Υπόθεση C-625/15 P

Schniga GmbH

κατά

Κοινοτικού Γραφείου Φυτικών Ποικιλιών (ΚΓΦΠ)

«Αίτηση αναιρέσεως – Κοινοτικά δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών – Αίτηση χορηγήσεως κοινοτικού δικαιώματος – Ποικιλία μήλων “Gala Schnitzer” – Τεχνική εξέταση – Κατευθυντήριες αρχές τις οποίες ορίζει το διοικητικό συμβούλιο του Κοινοτικού Γραφείου Φυτικών Ποικιλιών (ΚΓΦΠ) – Κανονισμός (ΕΚ) 1239/95 – Άρθρο 23, παράγραφος 1 – Εξουσίες του προέδρου του ΚΓΦΠ – Προσθήκη διακριτικού χαρακτηριστικού μετά το πέρας της τεχνικής εξετάσεως – Σταθερότητα του χαρακτηριστικού κατά τη διάρκεια δύο καλλιεργητικών περιόδων»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (πέμπτο τμήμα)
της 8ης Ιουνίου 2017

1. Γεωργία–Ομοιόμορφες νομοθεσίες–Δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών–Τεχνική εξέταση–Εξουσία εκτιμήσεως του Κοινοτικού Γραφείου Φυτικών Ποικιλιών–Έκταση–Όρια

   (Κανονισμός 2100/94 του Συμβουλίου, άρθρα 7 § 2 και 56 § 2)

2. Γεωργία–Ομοιόμορφες νομοθεσίες–Δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών–Διαδικασία προσφυγής–Προσφυγή κατά αποφάσεως του Κοινοτικού Γραφείου Φυτικών Ποικιλιών και παραπομπή ενώπιον του τμήματος προσφυγών–Εξουσία εκτιμήσεως του τμήματος όσον αφορά τον χειρισμό της υποθέσεως–Όρια

   (Κανονισμός 2100/94 του Συμβουλίου, άρθρο 72)

3. Γεωργία–Ομοιόμορφες νομοθεσίες–Δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών–Τεχνική εξέταση–Εξουσία του προέδρου του Κοινοτικού Γραφείου Φυτικών Ποικιλιών να προσθέσει νέο χαρακτηριστικό–Προϋποθέσεις ασκήσεως–Προσθήκη νέου χαρακτηριστικού μετά την ολοκλήρωση της τεχνικής εξετάσεως–Επιτρέπεται–Παραβίαση της αρχής της ασφάλειας δικαίου–Δεν συντρέχει

   (Κανονισμός 2100/94 του Συμβουλίου, άρθρο 56 § 2· κανονισμός 1239/95 της Επιτροπής, άρθρα 22 § 1 και 23 § 1)

1.  Το έργο του Κοινοτικού Γραφείου Φυτικών Ποικιλιών (ΚΓΦΠ) διακρίνεται από επιστημονική και τεχνική πολυπλοκότητα όσον αφορά τους όρους εξέτασης των αιτήσεων για την παροχή κοινοτικού δικαιώματος, οπότε πρέπει να του αναγνωρίζεται ευρεία εξουσία εκτιμήσεως κατά την άσκηση των καθηκόντων του. Η ευρεία αυτή εξουσία εκτιμήσεως εκτείνεται, μεταξύ άλλων, στην επαλήθευση του διακριτικού χαρακτήρα μιας ποικιλίας, κατά την έννοια του άρθρου 7, παράγραφος 1, του κανονισμού 2100/94, για τα κοινοτικά δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών.

   Παρά ταύτα, η ευρεία εξουσία εκτιμήσεως που έχει το ΚΓΦΠ στο πλαίσιο ασκήσεως των καθηκόντων του δεν μπορεί να επιτρέπει στο τελευταίο να αποδεσμεύεται από τους τεχνικούς κανόνες που διέπουν τη διενέργεια των τεχνικών εξετάσεων, χωρίς τούτο να συνεπάγεται παράβαση του καθήκοντος χρηστής διοικήσεως καθώς και της υποχρεώσεως επιμέλειας και αμεροληψίας που υπέχει το ΚΓΦΠ. Εκτός αυτού, ο δεσμευτικός χαρακτήρας –ακόμη και για το ΚΓΦΠ– των ως άνω κανόνων επιβεβαιώνεται από το άρθρο 56, παράγραφος 2, του κανονισμού 2100/94, κατά το οποίο οι τεχνικές εξετάσεις επιβάλλεται να διενεργούνται σύμφωνα με τους κανόνες αυτούς. Επομένως, το τμήμα προσφυγών ορθώς διαπιστώνει ότι η εκ μέρους του ΚΓΦΠ χορήγηση κοινοτικού δικαιώματος επί υποψήφιας ποικιλίας στηρίχθηκε σε τεχνική εξέταση διενεργηθείσα παρατύπως, δεδομένου ότι το εν λόγω κοινοτικό δικαίωμα χορηγήθηκε χωρίς το ΚΓΦΠ να διαθέτει στοιχεία τα οποία να αποδεικνύουν ότι το πρόσθετο χαρακτηριστικό της υποψήφιας ποικιλίας εξετάστηκε κατά τη διάρκεια δύο βλαστικών κύκλων, τούτο δε κατά παράβαση των τεχνικών πρωτοκόλλων που υιοθετεί το ΚΓΦΠ.

