Υπόθεση T‑745/20

Symphony Environmental Technologies plc
και
Symphony Environmental Ltd

κατά

Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ.λπ.

Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (πρώτο πενταμελές τμήμα)
της 31ης Ιανουαρίου 2024

«Εξωσυμβατική ευθύνη – Περιβάλλον – Οδηγία (ΕΕ) 2019/904 – Απαγόρευση διάθεσης στην αγορά προϊόντων που κατασκευάζονται από οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη – Κατάφωρη παράβαση κανόνα δικαίου που απονέμει δικαιώματα σε ιδιώτες – Απουσία διάκρισης μεταξύ των προϊόντων που κατασκευάζονται από οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη και των προϊόντων που κατασκευάζονται από οξο-βιοδιασπώμενη πλαστική ύλη – Εκτίμηση επιπτώσεων – Ίση μεταχείριση – Αναλογικότητα»

1. Ένδικη διαδικασία – Δημοσιότητα των αποφάσεων – Υποχρέωση του δικαστή της Ένωσης να εξασφαλίζει δίκαιη ισορροπία μεταξύ της δημοσιότητας των αποφάσεων και του δικαιώματος στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και του επιχειρηματικού απορρήτου – Αίτημα για τη μη δημοσιοποίηση δεδομένων ευρισκόμενων στη δημόσια σφαίρα – Απόρριψη

   (Άρθρο 15 ΣΛΕΕ)

   (βλ. σκέψεις 20, 22, 23)

2. Αγωγή αποζημιώσεως – Αυτοτέλεια σε σχέση με την προσφυγή ακυρώσεως και την προσφυγή κατά παραλείψεως – Περιεχόμενο

   (Άρθρα 263, εδ. 4, 268 και 340, εδ. 2, ΣΛΕΕ)

   (βλ. σκέψη 31)

3. Αγωγή αποζημιώσεως – Αντικείμενο – Αποκατάσταση της ζημίας που φέρεται να προκλήθηκε από διάταξη περιλαμβανόμενη σε οδηγία εκδοθείσα από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο – Αγωγή στρεφόμενη και κατά της Επιτροπής – Ένσταση απαραδέκτου που προέβαλε η Επιτροπή λόγω του ρόλου της στη νομοθετική διαδικασία – Δεν ασκεί επιρροή στην εκτίμηση του παραδεκτού της αγωγής κατά της Επιτροπής

   (Άρθρα 268 και 294 ΣΛΕΕ· οδηγία 2019/904 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 5)

   (βλ. σκέψεις 32-38)

4. Εξωσυμβατική ευθύνη – Προϋποθέσεις – Παράνομο – Κατάφωρη παραβίαση του δικαίου της Ένωσης – Παράβαση του νομοθέτη της Ένωσης στον τομέα του περιβάλλοντος – Απαιτείται πρόδηλη και σοβαρή υπέρβαση των ορίων της ευρείας εξουσίας εκτιμήσεως του εν λόγω νομοθέτη στον τομέα αυτόν – Δικαστικός έλεγχος – Περιεχόμενο

   (Άρθρα 191, 192 και 340, εδ. 2, ΣΛΕΕ)

   (βλ. σκέψεις 39-43, 114, 115, 250)

5. Περιβάλλον – Μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον – Οδηγία 2019/904 – Απαγόρευση διάθεσης στην αγορά των προϊόντων που κατασκευάζονται από οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη – Υποχρέωση των θεσμικών οργάνων της Ένωσης να θεσπίσουν την απαγόρευση αυτή σύμφωνα με τη διαδικασία επιβολής περιορισμών που προβλέπει ο κανονισμός REACH – Δεν υφίσταται – Υποχρέωση αναμονής της έκβασης διαδικασίας επιβολής περιορισμών εκκρεμούς ενώπιον του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Χημικών Προϊόντων (ECHA) – Δεν υφίσταται

   (Άρθρα 14 § 1, 16 § 1 και 17 § 2, ΣΕΕ· άρθρο 289 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1907/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 68 έως 73· οδηγία 2019/904 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 5)

   (βλ. σκέψεις 50-55, 59-65)

