Συνεκδικασθείσες υποθέσεις C‑688/15 και C‑109/16

Δίκες κινηθείσες από Agnieška Anisimovienė κ.λπ.

(αιτήσεις του Lietuvos Aukščiausiasis Teismas
για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή – Συστήματα εγγυήσεως καταθέσεων και αποζημιώσεως των επενδυτών – Οδηγία 94/19/ΕΚ – Άρθρο 1, σημείο 1 – Καταθέσεις – Μεταβατικές καταστάσεις απορρέουσες από συνήθεις τραπεζικές συναλλαγές – Οδηγία 97/9/ΕΚ – Άρθρο 2, παράγραφος 2, δεύτερο εδάφιο – Κεφάλαια τα οποία οφείλονται σε επενδυτή ή του ανήκουν και τα οποία επιχείρηση επενδύσεων κρατεί για λογαριασμό του σε σχέση με επενδυτικές εργασίες – Πιστωτικό ίδρυμα το οποίο εκδίδει κινητές αξίες – Κεφάλαια τα οποία κατέθεσαν ιδιώτες στο ίδρυμα αυτό για την εγγραφή προς αγορά μελλουσών να εκδοθούν κινητών αξιών – Εφαρμογή της οδηγίας 2004/39/ΕΚ – Πτώχευση του εν λόγω ιδρύματος πριν από την έκδοση των εν λόγω κινητών αξιών – Δημόσια επιχείρηση υπεύθυνη για τα συστήματα εγγυήσεως των καταθέσεων και αποζημιώσεως των επενδυτών – Δυνατότητα επικλήσεως των οδηγιών 94/19/ΕΚ και 97/9/ΕΚ κατά της επιχειρήσεως αυτής»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (πέμπτο τμήμα) της 22ας Μαρτίου 2018

1. Ελευθερία εγκαταστάσεως–Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών–Αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων–Οδηγία 2004/39–Επενδυτικές υπηρεσίες ή δραστηριότητες–Εκτέλεση εντολών για λογαριασμό πελατών–Έννοια–Σύναψη συμβάσεως για την εγγραφή προς αγορά χρηματοπιστωτικών μέσων–Εμπίπτει

   (Οδηγία 2004/39 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2006/31, άρθρο 4 § 1, σημεία 2 και 5, και παράρτημα I, τμήμα Α, σημείο 2)

2. Ελευθερία εγκαταστάσεως–Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών–Αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων–Οδηγία 2004/39–Επενδυτικές υπηρεσίες ή δραστηριότητες–Έννοια–Σύναψη από πιστωτικό ίδρυμα συμβάσεων για την εγγραφή προς αγορά νέων κινητών αξιών με τους πελάτες του–Εμπίπτει–Πιστωτικό ίδρυμα έχον την ιδιότητα εκδότη κινητών αξιών–Δεν ασκεί επιρροή

   (Οδηγία 2004/39 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2006/31, άρθρο 4 § 1, σημείο 2)

3. Ελευθερία εγκαταστάσεως–Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών–Πιστωτικά ιδρύματα–Συστήματα εγγυήσεως καταθέσεων και αποζημιώσεως των επενδυτών–Οδηγίες 94/19 και 97/9–Πεδίο εφαρμογής–Απαιτήσεις αφορώσες κεφάλαια που διέθεσαν ιδιώτες σε χρηματοπιστωτικό ίδρυμα για την εγγραφή προς αγορά νέων κινητών αξιών που θα εξέδιδε το ίδρυμα αυτό και πιστώθηκαν σε λογαριασμό ανοιχθέντα στο όνομα του ιδρύματος αυτού–Εμπίπτει

   (Οδηγίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 94/19, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2009/14, και 97/9)

4. Ελευθερία εγκαταστάσεως–Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών–Πιστωτικά ιδρύματα–Συστήματα εγγυήσεως καταθέσεων και αποζημιώσεως των επενδυτών–Οδηγίες 94/19 και 97/9–Χρηματοπιστωτικά μέσα εμπίπτοντα συγχρόνως και στις δύο οδηγίες–Το κράτος μέλος δεν καταλογίζει ένα είδος απαιτήσεως σε σύστημα εμπίπτον σε μία από τις οδηγίες–Επιλογή του εφαρμοστέου συστήματος ανήκουσα στον δικαιούχο της απαιτήσεως

