Υπόθεση C‑103/14

Bronius Jakutis etKretingalės kooperatinė ŽŪB

κατά

Nacionalinė mokėjimo agentūra prie Žemės ūkio ministerijosκαιLiκαιuvos valstybė

(αίτηση του Vilniaus apygardos administracinis teismas για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή — Γεωργία — Κανονισμός (ΕΚ) 73/2009 — Άρθρα 7, παράγραφος 1, 10, παράγραφος 1, 121 και 132, παράγραφος 2 — Πράξεις εκτελέσεως του κανονισμού αυτού — Κύρος, υπό το πρίσμα της Συνθήκης ΛΕΕ, της Πράξεως Προσχωρήσεως του 2003, καθώς και των αρχών της απαγορεύσεως των διακρίσεων, της ασφαλείας δικαίου, της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης και της χρηστής διοικήσεως — Διαφοροποίηση των άμεσων ενισχύσεων που χορηγούνται στους γεωργούς — Μείωση των ποσών — Επίπεδο των άμεσων ενισχύσεων που εφαρμόζεται στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας υπό τη σύνθεση που αυτή είχε στις 30 Απριλίου 2004 και στα κράτη μέλη που προσχώρησαν σ’ αυτή την 1η Μαΐου 2004 — Έλλειψη δημοσιεύσεως και αιτιολογήσεως»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα)της 12ης Νοεμβρίου 2015

1. Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Ερμηνεία — Μέθοδοι — Γραμματική, συστηματική και τελολογική ερμηνεία

   (Κανονισμός 73/2009 του Συμβουλίου, άρθρα 10, 121 και 132 § 2)

2. Γεωργία — Κοινή γεωργική πολιτική — Καθεστώτα άμεσης στήριξης — Κοινοί κανόνες — Διαφοροποίηση των άμεσων ενισχύσεων που χορηγούνται στους γεωργούς στα κράτη μέλη που προσχώρησαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004 — Μείωση των συμπληρωματικών εθνικών άμεσων ενισχύσεων — Επίπεδα των άμεσων ενισχύσεων που εφαρμόζονται στα παλαιά και στα νέα κράτη μέλη — Κανόνες εφαρμογής

   (Πράξη προσχωρήσεως του 2003· κανονισμός 73/2009 του Συμβουλίου, άρθρα 7 § 1, 10 § 1, και 121)

3. Γεωργία — Κοινή γεωργική πολιτική — Καθεστώτα άμεσης στήριξης — Κοινοί κανόνες — Διαφοροποίηση των άμεσων ενισχύσεων που χορηγούνται στους γεωργούς στα κράτη μέλη που προσχώρησαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004 — Μείωση των συμπληρωματικών εθνικών άμεσων ενισχύσεων — Υποχρέωση της Επιτροπής να τηρεί τον παραλληλισμό μεταξύ της διαφοροποιήσεως των άμεσων ενισχύσεων και αυτής των συμπληρωματικών εθνικών άμεσων ενισχύσεων — Περιεχόμενο

   (Πράξη προσχωρήσεως του 2003, παράρτημα II, κεφάλαιο 6, A, σημείο 27, στοιχείο βʹ· κανονισμοί του Συμβουλίου 1259/1999, άρθρο 1γ, και 73/2009, αιτιολογική σκέψη 17 και άρθρα 7 §§ 1 και 2, 10 § 2, και 132 §§ 2 και 5 έως 8)

4. Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Ερμηνεία — Διατάξεις διατυπωμένες σε περισσότερες από μία γλώσσες — Ομοιόμορφη ερμηνεία — Αποκλίσεις μεταξύ των διαφόρων γλωσσικών αποδόσεων — Συνεκτίμηση της όλης οικονομίας και του σκοπού της ρυθμίσεως

   (Κανονισμός 1259/1999 του Συμβουλίου, άρθρο 1γ § 2)

1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 52, 93)

