Υπόθεση C-223/14

Tecom Mican SL

και

José Arias Domínguez

(αίτηση του Juzgado de Primera Instancia no 7 de Las Palmas de Gran Canaria

«για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως) — Προδικαστική παραπομπή — Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Επίδοση και κοινοποίηση δικαστικών και εξώδικων πράξεων — Έννοια της “εξώδικης πράξεως” — Ιδιωτική πράξη — Διασυνοριακή διάσταση — Λειτουργία της εσωτερικής αγοράς»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα) της 11ης Νοεμβρίου 2015

1. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Επίδοση ή κοινοποίηση δικαστικών και εξωδίκων πράξεων — Κανονισμός 1393/2007 — Εξώδικη πράξη — Έννοια — Αυτοτελής ερμηνεία

   (Κανονισμός 1393/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 16)

2. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Επίδοση ή κοινοποίηση δικαστικών και εξωδίκων πράξεων — Κανονισμός 1393/2007 — Εξώδικη πράξη — Έννοια — Ιδιωτική πράξη η οποία πρέπει να διαβιβαστεί επισήμως προς τον αποδέκτη της που διαμένει στην αλλοδαπή για τους σκοπούς της άσκησης, της απόδειξης ή της προστασίας δικαιώματος ή έννομης αξιώσεως σε αστικές ή εμπορικές υποθέσεις — Εμπίπτει –

   (Κανονισμός 1393/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 16)

3. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Επίδοση ή κοινοποίηση δικαστικών και εξωδίκων πράξεων — Κανονισμός 1393/2007 — Επίδοση ή κοινοποίηση εξώδικης πράξεως κατά τα προβλεπόμενα στον κανονισμό αυτόν η οποία πραγματοποιείται μετά από μια πρώτη επίδοση ή πρώτη κοινοποίηση της πράξεως αυτής — Επιτρέπεται

   (Κανονισμός 1393/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου)

4. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Επίδοση ή κοινοποίηση δικαστικών και εξωδίκων πράξεων — Κανονισμός 1393/2007 — Εξώδικη πράξη — Πληρούνται οι προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 16 του εν λόγω κανονισμού — Υποχρέωση εξακριβώσεως κατά περίπτωση ότι η επίδοση ή η κοινοποίηση μιας εξώδικης πράξεως έχει διασυνοριακή διάσταση και είναι αναγκαία για την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς — Δεν υφίσταται

   (Κανονισμός 1393/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 16)

1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 32)

2.  Το άρθρο 16 του κανονισμού 1393/2007, περί επιδόσεως και κοινοποιήσεως στα κράτη μέλη δικαστικών και εξωδίκων πράξεων σε αστικές ή εμπορικές υποθέσεις και κατάργησης του κανονισμού 1348/2000, πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι στην κατά το άρθρο αυτό «εξώδικη πράξη» περιλαμβάνονται όχι μόνον οι πράξεις που καταρτίστηκαν ή επικυρώθηκαν από δημόσια αρχή ή δημόσιο λειτουργό, αλλά και οι ιδιωτικές πράξεις των οποίων η επίσημη διαβίβαση προς τον αποδέκτη τους που διαμένει στην αλλοδαπή είναι αναγκαία για την άσκηση, την απόδειξη ή την προστασία δικαιώματος ή έννομης αξιώσεως σε αστικές ή εμπορικές υποθέσεις.

   Συγκεκριμένα, ελλείψει διευκρινίσεως στο γράμμα του άρθρου 16 του κανονισμού 1393/2007, για τον προσδιορισμό του περιεχομένου της έννοιας αυτής πρέπει να ληφθεί υπόψη το πλαίσιο του εν λόγω άρθρου 16, οι σκοποί που επιδιώκει ο συγκεκριμένος κανονισμός καθώς και, εφόσον παρίσταται ανάγκη, το ιστορικό της θεσπίσεώς του.

   Όσον αφορά το πλαίσιο, ο κανονισμός 1393/2007, ο οποίος εκδόθηκε βάσει του άρθρου 61, στοιχείο γʹ, ΕΚ, καθιερώνει, όπως επισημαίνεται στην αιτιολογική σκέψη του 1, έναν ενδοκοινοτικό μηχανισμό για την επίδοση και την κοινοποίηση των δικαστικών και εξωδίκων πράξεων στις αστικές ή εμπορικές υποθέσεις, με σκοπό τη σταδιακή εγκαθίδρυση ενός χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης.

   Υπ’ αυτό το πρίσμα, ο εν λόγω κανονισμός, κατά την αιτιολογική σκέψη του 2, έχει ως σκοπό την καλύτερη και ταχύτερη διαβίβαση μεταξύ των κρατών μελών των δικαστικών και εξωδίκων πράξεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις του κανονισμού αυτού, για την ενίσχυση της εύρυθμης λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς.

