Υπόθεση C‑326/12

Rita van Caster

και

Patrick van Caster

κατά

Finanzamt Essen-Süd

(αίτηση του Finanzgericht Düsseldorf για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή — Ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων — Άρθρο 63 ΣΛΕΕ — Φορολόγηση εισοδημάτων προερχόμενων από επενδυτικά κεφάλαια — Υποχρεώσεις γνωστοποιήσεως και δημοσιοποιήσεως ορισμένων πληροφοριακών στοιχείων από επενδυτικό κεφάλαιο — Κατ’ αποκοπή φορολόγηση των εισοδημάτων που προέρχονται από επενδυτικά κεφάλαια τα οποία δεν τηρούν τις υποχρεώσεις γνωστοποιήσεως και δημοσιοποιήσεως»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα) της 9ης Οκτωβρίου 2014

Ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων και ελευθερία των πληρωμών – Περιορισμοί – Φορολογική νομοθεσία – Φόρος εισοδήματος – Φορολόγηση εισοδημάτων προερχόμενων από επενδυτικά κεφάλαια – Εθνική κανονιστική ρύθμιση που επιβάλλει σε ημεδαπά και αλλοδαπά επενδυτικά κεφάλαια υποχρεώσεις γνωστοποιήσεως και δημοσιοποιήσεως – Κατ’ αποκοπή φορολόγηση των εισοδημάτων που προέρχονται από τα κεφάλαια αυτά σε περίπτωση μη τηρήσεως των εν λόγω υποχρεώσεων – Περιορισμός – Δικαιολογία – Προϋποθέσεις – Εθνική κανονιστική ρύθμιση μη επιτρέπουσα στους φορολογούμενους να προσκομίσουν στοιχεία ή πληροφορίες που αποδεικνύουν το πραγματικό ύψος των εισοδημάτων τους – Δεν επιτρέπεται

(Άρθρο 63 ΣΛΕΕ)

Το άρθρο 63 ΣΛΕΕ απαγορεύει εθνική κανονιστική ρύθμιση, κατά την οποία η μη τήρηση, από αλλοδαπό επενδυτικό κεφάλαιο, των υποχρεώσεων γνωστοποιήσεως και δημοσιεύσεως ορισμένων προβλεπόμενων από τη διάταξη αυτή πληροφοριακών στοιχείων, υποχρεώσεων τις οποίες υπέχουν αδιακρίτως τόσο τα ημεδαπά όσο και τα αλλοδαπά επενδυτικά κεφάλαια, συνεπάγεται την κατ’ αποκοπή φορολόγηση των εισοδημάτων που αποκομίζει ο φορολογούμενος από το εν λόγω επενδυτικό κεφάλαιο, στον βαθμό που η εν λόγω ρύθμιση δεν επιτρέπει στον φορολογούμενο να προσκομίσει στοιχεία ή πληροφορίες που να αποδεικνύουν το πραγματικό ύψος των εισοδημάτων αυτών.

Συγκεκριμένα, λόγω της φύσεώς τους, οι υποχρεώσεις αυτές κατά πάσα πιθανότητα δεν πρόκειται να τηρηθούν από επενδυτικό κεφάλαιο που δεν δραστηριοποιείται στην αγορά του κράτους μέλους φορολογίας και δεν στοχεύει στη συγκεκριμένη αγορά. Δεδομένου ότι τα συγκεκριμένα κεφάλαια είναι συνήθως αλλοδαπά, διαπιστώνεται ότι μια τέτοια εθνική κανονιστική ρύθμιση ενδέχεται να αποθαρρύνει έναν επενδυτή κάτοικο κράτους μέλους από το να αποκτήσει μερίδια σε αλλοδαπό επενδυτικό κεφάλαιο, στον βαθμό που μια τέτοια επένδυση ενδέχεται να έχει ως συνέπεια την εφαρμογή του συστήματος της δυσμενούς κατ’ αποκοπή φορολογήσεως, χωρίς να του παρέχεται η δυνατότητα να προσκομίσει στοιχεία ή πληροφορίες που να αποδεικνύουν το ύψος των πραγματικών εισοδημάτων του.

Επομένως, μια τέτοια ρύθμιση συνιστά περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας των κεφαλαίων ο οποίος, κατ’ αρχήν, απαγορεύεται από το άρθρο 63 ΣΛΕΕ.

