Υπόθεση C–190/13

Antonio Márquez Samohano

κατά

Universitat Pompeu Fabra

(αίτηση του Juzgado de lo Social no 3 de Barcelona για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Κοινωνική πολιτική — Οδηγία 1999/70/ΕΚ — Συμφωνία–πλαίσιο για την εργασία ορισμένου χρόνου που συνήφθη από τη CES, την UNICE και το CEEP — Πανεπιστήμια — Συνεργαζόμενοι καθηγητές — Διαδοχικές συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου — Ρήτρα 5, σημείο 1 — Μέτρα για την πρόληψη της καταχρηστικής χρησιμοποιήσεως συμβάσεων ορισμένου χρόνου — Έννοια των “αντικειμενικών λόγων που δικαιολογούν τις συμβάσεις αυτές” — Ρήτρα 3 — Έννοια της “συμβάσεως εργασίας αορίστου χρόνου” — Κυρώσεις — Δικαίωμα αποζημιώσεως — Διαφορετική μεταχείριση μεταξύ εργαζομένων με σχέση εργασίας αορίστου χρόνου»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (όγδοο τμήμα) της 13ης Μαρτίου 2014

1. Προδικαστικά ερωτήματα – Παραδεκτό – Όρια – Ερωτήματα προδήλως άσχετα με την υπόθεση και υποθετικά ερωτήματα υποβαλλόμενα σε πλαίσιο που αποκλείει τη δυνατότητα να δοθεί χρήσιμη απάντηση – Ερωτήματα που δεν έχουν σχέση με το αντικείμενο της διαφοράς της κύριας δίκης

   (Άρθρο 267 ΣΛΕΕ)

2. Κοινωνική πολιτική – Συμφωνία‑πλαίσιο για την εργασία ορισμένου χρόνου που συνήφθη από τη CES, την UNICE και το CEEP – Οδηγία 1999/70 – Πεδίο εφαρμογής – Σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου στον δημόσιο τομέα – Εργαζόμενος ορισμένου χρόνου που προσλήφθηκε ως συνεργαζόμενος διδάσκων – Εμπίπτει

   (Οδηγία 1999/70 του Συμβουλίου, παράρτημα, ρήτρες 2, σημείο 1, και 3, σημείο 1)

3. Κοινωνική πολιτική – Συμφωνία–πλαίσιο για την εργασία ορισμένου χρόνου που συνήφθη από τη CES, την UNICE και το CEEP – Οδηγία 1999/70 – Μέτρα πρόληψης της καταχρηστικής χρησιμοποίησης διαδοχικών συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου – Αντικειμενικοί λόγοι που δικαιολογούν την ανανέωση τέτοιων συμβάσεων – Εφαρμογή στις διαδοχικές συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου στον δημόσιο τομέα – Εθνική ρύθμιση η οποία παρέχει στα πανεπιστήμια τη δυνατότητα να προβούν σε ανανέωση των διαδοχικών συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου που συνήψαν με συνεργαζόμενους διδάσκοντες – Απουσία περιορισμού όσον αφορά τη μέγιστη διάρκεια και τον αριθμό ανανεώσεων των εν λόγω συμβάσεων – Επιτρέπεται – Προϋποθέσεις – Ανανέωση των εν λόγω συμβάσεων με σκοπό την κάλυψη προσωρινών αναγκών και για να καταστεί δυνατή η επίτευξη του επιδιωκόμενου θεμιτού σκοπού κοινωνικής πολιτικής – Εκτίμηση από το εθνικό δικαστήριο

   (Οδηγία 1999/70 του Συμβουλίου, παράρτημα, ρήτρα 5)

1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 35)

