Υπόθεση T‑171/22

OR
και
OS

κατά

Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (ένατο τμήμα) της 6ης Σεπτεμβρίου 2023

«Υπαλληλική υπόθεση – Υπάλληλοι – Σύνταξη λόγω αρχαιότητας – Συνταξιοδοτικά δικαιώματα που αποκτήθηκαν πριν από την ανάληψη υπηρεσίας στην Ένωση – Μεταφορά στο συνταξιοδοτικό σύστημα της Ένωσης – Διάρκεια υπηρεσίας μικρότερη των δέκα ετών – Θάνατος – Άρνηση επιστροφής του κεφαλαίου που αντιστοιχεί στα εθνικά συνταξιοδοτικά δικαιώματα τα οποία μεταφέρθηκαν και στα συνταξιοδοτικά δικαιώματα τα οποία αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του ΣΣΕΕ – Άρθρο 11, παράγραφος 1, και άρθρο 12, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, του παραρτήματος VIII του ΚΥΚ – Αδικαιολόγητος πλουτισμός»

Υπάλληλοι – Συντάξεις – Συνταξιοδοτικά δικαιώματα που αποκτήθηκαν πριν από την ανάληψη υπηρεσίας στην Ένωση – Μεταφορά στο συνταξιοδοτικό σύστημα της Ένωσης – Παραίτηση και θάνατος του υπαλλήλου – Άρνηση επιστροφής του κεφαλαίου που αντιστοιχεί στα εθνικά συνταξιοδοτικά δικαιώματα τα οποία μεταφέρθηκαν και στα συνταξιοδοτικά δικαιώματα τα οποία αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του συνταξιοδοτικού συστήματος της Ένωσης – Αποθανών υπάλληλος που δεν είχε ζητήσει τη μεταφορά των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων του σε άλλο συνταξιοδοτικό σύστημα μετά την παραίτησή του και πριν από τον θάνατό του – Αδικαιολόγητος πλουτισμός της Ένωσης – Δεν υφίσταται

(Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, παράρτημα VIII, άρθρα 11 § 1 και 2, και 12 § 1, στοιχείο βʹ)

(βλ. σκέψεις 33, 46-52, 54-56)

Σύνοψη

Οι προσφεύγοντες-ενάγοντες, OR και OS, είναι τα τέκνα και οι μόνοι κληρονόμοι του αποθανόντος υπαλλήλου A, ο οποίος εισήλθε στην υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 16 Ιουλίου 2003.

Τον Σεπτέμβριο του 2005 ο Α μετέφερε στο συνταξιοδοτικό σύστημα των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: ΣΣΕΕ) το κεφάλαιο που αντιστοιχούσε στα εθνικά συνταξιοδοτικά δικαιώματα τα οποία απέκτησε πριν από την εκ μέρους του ανάληψη υπηρεσίας στην Ένωση. Εν συνεχεία, έλαβε άδεια για προσωπικούς λόγους για το χρονικό διάστημα από τις 17 Σεπτεμβρίου 2008 μέχρι την παραίτησή του στις 16 Σεπτεμβρίου 2020.

Κατά την ημερομηνία υποβολής της παραίτησής του, ο Α υπέβαλε ερώτημα στο Γραφείο Διαχείρισης και Εκκαθάρισης των Ατομικών Δικαιωμάτων (PMO) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί για τη μεταφορά των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων που απέκτησε στο πλαίσιο του ΣΣΕΕ σε άλλο συνταξιοδοτικό σύστημα. Ωστόσο, στις 5 Ιανουαρίου 2021 απεβίωσε, χωρίς να έχει υποβάλει επισήμως σχετική αίτηση.

Στις 18 Μαρτίου 2021 οι προσφεύγοντες-ενάγοντες, ως έλκοντες δικαιώματα, υπέβαλαν αίτηση επιστροφής, αφενός, του κεφαλαίου, το οποίο αντιστοιχεί στα εθνικά συνταξιοδοτικά δικαιώματα που απέκτησε ο αποθανών υπάλληλος πριν από την εκ μέρους του ανάληψη υπηρεσίας στην Ένωση και μεταφέρθηκε στο ΣΣΕΕ και, αφετέρου, του κεφαλαίου το οποίο αντιστοιχεί στα συνταξιοδοτικά δικαιώματα που απέκτησε ο εν λόγω στο πλαίσιο του ΣΣΕΕ πριν από τον θάνατό του.

