Συνεκδικασθείσες υποθέσεις 41/79, 121/79 και 769/79

Vittorio Testa, Salvino Maggio και Carmine Vitale

κατά

Bundesanstalt für Arbeit

αιτήσεις των Bayerisches Landessozialgericht, Bundessozialgericht και Hessisches Landessozialgericht για την έκδοση προδικαστικών αποφάσεων

«Κοινωνική ασφάλιση, παροχές ανεργίας»

Περίληψη της αποφάσεως

1. Κοινωνική ασφάλιση των διακινουμένων εργαζομένων – Ανεργία – Παροχές – Άνεργος που μεταβαίνει σε άλλο κράτος μέλος – Διατήρηση του δικαιώματος παροχών – Καθεστώς του άρθρου 69, του κανονισμού 1408/71 – Αντικείμενο

2. Κοινωνική ασφάλιση των διακινουμένων εργαζομένων – Ανεργία – Παροχές – Ανεργος που μεταβαίνει σε άλλο κράτος μέλος – Διατήρηση του δικαιώματος παροχών – Προθεσμία τριών μηνών – Πάροδος – Απώλεια του δικαιώματος παροχών – Έκταση

   (Κανονισμός του Συμβουλίου 1408/71, άρθρο 69, παράγραφος 2)

3. Κοινωνική ασφάλιση των διακινουμένων εργαζομένων – Ανεργία – Παροχές – Ανεργος που μεταβαίνει σε άλλο κράτος μέλος – Διατήρηση του δικαιώματος παροχών – Προϋποθέσεις και όρια – Συμφωνία προς τις διατάξεις της Συνθήκης ΕΟΚ

   (Συνθήκη ΕΟΚ, άρθρο 5ľ κανονισμός του Συμβουλίου 1408/71, άρθρο 69)

4. Πράξεις των οργάνων – Κύρος – Προσβολή των θεμελιωδών δικαιωμάτων – Εκτίμηση στο πλαίσιο μόνο του κοινοτικού δικαίου

5. Κοινοτικό δίκαιο – Γενικές αρχές του δικαίου – Θεμελιώδη δικαιώματα – Δικαίωμα ιδιοκτησίας – Εξασφάλιση του στην κοινοτική έννομη τάξη

6. Κοινωνική ασφάλιση των διακινουμένων εργαζομένων – Ανεργία – Παροχές – Άνεργος που μεταβαίνει σε άλλο κράτος μέλος – Διατήρηση του δικαιώματος παροχών – Προθεσμία τριών μηνών – Παράταση – Εξουσία εκτιμήσεως των εθνικών αρχών – Όρια – Αρχή της αναλογίας

   (Κανονισμός του Συμβουλίου 1408/71, άρθρο 69, παράγραφος 2)

1.  Το άρθρο 69 του κανονισμού 1408/71 δεν αποτελεί απλό μέτρο εναρμονίσεως των εθνικών νομοθεσιών σε ζητήματα παροχών ανεργίας, αλλά καθιερώνει, υπέρ των εργαζομένων που το επικαλούνται, ένα αυτόνομο σύστημα που αποκλίνει από τους κανόνες εσωτερικού δικαίου και πρέπει να ερμηνεύεται ομοιόμορφα σε όλα τα κράτη μέλη, όποιο και αν είναι το καθεστώς που προβλέπει η εθνική νομοθεσία για τη διατήρηση και την απώλεια του δικαιώματος παροχών.

2.  Το άρθρο 69, παράγραφος 2, του κανονισμού 1408/71, σύμφωνα με το οποίο ο εργαζόμενος που επιστρέφει στο αρμόδιο κράτος μετά την παρόδο της προθεσμίας των τριών μηνών, που αναφέρεται στο άρθρο 69, παράγραφος 1, περίπτωση γ, χάνει «κάθε δικαίωμα» παροχών δυνάμει της νομοθεσίας του κράτους αυτού, δεν περιορίζει την απώλεια αυτή στην περίοδο μεταξύ της λήξεως της προθεσμίας και της στιγμής που ο εργαζόμενος τίθεται εκ νέου στη διάθεση των υπηρεσιών απασχολήσεως του αρμοδίου κράτους. Επομένως, ο εργαζόμενος αυτός δεν μπορεί πλέον, δυνάμει του άρθρου 69, παράγραφος 2, πρώτο εδάφιο, να προβάλει το δικαίωμα παροχών έναντι του αρμοδίου κράτους, εκτός αν η προαναφερθείσα προθεσμία παρατάθηκε κατ' εφαρμογή του άρθρου 69, παράγραφος 2, δεύτερο εδάφιο.

3.  Το άρθρο 69, παράγραφος 2, του κανονισμού 1408/71 δεν είναι ασυμβίβαστο προς τις διατάξεις της Συνθήκης ΕΟΚ περί ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων, επειδή περιορίζει χρονικά και εξαρτά από την τήρηση ορισμένων προϋποθέσεων το δικαίωμα διατηρήσεως των παροχών ανεργίας.

4.  Το ζήτημα ενδεχόμενης προσβολής θεμελιωδών δικαιωμάτων από πράξη των κοινοτικών οργάνων δεν μπορεί να εκτιμηθεί παρά μόνο στο πλαίσιο του ίδιου του κοινοτικού δικαίου.

5.  Το δικαίωμα της ιδιοκτησίας συμπεριλαμβάνεται στα θεμελιώδη δικαιώματα, την εξασφάλιση των οποίων εγγυάται η κοινοτική έννομη τάξη, σύμφωνα με τις κοινές συνταγματικές αντιλήψεις των κρατών μελών και λαμβανομένων υπόψη των διεθνών συμβάσεων περί προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τις οποίες συνήψαν ή στις οποίες προσχώρησαν τα κράτη μέλη.

6.  Οι αρμόδιες υπηρεσίες και οι αρμόδιοι φορείς των κρατών διαθέτουν μεν ευρύ περιθώριο διακριτικής ευχέρειας για να αποφασίσουν την ενδεχόμενη παράταση της προθεσμίας των τριών μηνών που προβλέπεται στο άρθρο 69, παράγραφος 2, του κανονισμού 1408/71, οφείλουν όμως, κατά την άσκηση αυτής της διακριτικής ευχέρειας, να λάβουν υπόψη τους την αρχή της αναλογίας, που αποτελεί γενική αρχή του κοινοτικού δικαίου. Η ορθή εφαρμογή της αρχής αυτής απαιτεί να λάβουν οι αρμόδιες υπηρεσίες και οι αρμόδιοι φορείς υπόψη τους σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση τη διάρκεια της χρονικής υπερβάσεως της εν λόγω προθεσμίας, την αιτία της καθυστερημένης επιστροφής και τη βαρύτητα των εννόμων συνεπειών της τελευταίας.