6. Εξωσυμβατική ευθύνη – Προϋποθέσεις – Παράνομο – Εκτίμηση της νομιμότητας πράξεως της Ένωσης υπό το πρίσμα άλλης πράξεως της ίδιας κανονιστικής ισχύος – Πράξη μη εκδοθείσα κατ’ εφαρμογήν της τελευταίας αυτής πράξης – Απουσία διατάξεως η οποία να προβλέπει την υπεροχή της μιας πράξεως έναντι της άλλης – Δεν επιτρέπεται τέτοια εκτίμηση

   (Άρθρα 289 §§ 1 και 3, 294 και 340, εδ. 2, ΣΛΕΕ· κανονισμός 1907/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου· οδηγία 2019/904 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου)

   (βλ. σκέψεις 66-70)

7. Εξωσυμβατική ευθύνη – Προϋποθέσεις – Παράνομο – Κατάφωρη παράβαση κανόνα δικαίου που απονέμει δικαιώματα σε ιδιώτες – Κανόνας δικαίου που απονέμει δικαιώματα σε ιδιώτες – Έννοια – Διατάξεις οι οποίες προβλέπουν δημόσια διαβούλευση σχετικά με την επιβολή νέων περιορισμών στην παρασκευή, τη χρήση ή τη διάθεση μιας χημικής ουσίας στην αγορά – Δεν εμπίπτουν

   (Κανονισμός 1907/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 69 § 6, στοιχείο αʹ, και 71 § 1)

   (βλ. σκέψεις 73-77)

8. Πράξεις των οργάνων – Διαδικασία κατάρτισης – Εκτίμηση επιπτώσεων προβλεπόμενη σε διοργανική συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής – Υποχρέωση επικαιροποίησης της εκτίμησης αυτής για τους σκοπούς της νομοθετικής διαδικασίας – Δεν υφίσταται

   (Άρθρο 192 § 1 ΣΛΕΕ· οδηγία 2019/904 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου)

   (βλ. σκέψεις 87-92)

9. Εξωσυμβατική ευθύνη – Προϋποθέσεις – Παράνομο – Κατάφωρη παραβίαση του δικαίου της Ένωσης – Απαιτείται πρόδηλη και σοβαρή υπέρβαση από τα θεσμικά όργανα των ορίων της διακριτικής ευχέρειάς τους – Απαγόρευση διάθεσης στην αγορά των προϊόντων που κατασκευάζονται από οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη – Απαγόρευση ισχύουσα για τα προϊόντα που κατασκευάζονται από πλαστικό που περιέχει προ-οξειδωτικό πρόσθετο – Απαγόρευση βάσει πλήρους επιστημονικής αξιολόγησης των κινδύνων που ενέχει αυτό το είδος πλαστικού – Έλλειψη κατάφωρης παραβάσεως

   (Οδηγία 2019/904 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, αιτιολογική σκέψη 15 και άρθρο 5)

   (βλ. σκέψεις 116-120, 127-151, 201-209, 217-226, 234-241, 249)

10. Περιβάλλον – Μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον – Οδηγία 2019/904 – Απαγόρευση διάθεσης στην αγορά των προϊόντων που κατασκευάζονται από οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη – Απαγόρευση ισχύουσα για τα προϊόντα που κατασκευάζονται από πλαστικό που περιέχει προ-οξειδωτικό πρόσθετο – Παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας – Δεν υφίσταται

    (Άρθρο 5 § 4 ΣΛΕΕ· οδηγία 2019/904 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 5)

    (βλ. σκέψεις 254, 255, 258, 259, 262-269, 273, 274, 276, 278, 279)

11. Περιβάλλον – Μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον – Οδηγία 2019/904 – Απαγόρευση διάθεσης στην αγορά των προϊόντων που κατασκευάζονται από οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη – Απαγόρευση ισχύουσα για τα προϊόντα που κατασκευάζονται από πλαστικό που περιέχει προ-οξειδωτικό πρόσθετο – Απαγόρευση που δεν ισχύει για τα προϊόντα τα οποία κατασκευάζονται από συμβατικό πλαστικό ή από πλαστικό διατιθέμενο στο εμπόριο ως λιπασματοποιήσιμο – Μη συγκρίσιμες καταστάσεις – Παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχειρίσεως – Δεν υφίσταται

