Υπόθεση C‑205/15.

Direcția Generală Regională a Finanțelor Publice (DGRFP) Brașov

κατά

Vasile Toma

και

Biroul Executorului Judecătoresc Horațiu-Vasile Cruduleci

(αίτηση του Judecătoria Sibiu

για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή — Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Άρθρο 47 — Δικαίωμα προσβάσεως σε δικαστήριο — Αρχή της ισότητας των δικονομικών όπλων — Αρχές της ισοδυναμίας και της αποτελεσματικότητας — Διαδικασία αναγκαστικής εκτελέσεως δικαστικής αποφάσεως διατάσσουσας την επιστροφή τέλους εισπραχθέντος κατά παράβαση του δικαίου της Ένωσης — Απαλλαγή των δημοσίων αρχών από ορισμένα δικαστικά έξοδα — Αρμοδιότητα του Δικαστηρίου»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (δεύτερο τμήμα) της 30ής Ιουνίου 2016

1. Προδικαστικά ερωτήματα – Αρμοδιότητα του Δικαστηρίου – Όρια – Αίτημα ερμηνείας του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ένωσης – Περίπτωση που διέπεται από το εθνικό δίκαιο και ενέχει συνδετικό στοιχείο με το δίκαιο της Ένωσης – Υφίσταται αρμοδιότητα του Δικαστηρίου

   (Άρθρο 267 ΣΛΕΕ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 51 § 1)

2. Προδικαστικά ερωτήματα – Αρμοδιότητα του Δικαστηρίου – Ανάγκη επαναδιατυπώσεως των ερωτημάτων

   (Άρθρο 267 ΣΛΕΕ)

3. Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αρχές – Δικαίωμα αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας – Περιεχόμενο

   (Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 47)

4. Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αρχές – Δικαίωμα αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας – Κατοχύρωση από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Εθνική διαδικασία αναγκαστικής εκτελέσεως δικαστικής αποφάσεως διατάσσουσας την επιστροφή φόρου εισπραχθέντος κατά παράβαση του δικαίου της Ένωσης – Εθνική κανονιστική ρύθμιση που απαλλάσσει τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου από την υποχρέωση καταβολής ορισμένων δικαστικών εξόδων, η οποία διατηρείται για τους ιδιώτες – Δεν υφίσταται αντίθεση προς το δίκαιο της Ένωσης

   (Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 47)

1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 22-24, 27, 28)

2.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 30)

3.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 40-44, 47)

4.  Το άρθρο 47 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και οι αρχές της ισοδυναμίας και της αποτελεσματικότητας έχουν την έννοια ότι δεν αντίκεινται σε κανονιστική ρύθμιση κατά την οποία τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου δεν υποχρεούνται να καταβάλλουν δικαστικό ένσημο όταν ασκούν ανακοπή κατά της αναγκαστικής εκτελέσεως δικαστικής αποφάσεως διατάσσουσας την επιστροφή φόρων εισπραχθέντων κατά παράβαση του δικαίου της Ένωσης και απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταθέσεως της εγγυήσεως που προβλέπεται για την υποβολή αιτήσεως αναστολής της εν λόγω διαδικασίας αναγκαστικής εκτελέσεως, ενώ για την υποβολή τέτοιων αιτήσεων από φυσικά πρόσωπα και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, διατηρείται, καταρχήν, η υποχρέωση καταβολής δικαστικών εξόδων.

   Συναφώς, πρώτον, τα δικαστικά έξοδα συμβάλλουν καταρχήν στην εύρυθμη λειτουργία του δικαστικού συστήματος, καθόσον αποτελούν πηγή χρηματοδοτήσεως της δικαστικής δραστηριότητας των κρατών μελών. Η προβλεπόμενη από την ως άνω εθνική ρύθμιση απαλλαγή από το δικαστικό ένσημο υπέρ των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου δεν αποτελεί, αυτή καθαυτήν, παραχώρηση πλεονεκτήματος στα εν λόγω νομικά πρόσωπα, κατά το μέτρο που η καταβολή του δικαστικού ενσήμου από τα πρόσωπα αυτά πραγματοποιείται από τον ενιαίο εθνικό προϋπολογισμό, διά του οποίου χρηματοδοτούνται επίσης οι παρεχόμενες από τα δικαστήρια υπηρεσίες.

   Όσον αφορά, δεύτερον, την απαλλαγή των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου από την υποχρέωση καταθέσεως εγγυήσεως κατά την υποβολή αιτήσεως αναστολής της ως άνω διαδικασίας αναγκαστικής εκτελέσεως, τα κράτη μέλη υπέχουν από το δίκαιο της Ένωσης την υποχρέωση να επιστρέφουν εντόκως τους φόρους που έχουν εισπράξει κατά παράβαση του δικαίου της Ένωσης. Συνεπώς, δεν μπορεί να γίνει δεκτό ότι ένα κράτος μέλος μπορεί να επικαλεστεί ανεπάρκεια πόρων, προκειμένου να δικαιολογήσει αδυναμία εκτελέσεως δικαστικής αποφάσεως με την οποία αναγνωρίζεται σε διοικούμενο δικαίωμα έντοκης επιστροφής φόρων καταβληθέντων κατά παράβαση του δικαίου της Ένωσης. Ο κίνδυνος που καλύπτεται από την εγγύηση αυτή δεν μπορεί, συνεπώς, να επέλθει στο πλαίσιο διαδικασίας στρεφόμενης κατά νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου.

   Συνεπώς, μια τέτοια ρύθμιση δεν περιάγει τα φυσικά πρόσωπα και τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου σε προδήλως μειονεκτικότερη θέση έναντι των αντιδίκων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και, ως εκ τούτου, δεν αναιρεί τον δίκαιο χαρακτήρα της συγκεκριμένης διαδικασίας.

   (βλ. σκέψεις 49-53, 54, 59 και διατακτ.)