Υπόθεση C–222/15

Hőszig Kft.

κατά

Alstom Power Thermal Services

(αίτηση του Pécsi Törvényszék

για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή — Ρήτρα παρεκτάσεως διεθνούς δικαιοδοσίας — Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Διεθνής δικαιοδοσία και εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις — Κανονισμός (ΕΚ) 44/2001 — Άρθρο 23 — Ρήτρα περιληφθείσα στους γενικούς όρους — Συναίνεση των μερών όσον αφορά τους εν λόγω όρους — Κύρος και σαφήνεια μιας ρήτρας αυτού του είδους»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (δεύτερο τμήμα) της 7ης Ιουλίου 2016

1. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις – Διεθνής δικαιοδοσία και εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις – Κανονισμός 44/2001 – Διατάξεις του ως άνω κανονισμού που έχουν αντίστοιχο περιεχόμενο με αυτό των διατάξεων της Συμβάσεως των Βρυξελλών – Ερμηνεία των εν λόγω διατάξεων του ως άνω κανονισμού που γίνεται συμφώνως προς τη νομολογία του Δικαστηρίου σχετικά με τη Σύμβαση – Συμφωνία διεθνούς δικαιοδοσίας – Έννοια – Αυτοτελής ερμηνεία

   (Σύμβαση της 27ης Σεπτεμβρίου 1968· κανονισμός 44/2001 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 1)

2. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις – Διεθνής δικαιοδοσία και εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις – Κανονισμός 44/2001 – Παρέκταση διεθνούς δικαιοδοσίας – Συμφωνία διεθνούς δικαιοδοσίας – Συναίνεση των μερών – Τυπικές προϋποθέσεις – Έγγραφος τύπος – Ρήτρα περιληφθείσα στους γενικούς όρους – Ανάγκη ρητής παραπομπής, περιλαμβανόμενης εντός της συμβάσεως, στους εν λόγω όρους – Ανάγκη καθορισμού, με επαρκή σαφήνεια, του δικαστηρίου που έχει διεθνή δικαιοδοσία

   (Κανονισμός 44/2001 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 1)

1.  Η έννοια της «συμφωνίας διεθνούς δικαιοδοσίας» κατά το άρθρο 23, παράγραφος 1, του κανονισμού 44/2001, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, πρέπει να ερμηνεύεται όχι ως απλή αναγωγή στο εσωτερικό δίκαιο του ενός ή του ετέρου των εμπλεκομένων κρατών, αλλά ως αυτοτελής έννοια. Λαμβανομένων υπόψη των δικονομικών σκοπών τους οποίους εξυπηρετεί η εν λόγω διάταξη, η οποία αποβλέπει στη δημιουργία ενιαίων κανόνων δικαστικής διεθνούς δικαιοδοσίας, μια ρήτρα παρεκτάσεως διεθνούς δικαιοδοσίας διέπεται από την εν λόγω διάταξη, η οποία προβλέπει τις τυπικές και τις ουσιαστικές προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν τέτοιες ρήτρες, και τούτο για να διαφυλάσσεται η ασφάλεια δικαίου και η σύμπτωση βουλήσεως των συμβαλλομένων.

   (βλ. σκέψεις 29, 31–33)

2.  Ο δικαστής που έχει επιληφθεί αγωγής σχετικά με το κύρος ρήτρας παρεκτάσεως διεθνούς δικαιοδοσίας οφείλει να εξετάζει, στην έναρξη της δίκης, αν για την εν λόγω ρήτρα υπήρξε πράγματι συγκατάθεση μεταξύ των μερών, η οποία πρέπει να εκδηλώνεται κατά τρόπο σαφή και συγκεκριμένο, λαμβανομένου υπόψη ότι ο τύπος που απαιτεί το άρθρο 23, παράγραφος 1, του κανονισμού 44/2001, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, έχει, συναφώς, ως λειτουργία να εξασφαλίσει ότι αποδεικνύεται πράγματι η συγκατάθεση αυτή. Η διάταξη αυτή πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι ρήτρα παρεκτάσεως διεθνούς δικαιοδοσίας, η οποία, αφενός, περιλαμβάνεται στους γενικούς όρους συναλλαγών του παραγγελέως που μνημονεύονται στα έγγραφα επικυρώσεως των συμβάσεων μεταξύ των συμβαλλόμενων μερών και διαβιβάζονται κατά το χρονικό σημείο της συνάψεως των εν λόγω συμβάσεων, και η οποία, αφετέρου, ορίζει ως έχοντα διεθνή δικαιοδοσία τα δικαστήρια συγκεκριμένης πόλεως κράτους μέλους, πληροί τις απαιτήσεις της διατάξεως αυτής σχετικά με τη συναίνεση των συμβαλλόμενων μερών και τη σαφήνεια του περιεχομένου της εν λόγω ρήτρας.

   Σύμφωνα με τη συνήθη συναλλακτική πρακτική, μια ρήτρα παρεκτάσεως διεθνούς δικαιοδοσίας που περιλαμβάνεται στους γενικούς όρους είναι σύννομη σε περίπτωση κατά την οποία στο ίδιο το κείμενο της υπογραφείσας από τους δύο συμβαλλομένους συμβάσεως γίνεται ρητή παραπομπή στους γενικούς όρους στους οποίους περιλαμβάνεται η εν λόγω ρήτρα. Όσον αφορά τη σαφήνεια του περιεχομένου μιας τέτοιας ρήτρας, αναφορικώς με τον καθορισμό ενός δικαστηρίου ή των δικαστηρίων κράτους μέλους ως εχόντων διεθνή δικαιοδοσία προς εκδίκαση των διαφορών που έχουν ανακύψει ή πρόκειται να ανακύψουν μεταξύ των συμβαλλόμενων μερών, είναι αρκετό η ρήτρα να προσδιορίζει τα αντικειμενικά στοιχεία ως προς τα οποία τα μέρη ήλθαν σε συμφωνία για να επιλέξουν το δικαστήριο ή τα δικαστήρια στα οποία επιθυμούν να υποβάλουν τις διαφορές που έχουν ανακύψει ή πρόκειται να ανακύψουν μεταξύ τους. Τα στοιχεία αυτά, τα οποία πρέπει να είναι αρκούντως σαφή ώστε να παρέχουν στον δικάζοντα δικαστή τη δυνατότητα να καθορίσει αν έχει διεθνή δικαιοδοσία, μπορούν εν ανάγκη να συγκεκριμενοποιηθούν από τις ιδιαίτερες περιστάσεις της υποθέσεως.

   (βλ. σκέψεις 37, 39, 43, 44, 49 και διατακτ.)