    (Οδηγία 2019/904 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 5)

    (βλ. σκέψεις 287-294, 300-304, 306-308)

12. Περιβάλλον – Μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον – Οδηγία 2019/904 – Απαγόρευση διάθεσης στην αγορά των προϊόντων που κατασκευάζονται από οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη – Απαγόρευση ισχύουσα για τα προϊόντα που κατασκευάζονται από πλαστικό που περιέχει προ-οξειδωτικό πρόσθετο – Περιορισμός της επιχειρηματικής ελευθερίας και των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας των εταιριών που μετέχουν στην κατασκευή και την εμπορία τέτοιου προσθέτου – Επιτρέπεται – Προϋποθέσεις

    (Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρα 16, 17 § 2 και 52 § 1· οδηγία 2019/904 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 5)

    (βλ. σκέψεις 315-320, 325)

13. Περιβάλλον – Μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον – Οδηγία 2019/904 – Απαγόρευση διάθεσης στην αγορά των προϊόντων που κατασκευάζονται από οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη – Απαγόρευση ισχύουσα για τα προϊόντα που κατασκευάζονται από πλαστικό που περιέχει προ-οξειδωτικό πρόσθετο – Προσβολή του δικαιώματος ιδιοκτησίας των εταιριών που μετέχουν στη διάθεση τέτοιου προσθέτου στην αγορά – Δεν υφίσταται

    (Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 17)

    (βλ. σκέψεις 322, 323)

14. Θεμελιώδη δικαιώματα – Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων – Δικαίωμα χρηστής διοικήσεως – Μη εφαρμογή στη διαδικασία κατάρτισης νομοθετικής πράξης

    (Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 41)

    (βλ. σκέψη 332)

Σύνοψη

Το πρώτο πενταμελές τμήμα του Γενικού Δικαστηρίου, επιληφθέν αγωγής λόγω εξωσυμβατικής ευθύνης, διαπιστώνει ότι η προβλεπόμενη στο άρθρο 5 της οδηγίας 2019/904 ( 1 ) απαγόρευση διάθεσης στην αγορά προϊόντων που κατασκευάζονται από οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη συνάδει με το άρθρο 191 ΣΛΕΕ, το οποίο προβλέπει σειρά σκοπών, αρχών και κριτηρίων που ο νομοθέτης της Ένωσης οφείλει να τηρεί στο πλαίσιο της εφαρμογής της περιβαλλοντικής πολιτικής, καθώς και με τις αρχές της αναλογικότητας και της ίσης μεταχείρισης.

Οι ενάγουσες, Symphony Environmental Technologies plc και Symphony Environmental Ltd, εγκατεστημένες στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχουν ως δραστηριότητα την ανάπτυξη, την παραγωγή και την εμπορία ορισμένων εξειδικευμένων πλαστικών προϊόντων, καθώς και προσθέτων και κύριων (μητρικών) ( 2 ) μειγμάτων που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των προϊόντων αυτών.

Ένα από τα κύρια μείγματα που παράγουν οι ενάγουσες περιέχει προ-οξειδωτικό πρόσθετο το οποίο, κατ’ αυτές, καθιστά τη βιοαποδόμηση του πλαστικού στο οποίο έχει ενσωματωθεί πολύ ταχύτερη από αυτήν της οξοδιασπώμενης πλαστικής ύλης ( 3 ). Επομένως, η πλαστική ύλη που περιέχει τέτοιο πρόσθετο, την οποία αυτές χαρακτηρίζουν ως οξο-βιοδιασπώμενη, πρέπει κατ’ αυτές να διακρίνεται από την οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη.

Με την αγωγή τους, οι ενάγουσες ζητούν την αποκατάσταση της ζημίας την οποία θεωρούν ότι υπέστησαν λόγω της προβλεπόμενης στο άρθρο 5 της οδηγίας 2019/904 απαγόρευσης διάθεσης στην αγορά των προϊόντων που κατασκευάζονται από οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη, στο μέτρο που η εν λόγω απαγόρευση ισχύει και για την οξο-βιοδιασπώμενη πλαστική ύλη.

