεταξύ των τελευταίων και της φορολογικής αρχής, κατόπιν απάτης που διέπραξε τρίτος, πρέπει να συνάδει προς την αρχή της αναλογικότητας. Τούτο δεν συμβαίνει στην περίπτωση κατά την οποία ένα φορολογικό σύστημα καθιστά πλήρως υπεύθυνο για την καταβολή του ΦΠΑ τον προμηθευτή, ανεξάρτητα από τη συμμετοχή του στη διαπραχθείσα από τον αγοραστή απάτη. Συγκεκριμένα, όπως παρατήρησε ο γενικός εισαγγελέας στο σημείο 45 των προτάσεών του, θα ήταν προδήλως δυσανάλογο να καταλογίζεται σε υποκείμενο στον φόρο η απώλεια φορολογικών εσόδων που προκύπτουν από τις δόλιες συμπεριφορές τρίτων επί των οποίων δεν έχει καμία επίδραση.

Αντιθέτως, δεν αντίκειται στο κοινοτικό δίκαιο να απαιτείται από τον προμηθευτή να λαμβάνει κάθε μέτρο που μπορεί ευλόγως να απαιτηθεί από αυτόν για να διασφαλίσει ότι η πράξη που πραγματοποιεί δεν οδηγεί σε συμμετοχή σε φορολογική απάτη. Επομένως, το ότι ο προμηθευτής ενήργησε καλοπίστως, έλαβε κάθε εύλογο μέτρο που μπορούσε και αποκλείεται η συμμετοχή του σε φορολογική απάτη αποτελούν σημαντικά στοιχεία για να καθοριστεί η δυνατότητα να υποχρεωθεί ο προμηθευτής αυτός να καταβάλει εκ των υστέρων τον ΦΠΑ.

Ομοίως, θα ήταν αντίθετο προς την αρχή της ασφάλειας δικαίου το γεγονός ότι ένα κράτος μέλος το οποίο προέβλεψε τις προϋποθέσεις για την εφαρμογή της απαλλαγής μιας παραδόσεως αγαθών προς εξαγωγή εκτός της Κοινότητας, καθορίζοντας, μεταξύ άλλων, κατάλογο των εγγράφων που πρέπει να υποβληθούν στις αρμόδιες αρχές, και δέχθηκε αρχικώς τα έγγραφα που υπέβαλε ο προμηθευτής ως δικαιολογητικά αποδεικτικά στοιχεία του δικαιώματος απαλλαγής μπορεί μεταγενέστερα να υποχρεώσει τον προμηθευτή αυτόν να καταβάλει τον σχετικό με την εν λόγω παράδοση ΦΠΑ, όταν αποδεικνύεται ότι, λόγω φοροδιαφυγής που διέπραξε ο αγοραστής, την οποία δεν γνώριζε και δεν μπορούσε να γνωρίζει ο προμηθευτής, οι προϋποθέσεις απαλλαγής όντως δεν συνέτρεχαν.

(βλ. σκέψεις 21-26, 29 και διατακτ.)