   (Οδηγίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 94/19, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2009/14, και 97/9, άρθρο 2 § 3)

5. Ελευθερία εγκαταστάσεως–Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών–Πιστωτικά ιδρύματα–Συστήματα εγγυήσεως καταθέσεων και αποζημιώσεως των επενδυτών–Οδηγίες 94/19 και 97/9–Δημόσια επιχείρηση υπεύθυνη για τα εν λόγω συστήματα–Δυνατότητα επικλήσεως των οδηγιών κατά της επιχειρήσεως αυτής–Περιεχόμενο

   (Άρθρο 288, εδ. 3, ΣΛΕΕ· οδηγίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 94/19, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2009/14, άρθρο 1, σημείο 1, και 97/9, άρθρα 1, σημείο 4, και 2 § 2, εδ. 2)

1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 62-64)

2.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 66-69)

3.  Αφενός, οι διατάξεις της οδηγίας 97/9/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 3ης Μαρτίου 1997, σχετικά με τα συστήματα αποζημίωσης των επενδυτών, και, αφετέρου, οι διατάξεις της οδηγίας 94/19/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 1994, περί των συστημάτων εγγυήσεως των καταθέσεων, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2009/14/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαρτίου 2009, έχουν την έννοια ότι οι απαιτήσεις που αφορούν κεφάλαια με τα οποία χρεώθηκαν λογαριασμοί τους οποίους τηρούν ιδιώτες σε πιστωτικό ίδρυμα και τα οποία πιστώθηκαν σε λογαριασμούς που είχαν ανοιχθεί στο όνομα του ιδρύματος αυτού για την εγγραφή προς αγορά νέων κινητών αξιών τις οποίες επρόκειτο να εκδώσει το πιστωτικό αυτό ίδρυμα, υπό συνθήκες στις οποίες οι αξίες αυτές δεν εκδόθηκαν τελικώς λόγω πτωχεύσεως του εν λόγω ιδρύματος, εμπίπτουν τόσο στα συστήματα αποζημιώσεως των επενδυτών κατά την οδηγία 97/9 όσο και στα συστήματα εγγυήσεως των καταθέσεων κατά την οδηγία 94/19.

   (βλ. σκέψη 99, διατακτ. 1)

4.  Το άρθρο 2, παράγραφος 3, της οδηγίας 97/9 έχει την έννοια ότι, σε περίπτωση κατά την οποία απαιτήσεις εμπίπτουν τόσο στα συστήματα εγγυήσεως των καταθέσεων κατά την οδηγία 94/19 όσο και στα συστήματα αποζημιώσεως των επενδυτών κατά την οδηγία 97/9 και ο εθνικός νομοθέτης δεν έχει καταλογίσει τις απαιτήσεις αυτές σε σύστημα εμπίπτον σε μία από τις οδηγίες αυτές, το επιληφθέν δικαστήριο δεν μπορεί να αποφασίσει το ίδιο, βάσει της διατάξεως αυτής, σε ποιο σύστημα μπορούν να υπαχθούν οι δικαιούχοι των εν λόγω απαιτήσεων. Αντιθέτως, στην περίπτωση αυτή, εναπόκειται στους ως άνω δικαιούχους να επιλέξουν να αποζημιωθούν από ένα σύστημα εκ των προβλεπομένων κατά το εθνικό δίκαιο για την εφαρμογή των δύο αυτών οδηγιών.

   (βλ. σκέψη 105, διατακτ. 2)

5.  Αφενός, το άρθρο 1, σημείο 1, της οδηγίας 94/19, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2009/14, και, αφετέρου, το άρθρο 1, σημείο 4, καθώς και το άρθρο 2, παράγραφος 2, δεύτερο εδάφιο, της οδηγίας 97/9 έχουν την έννοια ότι οι ιδιώτες μπορούν να τα επικαλούνται ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων προς στήριξη των αγωγών αποζημιώσεως κατά δημόσιας επιχειρήσεως η οποία είναι υπεύθυνη, σε κράτος μέλος, για τα συστήματα εγγυήσεως των καταθέσεων και αποζημιώσεως των επενδυτών.

   (βλ. σκέψη 111, διατακτ. 3)