Υπόθεση C-265/12

Citroën Belux NV

κατά

Federatie voor Verzekerings- en Financiële Tussenpersonen (FvF)

(αίτηση του hof van beroep te Brussel για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Άρθρο 56 ΣΛΕΕ — Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών — Οδηγία 2005/29/ΕΚ — Αθέμιτες εμπορικές πρακτικές — Προστασία των καταναλωτών — Συνοδευόμενες με δώρα προσφορές περιλαμβάνουσες τουλάχιστον μία χρηματοοικονομική υπηρεσία — Απαγόρευση — Εξαιρέσεις»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα) της 18ης Ιουλίου 2013

1. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές – Οδηγία 2005/29 – Πεδίο εφαρμογής – Συνοδευόμενες με δώρα προσφορές που περιλαμβάνουν τουλάχιστον μία χρηματοοικονομική υπηρεσία – Εμπίπτουν

   (Οδηγία 2005/29 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 2, στοιχείο δʹ)

2. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές – Οδηγία 2005/29 – Στόχος πλήρους εναρμονίσεως των εθνικών νομοθεσιών – Όρια – Χρηματοοικονομικές υπηρεσίες στις οποίες περιλαμβάνονται συνοδευόμενες με δώρα προσφορές – Εξουσία των κρατών μελών να τάσσουν απαιτήσεις αυστηρότερες από αυτές που τάσσει η οδηγία

   (Οδηγία 2005/29 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα3 § 9 και 4)

3. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές – Οδηγία 2005/29 – Χρηματοοικονομικές υπηρεσίες – Εθνική ρύθμιση απαγορεύουσα, με ορισμένες εξαιρέσεις, κάθε συνοδευόμενη με δώρα προσφορά προς τον καταναλωτή – Επιτρέπεται

   (Οδηγία 2005/29 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, αιτιολογική σκέψη 9 και άρθρο 3 § 9)

4. Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών – Εθνική ρύθμιση απαγορεύουσα, με ορισμένες εξαιρέσεις, κάθε συνοδευόμενη με δώρα προσφορά προς τον καταναλωτή – Δεν επιτρέπεται – Περιορισμοί δικαιολογούμενοι από το γενικό συμφέρον – Προστασία των καταναλωτών – Προϋπόθεση – Δυσανάλογος χαρακτήρας μιας τέτοιας ρυθμίσεως

   (Άρθρο 56 ΣΛΕΕ)

1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 17-19)

2.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 20-26)

3.  Το άρθρο 3, παράγραφος 9, της οδηγίας 2005/29, για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές στην εσωτερική αγορά και για την τροποποίηση των οδηγιών 84/450, 97/7, 98/27 και 2002/65 και του κανονισμού 2006/2004, δεν αντιτίθεται σε διάταξη κράτους μέλους έχουσα ως σκοπό την προστασία των συμφερόντων του καταναλωτή και επιβάλλουσα γενική απαγόρευση, υπό την επιφύλαξη περιπτώσεων που απαριθμούνται περιοριστικά από την εθνική νομοθεσία, των συνοδευόμενων με δώρα προσφορών προς τον καταναλωτή των οποίων προσφορών τουλάχιστον ένα από τα στοιχεία είναι χρηματοοικονομική υπηρεσία.

   Πράγματι, η αιτιολογική σκέψη 9 της οδηγίας 2005/29 ρητώς παρέχει στα κράτη μέλη την ευχέρεια να θεσπίζουν αυστηρότερα μέτρα όσον αφορά τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες προκειμένου να διασφαλίζουν υψηλό επίπεδο προστασίας του καταναλωτή. Κατά συνέπεια, η πρόθεση του νομοθέτη της Ένωσης είναι να αφήσει στα κράτη μέλη την εξουσία να αξιολογούν τα ίδια τον περιοριστικό χαρακτήρα που θέλουν να δώσουν στα μέτρα αυτά και να τους παράσχει συναφώς ένα περιθώριο κινήσεων, το οποίο μπορεί να φθάσει μέχρι την απαγόρευση των εν λόγω προσφορών.

   (βλ. σκέψεις 27, 28, 38 και διατακτ.)

4.  Το άρθρο 56 ΣΛΕΕ δεν αντιτίθεται σε διάταξη κράτους μέλους έχουσα ως σκοπό την προστασία των συμφερόντων του καταναλωτή και επιβάλλουσα γενική απαγόρευση, υπό την επιφύλαξη περιπτώσεων που απαριθμούνται περιοριστικά από την εθνική νομοθεσία, των συνοδευόμενων με δώρα προσφορών προς τον καταναλωτή των οποίων προσφορών τουλάχιστον ένα από τα στοιχεία είναι χρηματοοικονομική υπηρεσία.

   Η λύση αυτή δικαιολογείται από το ότι ο σκοπός της εθνικής αυτής νομοθεσίας είναι η προστασία των συμφερόντων του καταναλωτή και από το ότι η προστασία των καταναλωτών αναγνωρίζεται ως επιτακτικός λόγος γενικού συμφέροντος ικανός να δικαιολογήσει περιορισμό της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών.

   Όσον αφορά τον αναλογικό χαρακτήρα ενός τέτοιου περιορισμού, η ύπαρξη εξαιρέσεων από τη γενική απαγόρευση δείχνει ότι ο συγκεκριμένος εθνικός νομοθέτης εκτίμησε ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν είναι αναγκαίο να προστατευθεί περισσότερο ο καταναλωτής.

   (βλ. σκέψεις 38, 41, 43 και διατακτ.)

