Υπόθεση C‑335/13

Robin John Feakins

κατά

The Scottish Ministers

(αίτηση του Scottish Land Court για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή — Κοινή γεωργική πολιτική — Καθεστώς ενιαίας ενισχύσεως — Κανονισμός (ΕΚ) 795/2004 της Επιτροπής — Άρθρο 18, παράγραφος 2 — Εθνικό απόθεμα — Εξαιρετικές περιστάσεις — Αρχή της ίσης μεταχειρίσεως»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα) της 6ης Νοεμβρίου 2014

1. Γεωργία – Κοινή γεωργική πολιτική – Ολοκληρωμένο σύστημα διαχειρίσεως και ελέγχου σχετικά με ορισμένα συστήματα ενισχύσεων – Καθεστώς ενιαίας ενισχύσεως – Υπολογισμός του ποσού αναφοράς – Δικαιώματα ενισχύσεως από το εθνικό απόθεμα – Προϋποθέσεις χορηγήσεως – Γεωργοί που βρίσκονται σε ειδική κατάσταση – Κανόνας της βέλτιστης αξίας

   (Κανονισμός 1782/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 42 § 4· κανονισμός 795/2004 της Επιτροπής, όπως έχει τροποποιηθεί από τον κανονισμό 1974/2004, άρθρο 18 § 2)

2. Γεωργία – Κοινή γεωργική πολιτική – Ολοκληρωμένο σύστημα διαχειρίσεως και ελέγχου σχετικά με ορισμένα συστήματα ενισχύσεων – Καθεστώς ενιαίας ενισχύσεως – Υπολογισμός του ποσού αναφοράς – Δικαιώματα ενισχύσεως από το εθνικό απόθεμα – Προϋποθέσεις χορηγήσεως – Γεωργοί που βρίσκονται σε ειδική κατάσταση – Διαφορετική μεταχείριση μεταξύ των γεωργών που αντιμετώπισαν έκτακτες περιστάσεις και των γεωργών που δεν αντιμετώπισαν τέτοιες περιστάσεις – Παραβίαση της αρχής της απαγορεύσεως των διακρίσεων

   (Κανονισμός 1782/37 του Συμβουλίου, άρθρα 37 § 1, 40, 41 § 2 και 42 § 7· κανονισμός 795/2004 της Επιτροπής, όπως έχει τροποποιηθεί με τον κανονισμό 1974/2004, άρθρα 18 § 2 και 19 έως 23α)

3. Γεωργία – Κοινή γεωργική πολιτική – Εξουσία εκτιμήσεως των θεσμικών οργάνων της Ένωσης – Περιεχόμενο – Όρια – Αρχές της αναλογικότητας και της ίσης μεταχειρίσεως

   (Άρθρο 40 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1782/2003 του Συμβουλίου· κανονισμός 795/2004 της Επιτροπής, όπως έχει τροποποιηθεί από τον κανονισμό 1974/2004, άρθρο 18 § 2)

4. Προδικαστικά ερωτήματα – Εκτίμηση του κύρους – Κήρυξη της ακυρότητας πράξεως της Ένωσης – Αποτελέσματα – Κατ’ αναλογίαν εφαρμογή του άρθρου 264 ΣΛΕΕ

   (Άρθρα 264, εδ. 2, ΣΛΕΕ και 267 ΣΛΕΕ)

1.  Το άρθρο 18, παράγραφος 2, του κανονισμού 795/2004, σχετικά με τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του καθεστώτος ενιαίας ενισχύσεως που προβλέπεται στον κανονισμό 1782/2003, για τη θέσπιση κοινών κανόνων για τα καθεστώτα άμεσης στηρίξεως στα πλαίσια της κοινής γεωργικής πολιτικής και για τη θέσπιση ορισμένων καθεστώτων στηρίξεως για τους γεωργούς, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό 1974/2004, έχει την έννοια ότι εφαρμόζεται, αφενός, όταν ο γεωργός πληροί τις προϋποθέσεις για την εφαρμογή δύο ή περισσότερων από τα άρθρα 19 έως 23α του εν λόγω κανονισμού και, αφετέρου, όταν ο γεωργός που πληροί τις προϋποθέσεις για την εφαρμογή τουλάχιστον ενός από τα άρθρα 19 έως 23α του ίδιου κανονισμού πληροί επίσης και τις προϋποθέσεις για την εφαρμογή τουλάχιστον ενός από τα άρθρα 37, παράγραφος 2, 40, 42, παράγραφος 3, και 42, παράγραφος 5, του κανονισμού 1782/2003

   (βλ. σκέψη 45, διατακτ. 1)