   Επομένως, λαμβανομένων υπόψη των νομοθετικών διατάξεων που προηγήθηκαν του κανονισμού 1393/2007 και ειδικότερα στο πλαίσιο των εξελίξεων στον τομέα της δικαστικής συνεργασίας σε αστικές υποθέσεις στον οποίο εντάσσεται ο κανονισμός αυτός, η έννοια της «εξώδικης πράξεως», όπως ορίζεται στο άρθρο 16 του κανονισμού αυτού, πρέπει να ερμηνευθεί ως περιλαμβάνουσα τόσο τα έγγραφα που καταρτίστηκαν ή επικυρώθηκαν από δημόσια αρχή ή δημόσιο λειτουργό όσο και τις ιδιωτικές πράξεις των οποίων η επίσημη διαβίβαση προς τον αποδέκτη τους που διαμένει στην αλλοδαπή είναι αναγκαία για την άσκηση, την απόδειξη ή την προστασία δικαιώματος ή έννομης αξιώσεως σε αστικές ή εμπορικές υποθέσεις.

   Πράγματι, η διασυνοριακή διαβίβαση των εν λόγω πράξεων, μέσω του μηχανισμού επιδόσεως και κοινοποιήσεως που καθιερώνει ο κανονισμός 1393/2007, συμβάλλει επίσης στην ενίσχυση, στον τομέα της συνεργασίας σε αστικές ή εμπορικές υποθέσεις, της εύρυθμης λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς και στη σταδιακή εγκαθίδρυση ενός χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

   (βλ. σκέψεις 35–38, 44–46, διατακτ. 1)

3.  Ο κανονισμός 1393/2007, περί επιδόσεως και κοινοποιήσεως στα κράτη μέλη δικαστικών και εξωδίκων πράξεων σε αστικές ή εμπορικές υποθέσεις και κατάργησης του κανονισμού 1348/2000, έχει την έννοια ότι επιτρέπεται η επίδοση ή η κοινοποίηση εξώδικης πράξεως, κατά τα προβλεπόμενα στον εν λόγω κανονισμό, ακόμα και όταν ο προσφεύγων έχει ήδη πραγματοποιήσει μια πρώτη επίδοση ή κοινοποίηση της πράξεως αυτής μέσω διαβιβάσεως που δεν προβλέπεται από τον εν λόγω κανονισμό ή με κάποιον άλλον από τους προβλεπόμενους τρόπους διαβιβάσεως.

   Συγκεκριμένα, όσον αφορά, πρώτον, την περίπτωση στην οποία ο προσφεύγων πραγματοποίησε την πρώτη επίδοση ή την πρώτη κοινοποίηση κατά τρόπο που δεν προβλέπεται στον κανονισμό 1393/2007, ο εν λόγω κανονισμός προβλέπει δύο μόνον περιπτώσεις στις οποίες η επίδοση και η κοινοποίηση μιας πράξεως μεταξύ των κρατών μελών αποκλείονται από το πεδίο εφαρμογής του και δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν με τους προβλεπόμενους από αυτόν τρόπους, δηλαδή, αφενός, όταν είναι άγνωστος ο τόπος της κατοικίας ή της συνήθους διαμονής του αποδέκτη και, αφετέρου, όταν ο αποδέκτης έχει διορίσει εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπο εντός του κράτους όπου διεξάγεται η ένδικη διαδικασία. Επομένως, ο εν λόγω κανονισμός δεν προβλέπει καμία άλλη εξαίρεση από τη χρήση των τρόπων που προβλέπονται για τη διαβίβαση εξώδικης πράξεως μεταξύ κρατών μελών, στην περίπτωση που ο προσφεύγων είχε ήδη επιδώσει ή κοινοποιήσει προηγουμένως την ίδια πράξη με άλλον τρόπο μη προβλεπόμενο στον κανονισμό αυτόν.

