Υπόθεση C‑455/14 P

H

κατά

Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και

Ευρωπαϊκής Επιτροπής

και

Αστυνομικής Αποστολής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUPM) στη Βοσνία Ερζεγοβίνη

«Αίτηση αναιρέσεως — Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ) — Απόφαση 2009/906/ΚΕΠΠΑ — Αστυνομική Αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUPM) στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη — Αποσπασμένος κρατικός υπάλληλος — Μετακίνηση σε περιφερειακό γραφείο της αποστολής — Άρθρο 24, παράγραφος 1, δεύτερο εδάφιο, τελευταία περίοδος, ΣΕΕ — Άρθρο 275, πρώτο εδάφιο, ΣΛΕΕ — Προσφυγή ακυρώσεως και αγωγή αποζημιώσεως — Δικαιοδοσία των δικαιοδοτικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Άρθρα 263, 268 και 340, δεύτερο εδάφιο, ΣΛΕΕ»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (τμήμα μείζονος συνθέσεως) της 19ης Ιουλίου 2016

Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας – Αρμοδιότητα του δικαστή της Ένωσης – Πράξεις που εκδίδονται από Αστυνομική Αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αφορούν την κατανομή του ανθρώπινου δυναμικού που έχει αποσπαστεί στην αποστολή αυτή από τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της Ένωσης – Εμπίπτουν

(Άρθρα 2 ΣΕΕ, 19 § 1 ΣΕΕ, 21 ΣΕΕ και 24 § 1, εδ. 2, ΣΕΕ· άρθρα 263 ΣΛΕΕ, 268 ΣΛΕΕ, 270 ΣΛΕΕ, 275, εδ. 1, ΣΛΕΕ και 340, εδ. 2, ΣΛΕΕ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 47· Κανονισμός Υπηρεσιακής Κατάστασης των Υπαλλήλων, άρθρο 91, απόφαση 2009/906/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου)

Το Γενικό Δικαστήριο και, κατ’ αναίρεση, το Δικαστήριο είναι αρμόδια να ελέγξουν τις πράξεις διαχειρίσεως του προσωπικού σχετικά με «επιτόπιες» επιχειρήσεις που εκδίδει Αστυνομική Αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης για προσωπικό αποσπασμένο από τα κράτη μέλη. Η αρμοδιότητα αυτή απορρέει, αντιστοίχως, όσον αφορά τον έλεγχο της νομιμότητας των εν λόγω πράξεων, από το άρθρο 263 ΣΛΕΕ και, όσον αφορά διαφορές εξωσυμβατικής ευθύνης, από το άρθρο 268 ΣΛΕΕ, σε συνδυασμό με το άρθρο 340, δεύτερο εδάφιο, ΣΛΕΕ, λαμβανομένου υπόψη του άρθρου 19, παράγραφος 1, ΣΕΕ και του άρθρου 47 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συγκεκριμένα, πράγματι, κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 24, παράγραφος 1, δεύτερο εδάφιο, τελευταία περίοδος, ΣΕΕ και του άρθρου 275, πρώτο εδάφιο, ΣΛΕΕ, το Δικαστήριο κατ’ αρχήν δεν έχει αρμοδιότητα όσον αφορά τις διατάξεις σχετικά με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ), και τις πράξεις που εκδίδονται βάσει των διατάξεων αυτών. Οι διατάξεις, όμως, αυτές εισάγουν παρέκκλιση από τον κανόνα της γενικής αρμοδιότητας την οποία το άρθρο 19 ΣΕΕ απονέμει στο Δικαστήριο προκειμένου να εξασφαλίζει την τήρηση του δικαίου κατά την ερμηνεία και την εφαρμογή των Συνθηκών και, κατά συνέπεια, πρέπει να ερμηνεύονται στενά. Συναφώς, όπως προκύπτει τόσο από το άρθρο 2 ΣΕΕ, που περιλαμβάνεται στις κοινές διατάξεις της Συνθήκης ΕΕ, όσο και από το άρθρο 21 ΣΕΕ περί της εξωτερικής δράσης της Ένωσης, στο οποίο παραπέμπει το σχετικό με την ΚΕΠΠΑ άρθρο 23 ΣΕΕ, η Ένωση βασίζεται, ιδίως, στις αξίες της ισότητας και του κράτους δικαίου. Η ύπαρξη αποτελεσματικού δικαστικού ελέγχου προς διασφάλιση της τηρήσεως των διατάξεων του δικαίου της Ένωσης είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την ύπαρξη κράτους δικαίου.

Υπό τις συνθήκες αυτές, το γεγονός ότι μια πράξη διαχειρίσεως του προσωπικού Αστυνομικής Αποστολής συνδέεται με επιχειρησιακή δράση της Ένωσης που είχε αποφασιστεί και ασκούνταν στο πλαίσιο της ΚΕΠΠΑ δεν συνεπάγεται κατ’ ανάγκην τον αποκλεισμό της αρμοδιότητας του δικαστή της Ένωσης. Τα δικαιοδοτικά όργανα της Ένωσης είναι αρμόδια, βάσει του άρθρου 270 ΣΛΕΕ, να κρίνουν τις προσφυγές που ασκούνται από μέλη του προσωπικού της Ένωσης αποσπασμένα σε Αστυνομική Αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συγκεκριμένα, το προσωπικό αυτό κατά το διάστημα της αποσπάσεώς του στην EUPM εξακολουθεί να υπάγεται στον ΚΥΚ και, κατά συνέπεια, υπάγεται στην αρμοδιότητα του δικαστή της Ένωσης, βάσει του άρθρου 91 του ΚΥΚ. Υπό τις συνθήκες αυτές, εφόσον το προσωπικό που έχει αποσπασθεί από τα κράτη μέλη και το προσωπικό που έχει αποσπασθεί από τα θεσμικά όργανα της Ένωσης υπόκεινται στους ίδιους κανόνες όσον αφορά την άσκηση των καθηκόντων τους στο θέατρο των επιχειρήσεων, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ο περιορισμός της αρμοδιότητας του Δικαστηρίου που προβλέπεται κατά παρέκκλιση στο άρθρο 24, παράγραφος 1, δεύτερο εδάφιο, τελευταία περίοδος, ΣΕΕ, και στο άρθρο 275, πρώτο εδάφιο, ΣΛΕΕ, αποκλείει την αρμοδιότητα του δικαστή της Ένωσης να ελέγξει τις πράξεις διαχειρίσεως του προσωπικού που αφορούν προσωπικό αποσπασμένο από τα κράτη μέλη και οι οποίες σκοπούν στην εξυπηρέτηση των αναγκών της αποστολής αυτής στο θέατρο των επιχειρήσεων, ενώ μάλιστα ο δικαστής της Ένωσης είναι, σε κάθε περίπτωση, αρμόδιος για τον έλεγχο των πράξεων αυτών όταν αφορούν προσωπικό αποσπασμένο από τα θεσμικά όργανα της Ένωσης.

(βλ. σκέψεις 39-44, 50, 55, 58)