2.  Το άρθρο 18, παράγραφος 2, του κανονισμού 795/2004, σχετικά με τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του καθεστώτος ενιαίας ενισχύσεως που προβλέπεται στον κανονισμό 1782/2003, για τη θέσπιση κοινών κανόνων για τα καθεστώτα άμεσης στηρίξεως στα πλαίσια της κοινής γεωργικής πολιτικής και για τη θέσπιση ορισμένων καθεστώτων στηρίξεως για τους γεωργούς, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό 1974/2004, είναι άκυρο καθόσον απαγορεύει σε γεωργό ο οποίος επλήγη από εξαιρετικές περιστάσεις, κατά την έννοια του άρθρου 40 του κανονισμού 1782/2003, να τύχει προσαρμογής του ποσού αναφοράς βάσει της διατάξεως αυτής και συγχρόνως να λάβει πρόσθετο ποσό αναφοράς από το εθνικό απόθεμα βάσει ενός από τα άρθρα 19 έως 23α του κανονισμού 795/2004, ενώ ο γεωργός που δεν αντιμετώπισε τέτοιες περιστάσεις και στον οποίο καθορίστηκε ποσό αναφοράς υπολογισθέν κατ’ εφαρμογή του άρθρου 37, παράγραφος 1, του κανονισμού 1782/2003 μπορεί να σωρεύσει το ποσό αυτό και ένα ποσό αναφοράς από το εθνικό απόθεμα βάσει ενός από τα άρθρα 19 έως 23α του κανονισμού 795/2004.

   Συγκεκριμένα, το εν λόγω άρθρο 18, παράγραφος 2, επιφυλάσσει διαφορετική μεταχείριση μεταξύ, αφενός, του γεωργού που αντιμετώπισε έκτακτες περιστάσεις λόγω των οποίων του παρέχεται το δικαίωμα προσαρμογής του ποσού αναφοράς βάσει του άρθρου 40 του κανονισμού 1782/2003 και, αφετέρου, του γεωργού που δεν αντιμετώπισε τέτοιες περιστάσεις και στον οποίο το ποσό αναφοράς υπολογίζεται κατ’ εφαρμογή του γενικού κανόνα του άρθρου 37, παράγραφος 1, του κανονισμού αυτού. Η επίμαχη διάταξη φέρνει σε μειονεκτική θέση τον πρώτο γεωργό σε σχέση με τον δεύτερο στερώντας από τον πρώτο το όφελος του ποσού αναφοράς από το εθνικό απόθεμα επιπλέον του ποσού αναφοράς που προσαρμόστηκε βάσει του εν λόγω άρθρου 40.

   Συναφώς, εφόσον ο γεωργός στον οποίο χορηγήθηκε ποσό αναφοράς το οποίο υπολογίστηκε κατ’ εφαρμογή του άρθρου 37, παράγραφος 1, του βασικού κανονισμού και ο γεωργός που έτυχε προσαρμογής της μεθόδου υπολογισμού του ποσού αναφοράς του βάσει του άρθρου 40 του κανονισμού αυτού, οι οποίοι αμφότεροι ζητούν τη χορήγηση πρόσθετων δικαιωμάτων ενισχύσεως από το εθνικό απόθεμα, τελούν σε παρόμοιες καταστάσεις υπό το πρίσμα των στόχων του καθεστώτος ενιαίας ενισχύσεως, η διαφορετική μεταχείριση δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από τον σκοπό της προστασίας των χρηματοοικονομικών συμφερόντων των γεωργών που επιτυγχάνεται με την αποφυγή της εφαρμογής του μηχανισμού που προβλέπεται στα άρθρα 41, παράγραφος 2, και 42, παράγραφος 7, του κανονισμού 1782/2003. Συγκεκριμένα, ο μηχανισμός αυτός, ο οποίος προβλέπει γραμμική μείωση των ποσών αναφοράς που χορηγούνται σε περίπτωση υπέρβασης των εθνικών ανώτατων ορίων λόγω αυξημένης άντλησης ενισχύσεων από το εθνικό απόθεμα, συνιστά μέσο διασφαλίσεως της χρηματοοικονομικής ισορροπίας του καθεστώτος ενιαίας ενισχύσεως τηρουμένης της αρχής της ίσης μεταχειρίσεως. Ο στόχος της αποφυγής της εφαρμογής του μηχανισμού αυτού δεν μπορεί, επομένως, να δικαιολογεί παραβίαση της εν λόγω αρχής.