2.  Τα άρθρα 7, παράγραφος 1, 10, παράγραφος 1, και 121 του κανονισμού 73/2009, σχετικά με τη θέσπιση κοινών κανόνων για τα καθεστώτα άμεσης στήριξης για τους γεωργούς στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής και τη θέσπιση ορισμένων καθεστώτων στήριξης για τους γεωργούς, έχουν την έννοια, αφενός, ότι η έκφραση «επίπεδο των άμεσων ενισχύσεων που εφαρμόζεται στα κράτη μέλη πλην των νέων κρατών μελών» πρέπει να νοείται ως σημαίνουσα ότι το εν λόγω επίπεδο ήταν, για το 2012, ίσο προς το 90 % του επιπέδου του συνόλου των άμεσων ενισχύσεων και, αφετέρου, ότι η έκφραση «επίπεδο των άμεσων ενισχύσεων εντός των νέων κρατών μελών» πρέπει να νοείται ως σημαίνουσα ότι το τελευταίο αυτό επίπεδο ήταν, για το 2012, ίσο προς εκείνο των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας όπως καθορίσθηκε στις 30 Απριλίου 2004. Συγκεκριμένα, η αναφορά στο επίπεδο των άμεσων ενισχύσεων που εφαρμόζεται στα κράτη μέλη πλην των νέων κρατών, περί του οποίου τα άρθρα 10 και 121 του κανονισμού 73/2009, εισήχθη στο δίκαιο της Ένωσης με την πράξη περί των όρων προσχωρήσεως στην Ευρωπαϊκή Ένωση της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Εσθονίας, της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Λεττονίας, της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας, της Δημοκρατίας της Μάλτας, της Δημοκρατίας της Πολωνίας, της Δημοκρατίας της Σλοβενίας και της Σλοβακικής Δημοκρατίας προκειμένου να ρυθμιστεί η σταδιακή εισαγωγή των άμεσων ενισχύσεων στα νέα κράτη μέλη. Συναφώς, ο σύνδεσμος μεταξύ των αντιστοίχων επιπέδων των άμεσων ενισχύσεων εντός των δύο ομάδων κρατών μελών, δεδομένου ότι απορρέει από την εν λόγω Πράξη Προσχωρήσεως και, συνεπώς, από διατάξεις του πρωτογενούς δικαίου, πρέπει να θεωρηθεί δεδομένος κατά την ερμηνεία του κανονισμού 73/2009 στον βαθμό που ο κανονισμός αυτός απηχεί τις διατάξεις που περιλαμβάνονται στο παράρτημα II της εν λόγω Πράξεως Προσχωρήσεως.

   Υπό τις περιστάσεις αυτές, δεν μπορεί να ευδοκιμήσει η επιχειρηματολογία, η οποία αποσκοπεί στην αμφισβήτηση της ισοδυναμίας, κατά την έννοια του άρθρου 10 του κανονισμού 73/2009, των επιπέδων των άμεσων ενισχύσεων που εφαρμόζονται, αντιστοίχως, στα κράτη μέλη πλην των νέων κρατών μελών και στα νέα κράτη μέλη λόγω του ότι η αδυναμία εφαρμογής της διαφοροποιήσεως στις άμεσες ενισχύσεις κάτω των 5000 ευρώ έχει ως συνέπεια ότι το ποσό των άμεσων ενισχύσεων που καταβλήθηκαν, για το 2012, εντός των κρατών μελών πλην των νέων κρατών μελών είναι, παρά τη διαφοροποίηση κατά 10 %, όντως ανώτερο του επιπέδου του 90 % του συνόλου των άμεσων ενισχύσεων, ήτοι του επιπέδου που έχει τυπικώς επιτευχθεί εντός των νέων κρατών μελών. Συγκεκριμένα, δεδομένου ότι το επίπεδο των άμεσων ενισχύσεων που εφαρμόζεται πριν από τη διαφοροποίηση είναι ίσο προς το 100 % ανεξάρτητα από τα ποσά που πράγματι καταβλήθηκαν εντός των διαφόρων κρατών μελών, η συνολική διαφοροποίηση κατά 10 %, που προβλέπεται στο άρθρο 7, παράγραφος 1, του κανονισμού 73/2009, πρέπει να θεωρηθεί ότι αποτελεί μείωση κατά την έννοια του άρθρου 10, παράγραφος 1, του κανονισμού αυτού, η οποία πρέπει να ληφθεί υπόψη προκειμένου να διαπιστωθεί η ισοδυναμία των εφαρμοζόμενων επιπέδων των άμεσων ενισχύσεων. Αντιθέτως, η συνεκτίμηση των ονομαστικών αποτελεσμάτων των υπολογισμών αυτών θα ήγειρε, πέραν του ζητήματος του αριθμού των γεωργών που λαμβάνουν λιγότερο από 5000 ευρώ αντιστοίχως στα κράτη μέλη πλην των νέων κρατών μελών και στα νέα κράτη μέλη, το ζήτημα της σημαντικής διαφοράς μεταξύ των ποσών των άμεσων ενισχύσεων ανά εκτάριο που καταβάλλονται αντιστοίχως, καθιστώντας έτσι αδύνατη τη σύγκριση, σε απόλυτα μεγέθη, μεταξύ του επιπέδου των ενισχύσεων που καταβάλλονται εντός των δύο αυτών ομάδων κρατών μελών. Η επιλογή όμως του αφηρημένου κριτηρίου του επιπέδου των άμεσων ενισχύσεων που εφαρμόζεται καθιστά δυνατή την αποφυγή των ζητημάτων αυτών.

