Υπόθεση T-316/14

Kurdistan Workers’ Party (PKK)

κατά

Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

«Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας – Περιοριστικά μέτρα κατά του PKK με σκοπό την καταπολέμηση της τρομοκρατίας – Δέσμευση κεφαλαίων – Αρμοδιότητα του Συμβουλίου – Δυνατότητα να χαρακτηρισθεί μια αρχή τρίτου κράτους ως αρμόδια αρχή κατά την έννοια της κοινής θέσεως 2001/931/ΚΕΠΠΑ – Πραγματική βάση των αποφάσεων περί δεσμεύσεως κεφαλαίων – Αναφορά σε τρομοκρατικές πράξεις – Δικαστικός έλεγχος – Υποχρέωση αιτιολογήσεως – Ένσταση ελλείψεως νομιμότητας»

Περίληψη – Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (τρίτο πενταμελές τμήμα)
της 15ης Νοεμβρίου 2018

1. Πράξεις των οργάνων – Αιτιολογία – Υποχρέωση αιτιολογήσεως – Περιεχόμενο – Απόφαση περί δεσμεύσεως κεφαλαίων ληφθείσα εις βάρος ορισμένων προσώπων και οντοτήτων υπόπτων για τρομοκρατικές δραστηριότητες – Ελάχιστες απαιτήσεις

   (Άρθρο 296, εδ. 2, ΣΛΕΕ· Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 41 § 2, στοιχείο γʹ· κοινή θέση του Συμβουλίου 2001/931· κανονισμός 2580/2001 του Συμβουλίου)

2. Πράξεις των οργάνων – Αιτιολογία – Υποχρέωση αιτιολογήσεως – Περιεχόμενο – Ειδικά περιοριστικά μέτρα κατά ορισμένων προσώπων και οντοτήτων με σκοπό την καταπολέμηση της τρομοκρατίας – Απόφαση περί δεσμεύσεως κεφαλαίων – Υποχρέωση γνωστοποιήσεως της αιτιολογίας στον ενδιαφερόμενο ταυτόχρονα με την έκδοση της βλαπτικής για εκείνον πράξεως ή αμέσως μετά – Θεραπεία της ελλείψεως αιτιολογίας κατά τη διάρκεια της ένδικης διαδικασίας – Δεν επιτρέπεται

   (Άρθρο 296, εδ. 2, ΣΛΕΕ· κοινή θέση του Συμβουλίου 2001/931· κανονισμός 2580/2001 του Συμβουλίου)

3. Ευρωπαϊκή Ένωση – Δικαστικός έλεγχος της νομιμότητας των πράξεων των θεσμικών οργάνων – Ειδικά περιοριστικά μέτρα κατά ορισμένων προσώπων και οντοτήτων με σκοπό την καταπολέμηση της τρομοκρατίας – Απόφαση περί δεσμεύσεως κεφαλαίων – Διατήρηση σε ισχύ βάσει εθνικής αποφάσεως εκδοθείσας από αρμόδια αρχή – Έκταση του ελέγχου – Έλεγχος επί όλων των στοιχείων στα οποία στηρίχθηκε η απόδειξη ότι εξακολουθεί να υφίσταται ο κίνδυνος αναμείξεως σε τρομοκρατικές δραστηριότητες – Στοιχεία που δεν αντλούνται όλα από εθνική απόφαση εκδοθείσα από αρμόδια αρχή – Δεν ασκεί επιρροή

4. Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας – Ειδικά περιοριστικά μέτρα κατά ορισμένων προσώπων και οντοτήτων με σκοπό την καταπολέμηση της τρομοκρατίας – Απόφαση περί δεσμεύσεως κεφαλαίων – Διατήρηση σε ισχύ βάσει εθνικής αποφάσεως εκδοθείσας από την αρμόδια αρχή – Εθνική απόφαση που δεν μπορεί πλέον να δικαιολογήσει αφεαυτής το συμπέρασμα ότι εξακολουθεί να υφίσταται κίνδυνος αναμείξεως σε τρομοκρατικές δραστηριότητες – Υποχρέωση του Συμβουλίου να λάβει υπόψη τα πιο πρόσφατα πραγματικά στοιχεία, τα οποία να αποδεικνύουν ότι ο εν λόγω κίνδυνος εξακολουθεί να υφίσταται