Εκτίμηση του Γενικού Δικαστηρίου

Προκαταρκτικώς, το Γενικό Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι η θεμελίωση της εξωσυμβατικής ευθύνης της Ένωσης εξαρτάται από τη συνδρομή τριών σωρευτικών προϋποθέσεων, ήτοι της κατάφωρης παράβασης κανόνα δικαίου ο οποίος αποσκοπεί στην απονομή δικαιωμάτων στους ιδιώτες, του υποστατού της ζημίας και της ύπαρξης αιτιώδους συνάφειας μεταξύ της προβαλλόμενης παράβασης και της ζημίας που υπέστησαν οι ζημιωθέντες.

Όσον αφορά την πρώτη από τις προϋποθέσεις αυτές, το Γενικό Δικαστήριο διευκρινίζει ότι, στο πλαίσιο της υπό κρίση υπόθεσης, ενδεχόμενη κατάφωρη παράβαση των επίμαχων κανόνων δικαίου πρέπει να στηρίζεται σε πρόδηλη και σοβαρή υπέρβαση των ορίων της ευρείας εξουσίας εκτιμήσεως που διαθέτει ο νομοθέτης της Ένωσης κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων του στον τομέα του περιβάλλοντος δυνάμει των άρθρων 191 και 192 ΣΛΕΕ. Πράγματι, η άσκηση της εν λόγω διακριτικής ευχέρειας συνεπάγεται, αφενός, την υποχρέωση του νομοθέτη της Ένωσης να προβλέπει και να εκτιμά περίπλοκες και αβέβαιες οικολογικές, επιστημονικές, τεχνικές και οικονομικές εξελίξεις και, αφετέρου, την υποχρέωσή του να σταθμίζει και να ιεραρχεί τους διάφορους σκοπούς, τις αρχές και τα συμφέροντα περί των οποίων γίνεται λόγος στο άρθρο 191 ΣΛΕΕ.

Εν προκειμένω, στο πλαίσιο του άρθρου 191 ΣΛΕΕ, το Γενικό Δικαστήριο κρίνει, κατ’ αρχάς, ότι το Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή (στο εξής: τρία εμπλεκόμενα θεσμικά όργανα) δεν υπέπεσαν σε πρόδηλη πλάνη εκτιμήσεως κατά το μέρος που θέσπισαν την απαγόρευση διάθεσης στην αγορά των προϊόντων που κατασκευάζονται από πλαστικό που περιέχει προ-οξειδωτικό πρόσθετο ( 4 ), δεδομένου ότι είχαν στη διάθεσή τους όσο το δυνατόν πληρέστερη επιστημονική αξιολόγηση των κινδύνων που ενέχει το πλαστικό αυτού του είδους για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. Κατά την οδηγία 2019/904 ( 5 ), η απαγόρευση αυτή δικαιολογείται από το γεγονός ότι το εν λόγω πλαστικό δεν βιοαποδομείται κατά τρόπο κατάλληλο, δεν είναι λιπασματοποιήσιμο, επηρεάζει αρνητικά την ανακύκλωση των συμβατικών πλαστικών υλών και δεν παρέχει αποδεδειγμένο όφελος για το περιβάλλον.

Πρώτον, όσον αφορά την παραδοχή ότι το πλαστικό που περιέχει προ-οξειδωτικό πρόσθετο δεν βιοαποδομείται κατά τρόπο κατάλληλο, οι επιστημονικές μελέτες που είχαν στη διάθεσή τους τα τρία εμπλεκόμενα θεσμικά όργανα κατά την κατάρτιση και την έκδοση της οδηγίας 2019/904 επισημαίνουν ότι ο βαθμός βιοαποδόμησης που επιτυγχάνει το πλαστικό αυτό είναι χαμηλός, αν όχι ανύπαρκτος, είτε στο ύπαιθρο, είτε στον χώρο υγειονομικής ταφής, είτε στο θαλάσσιο περιβάλλον. Κατά τις εν λόγω μελέτες, μόνο στο πλαίσιο εργαστηριακών πειραμάτων είχε επιτευχθεί ικανοποιητική βιοαποδόμηση, αλλά ποτέ υπό πραγματικές συνθήκες. Οι περιβαλλοντικές συνθήκες όμως ποικίλλουν και καθιστούν δυσχερή την εκτίμηση του χρόνου και του βαθμού διάσπασης που απαιτούνται για την επίτευξη της βιοαποδόμησης αυτού του είδους πλαστικών.