Υπόθεση C-265/12

Citroën Belux NV

κατά

Federatie voor Verzekerings- en Financiële Tussenpersonen (FvF)

(αίτηση του hof van beroep te Brussel για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Άρθρο 56 ΣΛΕΕ — Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών — Οδηγία 2005/29/ΕΚ — Αθέμιτες εμπορικές πρακτικές — Προστασία των καταναλωτών — Συνοδευόμενες με δώρα προσφορές περιλαμβάνουσες τουλάχιστον μία χρηματοοικονομική υπηρεσία — Απαγόρευση — Εξαιρέσεις»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα) της 18ης Ιουλίου 2013

1. Προσέγγιση των νομοθεσιών — Αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές — Οδηγία 2005/29 — Πεδίο εφαρμογής — Συνοδευόμενες με δώρα προσφορές που περιλαμβάνουν τουλάχιστον μία χρηματοοικονομική υπηρεσία — Εμπίπτουν

   (Οδηγία 2005/29 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 2, στοιχείο δʹ)

2. Προσέγγιση των νομοθεσιών — Αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές — Οδηγία 2005/29 — Στόχος πλήρους εναρμονίσεως των εθνικών νομοθεσιών — Όρια — Χρηματοοικονομικές υπηρεσίες στις οποίες περιλαμβάνονται συνοδευόμενες με δώρα προσφορές — Εξουσία των κρατών μελών να τάσσουν απαιτήσεις αυστηρότερες από αυτές που τάσσει η οδηγία

   (Οδηγία 2005/29 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα3 § 9 και 4)

3. Προσέγγιση των νομοθεσιών — Αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές — Οδηγία 2005/29 — Χρηματοοικονομικές υπηρεσίες — Εθνική ρύθμιση απαγορεύουσα, με ορισμένες εξαιρέσεις, κάθε συνοδευόμενη με δώρα προσφορά προς τον καταναλωτή — Επιτρέπεται

   (Οδηγία 2005/29 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, αιτιολογική σκέψη 9 και άρθρο 3 § 9)

4. Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών — Εθνική ρύθμιση απαγορεύουσα, με ορισμένες εξαιρέσεις, κάθε συνοδευόμενη με δώρα προσφορά προς τον καταναλωτή — Δεν επιτρέπεται — Περιορισμοί δικαιολογούμενοι από το γενικό συμφέρον — Προστασία των καταναλωτών — Προϋπόθεση — Δυσανάλογος χαρακτήρας μιας τέτοιας ρυθμίσεως

   (Άρθρο 56 ΣΛΕΕ)

1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 17-19)

2.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 20-26)

3.  Το άρθρο 3, παράγραφος 9, της οδηγίας 2005/29, για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές στην εσωτερική αγορά και για την τροποποίηση των οδηγιών 84/450, 97/7, 98/27 και 2002/65 και του κανονισμού 2006/2004, δεν αντιτίθεται σε διάταξη κράτους μέλους έχουσα ως σκοπό την προστασία των συμφερόντων του καταναλωτή και επιβάλλουσα γενική απαγόρευση, υπό την επιφύλαξη περιπτώσεων που απαριθμούνται περιοριστικά από την εθνική νομοθεσία, των συνοδευόμενων με δώρα προσφορών προς τον καταναλωτή των οποίων προσφορών τουλάχιστον ένα από τα στοιχεία είναι χρηματοοικονομική υπηρεσία.

   Πράγματι, η αιτιολογική σκέψη 9 της οδηγίας 2005/29 ρητώς παρέχει στα κράτη μέλη την ευχέρεια να θεσπίζουν αυστηρότερα μέτρα όσον αφορά τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες προκειμένου να διασφαλίζουν υψηλό επίπεδο προστασίας του καταναλωτή. Κατά συνέπεια, η πρόθεση του νομοθέτη της Ένωσης είναι να αφήσει στα κράτη μέλη την εξουσία να αξιολογούν τα ίδια τον περιοριστικό χαρακτήρα που θέλουν να δώσουν στα μέτρα αυτά και να τους παράσχει συναφώς ένα περιθώριο κινήσεων, το οποίο μπορεί να φθάσει μέχρι την απαγόρευση των εν λόγω προσφορών.

   (βλ. σκέψεις 27, 28, 38 και διατακτ.)

4.  Το άρθρο 56 ΣΛΕΕ δεν αντιτίθεται σε διάταξη κράτους μέλους έχουσα ως σκοπό την προστασία των συμφερόντων του καταναλωτή και επιβάλλουσα γενική απαγόρευση, υπό την επιφύλαξη περιπτώσεων που απαριθμούνται περιοριστικά από την εθνική νομοθεσία, των συνοδευόμενων με δώρα προσφορών προς τον καταναλωτή των οποίων προσφορών τουλάχιστον ένα από τα στοιχεία είναι χρηματοοικονομική υπηρεσία.

   Η λύση αυτή δικαιολογείται από το ότι ο σκοπός της εθνικής αυτής νομοθεσίας είναι η προστασία των συμφερόντων του καταναλωτή και από το ότι η προστασία των καταναλωτών αναγνωρίζεται ως επιτακτικός λόγος γενικού συμφέροντος ικανός να δικαιολογήσει περιορισμό της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών.

   Όσον αφορά τον αναλογικό χαρακτήρα ενός τέτοιου περιορισμού, η ύπαρξη εξαιρέσεων από τη γενική απαγόρευση δείχνει ότι ο συγκεκριμένος εθνικός νομοθέτης εκτίμησε ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν είναι αναγκαίο να προστατευθεί περισσότερο ο καταναλωτής.

   (βλ. σκέψεις 38, 41, 43 και διατακτ.)