Υπόθεση C‑572/16

INEOS Köln GmbH

κατά

Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας

(αίτηση του Verwaltungsgericht Berlin
για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή – Περιβάλλον – Σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Οδηγία 2003/87/ΕΚ – Άρθρο 10α – Απόφαση 2011/278/ΕΕ – Μεταβατικοί κανόνες όσον αφορά την εναρμονισμένη δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων εκπομπής – Περίοδος 2013-2020 – Αίτηση κατανομής – Εσφαλμένα δεδομένα – Διόρθωση – Αποκλειστική προθεσμία»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα) της 22ας Φεβρουαρίου 2018

Περιβάλλον – Ατμοσφαιρική ρύπανση – Οδηγία 2003/87 – Σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου – Μεταβατικό καθεστώς δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων – Εθνική ρύθμιση που αποκλείει κάθε δυνατότητα διορθώσεως ή συμπληρώσεως της αιτήσεως κατανομής μετά τη λήξη της σχετικής αποκλειστικής προθεσμίας – Επιτρέπεται – Προϋπόθεση

(Οδηγία 2003/87 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 10α· απόφαση 2011/278 της Επιτροπής, άρθρα 7 § 8 και 8)

Το άρθρο 10α της οδηγίας 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας και την τροποποίηση της οδηγίας 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2009/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2009, καθώς και η απόφαση 2011/278/ΕΕ της Επιτροπής, της 27ης Απριλίου 2011, σχετικά με τον καθορισμό ενωσιακών μεταβατικών κανόνων για την εναρμονισμένη δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων εκπομπής κατ’ εφαρμογή του άρθρου 10α της οδηγίας 2003/87, έχουν την έννοια ότι δεν αντιτίθενται σε εθνική διάταξη, όπως η επίμαχη στην κύρια δίκη, η οποία προβλέπει, για την υποβολή αιτήσεως δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων εκπομπής για την περίοδο 2013-2020, αποκλειστική προθεσμία μετά τη λήξη της οποίας ο αιτών στερείται κάθε δυνατότητας να διορθώσει ή να συμπληρώσει την αίτησή του, εφόσον η προθεσμία αυτή δεν είναι ικανή να καταστήσει πρακτικώς αδύνατη ή υπερβολικά δυσχερή την υποβολή μιας τέτοιας αιτήσεως.

Συναφώς, πρέπει να σημειωθεί ότι το άρθρο 7, παράγραφος 8, της αποφάσεως 2011/278 ορίζει ότι, σε περίπτωση ελλιπών δεδομένων, τα κράτη μέλη οφείλουν να απαιτούν από τον φορέα εκμεταλλεύσεως να αιτιολογήσει δεόντως την έλλειψη των δεδομένων και να υποκαταστήσει όλα τα «εν μέρει διαθέσιμα δεδομένα» με συντηρητικές εκτιμήσεις, χωρίς ωστόσο να καθορίζει τη διαδικασία που θα του παρείχε τη δυνατότητα να διορθώσει ή να συμπληρώσει τα σχετικά δεδομένα. Ομοίως, το άρθρο 8 της αποφάσεως αυτής απαγορεύει μεν στα κράτη μέλη να αποδέχονται δεδομένα τα οποία δεν έχουν κριθεί ικανοποιητικά από ελεγκτή, χωρίς όμως να καθορίζει προθεσμία ή διαδικασία για τη διόρθωση των δεδομένων που κρίθηκαν μη ικανοποιητικά.

Υπό τις συνθήκες αυτές, ελλείψει κανόνων του δικαίου της Ένωσης σχετικών με τις διαδικαστικές λεπτομέρειες που αφορούν την υποβολή και την εξέταση αιτήσεως δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων εκπομπής, εναπόκειται, κατά πάγια νομολογία, στην εσωτερική έννομη τάξη κάθε κράτους μέλους να καθορίσει τέτοιους κανόνες, δυνάμει της αρχής της δικονομικής αυτονομίας, υπό την προϋπόθεση πάντως ότι οι κανόνες αυτοί δεν είναι λιγότερο ευνοϊκοί από εκείνους που διέπουν παρόμοιες καταστάσεις υπαγόμενες στο εσωτερικό δίκαιο (αρχή της ισοδυναμίας) και ότι δεν καθιστούν πρακτικώς αδύνατη ή υπερβολικά δυσχερή την άσκηση των δικαιωμάτων που αναγνωρίζονται από το δίκαιο της Ένωσης (αρχή της αποτελεσματικότητας) (βλ., συναφώς, ιδίως, απόφαση της 20ής Οκτωβρίου 2016, Danqua,C‑429/15, EU:C:2016:789, σκέψη 29).

Συναφώς, όπως υπογράμμισε το Δικαστήριο, κατά το άρθρο 7, παράγραφος 7, της αποφάσεως 2011/278, σε συνδυασμό με την αιτιολογική σκέψη 15 της εν λόγω αποφάσεως, τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα δεδομένα που συλλέγουν από τους φορείς εκμεταλλεύσεως και χρησιμοποιούν για τη δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων εκπομπής είναι πλήρη, συνεπή και, στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, ακριβή (απόφαση της 8ης Σεπτεμβρίου 2016, E.ON Kraftwerke,C‑461/15, EU:C:2016:648, σκέψεις 27 και 37).

Εντούτοις, όπως προκύπτει, μεταξύ άλλων, από το ίδιο το γράμμα του άρθρου 7, παράγραφοι 7 και 8, της αποφάσεως 2011/278, η απαίτηση ακρίβειας προς την οποία οφείλουν να συμμορφώνονται τα κράτη μέλη επιβάλλει τη συνεργασία των φορέων εκμεταλλεύσεως και, στο πλαίσιο αυτό, τους επιβάλλει επίσης διάφορες υποχρεώσεις, ιδίως την υποχρέωση κοινοποιήσεως πλήρων, συνεπών και όσο το δυνατόν ακριβέστερων δεδομένων, καθώς και της επιδείξεως της δέουσας επιμέλειας.

Υπό τις συνθήκες αυτές, όπως επισήμανε ο γενικός εισαγγελέας στα σημεία 93 και 94 των προτάσεών του, διαπιστώνεται ότι η εν λόγω υποχρέωση ακρίβειας αποτελεί κοινή ευθύνη των φορέων εκμεταλλεύσεως και των κρατών μελών και ότι, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να γίνει δεκτό, αντιθέτως προς όσα ισχυρίζεται η INEOS, ότι οι φορείς αυτοί αντλούν από την απόφαση 2011/278 οποιοδήποτε δικαίωμα όσον αφορά την ακρίβεια των δεδομένων που γνωστοποιούνται για τον υπολογισμό των δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπής που θα μπορούσαν να ζητήσουν από το κράτος μέλος τους. Επομένως, η αποτελεσματική εφαρμογή της αποφάσεως αυτής ουδόλως υποχρεώνει τις αρμόδιες εθνικές αρχές να απέχουν από κάποια διαδικαστική ρύθμιση, όπως η επίμαχη στην κύρια δίκη αποκλειστική προθεσμία, προκειμένου να επιτρέψουν σε φορέα εκμεταλλεύσεως τη διόρθωση των εσφαλμένων δεδομένων που ο ίδιος είχε παράσχει εντός της εν λόγω προθεσμίας.

(βλ. σκέψεις 41, 42, 57, 60, 62, 68 και διατακτ.)