Λέξεις κλειδιά
Περίληψη

Λέξεις κλειδιά

++++

1. Ανταγωνισμός - Συμπράξεις - Διμερείς ή πολυμερείς συμφωνίες περί ναύλων μεταξύ αεροπορικών εταιριών - Ακυρότητα - Προϋποθέσεις

(Συνθήκη ΕΟΚ, άρθρα 85, 88 και 89 κανονισμός 3975/87 του Συμβουλίου, άρθρο 5)

2. Ανταγωνισμός - Δεσπόζουσα θέση - Κατάχρηση - Απόλυτη απαγόρευση - Εφαρμογή των μεταβατικών κανόνων που προβλέπουν τα άρθρα 88 και 89 της Συνθήκης - Χωρίς συνέπειες

(Συνθήκη ΕΟΚ, άρθρα 85 έως 89)

3. Ανταγωνισμός - Συμπράξεις - Συμφωνίες μεταξύ επιχειρήσεων - 'Εννοια - Συμφωνία μεταξύ εταιρίας και των θυγατρικών της που στερούνται πραγματικής εμπορικής αυτοτέλειας - Αποκλείονται

(Συνθήκη ΕΟΚ, άρθρο 85)

4. Ανταγωνισμός - Κοινοτικοί κανόνες - Ταυτόχρονη εφαρμογή των άρθρων 85 και 86 της Συνθήκης - Επιτρέπεται - Συμφωνίες περί ναύλων που επιβάλλει επιχείρηση κατέχουσα δεσπόζουσα θέση

(Συνθήκη ΕΟΚ, άρθρα 85 και 86)

5. Ανταγωνισμός - Δεσπόζουσα θέση - Κατάχρηση - Εφαρμογή αεροπορικών ναύλων που καθορίζονται με συμφωνία μεταξύ επιχειρήσεων - Κριτήρια εκτιμήσεως

(Συνθήκη ΕΟΚ, άρθρο 86)

6. Ανταγωνισμός - Κοινοτικοί κανόνες - Υποχρεώσεις των κρατών μελών - 'Εγκριση συμφωνιών περί ναύλων που αντίκεινται στους κανόνες της Συνθήκης - Ασυμβίβαστο

(Συνθήκη ΕΟΚ, άρθρα 5, 85, 86 και 90, παράγραφος 1)

7. Ανταγωνισμός - Επιχειρήσεις στις οποίες έχει ανατεθεί η παροχή υπηρεσιών γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος - Εκμετάλλευση αεροπορικών γραμμών - Περιορισμός των συνεπειών των κανόνων περί ανταγωνισμού - Επιτρέπεται - Προϋποθέσεις

(Συνθήκη ΕΟΚ, άρθρο 90, παράγραφος 2)

Περίληψη

1. Οι διμερείς ή πολυμερείς συμφωνίες για τους ναύλους των τακτικών πτήσεων είναι αυτοδικαίως άκυρες, δυνάμει του άρθρου 85, παράγραφος 2, της Συνθήκης:

- προκειμένου για ναύλους πτήσεων μεταξύ αερολιμένων ενός κράτους μέλους ή μεταξύ αερολιμένος κράτους μέλους και αερολιμένος τρίτης χώρας: όταν είτε οι αρχές του κράτους μέλους όπου εδρεύει μια από τις οικείες αεροπορικές εταιρίες είτε η Επιτροπή, δυνάμει των άρθρων 88 και 89 αντιστοίχως, διαπίστωσαν το ασυμβίβαστο της συμφωνίας με το άρθρο 85

- προκειμένου για ναύλους διεθνών πτήσεων μεταξύ αερολιμένων της Κοινότητας: όταν δεν έχει υποβληθεί προς την Επιτροπή, βάσει του άρθρου 5 του κανονισμού 3975/87, αίτηση απαλλαγής της συμφωνίας από την απαγόρευση του άρθρου 85, παράγραφος 1 ή όταν έχει υποβληθεί τέτοια αίτηση, αλλά η Επιτροπή αντέδρασε αρνητικά εντός προθεσμίας 90 ημερών από της δημοσιεύσεως της αιτήσεως στην Επίσημη Εφημερίδα ή όταν η προθεσμία των 90 ημερών έληξε χωρίς να υπάρξει αντίδραση εκ μέρους της Επιτροπής, αλλά έχει λήξει η εξαετής περίοδος ισχύος της απαλλαγής, που προβλέπει το εν λόγω άρθρο 5, ή όταν η ίδια η Επιτροπή κατά τη διάρκεια της εν λόγω περιόδου ανακάλεσε την απόφαση περί απαλλαγής.

2. Η συνέχιση εφαρμογής των μεταβατικών κανόνων των άρθρων 88 και 89 της Συνθήκης δικαιολογείται αποκλειστικώς από το γεγονός ότι οι συμφωνίες, αποφάσεις και εναρμονισμένες πρακτικές στις οποίες αναφέρεται το άρθρο 85, παράγραφος 1, μπορούν να εξαιρεθούν βάσει της παραγράφου 3 του εν λόγω άρθρου και ότι με τις επιλογές των αρμοδίων οργάνων, δυνάμει των κανόνων εφαρμογής που θεσπίστηκαν βάσει του άρθρου 87, να χορηγούν ή μη τέτοιες απαλλαγές, χαράσσεται η πολιτική περί ανταγωνισμού. Αντιθέτως, σε περίπτωση κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης δεν είναι δυνατή η χορήγηση καμιάς απαλλαγής, με οποιοδήποτε τρόπο η Συνθήκη απλώς απαγορεύει την κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης, εναπόκειται δε, κατά περίπτωση, στις αρμόδιες εθνικές αρχές ή στην Επιτροπή, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, να συνάγουν από την απαγόρευση αυτή τις συνέπειες. Συνεπώς, η απαγόρευση του άρθρου 86 της Συνθήκης έχει πλήρη εφαρμογή σε ολόκληρο τον τομέα των αεροπορικών μεταφορών.

