Υπόθεση C‑473/14

Δήμος Κρωπίας Αττικής

κατά

Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής

[αίτηση του Συμβουλίου της Επικρατείας (Ελλάδα)

για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως]

«Προδικαστική παραπομπή — Οδηγία 2001/42/ΕΚ — Εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων — Καθεστώς προστασίας του ορεινού όγκου του Υμηττού — Διαδικασία τροποποιήσεως — Δυνατότητα εφαρμογής της οδηγίας αυτής — Ρυθμιστικό σχέδιο και πρόγραμμα προστασίας περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (ένατο τμήμα) της 10ης Σεπτεμβρίου 2015

1. Περιβάλλον – Εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων – Οδηγία 2001/42 – Υποχρέωση των αρμοδίων αρχών να προβαίνουν σε εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων – Προϋποθέσεις – Κίνδυνος να επηρεασθεί σημαντικά ο οικείος τόπος

   (Οδηγία 2001/42 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 3)

2. Περιβάλλον – Εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων – Οδηγία 2001/42 – Πεδίο εφαρμογής – Σχέδια και προγράμματα που ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον – Εξουσία εκτιμήσεως των κρατών μελών – Έκταση και όρια

   (Οδηγία 2001/42 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου)

3. Περιβάλλον – Εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων – Οδηγία 2001/42 – Σχέδιο και πρόγραμμα – Έννοια – Εθνική διαδικασία τροποποιήσεως προϋφισταμένου σχεδίου ή προγράμματος με το οποίο υλοποιείται ρυθμιστικό σχέδιο θεσπισθέν με ιεραρχικώς υπερκείμενη πράξη το οποίο δεν είχε υποβληθεί σε περιβαλλοντική εκτίμηση – Δεν εμπίπτει

   (Οδηγία 2001/42 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 2, στοιχείο αʹ, και 3 § 2, στοιχείο aʹ)

4. Περιβάλλον – Εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων – Οδηγία 2001/42 – Υποχρέωση πραγματοποιήσεως εκτιμήσεως περιβαλλοντικών επιπτώσεων χωρίς να θίγονται οι απαιτήσεις που απορρέουν από άλλες διατάξεις του δικαίου της Ένωσης – Όρια

   (Οδηγία 2001/42 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 11 § 1 και 2· οδηγία 85/337 του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 97/11)

1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 47)

2.  Λαμβανομένου υπόψη του σκοπού της οδηγίας 2001/42, σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων, που συνίσταται στη διασφάλιση υψηλού επιπέδου περιβαλλοντικής προστασίας, οι διατάξεις που οριοθετούν το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας αυτής και ιδίως εκείνες που περιλαμβάνουν ορισμό των σχετικών με την οδηγία πράξεων χρήζουν διασταλτικής ερμηνείας. Οποιαδήποτε εξαίρεση από τις εν λόγω διατάξεις ή περιορισμός αυτών πρέπει, κατά συνέπεια, να έχει περιοριστικό χαρακτήρα.

   (βλ. σκέψη 50)

   Τα άρθρα 2, στοιχείο αʹ, και 3, παράγραφος 2, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 2001/42, σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων, έχουν την έννοια ότι για την έκδοση πράξεως εμπεριέχουσας σχέδιο ή πρόγραμμα σχετικό με τη χωροταξική οργάνωση και τις χρήσεις γης και εμπίπτον στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2001/42, με το οποίο τροποποιείται προϋφιστάμενο σχέδιο ή πρόγραμμα, δεν χωρεί απαλλαγή από την υποχρέωση πραγματοποιήσεως εκτιμήσεως περιβαλλοντικών επιπτώσεων βάσει της οδηγίας αυτής, για τον λόγο ότι η πράξη αυτή εξειδικεύει και υλοποιεί ρυθμιστικό σχέδιο θεσπισθέν με ιεραρχικώς υπερκείμενη πράξη το οποίο δεν είχε υποβληθεί σε τέτοια περιβαλλοντική εκτίμηση.

   Συγκεκριμένα, η ερμηνεία αυτή δεν θα ήταν συμβατή με τους σκοπούς της οδηγίας 2001/42 και θα έθιγε την πρακτική αποτελεσματικότητα της οδηγίας αυτής, καθόσον θα συνεπαγόταν ότι μια δυνητικώς ευρεία κατηγορία πράξεων τροποποιήσεως σχεδίων και προγραμμάτων, οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, θα εξαιρούνταν από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας αυτής, μολονότι οι εν λόγω πράξεις μνημονεύονται ρητώς στα άρθρα 2, στοιχείο αʹ, και 3, παράγραφος 2, στοιχείο αʹ, της εν λόγω οδηγίας.

   (βλ. σκέψεις 53, 59 και διατακτ.)

3.  Στο εθνικό δικαστήριο απόκειται να διακριβώσει αν η εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, βάσει της οδηγίας 85/337, για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 97/11, ή «οποιασδήποτε άλλης κοινοτικής νομοθετικής διατάξεως», κατά την έννοια του άρθρου 11, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/42, σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων, μπορεί να εκληφθεί ως αποτέλεσμα συντονισμένης ή κοινής διαδικασίας, κατά την έννοια του άρθρου 11, παράγραφος 2, της οδηγίας αυτής, και αν πληροί ήδη όλες τις απαιτήσεις της οδηγίας 2001/42, οπότε δεν υφίσταται πλέον υποχρέωση πραγματοποιήσεως νέας εκτιμήσεως κατά την έννοια της οδηγίας αυτής.

   (βλ. σκέψη 58)