Υπόθεση C-16/18

Michael Dobersberger

κατά

Magistrat der Stadt Wien

[αίτηση του Verwaltungsgerichtshof (Αυστρία) για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως]

 Απόφαση του Δικαστηρίου (τμήμα μείζονος συνθέσεως) της 19ης Δεκεμβρίου 2019

«Προδικαστική παραπομπή – Άρθρα 56 και 57 ΣΛΕΕ – Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών – Οδηγία 96/71/ΕΚ – Δυνατότητα εφαρμογής – Άρθρο 1, παράγραφος 3, στοιχείο αʹ – Απόσπαση εργαζομένων στο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών – Παροχή υπηρεσιών εντός διεθνών αμαξοστοιχιών – Εθνική ρύθμιση για την επιβολή διοικητικών υποχρεώσεων όσον αφορά την απόσπαση εργαζομένων»

1.        Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών – Διατάξεις της Συνθήκης – Πεδίο εφαρμογής – Υπηρεσίες στον τομέα των μεταφορών κατά την έννοια του άρθρου 58, παράγραφος 1, ΣΛΕΕ – Έννοια – Υπηρεσίες εξυπηρέτησης επιβατών, καθαρισμού ή εστίασης παρεχόμενες μέσα στις αμαξοστοιχίες – Δεν εμπίπτουν

(Άρθρα 56 και 58 § 1 ΣΛΕΕ)

(βλ. σκέψεις 24-26)

2.        Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών – Απόσπαση εργαζομένων στο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών – Οδηγία 96/71 – Αποσπασμένος εργαζόμενος – Έννοια – Εργαζόμενοι που εκτελούν σημαντικό μέρος της εργασίας τους στο κράτος μέλος εγκατάστασης της επιχείρησης η οποία τους διαθέτει για την παροχή υπηρεσιών μέσα σε διεθνείς αμαξοστοιχίες και που αρχίζουν ή ολοκληρώνουν την υπηρεσία τους σε αυτό το κράτος μέλος – Δεν εμπίπτουν

(Οδηγία 96/71 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 2 § 1 και 3 § 2)

(βλ. σκέψεις 30-33)

3.        Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών – Απόσπαση εργαζομένων στο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών – Οδηγία 96/71 – Πεδίο εφαρμογής – Υπηρεσίες παρεχόμενες σε σιδηροδρομική εταιρία, από μισθωτούς εργαζομένους επιχείρησης εγκατεστημένης σε κράτος μέλος, μέσα σε διεθνείς αμαξοστοιχίες που διασχίζουν το κράτος μέλος της σιδηροδρομικής εταιρίας – Δεν εμπίπτουν – Προϋποθέσεις

(Οδηγία 96/71 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 1 § 3, στοιχείο αʹ)

(βλ. σκέψη 35 και διατακτ.)

Σύνοψη

Οι μισθωτοί ουγγρικής επιχείρησης που παρέχουν υπηρεσίες εξυπηρέτησης επιβατών μέσα σε διεθνή αμαξοστοιχία των ομοσπονδιακών αυστριακών σιδηροδρόμων η οποία διασχίζει την Αυστρία δεν είναι αποσπασμένοι σε αυτό το κράτος μέλος κατά την έννοια της οδηγίας σχετικά με την απόσπαση εργαζομένων

Με την απόφαση Dobersberger (C-16/18), η οποία εκδόθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2019, το Δικαστήριο (τμήμα μείζονος συνθέσεως), έκρινε ότι η οδηγία 96/71 (1) δεν εφαρμόζεται σε εργαζομένους μισθωτούς επιχείρησης εγκατεστημένης σε ένα κράτος μέλος, οι οποίοι παρέχουν υπηρεσίες εξυπηρέτησης επιβατών, καθαρισμού ή εστίασης μέσα στις διεθνείς αμαξοστοιχίες που διέρχονται από το κράτος μέλος της αντίστοιχης σιδηροδρομικής εταιρίας, όταν οι εργαζόμενοι αυτοί εκτελούν σημαντικό μέρος της εργασίας που συνδέεται εγγενώς με τις υπηρεσίες αυτές στο έδαφος του κράτους μέλους εγκατάστασης της επιχείρησής τους και αρχίζουν ή ολοκληρώνουν σε αυτό την υπηρεσία τους.

Ο M. Dobersberger είναι ο διαχειριστής επιχείρησης εγκατεστημένης στην Ουγγαρία, η οποία, μέσω μιας σειράς συμβάσεων υπεργολαβίας μεταξύ εταιριών εγκατεστημένων στην Αυστρία και στην Ουγγαρία, παρείχε υπηρεσίες εξυπηρέτησης πελατών σε ορισμένες διεθνείς αμαξοστοιχίες των Österreichische Bundesbahnen (ομοσπονδιακών αυστριακών σιδηροδρόμων). Οι αμαξοστοιχίες διέσχιζαν την Αυστρία και είχαν ως σταθμό αναχώρησης ή ως τερματικό σταθμό τη Βουδαπέστη (Ουγγαρία). Οι υπηρεσίες παρέχονταν από εργαζομένους κατοίκους Ουγγαρίας, οι περισσότεροι από τους οποίους είχαν τεθεί στη διάθεση της επιχείρησης από άλλη ουγγρική επιχείρηση. Όλοι οι εργαζόμενοι είχαν το κέντρο των βιοτικών τους σχέσεων στην Ουγγαρία, ενώ άρχιζαν και ολοκλήρωναν εκεί την παροχή υπηρεσίας τους. Επιπλέον, παραλάμβαναν τα τρόφιμα και τα ποτά στη Βουδαπέστη, όπου και τα φόρτωναν στις αμαξοστοιχίες. Υποχρεούνταν επίσης να πραγματοποιούν τους ελέγχους της κατάστασης των αποθεμάτων και τον υπολογισμό του κύκλου εργασιών στη Βουδαπέστη.