Βεβαίως, τόσο η ανάγκη διασφαλίσεως της αποτελεσματικότητας των φορολογικών ελέγχων όσο και η ανάγκη διασφαλίσεως της αποτελεσματικής εισπράξεως των φόρων αποτελούν επιτακτικούς λόγους γενικού συμφέροντος, δυνάμενους να δικαιολογήσουν τέτοιο περιορισμό.

Ωστόσο, εθνική κανονιστική ρύθμιση η οποία εμποδίζει απολύτως τους φορολογούμενους που έχουν αποκτήσει μερίδια σε αλλοδαπά επενδυτικά κεφάλαια να προσκομίσουν αποδεικτικά στοιχεία που πληρούν άλλα κριτήρια, ιδίως παρουσιάσεως, από τα προβλεπόμενα στη νομοθεσία του κράτους μέλους για τις ημεδαπές επενδύσεις υπερβαίνει το αναγκαίο για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας των φορολογικών ελέγχων μέτρο.

Συγκεκριμένα, δεν μπορεί να αποκλειστεί εκ των προτέρων το ενδεχόμενο να είναι σε θέση οι εν λόγω φορολογούμενοι να προσκομίσουν τα κατάλληλα δικαιολογητικά έγγραφα, τα οποία παρέχουν στις φορολογικές αρχές του κράτους μέλους φορολογίας τη δυνατότητα να εξακριβώσουν, με σαφή και συγκεκριμένο τρόπο, τα στοιχεία που απαιτούνται για τον ορθό προσδιορισμό της βάσεως επιβολής φόρου επί των εισοδημάτων από επενδυτικά κεφάλαια. Μολονότι οι προαναφερθέντες φορολογούμενοι ενδέχεται να μη διαθέτουν οι ίδιοι τις πληροφορίες που απαιτούνται, εντούτοις δεν αποκλείεται να είναι σε θέση να αποκτήσουν τις πληροφορίες αυτές από τα οικεία αλλοδαπά επενδυτικά κεφάλαια και να τα γνωστοποιήσουν στις φορολογικές αρχές.

(βλ. σκέψεις 36-38, 46, 49-51, 58 και διατακτ.)

Υπόθεση C‑326/12

Rita van Caster

και

Patrick van Caster

κατά

Finanzamt Essen-Süd

(αίτηση του Finanzgericht Düsseldorf για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή — Ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων — Άρθρο 63 ΣΛΕΕ — Φορολόγηση εισοδημάτων προερχόμενων από επενδυτικά κεφάλαια — Υποχρεώσεις γνωστοποιήσεως και δημοσιοποιήσεως ορισμένων πληροφοριακών στοιχείων από επενδυτικό κεφάλαιο — Κατ’ αποκοπή φορολόγηση των εισοδημάτων που προέρχονται από επενδυτικά κεφάλαια τα οποία δεν τηρούν τις υποχρεώσεις γνωστοποιήσεως και δημοσιοποιήσεως»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα) της 9ης Οκτωβρίου 2014

Ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων και ελευθερία των πληρωμών — Περιορισμοί — Φορολογική νομοθεσία — Φόρος εισοδήματος — Φορολόγηση εισοδημάτων προερχόμενων από επενδυτικά κεφάλαια — Εθνική κανονιστική ρύθμιση που επιβάλλει σε ημεδαπά και αλλοδαπά επενδυτικά κεφάλαια υποχρεώσεις γνωστοποιήσεως και δημοσιοποιήσεως — Κατ’ αποκοπή φορολόγηση των εισοδημάτων που προέρχονται από τα κεφάλαια αυτά σε περίπτωση μη τηρήσεως των εν λόγω υποχρεώσεων — Περιορισμός — Δικαιολογία — Προϋποθέσεις — Εθνική κανονιστική ρύθμιση μη επιτρέπουσα στους φορολογούμενους να προσκομίσουν στοιχεία ή πληροφορίες που αποδεικνύουν το πραγματικό ύψος των εισοδημάτων τους — Δεν επιτρέπεται

(Άρθρο 63 ΣΛΕΕ)