   Όσον αφορά, δεύτερον, την περίπτωση στην οποία ο προσφεύγων προέβη σε μια πρώτη επίδοση ή κοινοποίηση κατά τα προβλεπόμενα στον κανονισμό 1393/2007, ο εν λόγω κανονισμός προβλέπει εξαντλητικώς διάφορους τρόπους διαβιβάσεως, οι οποίοι εφαρμόζονται στην επίδοση ή στην κοινοποίηση των εξώδικων πράξεων δυνάμει του άρθρου του 16. Ο ίδιος κανονισμός δεν προβαίνει ωστόσο σε ιεράρχηση μεταξύ των διαφορετικών τρόπων διαβιβάσεως που προβλέπει. Εξάλλου, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ταχεία διεκπεραίωση της διασυνοριακής διαβιβάσεως των οικείων πράξεων, ο εν λόγω κανονισμός δεν αναθέτει ούτε στις υπηρεσίες διαβιβάσεως ή υπηρεσίες παραλαβής ούτε στους διπλωματικούς ή προξενικούς υπαλλήλους ή στους δικαστικούς λειτουργούς, δημόσιους υπαλλήλους ή άλλα αρμόδια πρόσωπα του κράτους παραλαβής το έργο του ελέγχου της σκοπιμότητας ή της βασιμότητας των λόγων για τους οποίους ο προσφεύγων προβαίνει σε επίδοση ή κοινοποίηση μιας πράξεως με τους προβλεπόμενους τρόπους διαβιβάσεως. Συνεπώς, σε θέματα επιδόσεως ή κοινοποιήσεως εξώδικης πράξεως, ο προσφεύγων μπορεί όχι μόνο να επιλέξει οποιονδήποτε τρόπο διαβιβάσεως από τους προβλεπόμενους στον κανονισμό 1393/2007, αλλά επίσης να χρησιμοποιήσει, ταυτόχρονα ή διαδοχικά, δύο ή περισσότερους τρόπους εάν θεωρεί, λαμβανομένων υπόψη των περιστάσεων της συγκεκριμένης υποθέσεως, ότι είναι οι καταλληλότεροι ή οι πλέον ενδεδειγμένοι.

   (βλ. σκέψεις 49, 51, 52, 54, 57–59, 61, διατακτ. 2)

4.  Το άρθρο 16 του κανονισμού 1393/2007, περί επιδόσεως και κοινοποιήσεως στα κράτη μέλη δικαστικών και εξωδίκων πράξεων σε αστικές ή εμπορικές υποθέσεις και κατάργησης του κανονισμού 1348/2000, έχει την έννοια ότι, όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου αυτού, δεν απαιτείται να εξακριβωθεί, κατά περίπτωση, ότι η επίδοση ή η κοινοποίηση μιας εξώδικης πράξεως έχει διασυνοριακή διάσταση και είναι αναγκαία για την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.

   Συγκεκριμένα, όσον αφορά, πρώτον, τη διασυνοριακή διάσταση, ο κανονισμός 1393/2007 είναι μέτρο το οποίο, κατά τα άρθρα 61, στοιχείο γʹ, ΕΚ και 65 ΕΚ, υπάγεται στον τομέα της δικαστικής συνεργασίας σε αστικές υποθέσεις που έχουν μια τέτοια διασυνοριακή διάσταση.

   Έτσι, το άρθρο 1, παράγραφος 1, του εν λόγω κανονισμού προβλέπει ρητώς ότι, υπό την επιφύλαξη των εξαιρούμενων τομέων, ο κανονισμός εφαρμόζεται σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις όταν μια δικαστική ή εξώδικη πράξη πρέπει να διαβιβασθεί «από ένα κράτος μέλος σε άλλο» για να επιδοθεί ή να κοινοποιηθεί.

   Ως εκ τούτου, η διασυνοριακή διάσταση της διαβιβάσεως μιας δικαστικής ή, όπως εν προκειμένω, εξώδικης πράξεως, η οποία αποτελεί την αντικειμενική προϋπόθεση για την εφαρμογή του κανονισμού 1393/2007, πρέπει να θεωρηθεί κατά λογική αναγκαιότητα ότι συντρέχει πάντοτε όταν η επίδοση ή η κοινοποίηση της εν λόγω πράξεως εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού αυτού, και επομένως η διαβίβαση πρέπει να πραγματοποιηθεί σύμφωνα με το σύστημα που θεσπίζει ο εν λόγω κανονισμός.

   Όσον αφορά, δεύτερον, την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, αυτή συνιστά, όπως προκύπτει από την αιτιολογική σκέψη 2 του κανονισμού 1393/2007, τον κύριο σκοπό του μηχανισμού επιδόσεως ή κοινοποιήσεως που προβλέπεται στον κανονισμό αυτόν.

   Συναφώς, στον βαθμό που όλοι οι τρόποι διαβιβάσεως των δικαστικών και εξωδίκων πράξεων που προβλέπει ο εν λόγω κανονισμός θεσπίστηκαν ρητώς για την επίτευξη του σκοπού αυτού, μπορεί να γίνει δεκτό ότι, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις εφαρμογής των τρόπων αυτών, η επίδοση ή η κοινοποίηση των εν λόγω πράξεων συμβάλλει οπωσδήποτε στην εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.

   (βλ. σκέψεις 63–67, 69, διατακτ. 3)