   (Κοινή θέση του Συμβουλίου 2001/931, άρθρο 1 § 6· κανονισμός 2580/2001 του Συμβουλίου, άρθρο 2 § 3)

5. Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας – Ειδικά περιοριστικά μέτρα κατά ορισμένων προσώπων και οντοτήτων με σκοπό την καταπολέμηση της τρομοκρατίας – Απόφαση περί δεσμεύσεως κεφαλαίων – Έκδοση ή διατήρηση σε ισχύ βάσει εθνικής αποφάσεως εκδοθείσας από αρμόδια αρχή – Αρμόδια για την έκδοση της εν λόγω εθνικής αποφάσεως αρχή – Έννοια – Αρχή τρίτου κράτους – Περιλαμβάνεται

   (Κοινή θέση του Συμβουλίου 2001/931, άρθρο 1 § 4)

6. Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας – Ειδικά περιοριστικά μέτρα κατά ορισμένων προσώπων και οντοτήτων με σκοπό την καταπολέμηση της τρομοκρατίας – Απόφαση περί δεσμεύσεως κεφαλαίων – Έκδοση ή διατήρηση σε ισχύ βάσει εθνικής αποφάσεως εκδοθείσας από αρχή τρίτου κράτους – Επιτρέπεται – Προϋπόθεση – Εθνική απόφαση που εκδίδεται υπό συνθήκες σεβασμού των δικαιωμάτων άμυνας και του δικαιώματος αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας – Υποχρέωση του Συμβουλίου να προβεί στον σχετικό έλεγχο – Υποχρέωση αιτιολογήσεως – Περιεχόμενο

   (Κοινή θέση του Συμβουλίου 2001/931, άρθρο 1 § 4)

1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 43-47, 111, 112)

2.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 48)

3.  Όσον αφορά αποφάσεις με τις οποίες διατηρούνται τα εις βάρους προσώπου ή οντότητας ληφθέντα περιοριστικά μέτρα, ο δικαστής της Ένωσης οφείλει, ειδικότερα, να ελέγχει, αφενός, αν έχει τηρηθεί η προβλεπόμενη από το άρθρο 296 ΣΛΕΕ υποχρέωση αιτιολογήσεως και, συνεπώς, αν η παρεχόμενη αιτιολογία είναι αρκούντως ακριβής και συγκεκριμένη και, αφετέρου, αν η αιτιολογία αυτή είναι τεκμηριωμένη.

   Στο πλαίσιο αυτό, το θιγόμενο πρόσωπο ή η θιγόμενη οντότητα δύνανται, στο πλαίσιο της προσφυγής που ασκούν κατά της διατηρήσεως του ονόματός τους στον κατάλογο περί δεσμεύσεως κεφαλαίων, να αμφισβητήσουν το σύνολο των στοιχείων επί των οποίων στηρίζεται το Συμβούλιο προκειμένου να αποδείξει ότι εξακολουθεί να υφίσταται κίνδυνος αναμείξεως του εν λόγω προσώπου ή της εν λόγω οντότητας σε τρομοκρατικές δραστηριότητες, ανεξαρτήτως αν τα στοιχεία αυτά αντλούνται από εθνική απόφαση εκδοθείσα από αρμόδια αρχή ή από άλλες πηγές. Σε περίπτωση αμφισβητήσεως, εναπόκειται στο Συμβούλιο να αποδείξει το υποστατό των προβαλλομένων πραγματικών περιστατικών και στον δικαστή της Ένωσης να ελέγξει την ακρίβειά τους. Συναφώς, το Συμβούλιο δεν μπορεί να αρκεστεί στην επανάληψη των λόγων στους οποίους στηρίχθηκε μια απόφαση αρμόδιας αρχής χωρίς να εξετάσει το ίδιο αν αυτοί είναι βάσιμοι.

