Υπόθεση C‑244/16 P

Industrias Químicas del Vallés SA

κατά

Ευρωπαϊκής Επιτροπής

«Αίτηση αναιρέσεως – Φυτοπροστατευτικά προϊόντα – Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2015/408 – Διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά και κατάρτιση καταλόγου ουσιών υποψηφίων προς υποκατάσταση – Καταχώριση στον κατάλογο αυτό της δραστικής ουσίας metalaxyl – Προσφυγή ακυρώσεως – Παραδεκτό – Άρθρο 263, τέταρτο εδάφιο, ΣΛΕΕ – Κανονιστική πράξη η οποία δεν συνεπάγεται εκτελεστικά μέτρα – Πρόσωπο το οποίο η πράξη αφορά ατομικά»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (τμήμα μείζονος συνθέσεως) της 13ης Μαρτίου 2018

1. Προσφυγή ακυρώσεως–Φυσικά ή νομικά πρόσωπα–Κανονιστικές πράξεις που συνεπάγονται εκτελεστικά μέτρα–Έννοια–Κριτήρια εκτιμήσεως

   (Άρθρο 263, εδ. 4, ΣΛΕΕ)

2. Προσφυγή ακυρώσεως–Φυσικά ή νομικά πρόσωπα–Κανονιστικές πράξεις που συνεπάγονται εκτελεστικά μέτρα–Έννοια–Κανονισμός της Επιτροπής βάσει του οποίου δραστική ουσία χαρακτηρίζεται ως υποψήφια προς υποκατάσταση κατ’ εφαρμογή του κανονισμού 1107/2009–Εμπίπτει

   (Άρθρο 263, εδ. 4, ΣΛΕΕ· κανονισμός 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 20 § 1 και 24 § 2· κανονισμός 2015/408 της Επιτροπής)

3. Προσφυγή ακυρώσεως–Φυσικά ή νομικά πρόσωπα–Κανονιστικές πράξεις που συνεπάγονται εκτελεστικά μέτρα–Έννοια–Απαίτηση τα εκτελεστικά μέτρα να έχουν ως νομική βάση την οικεία κανονιστική πράξη–Δεν υφίσταται

   (Άρθρο 263, εδ. 4, ΣΛΕΕ)

4. Προσφυγή ακυρώσεως–Φυσικά ή νομικά πρόσωπα–Πράξεις που τα αφορούν άμεσα και ατομικά–Πράξη θίγουσα ατομικά τον προσφεύγοντα–Κριτήρια–Κανονισμός της Επιτροπής βάσει του οποίου δραστική ουσία χαρακτηρίζεται ως υποψήφια προς υποκατάσταση κατ’ εφαρμογή του κανονισμού 1107/2009–Προσφυγή εισαγωγέα της επίμαχης ουσίας–Πράξη που δεν θίγει ατομικά τον προσφεύγοντα–Απαράδεκτο

   (Άρθρο 263, εδ. 4, ΣΛΕΕ· κανονισμός 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 80 § 7, και παράρτημα II, σημείο 4· κανονισμός 2015/408 της Επιτροπής, αιτιολογική σκέψη 2 και άρθρο 1· οδηγία 91/414 του Συμβουλίου, παράρτημα I)

5. Θεμελιώδη δικαιώματα–Δικαίωμα αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας–Έλεγχος της νομιμότητας των πράξεων της Ένωσης–Όροι–Προστασία του δικαιώματος αυτού από το δικαιοδοτικό όργανο της Ένωσης ή από τα εθνικά δικαστήρια αναλόγως της νομικής φύσεως της προσβαλλομένης πράξεως–Δυνατότητα ασκήσεως προσφυγής ακυρώσεως ή υποβολής προδικαστικού ερωτήματος ως προς το κύρος πράξεως

   (Άρθρο 19 § 1 ΣΕΕ· άρθρα 263, εδ. 4, ΣΛΕΕ, 267 ΣΛΕΕ και 277 ΣΛΕΕ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρα 47 και 51 § 1)

1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 42-47)

2.  Το γεγονός ότι κανονιστική πράξη της Ένωσης συνεπάγεται τη λήψη εκτελεστικών μέτρων, κατά την έννοια του άρθρου 263, τέταρτο εδάφιο, ακροτελεύτια φράση, ΣΛΕΕ, οπότε ορισμένα έννομα αποτελέσματα του εν λόγω κανονισμού επέρχονται μόνον μέσω των μέτρων αυτών, δεν αποκλείει, πάντως, το ενδεχόμενο ο κανονισμός αυτός να παράγει, επί της νομικής καταστάσεως φυσικού ή νομικού προσώπου, άλλα έννομα αποτελέσματα, τα οποία δεν εξαρτώνται από τη λήψη εκτελεστικών μέτρων.

   Τα έννομα αποτελέσματα του κανονισμού 2015/408, για την εφαρμογή του άρθρου 80, παράγραφος 7, του κανονισμού 1107/2009 σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά και τον καθορισμό καταλόγου υποψηφίων προς υποκατάσταση ουσιών, όσον αφορά τη διάρκεια ισχύος της ανανεώσεως της εγκρίσεως του metalaxyl θα επέλθουν, έναντι εισαγωγέα του metalaxyl, μόνο μέσω εκτελεστικών μέτρων. Πράγματι, από τις διατάξεις του κανονισμού 1107/2009 και, ιδίως, από το άρθρο του 24, παράγραφος 2, προκύπτει ότι ο χαρακτηρισμός του metalaxyl ως ουσίας υποψήφιας προς υποκατάσταση, βάσει του κανονισμού 2015/408, δεν θίγει την εφαρμογή της διαδικασίας ανανεώσεως της εγκρίσεως της ουσίας αυτής. Η διαδικασία αυτή, όμως, όπως ακριβώς και η διαδικασία ανανεώσεως της εγκρίσεως δραστικής ουσίας που δεν έχει καταχωρισθεί στον κατάλογο του παραρτήματος του κανονισμού 2015/408, προϋποθέτει την εκ μέρους της Επιτροπής έκδοση κανονισμού, σύμφωνα με το άρθρο 20, παράγραφος 1, του κανονισμού 1107/2009.

