Υπόθεση C-48/16

ERGO Poist’ovňa a.s.

κατά

Alžbeta Barlíková

(αίτηση του Okresný súd Dunajská Streda
για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή – Εμπορικοί αντιπρόσωποι (ανεξάρτητοι επαγγελματίες) – Οδηγία 86/653/ΕΟΚ – Προμήθεια εμπορικού αντιπροσώπου – Άρθρο 11 – Μερική μη εκτέλεση συμβάσεως συναφθείσας μεταξύ τρίτου και του αντιπροσωπευόμενου – Συνέπειες όσον αφορά το δικαίωμα λήψεως προμήθειας – Έννοια της φράσεως “γεγονότα για τα οποία είναι υπαίτιος ο αντιπροσωπευόμενος”»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα)
της 17ης Μαΐου 2017

1. Ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων–Ελευθερία εγκαταστάσεως–Εμπορικοί αντιπρόσωποι (ανεξάρτητοι επαγγελματίες)–Οδηγία 86/653–Αμοιβή–Δικαίωμα του αντιπροσώπου να λαμβάνει προμήθεια–Απόσβεση–Μη εκτέλεση συμβάσεως συναφθείσας μεταξύ του αντιπροσωπευόμενου και τρίτου–Έννοια–Μερική μη εκτέλεση της συμβάσεως–Εμπίπτει

   (Οδηγία 86/653 του Συμβουλίου, άρθρο 11 § 1, πρώτη περίπτωση)

2. Ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων–Ελευθερία εγκαταστάσεως–Εμπορικοί αντιπρόσωποι (ανεξάρτητοι επαγγελματίες)–Οδηγία 86/653–Αμοιβή–Δικαίωμα του αντιπροσώπου να λαμβάνει προμήθεια–Απόσβεση–Παρέκκλιση εις βάρος του εμπορικού αντιπροσώπου–Έννοια–Συμβατική υποχρέωση του αντιπροσώπου να επιστρέψει ανάλογο ποσοστό επί της προμήθειάς του σε περίπτωση μερικής μη εκτελέσεως της συναφθείσας μεταξύ του αντιπροσωπευόμενου και τρίτου συμβάσεως–Δεν εμπίπτει–Προϋποθέσεις

   (Οδηγία 86/653 του Συμβουλίου, άρθρο 11 §§ 2 και 3)

3. Ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων–Ελευθερία εγκαταστάσεως–Εμπορικοί αντιπρόσωποι (ανεξάρτητοι επαγγελματίες)–Οδηγία 86/653–Αμοιβή–Δικαίωμα του αντιπροσώπου να λαμβάνει προμήθεια–Απόσβεση–Γεγονότα για τα οποία είναι υπαίτιος ο αντιπροσωπευόμενος–Έννοια–Σύνολο των νομικών και πραγματικών περιστάσεων για τις οποίες είναι υπαίτιος ο αντιπροσωπευόμενος και στις οποίες οφείλεται η μη εκτέλεση της συμβάσεως

   (Οδηγία 86/653 του Συμβουλίου, άρθρο 11 §§ 2 και 3)

1.  Το άρθρο 11, παράγραφος 1, πρώτη περίπτωση, της οδηγίας 86/653/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 1986, για τον συντονισμό των δικαίων των κρατών μελών όσον αφορά τους εμπορικούς αντιπροσώπους (ανεξάρτητους επαγγελματίες), έχει την έννοια ότι δεν αφορά μόνον τις περιπτώσεις ολικής μη εκτελέσεως της συναφθείσας μεταξύ του αντιπροσωπευομένου και του τρίτου συμβάσεως, αλλά και τις περιπτώσεις μερικής μη εκτελέσεως, όπως είναι η μη επίτευξη του προβλεπομένου από τη σύμβαση όγκου πράξεων ή τη μη τήρηση της προβλεπομένης διάρκειας ισχύος της εν λόγω συμβάσεως.

   (βλ. σκέψη 44, διατακτ. 1)

2.  Το άρθρο 11, παράγραφοι 2 και 3, της οδηγίας 86/653 έχει την έννοια ότι η ρήτρα συμβάσεως εμπορικής αντιπροσωπείας, βάσει της οποίας ο εμπορικός αντιπρόσωπος οφείλει να επιστρέψει, αναλογικώς, ποσοστό επί της προμήθειάς του σε περίπτωση μερικής μη εκτελέσεως της συναφθείσας μεταξύ του αντιπροσωπευομένου και του τρίτου συμβάσεως, δεν συνιστά «παρέκκλιση εις βάρος του εμπορικού αντιπροσώπου», κατά το εν λόγω άρθρο 11, παράγραφος 3, εφόσον το ποσοστό επί της προμήθειας που πρέπει να επιστραφεί είναι ανάλογο του εύρους της μη εκτελέσεως της συμβάσεως αυτής και υπό τον όρο ότι η μη εκτέλεση αυτή δεν οφείλεται σε περιστάσεις για τις οποίες είναι υπαίτιος ο αντιπροσωπευόμενος.

   Ενδεχόμενη υποχρέωση επιστροφής ποσοστού επί της προμήθειας αναλογικώς μεγαλύτερου του εύρους της μη εκτελέσεως αυτής θα συνιστούσε, πράγματι, παρέκκλιση εις βάρος του εμπορικού αντιπροσώπου, η οποία απαγορεύεται βάσει του άρθρου 11, παράγραφος 3, της οδηγίας 86/653. Αντιθέτως, εξακολουθεί να είναι δυνατή παρέκκλιση υπέρ του εμπορικού αντιπροσώπου, η οποία θα συνίσταται σε απαίτηση επιστροφής ποσοστού επί της προμήθειας μικρότερου του εύρους της μη εκτελέσεως της συμβάσεως.

   (βλ. σκέψεις 49, 51, διατακτ. 2)

3.  Το άρθρο 11, παράγραφος 1, δεύτερη περίπτωση, της οδηγίας 86/653 έχει την έννοια ότι η φράση «γεγονότα για τα οποία είναι υπαίτιος ο αντιπροσωπευόμενος» δεν αφορά αποκλειστικώς τους νομικής φύσεως λόγους που είχαν ως άμεση συνέπεια τη λύση της συναφθείσας μεταξύ του αντιπροσωπευομένου και του τρίτου συμβάσεως, αλλά αφορά το σύνολο των νομικών και πραγματικών περιστάσεων για τις οποίες είναι υπαίτιος ο αντιπροσωπευόμενος και στις οποίες οφείλεται η μη εκτέλεση της συμβάσεως αυτής.

   (βλ. σκέψη 61, διατακτ. 3)