Υπόθεση C‑532/17

Wolfgang Wirth κ.λπ.

κατά

Thomson Airways Ltd.

(αίτηση του Landgericht Hamburg για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή – Μεταφορές – Κανονισμός (ΕΚ) 261/2004 – Άρθρο 2, στοιχείο βʹ – Πεδίο εφαρμογής – Έννοια του “πραγματικού αερομεταφορέα” – Σύμβαση ναυλώσεως αεροσκάφους με πλήρωμα (“wet‑lease”)»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (τρίτο τμήμα) της 4ης Ιουλίου 2018

Μεταφορές – Αεροπορικές μεταφορές – Κανονισμός 261/2004 – Αποζημίωση των επιβατών και παροχή βοήθειας σε αυτούς – Πραγματικός αερομεταφορέας – Έννοια – Αερομεταφορέας ο οποίος προέβη στην εκναύλωση του αεροσκάφους και του πληρώματός του σε άλλον αερομεταφορέα στο πλαίσιο συμβάσεως «wet‑lease» – Δεν εμπίπτει

(Κανονισμός 261/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 2, στοιχείο βʹ)

Η έννοια του «πραγματικού αερομεταφορέα» κατά τον κανονισμό (ΕΚ) 261/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Φεβρουαρίου 2004, για τη θέσπιση κοινών κανόνων αποζημίωσης των επιβατών αεροπορικών μεταφορών και παροχής βοήθειας σε αυτούς σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης και ματαίωσης ή μεγάλης καθυστέρησης της πτήσης και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 295/91, και ιδίως κατά το άρθρο 2, στοιχείο βʹ, δεν καταλαμβάνει αερομεταφορέα όπως αυτός τον οποίο αφορά η υπόθεση της κύριας δίκης, ο οποίος εκναυλώνει σε άλλον αερομεταφορέα το αεροσκάφος και το πλήρωμά του στο πλαίσιο συμβάσεως ναυλώσεως αεροσκάφους με πλήρωμα («wet‑lease»), αλλά δεν φέρει την ευθύνη διεξαγωγής των πτήσεων, μεταξύ άλλων, ακόμη και όταν στην επιβεβαίωση κρατήσεως θέσεως σε πτήση την οποία έχουν λάβει οι επιβάτες αναγράφεται ότι η πτήση αυτή εκτελείται από τον πρώτο αερομεταφορέα.

Συναφώς, επισημαίνεται ότι, κατά το άρθρο 2, στοιχείο βʹ, του κανονισμού 261/2004, η έννοια του «πραγματικού αερομεταφορέα» πρέπει να νοείται ως αφορώσα τον «αερομεταφορέα που πραγματοποιεί ή σκοπεύει να πραγματοποιήσει πτήση κατόπιν συμβάσεως με επιβάτη ή για λογαριασμό άλλου φυσικού ή νομικού προσώπου που έχει σύμβαση με τον επιβάτη». Ο ορισμός αυτός θέτει, συνεπώς, δύο προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται σωρευτικώς ώστε ένας αερομεταφορέας να μπορεί να χαρακτηριστεί «πραγματικός αερομεταφορέας», οι οποίες αφορούν, αφενός, τη διεξαγωγή της επίμαχης πτήσεως και, αφετέρου, την ύπαρξη συμβάσεως συναφθείσας με επιβάτη. Όσον αφορά την πρώτη προϋπόθεση, αυτή προτάσσει την έννοια «πτήση» η οποία συνιστά το κεντρικό της στοιχείο. Συναφώς, το Δικαστήριο έχει κρίνει ότι η έννοια αυτή πρέπει να νοείται ως «η διενέργεια αερομεταφοράς, αποτελούσα, τρόπον τινά, μία “μονάδα” της μεταφοράς αυτής, εκτελούμενη από έναν αερομεταφορέα ο οποίος και ορίζει το δρομολόγιό της» (αποφάσεις της10ης Ιουλίου 2008, Emirates Airlines,C‑173/07, EU:C:2008:400, σκέψη 40, της 13ης Οκτωβρίου 2011, Sousa Rodríguez κ.λπ.,C‑83/10, EU:C:2011:652, σκέψη 27, και της 22ας Ιουνίου 2016, Mennens,C‑255/15, EU:C:2016:472, σκέψη 20).

Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι ως πραγματικός αερομεταφορέας πρέπει να νοείται ο αερομεταφορέας ο οποίος, στο πλαίσιο της δραστηριότητάς του μεταφοράς επιβατών, λαμβάνει την απόφαση να διεξαγάγει συγκεκριμένη πτήση, καθορίζοντας και το δρομολόγιο, και να δημιουργήσει με τον τρόπο αυτόν προσφορά αερομεταφοράς για τους ενδιαφερομένους. Πράγματι, η λήψη μιας τέτοιας αποφάσεως συνεπάγεται ότι ο μεταφορέας αυτός φέρει την ευθύνη διεξαγωγής της ανωτέρω πτήσεως, συμπεριλαμβανομένης, μεταξύ άλλων, της τυχόν ματαιώσεως ή μεγάλης καθυστερήσεώς της. Εν προκειμένω, δεν αμφισβητείται ότι η Thomson Airways περιορίστηκε στην εκναύλωση του αεροσκάφους και του πληρώματός του με τα οποία διεξήχθη η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης πτήση, ενώ ο καθορισμός του δρομολογίου και η διεξαγωγή της πτήσεως αποφασίστηκαν από την TUIFly. Υπό τις συνθήκες αυτές, χωρίς να χρειάζεται να εξεταστεί η δεύτερη σωρευτική προϋπόθεση η οποία προβλέπεται στο άρθρο 2, στοιχείο βʹ, του κανονισμού 261/2004, διαπιστώνεται ότι αερομεταφορέας όπως η Thomson Airways στην υπόθεση της κύριας δίκης, ο οποίος εκναυλώνει αεροσκάφος και πλήρωμα σε άλλον αερομεταφορέα, δεν πρέπει, εν πάση περιπτώσει, να χαρακτηρίζεται «πραγματικός αερομεταφορέας» κατά την έννοια του κανονισμού 261/2004 και ιδίως του άρθρου του 2, στοιχείο βʹ.

(βλ. σκέψεις 17-22, 26 και διατακτ.)