Με απόφαση της 12ης Ιουλίου 2021 (στο εξής: προσβαλλόμενη απόφαση), το PMO απέρριψε την ως άνω αίτηση, επισημαίνοντας ότι ο αποθανών υπάλληλος δεν μπορούσε να αξιώσει σύνταξη από την Ένωση, δεδομένου ότι υπηρέτησε για διάστημα μικρότερο των δέκα ετών και ότι ουδεμία διάταξη του ΚΥΚ επέτρεπε την επιστροφή του κεφαλαίου που αντιστοιχεί στα συνταξιοδοτικά δικαιώματα τα οποία αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του ΣΣΕΕ, περιλαμβανομένων των δικαιωμάτων τα οποία μεταφέρθηκαν από πρώην υπάλληλο στο ΣΣΕΕ.

Το Γενικό Δικαστήριο, ενώπιον του οποίου προσέφυγαν οι προσφεύγοντες-ενάγοντες, απορρίπτει τις προσφυγές-αγωγές τους, παρέχοντας συγχρόνως διευκρινίσεις σχετικά με τις διαδικασίες μεταφοράς των εθνικών συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων που αποκτήθηκαν πριν από την είσοδο στην υπηρεσία της Ένωσης στο ΣΣΕΕ, καθώς και των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων που αποκτήθηκαν στο ΣΣΕΕ προς άλλο συνταξιοδοτικό σύστημα, κατόπιν του θανάτου πρώην υπαλλήλου ή πρώην μέλους του λοιπού προσωπικού.

Εκτίμηση του Γενικού Δικαστηρίου

Το Γενικό Δικαστήριο απορρίπτει τον μόνο λόγο ακυρώσεως, ο οποίος αφορά αδικαιολόγητο πλουτισμό της Ένωσης, υπενθυμίζοντας προκαταρκτικώς ότι, για να γίνει δεκτή προσφυγή-αγωγή στηριζόμενη στον αδικαιολόγητο πλουτισμό της Ένωσης, απαιτείται σωρευτικώς η συνδρομή δύο προϋποθέσεων, ήτοι η απόδειξη, αφενός, αδικαιολόγητου πλουτισμού της Ένωσης και, αφετέρου, ελάττωσης συνδεόμενης με τον εν λόγω πλουτισμό της περιουσίας του προβάλλοντος την αξίωση,.

Όσον αφορά την πρώτη προϋπόθεση, το Γενικό Δικαστήριο τονίζει ότι οι διατάξεις του ΚΥΚ προβλέπουν τη δυνατότητα των υπαλλήλων ή των μελών του λοιπού προσωπικού που εισέρχονται στην υπηρεσία της Ένωσης να μεταφέρουν στο ΣΣΕΕ τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο των προηγούμενων επαγγελματικών δραστηριοτήτων τους (στο εξής: μεταφορά «in») ( 1 ), καθώς και τη δυνατότητα των υπαλλήλων των οποίων τα καθήκοντα στην υπηρεσία της Ένωσης λήγουν να μεταφέρουν τα δικαιώματα που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του ΣΣΕΕ σε άλλο ταμείο συντάξεων ή σε ιδιωτικό ασφαλιστικό φορέα, ο οποίος παρέχει ορισμένες ειδικές εγγυήσεις (στο εξής: μεταφορά «out») ( 2 ). Οι εισφορές στο ΣΣΕΕ εκ μέρους των υπαλλήλων και του λοιπού προσωπικού της Ένωσης, είτε πρόκειται για εισφορές που καταβλήθηκαν κατά το χρονικό διάστημα της ασκήσεως καθηκόντων στην υπηρεσία της Ένωσης είτε για εισφορές προερχόμενες από μεταφορά «in», αποσκοπούν στη χρηματοδότηση του ΣΣΕΕ, ενόψει της μελλοντικής εκκαθάρισης συντάξεως αρχαιότητας και δεν συνιστούν, ως εκ τούτου, κεφάλαιο που μπορούν να διαθέσουν οι τελευταίοι.