   (βλ. σκέψεις 53, 59-63, διατακτ. 1)

3.  Όσον αφορά τις εθνικές άμεσες ενισχύσεις που μπορούν να χορηγούνται στα νέα κράτη μέλη τα οποία προσχώρησαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004 στο πλαίσιο του καθεστώτος ενιαίων στρεμματικών ενισχύσεων, η άδεια της Επιτροπής, η οποία απαιτείται για τη χορήγηση των εν λόγω ενισχύσεων δυνάμει της παραγράφου 6 του άρθρου 132 του κανονισμού 73/2009, σχετικά με τη θέσπιση κοινών κανόνων για τα καθεστώτα άμεσης στήριξης για τους γεωργούς στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής και τη θέσπιση ορισμένων καθεστώτων στήριξης για τους γεωργούς, εξαρτάται από τη συγκεκριμένη και διεξοδική εξέταση των οικείων ενισχύσεων, της οποίας τα στάδια περιλαμβάνονταν ήδη στο άρθρο 1γ που το κεφάλαιο 6, A, σημείο 27, στοιχείο βʹ, του παραρτήματος II της πράξεως περί των όρων προσχωρήσεως στην Ευρωπαϊκή Ένωση των εν λόγω νέων κρατών μελών είχε εισαγάγει στον κανονισμό 1259/1999, σχετικά με τη θέσπιση κοινών κανόνων για τα καθεστώτα άμεσης στήριξης στα πλαίσια της κοινής γεωργικής πολιτικής.

   Συγκεκριμένα, μολονότι τόσο το εν λόγω άρθρο 1γ όσο και το άρθρο 132, παράγραφος 2, του κανονισμού 73/2009 αφορούν, καταρχήν, το σύνολο των νέων κρατών μελών, από την παράγραφο 4 εκάστου των άρθρων αυτών προκύπτει ότι το νέο κράτος μέλος που εφαρμόζει το καθεστώς ενιαίων στρεμματικών ενισχύσεων μπορεί να χορηγεί τη συμπληρωματική εθνική άμεση ενίσχυση υπό τις προϋποθέσεις που διαλαμβάνονται στις παραγράφους 5 έως 8 εκάστου των εν λόγω άρθρων. Σύμφωνα με τον θεμιτό σκοπό της εφαρμογής, από το 2012, του συστήματος της διαφοροποιήσεως στα νέα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης, όπως υποδηλώνει η αιτιολογική σκέψη 17 του κανονισμού 73/2009, της εφαρμογής αυτής έναντι των συμπληρωματικών εθνικών άμεσων ενισχύσεων, πρέπει να ευθυγραμμιστεί ο μηχανισμός της μειώσεως του ποσού σωρευτικά των άμεσων ενισχύσεων της Ένωσης και των συμπληρωματικών εθνικών άμεσων ενισχύσεων με εκείνον της διαφοροποιήσεως μόνον των άμεσων ενισχύσεων της Ένωσης. Συνεπώς, όσον αφορά το εν λόγω σωρευτικό ποσό, οι μειώσεις πρέπει να λαμβάνονται υπόψη μόνον όταν εφαρμόζεται η διαφοροποίηση για τις άμεσες ενισχύσεις της Ένωσης. Στο μέτρο που, δυνάμει του άρθρου 10, παράγραφος 2, του κανονισμού 73/2009, η διαφοροποίηση δεν εφαρμόζεται στις ενισχύσεις που είναι κατώτερες των 300000 ευρώ, οι μειώσεις ομοίως δεν πρέπει να εφαρμόζονται στις συμπληρωματικές εθνικές άμεσες ενισχύσεις.

   Συναφώς, εφόσον το άρθρο 7, παράγραφος 1, του κανονισμού 73/2009 δεν εφαρμόζεται στα κράτη μέλη, τα οποία προσχώρησαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004, μόνον το άρθρο 7, παράγραφος 2, του κανονισμού αυτού έχει εφαρμογή και, επομένως, μόνο μείωση 4 ποσοστιαίων μονάδων για τα ποσά που υπερβαίνουν τις 300000 ευρώ μπορεί να εφαρμοστεί. Κατά συνέπεια, πρέπει να κηρυχθεί άκυρη απόφαση της Επιτροπής η οποία δεν τήρησε τον παραλληλισμό μεταξύ της διαφοροποιήσεως των άμεσων ενισχύσεων και αυτής των συμπληρωματικών εθνικών άμεσων ενισχύσεων, καθόσον επέβαλε την εφαρμογή της διαφοροποιήσεως για το 2012 έναντι των γεωργών για τους οποίους το συνολικό ποσό των εθνικών άμεσων ενισχύσεων και αυτών της Ένωσης κυμαίνεται μεταξύ 5000 ευρώ και 300000 ευρώ.

   (βλ. σκέψεις 81-87, διατακτ. 2)

4.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 103)