Υπόθεση C‑45/17

Frédéric Jahin

κατά

Ministre de l’Économie et des Finances
και
Ministre des Affaires sociales et de la Santé

[αίτηση του Conseil d’État (Γαλλία)

για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως]

«Προδικαστική παραπομπή – Ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων – Άρθρα 63 και 65 ΣΛΕΕ – Κανονισμός (ΕΚ) 883/2004 – Άρθρο 11 – Επιβαρύνσεις στα εισοδήματα από κεφάλαια οι οποίες χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση της κοινωνικής ασφαλίσεως κράτους μέλους – Απαλλαγή των υπηκόων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που υπάγονται σε καθεστώς κοινωνικής ασφαλίσεως άλλου κράτους μέλους – Φυσικά πρόσωπα που υπάγονται σε καθεστώς κοινωνικής ασφαλίσεως τρίτου κράτους – Διαφορετική μεταχείριση – Περιορισμός – Δικαιολόγηση»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (δέκατο τμήμα) της 18ης Ιανουαρίου 2018

1. Ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων και ελευθερία των πληρωμών–Διατάξεις της Συνθήκης–Πεδίο εφαρμογής–Κινήσεις κεφαλαίων κατά την έννοια του άρθρου 63 ΣΛΕΕ–Έννοια–Επιβαρύνσεις επί των εισοδημάτων από ακίνητα και επί της υπεραξίας που δημιουργήθηκε από τη μεταβίβαση ακινήτου τα οποία εισέπραξε σε κράτος μέλος υπήκοος του κράτους αυτού που κατοικεί σε τρίτο κράτος–Εμπίπτουν

   (Άρθρο 63 ΣΛΕΕ)

2. Ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων και ελευθερία των πληρωμών–Περιορισμοί–Φορολογική νομοθεσία–επιβαρύνσεις επί των εισοδημάτων από κεφάλαια ως εισφορά στο καθεστώς κοινωνικής ασφαλίσεως κράτους μέλους–Απαλλαγή των υπηκόων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που υπάγονται σε καθεστώς κοινωνικής ασφαλίσεως άλλου κράτους μέλους λόγω της αρχής της εφαρμογής της νομοθεσίας ενός μόνον κράτους μέλους σε θέματα κοινωνικής ασφαλίσεως–Διαφορετική μεταχείριση μεταξύ των υπηκόων αυτών και των φυσικών προσώπων που υπάγονται σε καθεστώς κοινωνικής ασφαλίσεως τρίτου κράτους–Μη συγκρίσιμες καταστάσεις–Επιτρέπεται

   (Άρθρα 63 ΣΛΕΕ και 65 ΣΛΕΕ· Κανονισμός 883/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 11)

1.  Κατ’ αρχάς, πρέπει να υπομνησθεί ότι το άρθρο 63 ΣΛΕΕ υλοποιεί την ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων, αφενός, μεταξύ των κρατών μελών και, αφετέρου, μεταξύ των κρατών μελών και των τρίτων χωρών.

   Επομένως, το πεδίο εδαφικής εφαρμογής της ελεύθερης κυκλοφορίας των κεφαλαίων του άρθρου 63 ΣΛΕΕ δεν περιορίζεται στις κινήσεις κεφαλαίων μεταξύ κρατών μελών, αλλά εκτείνεται και στις κινήσεις μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών.

   Όσον αφορά το καθ’ ύλην πεδίο εφαρμογής του άρθρου 63 ΣΛΕΕ, μολονότι η Συνθήκη ΛΕΕ δεν ορίζει την έννοια «κινήσεις κεφαλαίων», κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου οι εν λόγω κινήσεις, κατά την έννοια του άρθρου αυτού, περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τις πράξεις με τις οποίες οι κάτοικοι αλλοδαπής πραγματοποιούν επενδύσεις σε ακίνητα ευρισκόμενα στο έδαφος κράτους μέλους (βλ., υπό την έννοια αυτή, αποφάσεις της 11ης Ιανουαρίου 2001, Stefan, C‑464/98, EU:C:2001:9, σκέψη 5· της 5ης Μαρτίου 2002, Reisch κ.λπ., C‑515/99, C‑519/99 έως C‑524/99 και C‑526/99 έως C‑540/99, EU:C:2002:135, σκέψη 30, και της 8ης Σεπτεμβρίου 2005, Blanckaert, C‑512/03, EU:C:2005:516, σκέψη 35).

   Από τα προεκτεθέντα προκύπτει ότι επιβαρύνσεις όπως οι επιβαλλόμενες βάσει της επίμαχης στην κύρια δίκη εθνικής νομοθεσίας, καθόσον αφορούν τα εισοδήματα από ακίνητα και την υπεραξία κατόπιν της μεταβιβάσεως ακινήτου τα οποία εισέπραξε σε κράτος μέλος φυσικό πρόσωπο που έχει την ιθαγένεια του κράτους αυτού, αλλά κατοικεί σε τρίτο κράτος, πλην των κρατών μελών του ΕΟΧ ή της Ελβετικής Συνομοσπονδίας, εμπίπτουν στην έννοια των «κινήσεων κεφαλαίων», όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 63 ΣΛΕΕ.