2.  Όπως προκύπτει από το γράμμα της ρήτρας 2, σημείο 1, της συμφωνίας‑πλαισίου για την εργασία ορισμένου χρόνου, η οποία περιλαμβάνεται στο παράρτημα της οδηγίας 1999/70, σχετικά με τη συμφωνία-πλαίσιο για την εργασία ορισμένου χρόνου που συνήφθη από τη CES, την UNICE και το CEEP, το πεδίο εφαρμογής της συμφωνίας αυτής ορίζεται κατά τρόπο ευρύ, με αναφορά γενικώς στους «εργαζομένους ορισμένου χρόνου που έχουν σύμβαση ή σχέση εργασίας, όπως αυτές καθορίζονται από τη νομοθεσία, τις συλλογικές συμβάσεις ή την πρακτική σε κάθε κράτος μέλος». Επιπλέον, ο ορισμός της έννοιας των εργαζομένων ορισμένου χρόνου κατά τη συμφωνία‑πλαίσιο, που περιλαμβάνεται στη ρήτρα της 3, σημείο 1, καταλαμβάνει το σύνολο των εργαζομένων, χωρίς να κάνει διάκριση ανάλογα με τον δημόσιο ή ιδιωτικό χαρακτήρα του εργοδότη με τον οποίο συνδέονται.

   Συνεπώς, εργαζόμενος όπως ο συνεργαζόμενος διδάσκων σε πανεπιστήμιο του οποίου η σύμβαση εργασίας, κατά τις διατάξεις του εθνικού δικαίου, πρέπει αναγκαστικά να συναφθεί ως ορισμένου χρόνου, εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της συμφωνίας-πλαισίου.

   (βλ. σκέψεις 38, 39)

3.  Η ρήτρα 5 της συμφωνίας-πλαισίου για την εργασία ορισμένου χρόνου, η οποία περιλαμβάνεται στο παράρτημα της οδηγίας 1999/70, σχετικά με τη συμφωνία-πλαίσιο για την εργασία ορισμένου χρόνου που συνήφθη από τη CES, την UNICE και το CEEP, έχει την έννοια ότι δεν αντιτίθεται σε εθνική ρύθμιση, η οποία παρέχει στα πανεπιστήμια τη δυνατότητα να προβούν σε ανανέωση των διαδοχικών συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου που συνήψαν με συνεργαζόμενους διδάσκοντες, χωρίς κανένα περιορισμό όσον αφορά τη μέγιστη διάρκεια και τον αριθμό ανανεώσεων των εν λόγω συμβάσεων, αν οι συμβάσεις αυτές δικαιολογούνται από αντικειμενικό λόγο, κατά την έννοια του σημείου 1, στοιχείο αʹ, της ρήτρας αυτής, πράγμα το οποίο εναπόκειται στο αιτούν δικαστήριο να ελέγξει. Ωστόσο, στο εν λόγω δικαστήριο εναπόκειται επίσης να ελέγξει συγκεκριμένα αν η ανανέωση των επίμαχων διαδοχικών συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου αποσκοπούσε πράγματι στην κάλυψη προσωρινών αναγκών και αν η προαναφερθείσα εθνική ρύθμιση χρησιμοποιήθηκε, όντως, για την κάλυψη μόνιμων και διαρκών αναγκών σε θέματα πρόσληψης διδακτικού προσωπικού.

   Προκύπτει επομένως, υπό την επιφύλαξη του ελέγχου στον οποίο πρέπει να προβεί το αιτούν δικαστήριο το οποίο είναι αποκλειστικά αρμόδιο για να ερμηνεύσει το εθνικό δίκαιο, ότι η νομοθετική αυτή ρύθμιση καθορίζει, σύμφωνα με τη ρήτρα 5, σημείο 1, στοιχείο αʹ, της συμφωνίας-πλαισίου, τις ακριβείς και συγκεκριμένες συνθήκες υπό τις οποίες μπορούν να συναφθούν και να ανανεωθούν οι συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου για τους σκοπούς της απασχόλησης συνεργαζόμενων διδασκόντων και ότι η εν λόγω ρύθμιση ανταποκρίνεται σε μια πραγματική ανάγκη. Οι συμβάσεις αυτές είναι εξάλλου κατάλληλες προς επίτευξη του επιδιωκομένου θεμιτού σκοπού κοινωνικής πολιτικής, ο οποίος συνίσταται στον εμπλουτισμό της πανεπιστημιακής διδασκαλίας, σε ειδικούς τομείς, με την πείρα αναγνωρισμένων ειδικών, καθόσον οι συμβάσεις αυτές παρέχουν τη δυνατότητα να ληφθεί υπόψη η εξέλιξη τόσο των ικανοτήτων των ενδιαφερομένων στους οικείους τομείς όσο και των αναγκών των πανεπιστημίων.

   (βλ. σκέψεις 45, 49, 50, 60 και διατακτ.)