Δεύτερον, από τα διαθέσιμα κατά τη διάρκεια της νομοθετικής διαδικασίας επιστημονικά δεδομένα προκύπτει ότι το πλαστικό που περιέχει προ-οξειδωτικό πρόσθετο δεν προσφέρεται για καμία μορφή λιπασματοποίησης ( 6 ). Συγκεκριμένα, το επίμαχο πλαστικό δεν ανταποκρίνεται στα διάφορα πρότυπα βιομηχανικής ή οικιακής λιπασματοποίησης ούτε στα πρότυπα για τις ανακτήσιμες συσκευασίες μέσω λιπασματοποίησης, διότι η βιοαποδόμησή του διαρκεί πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα και τα θραύσματα πλαστικού που παράγονται από τη διαδικασία ενδέχεται να υποβαθμίσουν την ποιότητα του προϊόντος λιπασματοποίησης ή ακόμη και να διαδοθούν στο περιβάλλον. Επιπλέον, το γεγονός ότι επιτεύχθηκε ορισμένο ποσοστό βιοαποδόμησης σε εργαστήριο δεν αποδεικνύει ότι το ίδιο ποσοστό θα επιτευχθεί, εντός του ίδιου χρονικού διαστήματος, υπό πραγματικές συνθήκες.

Τρίτον, όσον αφορά την παραδοχή ότι το πλαστικό που περιέχει προ-οξειδωτικό πρόσθετο επηρεάζει αρνητικά την ανακύκλωση των συμβατικών πλαστικών, από τις επιστημονικές μελέτες στις οποίες ισχυρίζονται ότι στηρίχθηκαν τα τρία εμπλεκόμενα θεσμικά όργανα κατά την έκδοση της οδηγίας 2019/904 προκύπτει ότι οι διαθέσιμες επί του παρόντος τεχνολογίες δεν καθιστούν δυνατό στις επιχειρήσεις επανεπεξεργασίας να αναγνωρίζουν και να απομονώνουν το πλαστικό που περιέχει προ-οξειδωτικό πρόσθετο από τα άλλα είδη πλαστικού και ότι, ως εκ τούτου, αυτό ανακυκλώνεται κατ’ ανάγκη με το συμβατικό πλαστικό. Ωστόσο, η παρουσία προ-οξειδωτικών προσθέτων στο ανακυκλωμένο υλικό θα επιταχύνει την αποδόμησή του και θα έχει επομένως αρνητικό αντίκτυπο στη δυνατότητα εμπορίας του ανακυκλωμένου πλαστικού, στην ποιότητά του και στην τιμή του. Συναφώς, μολονότι η χρήση σταθεροποιητικών ενώσεων καθιστά δυνατή, σε ορισμένες περιπτώσεις, την αποφυγή υποβάθμισης της ποιότητας του ανακυκλωμένου πλαστικού, είναι εντούτοις δύσκολο να προσδιοριστεί η αναγκαία ποσότητα σταθεροποιητών, η οποία εξαρτάται από τη συγκέντρωση και τον τύπο του χρησιμοποιούμενου προ-οξειδωτικού πρόσθετου.

Τέταρτον, από τις πληροφορίες που ήταν διαθέσιμες κατά τον χρόνο έκδοσης της οδηγίας 2019/904 δεν προκύπτει κανένα αποδεδειγμένο όφελος, σε περιβαλλοντικό επίπεδο, του πλαστικού που περιέχει προ-οξειδωτικό πρόσθετο.