3. Το άρθρο 85 της Συνθήκης δεν έχει εφαρμογή όταν η εναρμονισμένη πρακτική αφορά επιχειρήσεις που ανήκουν στον ίδιο όμιλο, ως μητρική και θυγατρική εταιρία, και οι επιχειρήσεις αυτές αποτελούν μία οικονομική μονάδα, εντός της οποίας η θυγατρική δεν διαθέτει πραγματική αυτονομία κατά τη χάραξη της πολιτικής της στην αγορά.

4. Η ταυτόχρονη εφαρμογή των άρθρων 85 και 86 δεν μπορεί να αποκλεισθεί όταν η συμφωνία μεταξύ δύο ή περισσοτέρων επιχειρήσεων συνιστά απλώς την τυπική πράξη η οποία επιβεβαιώνει μια οικονομική πραγματικότητα, χαρακτηριζόμενη από το γεγονός ότι επιχείρηση που κατέχει δεσπόζουσα θέση μπόρεσε να επιβάλει τους αντίστοιχους ναύλους στις άλλες επιχειρήσεις.

5. Η εφαρμογή ναύλων για τακτικές πτήσεις, που απορρέουν από διμερείς ή πολυμερείς συμφωνίες μπορεί, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να συνιστά κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης στη σχετική αγορά, ιδίως όταν η κατέχουσα τη δεσπόζουσα θέση επιχείρηση μπόρεσε να επιβάλει σε άλλες μεταφορικές επιχειρήσεις υπερβολικά υψηλούς ή χαμηλούς ναύλους, ή ακόμα την αποκλειστική εφαρμογή ενός μόνο ναύλου σε μία αεροπορική γραμμή.

6. Καίτοι είναι αληθές ότι οι κανόνες περί ανταγωνισμού των άρθρων 85 και 86 αφορούν ενέργειες επιχειρήσεων και όχι μέτρα των αρχών των κρατών μελών, ωστόσο το άρθρο 5 της Συνθήκης επιβάλλει στις εν λόγω αρχές την υποχρέωση να μη λαμβάνουν ή διατηρούν σε ισχύ μέτρα δυνάμενα να μειώσουν την πρακτική αποτελεσματικότητα των εν λόγω κανόνων περί ανταγωνισμού. Αυτό συμβαίνει, ιδίως, όταν κράτος μέλος επιβάλλει ή ευνοεί τη σύναψη συμφωνιών αντιθέτων προς το άρθρο 85 ή όταν ενισχύει τις συνέπειές τους.

Συνεπώς, η έγκριση, εκ μέρους των αρμοδίων αρχών, συμφωνιών σχετικών με τους ναύλους αντιθέτων προς το άρθρο 85, παράγραφος 1, ή ενδεχομένως προς το άρθρο 86 δεν συμβιβάζεται με το κοινοτικό δίκαιο και, ιδίως, με το άρθρο 5 της Συνθήκης. Συνεπώς, οι αρμόδιες αρχές πρέπει να αποφεύγουν τη λήψη κάθε μέτρου που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ενθάρρυνση των αεροπορικών εταιριών να συνάπτουν συμφωνίες περί ναύλων αντίθετες προς τη Συνθήκη.

Στην ειδική περίπτωση των ναύλων τακτικών πτήσεων, την ερμηνεία αυτή της Συνθήκης επιβεβαιώνει το άρθρο 90, παράγραφος 1, κατά το οποίο οι αρχές των κρατών μελών δεν θεσπίζουν ούτε διατηρούν σε ισχύ μέτρα ασυμβίβαστα προς τους κανόνες περί ανταγωνισμού των άρθρων 85 και 86 ως προς τις επιχειρήσεις προς τις οποίες χορηγούν ειδικά ή αποκλειστικά δικαιώματα, όπως το δικαίωμα να εκμεταλλεύονται μόνες ή μαζί με μία ή δύο άλλες επιχειρήσεις μία αεροπορική γραμμή.

7. Το άρθρο 90, παράγραφος 2, της Συνθήκης μπορεί να εφαρμοστεί σε εταιρίες αεροπορικών μεταφορών, τις οποίες οι αρμόδιες κρατικές αρχές υποχρέωσαν να εκμεταλλεύονται γραμμές οι οποίες δεν είναι εμπορικώς αποδοτικές, η εκμετάλλευσή τους, όμως, επιβάλλεται για λόγους γενικού συμφέροντος. Ωστόσο, για να καταστεί δυνατός ο περιορισμός των συνεπειών από την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού, κατά το προαναφερθέν άρθρο, λόγω αναγκών που ανακύπτουν από την εκπλήρωση αποστολής γενικού συμφέροντος, οι αρμόδιες για την έγκριση των ναύλων εθνικές αρχές, όπως και τα δικαστήρια που επιλαμβάνονται σχετικών διαφορών, πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να καθορίζουν την ακριβή φύση των εν λόγω αναγκών και τις επιπτώσεις τους στη διαμόρφωση των ναύλων των οικείων αεροπορικών εταιριών.