Υπόθεση C‑661/15

X BV

κατά

Staatssecretaris van Financiën

(αίτηση του Hoge Raad der Nederlanden
για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή – Τελωνειακή ένωση – Κοινοτικός τελωνειακός κώδικας – Άρθρο 29 – Εισαγωγή οχημάτων – Καθορισμός της δασμολογητέας αξίας – Άρθρο 78 – Επανεξέταση της διασαφήσεως – Άρθρο 236, παράγραφος 2 – Επιστροφή εισαγωγικών δασμών – Τριετής προθεσμία – Κανονισμός (ΕΟΚ) 2454/93 – Άρθρο 145, παράγραφοι 2 και 3 – Κίνδυνος ελαττώματος – Δωδεκάμηνη προθεσμία – Κύρος»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (πέμπτο τμήμα) της 12ης Οκτωβρίου 2017

1. Τελωνειακή ένωση–Κοινό δασμολόγιο–Δασμολογητέα αξία–Συναλλακτική αξία–Καθορισμός–Εμπορεύματα που παρουσιάζουν ελαττώματα μετά τη θέση τους σε ελεύθερη κυκλοφορία–Λαμβάνονται υπόψη οι επιστροφές στις οποίες προέβη ο πωλητής κατ’ εκπλήρωση συμβατικής υποχρεώσεως εγγυήσεως–Έννοια των ελαττωματικών εμπορευμάτων–Ερμηνεία–Λαμβάνονται υπόψη το γενικό πλαίσιο εντός του οποίου χρησιμοποιείται ο οικείος όρος και το συνηθισμένο του νόημα

   (Κανονισμός 2913/92 του Συμβουλίου, άρθρο 29 §§ 1 και 3· κανονισμός 2454/93 της Επιτροπής, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό 444/2002, άρθρο 145 § 2)

2. Τελωνειακή ένωση–Κοινό δασμολόγιο–Δασμολογητέα αξία–Συναλλακτική αξία–Καθορισμός–Εμπορεύματα που παρουσιάζουν ελαττώματα μετά τη θέση τους σε ελεύθερη κυκλοφορία–Λαμβάνονται υπόψη οι επιστροφές στις οποίες προέβη ο πωλητής κατ’ εκπλήρωση συμβατικής υποχρεώσεως εγγυήσεως–Έννοια των ελαττωματικών εμπορευμάτων–Εμπόρευμα ως προς το οποίο εγκυμονεί ο οφειλόμενος στην κατασκευή κίνδυνος να καταστεί ελαττωματικό κατά τη χρήση–Εμπίπτει

   (Κανονισμός 2913/92 του Συμβουλίου, άρθρο 29 §§ 1 και 3· κανονισμός 2454/93 της Επιτροπής, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό 444/2002, άρθρο 145 § 2)

3. Τελωνειακή ένωση–Κοινό δασμολόγιο–Δασμολογητέα αξία–Συναλλακτική αξία–Καθορισμός–Εμπορεύματα που παρουσιάζουν ελαττώματα μετά τη θέση τους σε ελεύθερη κυκλοφορία–Λαμβάνονται υπόψη οι τροποποιήσεις της τιμής των εμπορευμάτων–Προϋπόθεση–Τροποποίηση που πραγματοποιείται εντός περιόδου δώδεκα μηνών από την ημερομηνία αποδοχής της δήλωσης θέσης σε ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων–Δεν είναι συμβατή με τον κοινοτικό τελωνειακό κώδικα–Ανίσχυρο του άρθρου 145, παράγραφος 3, του κανονισμού 2454/93

   (Κανονισμός 2913/92 του Συμβουλίου, άρθρα 29, 78 και 236 § 2· κανονισμός 2454/93 της Επιτροπής, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό 444/2002, άρθρο 145 § 3)

1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 25-27)