   (βλ. σκέψεις 49, 50, 75, 104, 105, 109)

4.  Κατά την εξέταση της διατηρήσεως του ονόματος ενός προσώπου ή μιας οντότητας στον κατάλογο περί δεσμεύσεως κεφαλαίων, σημασία έχει κατά πόσον, μετά την εγγραφή του ονόματος του εν λόγω προσώπου ή της εν λόγω οντότητας στον κατάλογο αυτό ή μετά την τελευταία επανεξέταση, μεταβλήθηκε η πραγματική κατάσταση κατά τρόπον ώστε να μην μπορεί πλέον να συναχθεί το ίδιο συμπέρασμα σε σχέση με την ανάμειξη του εν λόγω προσώπου ή της εν λόγω οντότητας σε τρομοκρατικές δραστηριότητες. Ως εκ τούτου, στο πλαίσιο επανεξετάσεως βάσει του άρθρου 1, παράγραφος 6, της κοινής θέσεως 2001/931, για την εφαρμογή ειδικών μέτρων για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, το Συμβούλιο δύναται να διατηρήσει την εγγραφή του θιγόμενου προσώπου ή της θιγόμενης οντότητας στον κατάλογο περί δεσμεύσεως κεφαλαίων εάν εκτιμά ότι εξακολουθεί να υφίσταται ο κίνδυνος αναμείξεως του εν λόγω προσώπου ή της εν λόγω οντότητας σε τρομοκρατικές δραστηριότητες, ο οποίος δικαιολόγησε την αρχική εγγραφή στον κατάλογο αυτόν. Επομένως, η διατήρηση του ονόματος προσώπου ή οντότητας στον εν λόγω κατάλογο συνιστά, κατ’ ουσίαν, παράταση της αρχικής εγγραφής

   Εξάλλου, εάν, με γνώμονα το χρονικό διάστημα που έχει παρέλθει και αναλόγως της εξελίξεως των περιστάσεων της συγκεκριμένης υποθέσεως, το γεγονός και μόνον ότι η εθνική απόφαση που χρησίμευσε ως βάση της αρχικής εγγραφής παραμένει εν ισχύι δεν δύναται πλέον να δικαιολογήσει το συμπέρασμα ότι εξακολουθεί να υφίσταται ο κίνδυνος αναμείξεως του θιγόμενου προσώπου ή της θιγόμενης οντότητας σε τρομοκρατικές δραστηριότητες, το Συμβούλιο οφείλει να θεμελιώσει τη διατήρηση του ονόματος του προσώπου αυτού ή της οντότητας αυτής στον εν λόγω κατάλογο επί επικαιροποιημένης αξιολογήσεως της καταστάσεως, λαμβάνοντας υπόψη πιο πρόσφατα πραγματικά στοιχεία, τα οποία να αποδεικνύουν ότι ο εν λόγω κίνδυνος εξακολουθεί να υφίσταται

   Πλην όμως, η μεσολάβηση χρονικού διαστήματος άνω των δέκα ετών μεταξύ της εκδόσεως των εθνικών αποφάσεων που χρησίμευσαν ως βάση για την αρχική εγγραφή προσώπου ή οντότητας και της εκδόσεως των εκτελεστικών κανονισμών που θέτουν σε εφαρμογή το άρθρο 2, παράγραφος 3, του κανονισμού 2580/2001, για τη λήψη ειδικών περιοριστικών μέτρων έναντι ορισμένων προσώπων και οντοτήτων με σκοπό την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, καθώς και μεταξύ της αρχικής εγγραφής και της εκδόσεως των πράξεων αυτών αποτελεί, αυτό καθαυτό, στοιχείο που δικαιολογεί το συμπέρασμα ότι οι περιεχόμενες στις εθνικές αποφάσεις εκτιμήσεις που χρησίμευσαν ως βάση για την αρχική έγγραφη δεν επαρκούν πλέον για αξιολογηθεί αν εξακολουθεί να υφίσταται κίνδυνος αναμείξεως του εν λόγω προσώπου ή της εν λόγω οντότητας σε τρομοκρατικές δραστηριότητες κατά τον χρόνο εκδόσεως των προμνησθεισών πράξεων.

   (βλ. σκέψεις 52, 53, 69, 70, 95, 97)

5.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 64)

6.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 65)