ΑΠΌΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΊΟΥ

ΤΗΣ 10ΗΣ ΙΟΥΛΊΟΥ 1984 ( 1 )

Campus Oil Limited και άλλοι

κατά

Minister for Industry and Energy και άλλων

αίτηση του High Court της Ιρλανδίας για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως

«Ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων — εφοδιασμός σε προϊόντα πετρελαίου»

Υπόθεση 72/83

Περίληψη

1. Προδικαστικά ερωτήματα – Παραπομπή ενώπιον τον Δικαστηρίου – Στάδιο της δίκης κατά το οποίο πρέπει να γίνει η παραπομπή – Εκτίμηση εκμέρονς τον εϋψικον δικαστηρίου

   (ΣννθήκηΕΟΚ, άρΰρο 177)

2. Ελενθερη κνκλοφορία των εμπορευμάτων – Ποσοτικοί περιορισμοί – Μέτρα ιαοδύ-ναμον αποτελέσματος – Εννοια

   (Συνθήκη E0Ķ άραρο 30)

3. Ανταγωνισμός – Επιχειρήσεις επιφορτισμένες με τη διαχείριση υπηρεσιών γενικού οικονομικού σνμφέροντος – Υπαγωγή στους κανόνες της Σννθήκης – Προστασία με τη θέσπιση μέτρων πον παρεμποδίζουν τις εισαγωγές από άλλα κράτη μέλη – Ανεπίτρεπτο

   (Σννθήκη E0Ķ άραρο 30 και άραρο 90, παράγραφος 2)

4. Ελενθερη κνκλοφορία των εμπορενμάτων – Ποσοτικοί περιορισμοί – Μέτρα ισοδν-ναμον αποτελέσματος – Εφοδιασμός σε προϊόντα πετρελαίου – Υποχρέωση αγοράς από διυλιστήριο εγκατεστημένο στο εάνικό έδαφος

   (Συνθήκη E0Ķ άραρο 30)

5. Ελενθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων – Παρεκκλίσεις – Αρθρο 36 της Σννθήκης – Κοινοτική ρύθμιση αποσκοπούσα στην προστασία των απαριθμούμενων στο εν λόγω άρΰρο συμφερόντων – Αποτελέσματα

   (Συνθήκη E0Ķ άραρο 36)

6. Ελενθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων – Παρεκκλίσεις – Άραρο 36 της Σννθήκης – Αντικείμενο – Πεδίο εφαρμογής – Μη αναγκαία ή δυσανάλογα μέτρα – Δεν επιτρέπονται

   (Συνθήκη EOĶ άραρο 36)

7. Ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων – Παρεκκλίσεις – Δημόσια ασφάλεια – Εφοδιασμός σε προϊόντα πετρελαίου – Στόχος που εμπίπτει στην έννοια της δημόσιας ασφαλείας – θέσπιση της ενδεδειγμένης ρύθμισης – Ρύθμιση που προσφέρεται για την επίτευξη άλλων στόχων οικονομικής φύσεως – Επιτρέπεται

   (Συνθήκη EOE, άραρο 36)

8. Ελεύθερη κυιάοφορία των εμπορευμάτων – Παρεκκλίσεις – Δημόσια ασφάλεια – Εφοδιασμός σε προϊόντα πετρελαίου – Υποχρέωση αγοράς από διυλιστήριο εγκατεστημένο στο εθνικό έδαφος – Επιτρέπεται – Προϋποθέσεις και όρια

   (Συνθήκη ΕΟΚ, άραρο 36)

1.  Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται, στο πλαίσιο της στενής συνεργασίας που καθιερώνει το άρθρο 177 της Συνθήκης μεταξύ των εθνικών δικαιοδοτικών οργάνων και του Δικαστηρίου και η οποία στηρίζεται σε κατανομή λειτουργιών μεταξύ τους, να αποφασίσει σε ποιο στάδιο της δίκης πρέπει να απευθύνει προδικαστικό ερώτημα στο Δικαστήριο και να εκτιμήσει συναφώς τα περιστατικά της υπόθεσης και τα επιχειρήματα των διαδίκων, των οποίων αυτό μόνο έχει άμεση γνώση, προκειμένου να προσδιοριστεί το νομικό πλαίσιο μέσα στο οποίο πρέπει να τοποθετηθεί η αιτούμενη ερμηνεία.