2.  Το άρθρο 145, παράγραφος 2, του κανονισμού (ΕΟΚ) 2454/93 της Επιτροπής, της 2ας Ιουλίου 1993, για τον καθορισμό ορισμένων διατάξεων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΟΚ) 2913/92 του Συμβουλίου, περί θεσπίσεως κοινοτικού τελωνειακού κώδικα, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) 444/2002 της Επιτροπής, της 11ης Μαρτίου 2002, σε συνδυασμό με το άρθρο 29, παράγραφοι 1 και 3, του κανονισμού (ΕΟΚ) 2913/92 του Συμβουλίου, της 12ης Οκτωβρίου 1992, περί θεσπίσεως κοινοτικού τελωνειακού κώδικα, έχει την έννοια ότι καλύπτει μια περίπτωση, όπως η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης, στην οποία έχει αποδειχθεί ότι, κατά την ημερομηνία αποδοχής της διασαφήσεως για θέση ενός εμπορεύματος σε ελεύθερη κυκλοφορία, υπάρχει κίνδυνος, οφειλόμενος στην κατασκευή, να καταστεί το εμπόρευμα ελαττωματικό κατά τη χρήση, με αποτέλεσμα ο πωλητής, κατ’ εκπλήρωση συμβατικής υποχρεώσεως εγγυήσεως έναντι του αγοραστή, να του χορηγήσει μείωση της τιμής, υπό τη μορφή επιστροφής των εξόδων στα οποία υποβλήθηκε ο αγοραστής για να προσαρμόσει το εμπόρευμα ούτως ώστε να εξαλειφθεί ο εν λόγω κίνδυνος.

   (βλ. σκέψη 40, διατακτ. 1)

3.  Το άρθρο 145, παράγραφος 3, του κανονισμού 2454/93, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό 444/2002, είναι ανίσχυρο, καθόσον προβλέπει ότι η τροποποίηση της τιμής που πραγματικά καταβλήθηκε ή πρόκειται να καταβληθεί πρέπει να λάβει χώρα εντός δώδεκα μηνών από την ημερομηνία αποδοχής της διασαφήσεως για τη θέση των εμπορευμάτων σε ελεύθερη κυκλοφορία.

   Πράγματι, πρέπει να υπομνησθεί ότι, όπως προκύπτει από τις σκέψεις 34 και 35 της παρούσας αποφάσεως, το άρθρο 29 του τελωνειακού κώδικα καθιερώνει τον γενικό κανόνα κατά τον οποίο η δασμολογητέα αξία των εισαγομένων εμπορευμάτων πρέπει να αντιστοιχεί στη συναλλακτική τους αξία, δηλαδή στην πράγματι καταβληθείσα ή καταβλητέα για τα εμπορεύματα τιμή, και ότι ο γενικός αυτός κανόνας διευκρινίστηκε στο άρθρο 145, παράγραφος 2, του κανονισμού εφαρμογής.

   Από την απόφαση της 19ης Μαρτίου 2009, Mitsui & Co. Deutschland (C‑256/07, EU:C:2009:167, σκέψη 36), προκύπτει ότι το άρθρο 145, παράγραφοι 2 και 3, του κανονισμού εφαρμογής, όπως προστέθηκε με τον κανονισμό 444/2002, δεν έχει εφαρμογή στις καταστάσεις που χρονολογούνται πριν από την έναρξη ισχύος του τελευταίου κανονισμού, καθότι η διάταξη αυτή θα κλόνιζε τη δικαιολογημένη εμπιστοσύνη των ενδιαφερομένων επιχειρηματιών. Το Δικαστήριο έκρινε ότι τούτο συνέτρεχε καθόσον οι αρμόδιες τελωνειακές αρχές εφάρμοζαν, για τον καθορισμό της δασμολογητέας αξίας, τη γενική τριετή προθεσμία του άρθρου 236, παράγραφος 2, του τελωνειακού κώδικα σε περίπτωση τροποποιήσεως, μετά την εισαγωγή, της συναλλακτικής αξίας των εμπορευμάτων λόγω της ελαττωματικής φύσεώς τους.

   Πλην όμως, το άρθρο 145, παράγραφος 3, του κανονισμού εφαρμογής προβλέπει ότι η τροποποίηση της τιμής σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου αυτού μπορεί να ληφθεί υπόψη για τον καθορισμό της δασμολογητέας αξίας μόνον εφόσον πραγματοποιήθηκε εντός δώδεκα μηνών από την ημερομηνία αποδοχής της δηλώσεως για θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία. Κατά συνέπεια, εάν μια τέτοια τροποποίηση της τιμής πραγματοποιηθεί μετά τη δωδεκάμηνη προθεσμία του εν λόγω άρθρου 145, παράγραφος 3, η δασμολογητέα αξία των εισαγόμενων εμπορευμάτων δεν θα αντιστοιχεί στη συναλλακτική αξία τους κατά την έννοια του άρθρου 29 του τελωνειακού κώδικα και δεν θα μπορεί πλέον να προσαρμοστεί.