Εν συνεχεία, αφού υπενθύμισε την ευρεία εξουσία εκτιμήσεως που διαθέτει ο νομοθέτης της Ένωσης προκειμένου να καθορίζει τη φύση και την έκταση των μέτρων που πρέπει να θεσπίζονται όταν πρόκειται για περίπλοκο τεχνικό και διαρκώς εξελισσόμενο πλαίσιο, το Γενικό Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η απαγόρευση διάθεσης στην αγορά των προϊόντων που κατασκευάζονται από πλαστικό που περιέχει προ-οξειδωτικό πρόσθετο δεν αντιβαίνει στην αρχή της αναλογικότητας. Αφενός, η απαγόρευση αυτή είναι πρόσφορη για την επίτευξη του σκοπού της προστασίας του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας τον οποίο επιδιώκει η οδηγία 2019/904, δεδομένων των κινδύνων που ενέχει το πλαστικό που περιέχει προ-οξειδωτικό πρόσθετο. Αφετέρου, η επίμαχη απαγόρευση δεν υπερβαίνει τα όρια του αναγκαίου για την επίτευξη του ως άνω σκοπού, δεδομένου ότι καμία από τις εναλλακτικές λύσεις που προτείνουν οι ενάγουσες δεν είναι ικανή να διασφαλίσει την επίτευξή του. Η απαγόρευση αυτή δεν μπορεί να θεωρηθεί ούτε δυσανάλογη λόγω του ότι δεν προβλέπεται μεταβατική περίοδος, λαμβανομένων ιδίως υπόψη των μη πολύπλοκων χρήσεων του σχετικού πλαστικού. Το Γενικό Δικαστήριο επαναλαμβάνει, εξάλλου, τη σπουδαιότητα της προστασίας της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος, η οποία είναι ικανή να δικαιολογήσει τις αρνητικές οικονομικές συνέπειες, ακόμη και σημαντικές, για ορισμένους επιχειρηματίες.

Τέλος, τα τρία εμπλεκόμενα θεσμικά όργανα δεν παραβίασαν την αρχή της ίσης μεταχείρισης απαγορεύοντας τη διάθεση στην αγορά των προϊόντων που κατασκευάζονται από πλαστικό που περιέχει προ-οξειδωτικό πρόσθετο, αλλά όχι των προϊόντων που κατασκευάζονται από συμβατικό πλαστικό, με περιορισμένες εξαιρέσεις, ούτε των προϊόντων που κατασκευάζονται από πλαστικό διατιθέμενο στο εμπόριο ως «λιπασματοποιήσιμο».

Κατά πρώτον, τα προϊόντα που κατασκευάζονται από πλαστικό που περιέχει προ-οξειδωτικό πρόσθετο δεν μπορούν να θεωρηθούν ότι βρίσκονται σε κατάσταση συγκρίσιμη με εκείνη των προϊόντων που κατασκευάζονται από συμβατικό πλαστικό, των οποίων τη διάθεση στην αγορά δεν απαγορεύει η οδηγία 2019/904, εξαιρουμένων εννέα προϊόντων μίας χρήσης. Αφενός, βάσει της επιστημονικής αξιολόγησης των κινδύνων που ήταν διαθέσιμη πριν από την έκδοση της οδηγίας 2019/904, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο το πλαστικό που περιέχει προ-οξειδωτικό πρόσθετο να είναι, τουλάχιστον ως προς ορισμένες πτυχές που αφορούν, μεταξύ άλλων, την ανακύκλωση και τη βιοαποδόμησή του σε χώρους υγειονομικής ταφής, περισσότερο προβληματικό από το συμβατικό πλαστικό. Στο πλαίσιο αυτό, η ταχύτερη διάσπαση του πλαστικού που περιέχει προ-οξειδωτικό πρόσθετο σε σύγκριση με το συμβατικό πλαστικό θα μπορούσε να επιδεινώσει τις αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, διότι αυτές συγκεντρώνονται σε μικρότερη χρονική περίοδο. Αφετέρου, πρέπει να ληφθεί υπόψη ο σκοπός της οδηγίας 2019/904, ο οποίος συνίσταται, μεταξύ άλλων, στην πρόληψη και τον περιορισμό των επιπτώσεων που έχουν στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία ορισμένα πλαστικά προϊόντα, με την επικέντρωση των προσπαθειών εκεί όπου είναι περισσότερο αναγκαίες. Υπό το πρίσμα του σκοπού αυτού, τα δύο αυτά είδη πλαστικού δεν μπορούν να θεωρηθούν ως ευρισκόμενα σε συγκρίσιμη κατάσταση. Όσον αφορά τα προϊόντα μίας χρήσης τα οποία κατασκευάζονται από συμβατικό πλαστικό και των οποίων τη διάθεση στην αγορά απαγορεύει η οδηγία 2019/904 ( 7 ), τα προϊόντα αυτά δεν μπορούν, λαμβανομένου υπόψη του σκοπού της οδηγίας, να θεωρηθούν ως ευρισκόμενα σε κατάσταση συγκρίσιμη με εκείνη των προϊόντων που κατασκευάζονται από πλαστικό που περιέχει προ-οξειδωτικό πρόσθετο.