2.  Το άρθρο 30 της Συνθήκης, απαγορεύοντας μεταξύ των κρατών μελών τα μέτρα ισοδύναμου με ποσοτικό περιορισμό αποτελέσματος επί των εισαγωγών, περιλαμβάνει όλα τα μέτρα που είναι ικανά να παρεμβάλουν εμπόδια άμεσα ή έμμεσα, πραγματικά ή δυνητικά στο ενδοκοινοτικό εμπόριο.

3.  Το άρθρο 90, παράγραφος 2, της Συνθήκης, το οποίο προσδιορίζει τα πλαίσια μέσα στα οποία υπόκεινται στους κανόνες της Συνθήκης οι επιφορτισμένες με τη διαχείριση υπηρεσιών γενικού συμφέροντος επιχειρήσεις, δεν επιτρέπει στα κράτη μέλη να λαμβάνουν υπέρ των επιχειρήσεων αυτών και προς το σκοπό προστασίας των δραστηριοτήτων τους μέτρα που παρεμποδίζουν, σε αντίθεση προς το άρθρο 30 της Συνθήκης, τις εισαγωγές από τα άλλα κράτη μέλη.

4.  Συνιστά μέτρο ισοδύναμο με ποσοτικό περιορισμό επί των εισαγωγών η εθνική ρύθμιση που προβλέπει την υποχρέωση όλων των εισαγωγέων να αγοράζουν ορισμένο ποσοστό των αναγκών τους σε προϊόντα πετρελαίου από διυλιστήριο που είναι εγκατεστημένο στο εθνικό έδαφος.

5.  Η προσφυγή στο άρθρο 36 παύει να είναι δικαιολογημένη, όταν η κοινοτική ρύθμιση προβλέπει τα αναγκαία μέτρα για τη διασφάλιση της προστασίας των συμφερόντων που απαριθμεί το εν λόγω άρθρο. Αρα, εθνικά μέτρα που παρεμποδίζουν το ενδοκοινοτικό εμπόριο δεν μπορούν να δικαιολογηθούν παρά μόνον εφόσον η προστασία των συμφερόντων του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους δεν διασφαλίζεται επαρκώς από τα μέτρα που έλαβαν σχετικά τα κοινοτικά όργανα.

6.  Το άρθρο 36 της Συνθήκης δεν επιφυλάσσει ορισμένα θέματα στην αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών μελών, αλλά δέχεται μόνο ότι οι εθνικές νομοθεσίες μπορούν να παρεκκλίνουν από την αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας των εμπορευμάτων στο μέτρο που αυτό είναι δικαιολογημένο για την επίτευξη των στόχων που προβλέπονται στο εν λόγω άρθρο.

   Επειδή εισάγει εξαίρεση από θεμελιώδη αρχή της Συνθήκης, το άρθρο 36 πρέπει να ερμηνευτεί κατά τρόπο που να μην επεκτείνει τα αποτελέσματα του πέραν του 6αθμού που είναι αναγκαίος για την προστασία των συμφερόντων, τα οποία αποσκοπεί να εγγυηθεί, τα δε ληφθέντα δυνάμει του εν λόγω άρθρου μέτρα δεν πρέπει να παρεμβάλλουν εμπόδια στις εισαγωγές κατά τρόπο δυσανάλογο σε σχέση με τους στόχους τους.

