Υπόθεση C‑332/15

Ποινική διαδικασία

κατά

Giuseppe Astone

(αίτηση του Tribunale di Treviso

για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή — Κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας — Οδηγία 2006/112/ΕΚ — Άρθρα 167, 168, 178 έως 182, 193, 206, 242, 244, 250, 252 και 273 — Δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ — Ουσιαστικές προϋποθέσεις — Τυπικές προϋποθέσεις — Αποκλειστική προθεσμία — Εθνικές διατάξεις οι οποίες αποκλείουν το δικαίωμα έκπτωσης σε περίπτωση μη τήρησης της πλειονότητας των τυπικών προϋποθέσεων — Φοροδιαφυγή»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (έβδομο τμήμα) της 28ης Ιουλίου 2016

1. Προδικαστικά ερωτήματα – Αρμοδιότητα του Δικαστηρίου – Όρια – Αρμοδιότητα του εθνικού δικαστηρίου – Ερμηνεία του εθνικού δικαίου – Αναγκαιότητα υποβολής προδικαστικού ερωτήματος και λυσιτέλεια των υποβαλλόμενων ερωτημάτων – Εκτίμηση του εθνικού δικαστηρίου

   (Άρθρο 267 ΣΛΕΕ)

2. Εναρμόνιση των φορολογικών νομοθεσιών – Κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας – Έκπτωση του φόρου εισροών – Εθνική κανονιστική ρύθμιση η οποία επιβάλλει αποκλειστική προθεσμία για την υποβολή των σχετικών αιτήσεων – Επιτρέπεται – Προϋποθέσεις – Τήρηση των αρχών της ισοδυναμίας και της αποτελεσματικότητας

   (Οδηγία 2006/112 του Συμβουλίου, άρθρα 167, 168, 178, 179, εδ. 1, 180 και 182)

3. Εναρμόνιση των φορολογικών νομοθεσιών – Κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας – Έκπτωση του φόρου εισροών – – Εθνική κανονιστική ρύθμιση η οποία αποκλείει το δικαίωμα έκπτωσης σε περίπτωση δόλιας παράβασης των τυπικών προϋποθέσεων που διέπουν το εν λόγω δικαίωμα – Επιτρέπεται – Παραβίαση της αρχής της φορολογικής ουδετερότητας – Δεν συντρέχει

   (Οδηγία 2006/112 του Συμβουλίου, άρθρα 168, 178, 179, 193, 206, 242, 244, 250, 252 και 273)

1.  Βλ. το κείμενο της απόφασης.

   (βλ. σκέψη 24)

2.  Τα άρθρα 167, 168, 178, το άρθρο 179, πρώτο εδάφιο, και τα άρθρα 180 και 182 της οδηγίας 2006/112, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας, έχουν την έννοια ότι δεν αντιτίθενται σε εθνική κανονιστική ρύθμιση η οποία προβλέπει αποκλειστική προθεσμία για την άσκηση του δικαιώματος έκπτωσης, υπό τον όρο ότι τηρούνται οι αρχές της ισοδυναμίας και της αποτελεσματικότητας, πράγμα που εναπόκειται στο εθνικό δικαστήριο να εξακριβώσει.

   (βλ. σκέψη 39, διατακτ. 1)

3.  Τα άρθρα 168, 178, 179, 193, 206, 242, 244, 250, 252 και 273 της οδηγίας 2006/112, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας, έχουν την έννοια ότι δεν αντίκεινται σε εθνική κανονιστική ρύθμιση η οποία επιτρέπει στη φορολογική αρχή να μη χορηγήσει σε υποκείμενο στον φόρο το δικαίωμα έκπτωσης του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) όταν αποδεικνύεται ότι αυτός παρέβη δολίως την πλειονότητα των τυπικών υποχρεώσεων που όφειλε να τηρήσει προκειμένου να του αναγνωριστεί το δικαίωμα αυτό.

   Ειδικότερα, η μη υποβολή δήλωσης ΦΠΑ, όπως ακριβώς η μη τήρηση λογιστικών βιβλίων –που θα καθιστούσαν εφικτή την επιβολή του ΦΠΑ και τον έλεγχό της από τις φορολογικές αρχές– καθώς και η μη καταχώριση των εκδιδόμενων και εξοφλούμενων τιμολογίων δύνανται να παρακωλύσουν την ορθή είσπραξη του φόρου και, ως εκ τούτου, να υπονομεύσουν την εύρυθμη λειτουργία του κοινού συστήματος ΦΠΑ. Ως εκ τούτου, το δίκαιο της Ένωσης δεν εμποδίζει τα κράτη μέλη να θεωρούν τις παραβάσεις αυτές ως φοροδιαφυγή και να μη χορηγούν, στην περίπτωση αυτή, το δικαίωμα έκπτωσης. Συναφώς, η μη αναγνώριση δικαιώματος προς έκπτωση υπό περιστάσεις που συνιστούν περίπτωση φοροδιαφυγής εκ μέρους του υποκειμένου στον φόρο ο οποίος αξιώνει να του χορηγηθεί το εν λόγω δικαίωμα δεν μπορεί να θεωρηθεί αντίθετη προς την αρχή της φορολογικής ουδετερότητας, δεδομένου ότι η αρχή αυτή δεν μπορεί να προβληθεί παραδεκτώς από υποκείμενο στον φόρο που εκ προθέσεως μετέσχε σε φοροδιαφυγή, διακυβεύοντας τη λειτουργία του κοινού συστήματος ΦΠΑ.

   (βλ. σκέψεις 56, 58, 59, διατακτ. 2)