Υπόθεση C‑678/15

Mohammad Zadeh Khorassani

κατά

Kathrin Pflanz

(αίτηση του Bundesgerichtshof για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή – Οδηγία 2004/39/ΕΚ – Αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων – Άρθρο 4, παράγραφος 1, σημείο 2 – Έννοια του όρου “επενδυτικές υπηρεσίες” – Παράρτημα I, τμήμα A, σημείο 1 – Λήψη και διαβίβαση εντολών σχετικά με ένα ή περισσότερα χρηματοπιστωτικά μέσα – Ζήτημα κατά πόσον περιλαμβάνει τη διαμεσολάβηση με σκοπό τη σύναψη συμβάσεως για τη διαχείριση χαρτοφυλακίου»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα) της 14ης Ιουνίου 2017

1. Ελευθερία εγκαταστάσεως–Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών–Αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων–Οδηγία 2004/39–Επενδυτικές υπηρεσίες ή δραστηριότητες–Λήψη και διαβίβαση εντολών σχετικά με ένα ή περισσότερα χρηματοπιστωτικά μέσα–Έννοιας της «εντολής σχετικά με ένα ή περισσότερα χρηματοπιστωτικά μέσα»–Εντολή αγοράς ή πωλήσεως ενός ή περισσότερων χρηματοπιστωτικών μέσων

   (Οδηγία 2004/39 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 4 § 1, σημείο 2, και παράρτημα I, τμήμα Α, σημείο 1)

2. Ελευθερία εγκαταστάσεως–Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών–Αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων–Οδηγία 2004/39–Επενδυτικές υπηρεσίες ή δραστηριότητες–Λήψη και διαβίβαση εντολών σχετικά με ένα ή περισσότερα χρηματοπιστωτικά μέσα–Έννοια–Διαμεσολάβηση με σκοπό τη σύναψη συμβάσεως για τη διαχείριση χαρτοφυλακίου–Δεν εμπίπτει

   (Οδηγία 2004/39 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 4 § 1, σημείο 2, και παράρτημα I, τμήμα Α, σημείο 1)

1.  Όσον αφορά τη διατύπωση στο παράρτημα Ι, τμήμα Α, σημείο 1, της οδηγίας 2004/39, μολονότι το αιτούν δικαστήριο διαπιστώνει κάποια απόκλιση ανάμεσα στις διάφορες γλωσσικές αποδόσεις των λέξεων «σχετικά με», οι οποίες ενδέχεται να υποδηλώνουν, η καθεμία, έναν λιγότερο ή περισσότερο άμεσο σύνδεσμο μεταξύ των εντολών και του ή των χρηματοπιστωτικών μέσων κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, πρέπει εντούτοις να υπογραμμιστεί ότι ο όρος «εντολή», της οποίας η λήψη και η διαβίβαση αποτελούν την κρίσιμη για τους σκοπούς της εν λόγω διατάξεως επενδυτική υπηρεσία ή δραστηριότητα, είναι ο ίδιος σε όλες τις γλωσσικές αποδόσεις της οδηγίας που παρατίθενται από το αιτούν δικαστήριο, δηλαδή στην ισπανική, τη γερμανική, την αγγλική και τη γαλλική. Παρότι ο συγκεκριμένος όρος δεν ορίζεται, αυτός καθ’ εαυτόν, στην οδηγία 2004/39, διαπιστώνεται ότι η φράση «σχετικά με ένα ή περισσότερα χρηματοπιστωτικά μέσα» απλώς προσδιορίζει το είδος της εντολής για το οποίο γίνεται λόγος, ήτοι εντολές που σχετίζονται με την απόκτηση ή τη διάθεση τέτοιων χρηματοπιστωτικών μέσων. Η ως άνω ερμηνεία του όρου «εντολή» επιβεβαιώνεται από το πλαίσιο στο οποίο αυτός εντάσσεται. Ειδικότερα, ο όρος πρέπει να ερμηνευθεί υπό το πρίσμα του παραρτήματος Ι, τμήμα Α, σημείο 2, της οδηγίας αυτής, όπου μνημονεύεται η επενδυτική υπηρεσία που συνίσταται στην «εκτέλεση εντολών για λογαριασμό πελατών». Σημειωτέον ότι η επενδυτική δραστηριότητα η οποία μνημονεύεται στο παράρτημα I, τμήμα A, σημείο 2, της οδηγίας 2004/39 και συνίσταται στην «[ε]κτέλεση εντολών για λογαριασμό πελατών» ορίζεται στο άρθρο 4, παράγραφος 1, σημείο 5, της οδηγίας αυτής ως «η διαμεσολάβηση στη σύναψη συμφωνιών αγοράς ή πώλησης ενός ή περισσοτέρων χρηματοπιστωτικών μέσων για λογαριασμό πελατών». Επομένως, αντικείμενο της επενδυτικής υπηρεσίας για την οποία γίνεται λόγος στο παράρτημα Ι, τμήμα Α, σημείο 1, της εν λόγω οδηγίας είναι εντολές για την αγορά ή την πώληση ενός ή περισσοτέρων χρηματοπιστωτικών μέσων.