7.  Τα προϊόντα πετρελαίου είναι θεμελιώδους σημασίας για την ύπαρξη των κρατών, λόγω της εξαιρετικής σπουδαιότητας τους ως πηγής ενεργείας για τη σύγχρονη οικονομία, δεδομένου ότι από αυτό εξαρτώνται όχι μόνο η λειτουργία της οικονομίας τους, αλλά προπαντός οι θεσμοί και οι θεμελιώδεις δημόσιες υπηρεσίες και αυτή ακόμη η επιβίωση του πληθυσμού τους. Η ενδεχόμενη διακοπή του εφοδιασμού σε προϊόντα πετρελαίου και οι απορρέοντες από αυτήν για την ύπαρξη του κράτους κίνδυνοι μπορούν συνεπώς να θίξουν σοβαρά τη δημόσια ασφάλεια του, την οποία το άρθρο 36 επιτρέπει στα κράτη να προστατεύουν.

   Ο σκοπός διασφάλισης, ανά πάσα στιγμή, ενός κατώτατου ορίου εφοδιασμού σε προϊόντα πετρελαίου υπερβαίνει καθαρά οικονομικής φύσεως εκτιμήσεις — που υπό την έννοια αυτή δεν είναι δυνατό να επικληθούν στο πλαίσιο του άρθρου 36 — και μπορεί επομένως να αποτελέσει στόχο που εμπίπτει στην έννοια της δημόσιας ασφαλείας.

   Η θεσπιζόμενη προς το σκοπό αυτό ρύθμιση πρέπει να δικαιολογείται από αντικειμενικές περιστάσεις που να ανταποκρίνονται στις επιταγές της δημόσιας ασφαλείας. Αν αποδειχθεί ότι συντρέχει η δικαιολογία αυτή, το γεγονός ότι η ρύθμιση επιτρέπει, εκτός από τους στόχους που εμπίπτουν στη δημόσια ασφάλεια, να επιτευχθούν και άλλοι στόχοι οικονομικής ενδεχομένως φύσεως, τους οποίους επιδιώκει το κράτος μέλος, δεν αποκλείει την εφαρμογή του άρθρου 36.

8.  Κράτος μέλος του οποίου ο εφοδιασμός σε προϊόντα πετρελαίου εξαρτάται εξ ολοκλήρου ή σχεδόν εξ ολοκλήρου από τις εισαγωγές, μπορεί να προβάλει λόγους δημόσιας ασφαλείας κατά την έννοια του άρθρου 36 της Συνθήκης για να επιβάλει στους εισαγωγείς την υποχρέωση να καλύπτουν ορισμένο ποσοστό των αναγκών τους με αγορές από διυλιστήριο που βρίσκεται στο έδαφος του και σε τιμές που καθορίζει ο αρμόδιος υπουργός βάσει των δαπανών στις οποίες υποβάλλεται σε σχέση με την εκμετάλλευση του εν λόγω διυλιστηρίου, εφόσον η παραγωγή του διυλιστηρίου δεν μπορεί να διατεθεί σε ανταγωνιστικές τιμές στην ελεύθερη αγορά. Οι ποσότητες προϊόντων πετρελαίου που καλύπτει ένα τέτοιο σύστημα δεν μπορούν να υπερβαίνουν ούτε τα κατώτατα όρια εφοδιασμού, χωρίς τον οποίο θίγεται η δημόσια ασφάλεια του ενδιαφερόμενου κράτους ούτε τα όρια εκείνα παραγωγής που είναι αναγκαία, προκειμένου να διατηρηθεί η ικανότητα των εγκαταστάσεων του διυλιστηρίου σε περίπτωση κρίσης και προκειμένου να είναι δυνατή η συνεχής μετατροπή του πετρελαίου για την παράδοση του οποίου το ενδιαφερόμενο κράτος συνήψε μακροπρόθεσμες συμβάσεις.

( 1 ) Γλώσσα διαδικασίας: η αγγλική.