   (βλ. σκέψεις 46, 78-80)

2.  Μολονότι αληθεύει ότι το τμήμα προσφυγών του Κοινοτικού Γραφείου Φυτικών Ποικιλιών (ΚΓΦΠ) διαθέτει εξουσία εκτιμήσεως ως προς τη σκοπιμότητα να αποφανθεί το ίδιο επί προσφυγής ή να διαβιβάσει την υποθέσεω στο αρμόδιο τμήμα του ΚΓΦΠ, εντούτοις γεγονός παραμένει ότι, όταν αποφασίζει να ασκήσει τις αρμοδιότητες του ΚΓΦΠ, οφείλει να εξετάζει επιμελώς και αμερόληπτα όλες τις κρίσιμες περιστάσεις της αίτησης για τη χορήγηση κοινοτικού δικαιώματος καθώς και να συγκεντρώνει όλα τα πραγματικά και νομικά στοιχεία που είναι αναγκαία για την άσκηση της εν λόγω εξουσίας εκτιμήσεως. Συγκεκριμένα, το ΚΓΦΠ, ως όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπόκειται στην αρχή της χρηστής διοίκησης. Εκτός αυτού, οφείλει να εξασφαλίζει την ομαλή διεξαγωγή και την αποτελεσματικότητα των διαδικασιών τις οποίες εφαρμόζει.

   (βλ. σκέψεις 47, 84)

3.  Δυνάμει του άρθρου 56, παράγραφος 2, του κανονισμού 2100/94, για τα κοινοτικά δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών, και των άρθρων 22, παράγραφος 1, και 23, παράγραφος 1, του κανονισμού 1239/95, για τις λεπτομέρειες εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) 2100/94 του Συμβουλίου όσον αφορά τους διαδικαστικούς κανόνες ενώπιον του γραφείου και τα κοινοτικά δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών, ο πρόεδρος του ΚΓΦΠ είναι εξουσιοδοτημένος να προσθέτει νέο χαρακτηριστικό για την τεχνική εξέταση της υποψήφιας ποικιλίας. Η ευελιξία την οποία επιτρέπει η ανωτέρω ευχέρεια είναι αφεαυτής ικανή να εξασφαλίσει την αντικειμενικότητα της διαδικασίας χορηγήσεως κοινοτικού δικαιώματος. Επομένως, μία αίτηση χορηγήσεως κοινοτικού δικαιώματος δεν μπορεί να απορριφθεί για τον λόγο και μόνον ότι το χαρακτηριστικό εξεταζόμενης ποικιλίας, το οποίο διαπιστώνεται στο πλαίσιο της τεχνικής εξέτασης και αποτελεί κρίσιμο στοιχείο για την εκτίμηση του διακριτικού χαρακτήρα της εν λόγω ποικιλίας σε σχέση με άλλες, δεν αναφέρεται ούτε στο τεχνικό ερωτηματολόγιο που συμπληρώνει ο αιτών ούτε στις σχετικές κατευθυντήριες αρχές και πρωτόκολλα. Συγκεκριμένα, δεδομένης της ευρείας εξουσίας εκτιμήσεως που διαθέτει, το ΚΓΦΠ μπορεί να λάβει υπόψη, εφόσον το κρίνει αναγκαίο, πραγματικά περιστατικά και αποδεικτικά στοιχεία που έχουν προβληθεί ή προσκομισθεί εκπροθέσμως. Η ευχέρεια αυτή πρέπει να μπορεί να του αναγνωριστεί κατά μείζονα λόγο καθόσον τα κρίσιμα στοιχεία για την εξέταση του διακριτικού χαρακτήρα μιας ποικιλίας διαπιστώνονται κατά τη διάρκεια της αντικειμενικής διαδικασίας την οποία συνιστά η τεχνική εξέταση που διεξάγεται με μέριμνα του ΚΓΦΠ και πραγματοποιείται από εθνικό γραφείο εξέτασης.

   Όσον αφορά το χρονικό σημείο κατά το οποίο ο πρόεδρος του ΚΓΦΠ δύναται να ασκήσει την εξουσία που έχει δυνάμει του άρθρου 23, παράγραφος 1, του κανονισμού 1239/95, επισημαίνεται ότι ούτε οι διατάξεις του κανονισμού αυτού ούτε εκείνες του κανονισμού 2100/94 αντιτίθενται στην προσθήκη νέου χαρακτηριστικού μετά την ολοκλήρωση της τεχνικής εξέτασης, εφόσον ο χαρακτήρας αυτός διαπιστώθηκε με την ευκαιρία της εξέτασης. Συναφώς, το γεγονός ότι ο πρόεδρος του ΚΓΦΠ προσθέτει νέο χαρακτηριστικό του οποίου η παρουσία διαπιστώθηκε μόλις κατά την τεχνική εξέταση ορισμένης ποικιλίας δεν μπορεί αφ’ εαυτού να συνιστά παραβίαση της αρχής της ασφάλειας δικαίου έναντι του τρίτου του οποίου η προστατευόμενη ποικιλία κρίθηκε ότι πρέπει να χρησιμεύσει ως ποικιλία αναφοράς στο πλαίσιο της εξέτασης αυτής. Συγκεκριμένα, ο εν λόγω τρίτος δεν μπορεί να επικαλεστεί δικαιολογημένη εμπιστοσύνη ως προς την έκταση της ως άνω εξέτασης και τη φύση των εξεταζόμενων διακριτικών χαρακτηριστικών.

   (βλ. σκέψεις 52, 55-57, 61, 66)