Το άρθρο 63 ΣΛΕΕ απαγορεύει εθνική κανονιστική ρύθμιση, κατά την οποία η μη τήρηση, από αλλοδαπό επενδυτικό κεφάλαιο, των υποχρεώσεων γνωστοποιήσεως και δημοσιεύσεως ορισμένων προβλεπόμενων από τη διάταξη αυτή πληροφοριακών στοιχείων, υποχρεώσεων τις οποίες υπέχουν αδιακρίτως τόσο τα ημεδαπά όσο και τα αλλοδαπά επενδυτικά κεφάλαια, συνεπάγεται την κατ’ αποκοπή φορολόγηση των εισοδημάτων που αποκομίζει ο φορολογούμενος από το εν λόγω επενδυτικό κεφάλαιο, στον βαθμό που η εν λόγω ρύθμιση δεν επιτρέπει στον φορολογούμενο να προσκομίσει στοιχεία ή πληροφορίες που να αποδεικνύουν το πραγματικό ύψος των εισοδημάτων αυτών.

Συγκεκριμένα, λόγω της φύσεώς τους, οι υποχρεώσεις αυτές κατά πάσα πιθανότητα δεν πρόκειται να τηρηθούν από επενδυτικό κεφάλαιο που δεν δραστηριοποιείται στην αγορά του κράτους μέλους φορολογίας και δεν στοχεύει στη συγκεκριμένη αγορά. Δεδομένου ότι τα συγκεκριμένα κεφάλαια είναι συνήθως αλλοδαπά, διαπιστώνεται ότι μια τέτοια εθνική κανονιστική ρύθμιση ενδέχεται να αποθαρρύνει έναν επενδυτή κάτοικο κράτους μέλους από το να αποκτήσει μερίδια σε αλλοδαπό επενδυτικό κεφάλαιο, στον βαθμό που μια τέτοια επένδυση ενδέχεται να έχει ως συνέπεια την εφαρμογή του συστήματος της δυσμενούς κατ’ αποκοπή φορολογήσεως, χωρίς να του παρέχεται η δυνατότητα να προσκομίσει στοιχεία ή πληροφορίες που να αποδεικνύουν το ύψος των πραγματικών εισοδημάτων του.

Επομένως, μια τέτοια ρύθμιση συνιστά περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας των κεφαλαίων ο οποίος, κατ’ αρχήν, απαγορεύεται από το άρθρο 63 ΣΛΕΕ.

Βεβαίως, τόσο η ανάγκη διασφαλίσεως της αποτελεσματικότητας των φορολογικών ελέγχων όσο και η ανάγκη διασφαλίσεως της αποτελεσματικής εισπράξεως των φόρων αποτελούν επιτακτικούς λόγους γενικού συμφέροντος, δυνάμενους να δικαιολογήσουν τέτοιο περιορισμό.

Ωστόσο, εθνική κανονιστική ρύθμιση η οποία εμποδίζει απολύτως τους φορολογούμενους που έχουν αποκτήσει μερίδια σε αλλοδαπά επενδυτικά κεφάλαια να προσκομίσουν αποδεικτικά στοιχεία που πληρούν άλλα κριτήρια, ιδίως παρουσιάσεως, από τα προβλεπόμενα στη νομοθεσία του κράτους μέλους για τις ημεδαπές επενδύσεις υπερβαίνει το αναγκαίο για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας των φορολογικών ελέγχων μέτρο.

Συγκεκριμένα, δεν μπορεί να αποκλειστεί εκ των προτέρων το ενδεχόμενο να είναι σε θέση οι εν λόγω φορολογούμενοι να προσκομίσουν τα κατάλληλα δικαιολογητικά έγγραφα, τα οποία παρέχουν στις φορολογικές αρχές του κράτους μέλους φορολογίας τη δυνατότητα να εξακριβώσουν, με σαφή και συγκεκριμένο τρόπο, τα στοιχεία που απαιτούνται για τον ορθό προσδιορισμό της βάσεως επιβολής φόρου επί των εισοδημάτων από επενδυτικά κεφάλαια. Μολονότι οι προαναφερθέντες φορολογούμενοι ενδέχεται να μη διαθέτουν οι ίδιοι τις πληροφορίες που απαιτούνται, εντούτοις δεν αποκλείεται να είναι σε θέση να αποκτήσουν τις πληροφορίες αυτές από τα οικεία αλλοδαπά επενδυτικά κεφάλαια και να τα γνωστοποιήσουν στις φορολογικές αρχές.

(βλ. σκέψεις 36-38, 46, 49-51, 58 και διατακτ.)