   (βλ. σκέψεις 27-29, 31, 32)

2.  Το άρθρο 4, παράγραφος 1, σημείο 2, της οδηγίας 2004/39/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Απριλίου 2004, για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων, για την τροποποίηση των οδηγιών 85/611/ΕΟΚ και 93/6/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της οδηγίας 2000/12/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και για την κατάργηση της οδηγίας 93/22/ΕΟΚ του Συμβουλίου, σε συνδυασμό με το παράρτημα Ι, τμήμα Α, σημείο 1, της ίδιας οδηγίας, έχει την έννοια ότι η επενδυτική υπηρεσία που συνίσταται στη λήψη και τη διαβίβαση εντολών σχετικών με ένα ή περισσότερα χρηματοπιστωτικά μέσα δεν περιλαμβάνει τη διαμεσολάβηση προκειμένου να συναφθεί σύμβαση με αντικείμενο την ανάληψη δραστηριότητας διαχειρίσεως χαρτοφυλακίου.

   Πράγματι, ακόμη και αν η σύναψη τέτοιας συμβάσεως οδηγήσει, σε μεταγενέστερο στάδιο, στη λήψη και τη διαβίβαση εντολών για την αγορά ή την πώληση χρηματοπιστωτικών μέσων από τον διαχειριστή του χαρτοφυλακίου στο πλαίσιο της σχετικής δραστηριότητάς του, η ίδια η σύμβαση δεν έχει ως αντικείμενο τη λήψη ή τη διαβίβαση εντολών.

   Ο σκοπός της οδηγίας 2004/39 δεν επιβάλλει διαφορετική ερμηνεία της διατάξεως αυτής. Ομολογουμένως, όπως προκύπτει ειδικότερα από τις αιτιολογικές σκέψεις 2 και 31 της οδηγίας, ένας από τους στόχους της είναι η διασφάλιση της προστασίας των επενδυτών (βλ., στο ίδιο πνεύμα, απόφαση της 30ής Μαΐου 2013, Genil 48 και Comercial Hostelera de Grandes Vinos, C‑604/11, EU:C:2013:344, σκέψη 39). Ωστόσο, ο σκοπός αυτός δεν αρκεί για να δικαιολογήσει μια ιδιαιτέρως ευρεία ερμηνεία της επενδυτικής υπηρεσίας που μνημονεύεται στο παράρτημα Ι, τμήμα Α, σημείο 1, της οδηγίας 2004/39, κατά τρόπο ώστε να περιλαμβάνει τη διαμεσολάβηση η οποία γίνεται προκειμένου να συναφθεί σύμβαση με αντικείμενο την ανάληψη δραστηριότητας διαχειρίσεως χαρτοφυλακίου. Πράγματι, κάτι τέτοιο θα αντέβαινε στη συστηματική ερμηνεία της εν λόγω διατάξεως, η οποία προκύπτει, πιο συγκεκριμένα, από το πλαίσιο στο οποίο αυτή εντάσσεται.

   (βλ. σκέψεις 35, 41-44 και διατακτ.)