Κατόπιν ελέγχου που διενεργήθηκε στην Αυστρία, επιβλήθηκαν στον Μ. Dobersberger διοικητικές κυρώσεις ποινικού χαρακτήρα λόγω παράβασης της αυστριακής ρύθμισης περί κοινωνικής ασφάλισης σε σχέση με την απόσπαση εργαζομένων στο έδαφος του εν λόγω κράτους μέλους. Σύμφωνα με τις αυστριακές αρχές, οι Ούγγροι εργαζόμενοι ήταν αποσπασμένοι στο αυστριακό έδαφος και, ως εκ τούτου, ο M. Dobersberger όφειλε να συμμορφωθεί με ορισμένες διοικητικές υποχρεώσεις. Συγκεκριμένα, έπρεπε να είχε δηλώσει την απασχόληση των εν λόγω εργαζομένων μία εβδομάδα πριν από την ανάληψη υπηρεσίας από αυτούς και να τηρεί στον τόπο εκτέλεσης της εργασίας, τη σύμβαση εργασίας τους, καθώς και διάφορα έγγραφα σχετικά με την πληρωμή των μισθών στους εν λόγω εργαζομένους, στη γερμανική γλώσσα, καθώς και τα έγγραφα που αφορούν την υπαγωγή τους στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.

Υπό τις περιστάσεις αυτές, τέθηκε το ερώτημα αν η οδηγία 96/71, της οποίας η μεταφορά στο εσωτερικό δίκαιο αποτέλεσε τον σκοπό της αυστριακής ρύθμισης περί κοινωνικής ασφάλισης, έχει εφαρμογή στις υπηρεσίες εξυπηρέτησης επιβατών οι οποίες παρέχονται μέσα σε διεθνή αμαξοστοιχία από εργαζομένους επιχείρησης εγκατεστημένης σε κράτος μέλος, σε εκτέλεση σύμβασης που έχει συναφθεί με σιδηροδρομική εταιρία με έδρα σε άλλο κράτος μέλος, όταν η αμαξοστοιχία διασχίζει το δεύτερο κράτος μέλος.

Καταρχάς, το Δικαστήριο διευκρίνισε συναφώς ότι οι υπηρεσίες εξυπηρέτησης επιβατών, καθαρισμού ή εστίασης που παρέχονται μέσα σε αμαξοστοιχίες δεν συνδέονται εγγενώς με την υπηρεσία σιδηροδρομικής μεταφοράς επιβατών. Κατά συνέπεια, οι υπηρεσίες αυτές δεν εμπίπτουν στα άρθρα 90 έως 100 ΣΛΕΕ σχετικά με τις μεταφορές, αλλά στα άρθρα 56 έως 62 ΣΛΕΕ, με εξαίρεση το άρθρο 58, παράγραφος 1, ΣΛΕΕ, σχετικά με τις υπηρεσίες. Επομένως, οι εν λόγω υπηρεσίες καλύπτονται από την οδηγία 96/71, η οποία εκδόθηκε βάσει διατάξεων του πρωτογενούς δικαίου για τις υπηρεσίες.

Προκειμένου να εξακριβώσει αν οι επίμαχες υπηρεσίες εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας αυτής, το Δικαστήριο εξέτασε την κατά την εν λόγω οδηγία έννοια του «αποσπασμένου εργαζομένου». Έκρινε δε ότι ένας εργαζόμενος δεν μπορεί να θεωρηθεί αποσπασμένος στο έδαφος κράτους μέλους αν η εκτέλεση της εργασίας του δεν συνδέεται αρκούντως με το έδαφος αυτό. Εργαζόμενοι οι οποίοι εκτελούν σημαντικό μέρος της εργασίας τους στο κράτος μέλος στο οποίο είναι εγκατεστημένη η επιχείρηση που τους έχει διαθέσει για την παροχή υπηρεσιών μέσα σε διεθνείς αμαξοστοιχίες και οι οποίοι αρχίζουν ή ολοκληρώνουν την υπηρεσία τους στο εν λόγω κράτος μέλος δεν αναπτύσσουν αρκούντως ισχυρό σύνδεσμο με το έδαφος του κράτους μέλους ή των κρατών μελών από τα οποία διέρχονται οι εν λόγω αμαξοστοιχίες ώστε να θεωρηθούν «αποσπασμένοι» σε αυτά, κατά την έννοια της οδηγίας 96/71. Επομένως, η εν λόγω οδηγία δεν έχει εφαρμογή στην περίπτωσή τους.

Το Δικαστήριο πρόσθεσε ότι δεν ασκεί συναφώς επιρροή το γεγονός ότι η παροχή των επίμαχων υπηρεσιών, στο πλαίσιο μιας αλυσίδας συμβάσεων υπεργολαβίας, αφορά σύμβαση που συνήφθη με επιχείρηση που είναι εγκατεστημένη στο ίδιο κράτος μέλος με εκείνο της σιδηροδρομικής εταιρίας και που συνδέεται συμβατικώς με αυτή τη σιδηροδρομική εταιρία. Δεν ασκεί επιρροή ούτε το γεγονός ότι η επιχείρηση αναθέτει την παροχή υπηρεσιών σε εργαζομένους που τίθενται στη διάθεσή της από επιχείρηση εγκατεστημένη στο ίδιο κράτος μέλος με το δικό της.

1      Οδηγία 96/71/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 1996, για την απόσπαση εργαζομένων στο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών (ΕΕ 1997, L 18, σ. 1, και διορθωτικό ΕΕ 2007, L 310, σ. 22).