   Υπό τις συνθήκες αυτές, κανονισμός της Επιτροπής περί ανανεώσεως της εγκρίσεως ουσιών υποψηφίων προς υποκατάσταση, όπως είναι το metalaxyl, αποτελεί εκτελεστικό μέτρο του εκτελεστικού κανονισμού 2015/408, κατά την έννοια του άρθρου 263, τέταρτο εδάφιο, ακροτελεύτια φράση, ΣΛΕΕ. Ομοίως, τα αποτελέσματα του εν λόγω κανονισμού ως προς τη διενέργεια, από τα κράτη μέλη, συγκριτικής αξιολογήσεως των κινδύνων για την υγεία ή το περιβάλλον τους οποίους ενέχουν τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα που περιέχουν metalaxyl σε σχέση με κάποιο εναλλακτικό προϊόν ή με μη χημική μέθοδο προλήψεως ή καταπολεμήσεως των επιβλαβών για τις καλλιέργειες οργανισμών πρόκειται να παραχθούν έναντι του εισαγωγέα του metalaxyl μόνο μέσω πράξεων που θα εκδώσουν οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, οι δε πράξεις αυτές αποτελούν, επομένως, εκτελεστικά μέτρα κατά την έννοια του άρθρου 263, τέταρτο εδάφιο, ακροτελεύτια φράση, ΣΛΕΕ.

   (βλ. σκέψεις 52, 57, 58, 61, 66)

3.  Το γράμμα του άρθρου 263, τέταρτο εδάφιο, ακροτελεύτια φράση, ΣΛΕΕ δεν απαιτεί, προκειμένου ένα μέτρο να χαρακτηρισθεί ως εκτελεστικό μέτρο κανονιστικής πράξεως, η συγκεκριμένη πράξη να αποτελεί τη νομική βάση του μέτρου αυτού. Το ίδιο μέτρο μπορεί να είναι εκτελεστικό τόσο της πράξεως της οποίας οι διατάξεις αποτελούν τη νομική βάση του όσο και μιας διακριτής πράξεως, εφόσον το σύνολο ή μέρος των εννόμων αποτελεσμάτων της τελευταίας αυτής πράξεως θα επέλθουν, έναντι του εκάστοτε προσφεύγοντος, μόνο μέσω του μέτρου αυτού.

   (βλ. σκέψη 72)

4.  Πρόσωπα άλλα από τους αποδέκτες αποφάσεως δεν μπορούν να ισχυρισθούν ότι η απόφαση τα αφορά ατομικά, κατά την έννοια του άρθρου 263, τέταρτο εδάφιο, ΣΛΕΕ, παρά μόνον αν η απόφαση αυτή τα θίγει λόγω ορισμένων ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους ή λόγω μιας πραγματικής καταστάσεως η οποία τα διακρίνει έναντι κάθε άλλου προσώπου και, ως εκ τούτου, τα εξατομικεύει κατά τρόπο ανάλογο προς αυτόν του αποδέκτη τέτοιας αποφάσεως. Συναφώς, το γεγονός ότι το Συμβούλιο και η Επιτροπή υποχρεούνται, βάσει ειδικών διατάξεων, να λάβουν υπόψη τις συνέπειες που θα έχει πράξη της οποίας εξετάζουν την έκδοση ως προς την κατάσταση ορισμένων ιδιωτών ενδέχεται να εξατομικεύει τους εν λόγω ιδιώτες, εφόσον αποδεικνύεται ότι η πράξη αυτή τούς θίγει λόγω μιας πραγματικής καταστάσεως η οποία τους διακρίνει έναντι κάθε άλλου προσώπου.

   Προκειμένου περί προσφυγής ασκηθείσας από εισαγωγέα του métalaxyl κατά του κανονισμού 2015/408, για την εφαρμογή του άρθρου 80, παράγραφος 7, του κανονισμού 1107/2009 σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά και τον καθορισμό καταλόγου υποψηφίων προς υποκατάσταση ουσιών, απλώς και μόνον το στοιχείο ότι ο προσφεύγων μετείχε στη διαδικασία που είχε ως αποτέλεσμα την καταχώριση του metalaxyl στο παράρτημα I της οδηγίας 91/414, σχετικά με τη διάθεση στην αγορά φυτοπροστατευτικών προϊόντων, δεν δύναται να τον εξατομικεύσει όσον αφορά τον επίμαχο κανονισμό. Πράγματι, ο κανονισμός 2015/408 αφορά τον προσφεύγοντα μόνο λόγω της αντικειμενικής ιδιότητας του εισαγωγέα metalaxyl και του διαθέτοντος στην αγορά προϊόντα περιέχοντα την ουσία αυτή, ακριβώς όπως και κάθε άλλο οικονομικό φορέα ευρισκόμενο, πραγματικά ή δυνητικά, σε όμοια κατάσταση.

   (βλ. σκέψεις 87, 89, 90, 91)

5.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 101-107, 109)