   (βλ. σκέψεις 48, 54, 57, 58, 61, διατακτ. 2)

3.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 49, 51, 56)

4.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 65)

Υπόθεση C‑335/13

Robin John Feakins

κατά

The Scottish Ministers

(αίτηση του Scottish Land Court για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή — Κοινή γεωργική πολιτική — Καθεστώς ενιαίας ενισχύσεως — Κανονισμός (ΕΚ) 795/2004 της Επιτροπής — Άρθρο 18, παράγραφος 2 — Εθνικό απόθεμα — Εξαιρετικές περιστάσεις — Αρχή της ίσης μεταχειρίσεως»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα) της 6ης Νοεμβρίου 2014

1. Γεωργία — Κοινή γεωργική πολιτική — Ολοκληρωμένο σύστημα διαχειρίσεως και ελέγχου σχετικά με ορισμένα συστήματα ενισχύσεων — Καθεστώς ενιαίας ενισχύσεως — Υπολογισμός του ποσού αναφοράς — Δικαιώματα ενισχύσεως από το εθνικό απόθεμα — Προϋποθέσεις χορηγήσεως — Γεωργοί που βρίσκονται σε ειδική κατάσταση — Κανόνας της βέλτιστης αξίας

   (Κανονισμός 1782/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 42 § 4· κανονισμός 795/2004 της Επιτροπής, όπως έχει τροποποιηθεί από τον κανονισμό 1974/2004, άρθρο 18 § 2)

2. Γεωργία — Κοινή γεωργική πολιτική — Ολοκληρωμένο σύστημα διαχειρίσεως και ελέγχου σχετικά με ορισμένα συστήματα ενισχύσεων — Καθεστώς ενιαίας ενισχύσεως — Υπολογισμός του ποσού αναφοράς — Δικαιώματα ενισχύσεως από το εθνικό απόθεμα — Προϋποθέσεις χορηγήσεως — Γεωργοί που βρίσκονται σε ειδική κατάσταση — Διαφορετική μεταχείριση μεταξύ των γεωργών που αντιμετώπισαν έκτακτες περιστάσεις και των γεωργών που δεν αντιμετώπισαν τέτοιες περιστάσεις — Παραβίαση της αρχής της απαγορεύσεως των διακρίσεων

   (Κανονισμός 1782/37 του Συμβουλίου, άρθρα 37 § 1, 40, 41 § 2 και 42 § 7· κανονισμός 795/2004 της Επιτροπής, όπως έχει τροποποιηθεί με τον κανονισμό 1974/2004, άρθρα 18 § 2 και 19 έως 23α)

3. Γεωργία — Κοινή γεωργική πολιτική — Εξουσία εκτιμήσεως των θεσμικών οργάνων της Ένωσης — Περιεχόμενο — Όρια — Αρχές της αναλογικότητας και της ίσης μεταχειρίσεως

   (Άρθρο 40 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1782/2003 του Συμβουλίου· κανονισμός 795/2004 της Επιτροπής, όπως έχει τροποποιηθεί από τον κανονισμό 1974/2004, άρθρο 18 § 2)

4. Προδικαστικά ερωτήματα — Εκτίμηση του κύρους — Κήρυξη της ακυρότητας πράξεως της Ένωσης — Αποτελέσματα — Κατ’ αναλογίαν εφαρμογή του άρθρου 264 ΣΛΕΕ

   (Άρθρα 264, εδ. 2, ΣΛΕΕ και 267 ΣΛΕΕ)

1.  Το άρθρο 18, παράγραφος 2, του κανονισμού 795/2004, σχετικά με τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του καθεστώτος ενιαίας ενισχύσεως που προβλέπεται στον κανονισμό 1782/2003, για τη θέσπιση κοινών κανόνων για τα καθεστώτα άμεσης στηρίξεως στα πλαίσια της κοινής γεωργικής πολιτικής και για τη θέσπιση ορισμένων καθεστώτων στηρίξεως για τους γεωργούς, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό 1974/2004, έχει την έννοια ότι εφαρμόζεται, αφενός, όταν ο γεωργός πληροί τις προϋποθέσεις για την εφαρμογή δύο ή περισσότερων από τα άρθρα 19 έως 23α του εν λόγω κανονισμού και, αφετέρου, όταν ο γεωργός που πληροί τις προϋποθέσεις για την εφαρμογή τουλάχιστον ενός από τα άρθρα 19 έως 23α του ίδιου κανονισμού πληροί επίσης και τις προϋποθέσεις για την εφαρμογή τουλάχιστον ενός από τα άρθρα 37, παράγραφος 2, 40, 42, παράγραφος 3, και 42, παράγραφος 5, του κανονισμού 1782/2003

   (βλ. σκέψη 45, διατακτ. 1)