   (βλ. σκέψεις 19, 21-23)

2.  Τα άρθρα 63 και 65 ΣΛΕΕ έχουν την έννοια ότι δεν αντιτίθενται σε νομοθεσία κράτους μέλους, όπως η επίμαχη στην κύρια δίκη, δυνάμει της οποίας ο υπήκοος του κράτους μέλους αυτού, ο οποίος κατοικεί σε τρίτο κράτος, πλην των κρατών μελών του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) ή της Ελβετικής Συνομοσπονδίας, και υπάγεται στο καθεστώς κοινωνικής ασφαλίσεως του εν λόγω τρίτου κράτους, υπόκειται, στο κράτος μέλος αυτό, σε επιβαρύνσεις επί των εισοδημάτων από κεφάλαια ως εισφορά στο καθεστώς κοινωνικής ασφαλίσεως που αυτό έχει θεσπίσει, ενώ ο υπήκοος της Ένωσης που υπάγεται σε καθεστώς κοινωνικής ασφαλίσεως άλλου κράτους μέλους απαλλάσσεται λόγω της αρχής της εφαρμογής της νομοθεσίας ενός μόνον κράτους μέλους σε θέματα κοινωνικής ασφαλίσεως, δυνάμει του άρθρου 11 του κανονισμού (ΕΚ) 883/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, για τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας.

   Η αρχή αυτή της εφαρμογής της νομοθεσίας ενός μόνον κράτους μέλους που ισχύει στον τομέα της κοινωνικής ασφαλίσεως αποσκοπεί, όσον αφορά τους υπηκόους της Ένωσης που διακινούνται εντός της Ένωσης, στην αποφυγή των περιπλοκών που μπορεί να προκύψουν από την ταυτόχρονη εφαρμογή περισσοτέρων εθνικών νομοθεσιών και στην εξάλειψη της άνισης μεταχειρίσεως που θα συνεπαγόταν η μερική ή πλήρης σώρευση των εφαρμοστέων νομοθεσιών (βλ., υπό την έννοια αυτή, απόφαση της 26ης Φεβρουαρίου 2015, de Ruyter, C‑623/13, EU:C:2015:123, σκέψη 37 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).

   Από τις ανωτέρω σκέψεις προκύπτει ότι υφίσταται αντικειμενική διαφορά μεταξύ, αφενός, της καταστάσεως ενός υπηκόου του οικείου κράτους μέλους που κατοικεί σε τρίτο κράτος, πλην των κρατών μελών του ΕΟΧ ή της Ελβετικής Συνομοσπονδίας, και υπάγεται στο καθεστώς κοινωνικής ασφαλίσεως του κράτους αυτού και, αφετέρου, της καταστάσεως υπηκόου της Ένωσης που υπάγεται σε καθεστώς κοινωνικής ασφαλίσεως άλλου κράτους μέλους, εφόσον μόνον ως προς τον δεύτερο μπορεί να ισχύσει η αρχή της εφαρμογής της νομοθεσίας ενός μόνον κράτους μέλους στον τομέα της κοινωνικής ασφαλίσεως, που προβλέπεται στο άρθρο 11 του κανονισμού 883/2004, λόγω της διακινήσεώς του στο εσωτερικό της Ένωσης.

   Συνεπώς, εθνική νομοθεσία, όπως η επίμαχη στην κύρια δίκη, μπορεί να δικαιολογηθεί, υπό το πρίσμα του άρθρου 65, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, ΣΛΕΕ, από την αντικειμενική διαφορά που υφίσταται μεταξύ του φυσικού προσώπου, υπηκόου κράτους μέλους, ο οποίος όμως κατοικεί σε τρίτο κράτος, πλην των κρατών μελών του ΕΟΧ ή της Ελβετικής Συνομοσπονδίας, και υπάγεται στο καθεστώς κοινωνικής ασφαλίσεως του τρίτου κράτους αυτού και του υπηκόου της Ένωσης που κατοικεί σε άλλο κράτος μέλος και υπάγεται στο καθεστώς κοινωνικής ασφαλίσεως του άλλου αυτού κράτους μέλους.

   Δεδομένου ότι η Συνθήκη ΛΕΕ δεν περιέχει καμία διάταξη η οποία να επεκτείνει την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων στα πρόσωπα που μετοικούν προς τρίτο κράτος, πρέπει να αποτραπεί το ενδεχόμενο να παρέχει η ερμηνεία του άρθρου 63, παράγραφος 1, ΣΛΕΕ, ως προς τις σχέσεις με τις τρίτες χώρες, πλην των κρατών μελών του ΕΟΧ ή της Ελβετικής Συνομοσπονδίας, τη δυνατότητα επικλήσεως της ελευθερίας εγκαταστάσεως σε πρόσωπα που δεν εμπίπτουν στο γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων (βλ., υπό την έννοια αυτή, απόφαση της 13ης Νοεμβρίου 2012, Test Claimants in the FII Group Litigation, C‑35/11, EU:C:2012:707, σκέψη 100).

   (βλ. σκέψεις 41, 42, 44, 46, 47 και διατακτ.)