Κατά δεύτερον, τα προϊόντα που κατασκευάζονται από πλαστικό που περιέχει προ-οξειδωτικό πρόσθετο και τα προϊόντα που κατασκευάζονται από πλαστικό διατιθέμενο στο εμπόριο ως «λιπασματοποιήσιμο» επίσης δεν βρίσκονται σε συγκρίσιμη κατάσταση. Αφενός, τα τρία εμπλεκόμενα θεσμικά όργανα δεν υπέπεσαν σε πρόδηλη πλάνη εκτιμήσεως κρίνοντας ότι υπάρχει κίνδυνος να μην είναι λιπασματοποιήσιμο το πλαστικό που περιέχει προ-οξειδωτικό πρόσθετο και, αφετέρου, τα προϊόντα που κατασκευάζονται από πλαστικό διατιθέμενο στο εμπόριο ως «λιπασματοποιήσιμο» δεν εμπίπτουν ούτε στο αντικείμενο ούτε στον σκοπό της οδηγίας 2019/904.

Υπό το πρίσμα, μεταξύ άλλων, των ανωτέρω εκτιμήσεων, το Γενικό Δικαστήριο απορρίπτει την αγωγή στο σύνολό της.

( 1 ) Οδηγία (ΕΕ) 2019/904 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον (ΕΕ 2019, L 155, σ. 1).

( 2 ) Το κύριο μείγμα αποτελεί ένωση διαφόρων χημικών ουσιών ενσωματωμένη σε πολυμερικό φορέα, η οποία παραδίδεται, υπό μορφή σφαιριδίων, στους κατασκευαστές πλαστικών προϊόντων, οι οποίοι την ενσωματώνουν στα πολυμερή που χρησιμοποιούν για την παρασκευή των προϊόντων τους.

( 3 ) Κατά το άρθρο 3, σημείο 3, της οδηγίας 2019/904, ως «οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη» νοείται το πλαστικό υλικό το οποίο περιλαμβάνει πρόσθετα που, μέσω οξείδωσης, οδηγούν στη διάσπαση του πλαστικού υλικού σε μικρο-τμήματα ή σε χημική αποσύνθεση.

( 4 ) Δεδομένου ότι οι διάδικοι προσδιορίζουν με διάφορους όρους το πλαστικό στο οποίο έχει προστεθεί προ-οξειδωτικό πρόσθετο, το Γενικό Δικαστήριο επέλεξε να χρησιμοποιήσει τον πλέον ουδέτερο δυνατό όρο, ήτοι τον όρο «πλαστικό που περιέχει προ-οξειδωτικό πρόσθετο».

( 5 ) Αιτιολογική σκέψη 15 της οδηγίας 2019/904.

( 6 ) Η λιπασματοποίηση συνιστά βελτιωμένη βιοαποδόμηση, η οποία πραγματοποιείται υπό ελεγχόμενες συνθήκες που χαρακτηρίζονται κυρίως από εξαναγκασμένο αερισμό και φυσική παραγωγή θερμότητας που προκύπτει από τη βιολογική δραστηριότητα εντός της ύλης.

( 7 ) Άρθρο 9 της οδηγίας 2019/904.