2.  Το άρθρο 18, παράγραφος 2, του κανονισμού 795/2004, σχετικά με τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του καθεστώτος ενιαίας ενισχύσεως που προβλέπεται στον κανονισμό 1782/2003, για τη θέσπιση κοινών κανόνων για τα καθεστώτα άμεσης στηρίξεως στα πλαίσια της κοινής γεωργικής πολιτικής και για τη θέσπιση ορισμένων καθεστώτων στηρίξεως για τους γεωργούς, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό 1974/2004, είναι άκυρο καθόσον απαγορεύει σε γεωργό ο οποίος επλήγη από εξαιρετικές περιστάσεις, κατά την έννοια του άρθρου 40 του κανονισμού 1782/2003, να τύχει προσαρμογής του ποσού αναφοράς βάσει της διατάξεως αυτής και συγχρόνως να λάβει πρόσθετο ποσό αναφοράς από το εθνικό απόθεμα βάσει ενός από τα άρθρα 19 έως 23α του κανονισμού 795/2004, ενώ ο γεωργός που δεν αντιμετώπισε τέτοιες περιστάσεις και στον οποίο καθορίστηκε ποσό αναφοράς υπολογισθέν κατ’ εφαρμογή του άρθρου 37, παράγραφος 1, του κανονισμού 1782/2003 μπορεί να σωρεύσει το ποσό αυτό και ένα ποσό αναφοράς από το εθνικό απόθεμα βάσει ενός από τα άρθρα 19 έως 23α του κανονισμού 795/2004.

   Συγκεκριμένα, το εν λόγω άρθρο 18, παράγραφος 2, επιφυλάσσει διαφορετική μεταχείριση μεταξύ, αφενός, του γεωργού που αντιμετώπισε έκτακτες περιστάσεις λόγω των οποίων του παρέχεται το δικαίωμα προσαρμογής του ποσού αναφοράς βάσει του άρθρου 40 του κανονισμού 1782/2003 και, αφετέρου, του γεωργού που δεν αντιμετώπισε τέτοιες περιστάσεις και στον οποίο το ποσό αναφοράς υπολογίζεται κατ’ εφαρμογή του γενικού κανόνα του άρθρου 37, παράγραφος 1, του κανονισμού αυτού. Η επίμαχη διάταξη φέρνει σε μειονεκτική θέση τον πρώτο γεωργό σε σχέση με τον δεύτερο στερώντας από τον πρώτο το όφελος του ποσού αναφοράς από το εθνικό απόθεμα επιπλέον του ποσού αναφοράς που προσαρμόστηκε βάσει του εν λόγω άρθρου 40.

   Συναφώς, εφόσον ο γεωργός στον οποίο χορηγήθηκε ποσό αναφοράς το οποίο υπολογίστηκε κατ’ εφαρμογή του άρθρου 37, παράγραφος 1, του βασικού κανονισμού και ο γεωργός που έτυχε προσαρμογής της μεθόδου υπολογισμού του ποσού αναφοράς του βάσει του άρθρου 40 του κανονισμού αυτού, οι οποίοι αμφότεροι ζητούν τη χορήγηση πρόσθετων δικαιωμάτων ενισχύσεως από το εθνικό απόθεμα, τελούν σε παρόμοιες καταστάσεις υπό το πρίσμα των στόχων του καθεστώτος ενιαίας ενισχύσεως, η διαφορετική μεταχείριση δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από τον σκοπό της προστασίας των χρηματοοικονομικών συμφερόντων των γεωργών που επιτυγχάνεται με την αποφυγή της εφαρμογής του μηχανισμού που προβλέπεται στα άρθρα 41, παράγραφος 2, και 42, παράγραφος 7, του κανονισμού 1782/2003. Συγκεκριμένα, ο μηχανισμός αυτός, ο οποίος προβλέπει γραμμική μείωση των ποσών αναφοράς που χορηγούνται σε περίπτωση υπέρβασης των εθνικών ανώτατων ορίων λόγω αυξημένης άντλησης ενισχύσεων από το εθνικό απόθεμα, συνιστά μέσο διασφαλίσεως της χρηματοοικονομικής ισορροπίας του καθεστώτος ενιαίας ενισχύσεως τηρουμένης της αρχής της ίσης μεταχειρίσεως. Ο στόχος της αποφυγής της εφαρμογής του μηχανισμού αυτού δεν μπορεί, επομένως, να δικαιολογεί παραβίαση της εν λόγω αρχής.

   (βλ. σκέψεις 48, 54, 57, 58, 61, διατακτ. 2)

3.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 49, 51, 56)

4.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 65)