Εξάλλου, ουδεμία διάταξη του ΚΥΚ, των παραρτημάτων του ή των γενικών εκτελεστικών διατάξεων ( 3 ) προβλέπει τη δυνατότητα ή την υποχρέωση επιστροφής του συνόλου ή μέρους των εισφορών που αντιστοιχεί στα συνταξιοδοτικά δικαιώματα τα οποία αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του ΣΣΕΕ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προέρχονται από μεταφορά «in», δεδομένου ότι η μεταφορά αυτή είναι ως εκ της φύσεώς της αμετάκλητη ( 4 ), σε υπάλληλο ή μέλος του λοιπού προσωπικού που παραιτήθηκε πριν συμπληρώσει δέκα έτη υπηρεσίας, ή, σε περίπτωση θανάτου, στους έλκοντες δικαιώματα εξ αυτού. Η μόνη υποχρέωση που επιβάλλεται στη Διοίκηση, υπό παρόμοιες περιστάσεις, συνίσταται στην κοινοποίηση προς υπάλληλο ή μέλος του λοιπού προσωπικού, κατά τον χρόνο οριστικής λήξεως των καθηκόντων του, του ποσού του ασφαλιστικού στατιστικού ισοδυνάμου που αντιστοιχεί στο σύνολο των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων τα οποία αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του ΣΣΕΕ ( 5 ). Μόνον αίτηση μεταφοράς «out» επιτρέπει στον εν λόγω υπάλληλο ή στο μέλος του λοιπού προσωπικού να μεταφέρει το ασφαλιστικό στατιστικό ισοδύναμο των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων του τα οποία αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του ΣΣΕΕ σε άλλο συνταξιοδοτικό σύστημα.

Εν προκειμένω, το Γενικό Δικαστήριο παρατηρεί ότι ο Α δεν συμπλήρωσε δέκα έτη υπηρεσίας πριν από την παραίτησή του ούτε συμπλήρωσε την ηλικία των 66 ετών, προϋποθέσεις που απαιτούνται, όμως, για τη χορήγηση συντάξεως αρχαιότητας, και ότι δεν υπέβαλε αίτηση μεταφοράς «out» του αναλογιστικού ισοδυνάμου των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του ΣΣΕΕ πριν από τον θάνατό του.

Ως εκ τούτου, ελλείψει εκκαθαρίσεως της συντάξεως αρχαιότητας του αποθανόντος υπαλλήλου και ελλείψει εκ μέρους του υποβολής αιτήσεως μεταφοράς «out», δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ο πλουτισμός της Ένωσης λόγω της διατηρήσεως, κατόπιν του θανάτου του υπαλλήλου, των εισφορών που αυτός κατέβαλε στο ΣΣΕΕ στερείται έγκυρης νομικής βάσεως.

Δεδομένου ότι δεν αποδείχθηκε η ύπαρξη αδικαιολόγητου πλουτισμού, το Γενικό Δικαστήριο απορρίπτει την προσφυγή-αγωγή στο σύνολό της, χωρίς να χρειάζεται να εξεταστεί αν πληρούται η δεύτερη προϋπόθεση από την οποία εξαρτάται η διαπίστωση περί υπάρξεως αδικαιολόγητου πλουτισμού.

( 1 ) Άρθρο 11, παράγραφος 2, του παραρτήματος VIII του Κανονισμού Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: ΚΥΚ).

( 2 ) Άρθρα 11, παράγραφος 1, και 12, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, του παραρτήματος VIII του ΚΥΚ.

( 3 ) Απόφαση C(2011) 1278 της Επιτροπής, της 3ης Μαρτίου 2011, σχετικά με τις γενικές εκτελεστικές διατάξεις των άρθρων 11 και 12 του παραρτήματος VIII του ΚΥΚ σχετικά με τη μεταφορά συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων, που δημοσιεύθηκε στις Διοικητικές πληροφορίες αριθ. 17-2011 της 28ης Μαρτίου 2011 (στο εξής: ΓΕΔ).

( 4 ) Άρθρο 8, παράγραφος 5, των ΓΕΔ.

( 5 ) Άρθρο 3, παράγραφος 1, των ΓΕΔ.