   Πρέπει επίσης να υπομνησθεί ότι το άρθρο 78 του τελωνειακού κώδικα παρέχει στις τελωνειακές αρχές τη δυνατότητα να επανεξετάζουν τη διασάφηση, κατόπιν αιτήσεως του διασαφιστή υποβληθείσας μετά τη χορήγηση της άδειας παραλαβής των εμπορευμάτων και, ενδεχομένως, να επιστρέφουν το καθ’ υπέρβαση εισπραχθέν ποσό, οσάκις οι εισαγωγικοί δασμοί που κατέβαλε ο διασαφιστής είναι υψηλότεροι από τους νομίμως οφειλόμενους κατά τον χρόνο της καταβολής τους. Η επιστροφή αυτή διενεργείται κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 236 του τελωνειακού κώδικα, εφόσον πληρούνται οι όροι της διατάξεως αυτής, ήτοι, μεταξύ άλλων, η τήρηση της, τριετούς καταρχήν, προθεσμίας για την υποβολή της αιτήσεως για επιστροφή (βλ., συναφώς, απόφαση της 20ής Οκτωβρίου 2005, Overland Footwear, C‑468/03, EU:C:2005:624, σκέψεις 53 και 54).

   Το Δικαστήριο έχει κρίνει, συναφώς, ότι το άρθρο 78 του τελωνειακού κώδικα εφαρμόζεται επί των τροποποιήσεων που μπορούν να γίνουν στα στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη για τον καθορισμό της δασμολογικής αξίας και, κατά συνέπεια, των εισαγωγικών δασμών. Συνεπώς, η τροποποίηση της δασμολογητέας αξίας εξαιτίας του «ελαττωματικού» χαρακτήρα των εισαγόμενων εμπορευμάτων, κατά την έννοια του άρθρου 145, παράγραφος 2, του κανονισμού εφαρμογής, είναι δυνατόν να γίνει μέσω επανεξετάσεως της διασαφήσεως βάσει του άρθρου 78 του τελωνειακού κώδικα.

   Εκ των ανωτέρω συνάγεται ότι, όπως ανέφερε ο γενικός εισαγγελέας στο σημείο 62 των προτάσεών του, βάσει του άρθρου 29 του τελωνειακού κώδικα, σε συνδυασμό με το άρθρο 78 και το άρθρο 236, παράγραφος 2, του κώδικα αυτού, ο οφειλέτης θα μπορούσε να επιτύχει την επιστροφή των εισαγωγικών δασμών, κατά το ποσό που αντιστοιχεί στη μείωση της δασμολογητέας αξίας συνεπεία του άρθρου 145, παράγραφος 2, του κανονισμού εφαρμογής, έως την εκπνοή της τριετούς προθεσμίας από την κοινοποίηση σ’ αυτόν των εν λόγω δασμών.

   Πλην όμως, το άρθρο 145, παράγραφος 3, του κανονισμού αυτού περιορίζει τη δυνατότητα αυτή σε χρονική περίοδο δώδεκα μηνών, δεδομένου ότι η απορρέουσα από την εφαρμογή του άρθρου 145, παράγραφος 2, τροποποίηση της δασμολογητέας αξίας μπορεί να ληφθεί υπόψη μόνον εφόσον η τροποποίηση της τιμής πραγματοποιείται εντός της δωδεκάμηνης αυτής προθεσμίας.

   Κατά συνέπεια, το άρθρο 145, παράγραφος 3, του κανονισμού εφαρμογής αντίκειται στο άρθρο 29 του τελωνειακού κώδικα, σε συνδυασμό με το άρθρο 78 και το άρθρο 236, παράγραφος 2, του κώδικα αυτού.

   (βλ. σκέψεις 57-59, 61-66, διατακτ. 2)