Υπόθεση C-448/15

Belgische Staat

κατά

Wereldhave Belgium Comm. VA κ.λπ.

(αίτηση του hof van beroep te Brussel
για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή – Μητρικές και θυγατρικές εταιρίες εγκατεστημένες σε διαφορετικά κράτη μέλη – Κοινό φορολογικό καθεστώς – Φόρος εταιριών – Οδηγία 90/435/ΕΟΚ – Πεδίο εφαρμογής – Άρθρο 2, στοιχείο γʹ – Εταιρία υποκείμενη στον φόρο, χωρίς δυνατότητα επιλογής και χωρίς απαλλαγή από τον φόρο – Φορολόγηση με μηδενικό συντελεστή»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (πέμπτο τμήμα)
της 8ης Μαρτίου 2017

Προσέγγιση των νομοθεσιών – Κοινό φορολογικό καθεστώς το οποίο ισχύει για τις μητρικές και τις θυγατρικές εταιρείες διαφορετικών κρατών μελών – Οδηγία 90/435 – Απαλλαγή, στο κράτος μέλος όπου εδρεύει η θυγατρική, από την παρακράτηση φόρου στην πηγή των κερδών που διανέμονται στη μητρική εταιρία – Παρακράτηση φόρου επί κινητών αξιών σχετικά με μερίσματα που διανέμονται από τη θυγατρική σε οργανισμό συλλογικών επενδύσεων εγκατεστημένο σε άλλο κράτος μέλος και υπάγεται, εντός αυτού, σε μηδενικό φορολογικό συντελεστή υπό ορισμένες προϋποθέσεις – Επιτρέπεται – Προϋπόθεση – Οργανισμός συλλογικών επενδύσεων ο οποίος δεν έχει την ιδιότητα εταιρίας κράτους μέλους

(Οδηγία 90/435 του Συμβουλίου, άρθρα 2, στοιχείο γʹ, και 5 § 1)

Το άρθρο 5, παράγραφος 1, της οδηγίας 90/435/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 1990, σχετικά με το κοινό φορολογικό καθεστώς το οποίο ισχύει για τις μητρικές και τις θυγατρικές εταιρείες διαφορετικών κρατών μελών, έχει την έννοια ότι δεν αντιτίθεται σε ρύθμιση κράτους μέλους δυνάμει της οποίας παρακρατείται φόρος επί κινητών αξιών σχετικά με τα μερίσματα τα οποία διανέμονται από θυγατρική εγκατεστημένη στο εν λόγω κράτος μέλος σε οργανισμό συλλογικών επενδύσεων φορολογικού χαρακτήρα εγκατεστημένο σε άλλο κράτος μέλος, ο οποίος υπόκειται σε μηδενικό συντελεστή φόρου εταιριών υπό την προϋπόθεση το σύνολο των κερδών του να διανέμεται στους μετόχους του, καθόσον τέτοιος οργανισμός δεν συνιστά «εταιρία κράτους μέλους» υπό την έννοια της ανωτέρω οδηγίας.

Συναφώς, επισημαίνεται ότι το άρθρο 2, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 90/435 θέτει ένα θετικό κριτήριο χαρακτηρισμού, ήτοι το να υπόκειται η εταιρία στον επίμαχο φόρο, και ένα αρνητικό κριτήριο, ήτοι το να μην απαλλάσσεται η εταιρία από τον εν λόγω φόρο και να μην έχει δυνατότητα επιλογής. Η εξαγγελία αυτών των δύο κριτηρίων, ήτοι του θετικού και του αρνητικού, οδηγεί στη σκέψη ότι η προϋπόθεση του άρθρου 2, στοιχείο γʹ, της εν λόγω οδηγίας όχι μόνο επιτάσσει μια εταιρία να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του επίμαχου φόρου, αλλά αποσκοπεί επίσης στο να αποκλείσει τις περιπτώσεις στις οποίες ενδέχεται, παρά την υπαγωγή στον εν λόγω φόρο, η εταιρία να μην είναι όντως υπόχρεη να καταβάλει τον φόρο αυτόν. Άρα, καίτοι τυπικώς μια εταιρία η οποία υπόκειται σε φόρο με μηδενικό συντελεστή, υπό την προϋπόθεση το σύνολο των κερδών της να διανέμεται στους μετόχους της, δεν απαλλάσσεται από τον φόρο αυτόν, στην πράξη βρίσκεται στην ίδια κατάσταση με εκείνη που η προϋπόθεση του άρθρου 2, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 90/435 αποσκοπεί να αποκλείσει, ήτοι, κατάσταση στην οποία η εταιρία δεν είναι υπόχρεη προς καταβολή του εν λόγω φόρου. Πράγματι, όπως επισήμανε και ο γενικός εισαγγελέας στα σημεία 43 και 44 των προτάσεών του, το να περιλαμβάνει η εθνική νομοθεσία διάταξη κατά την οποία συγκεκριμένη κατηγορία εταιριών δύναται υπό ορισμένες προϋποθέσεις να τύχει φορολογήσεως με μηδενικό συντελεστή ισοδυναμεί με το να μην υπάγει τις εν λόγω εταιρίες στον φόρο αυτόν (βλ., επίσης, απόφαση της 20ής Μαΐου 2008, Orange European Smallcap Fund,C-194/06, EU:C:2008:289, σκέψεις 33 και 34).

(βλ. σκέψεις 31-34, 43 και διατακτ.)