Υπόθεση C-116/11

Bank Handlowy w Warszawie SA

και

PPHU «ADAX»/Ryszard Adamiak

κατά

Christianapol sp. z o.o.

(αίτηση του Sąd Rejonowy Poznań-Stare Miasto w Poznaniu για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Κανονισμός (ΕΚ) 1346/2000 — Διαδικασίες αφερεγγυότητας — Έννοια του όρου “περάτωση της διαδικασίας” — Δυνατότητα του δικαστηρίου που έχει επιληφθεί δευτερεύουσας διαδικασίας αφερεγγυότητας να εξετάσει την αφερεγγυότητα του οφειλέτη — Δυνατότητα να κινηθεί διαδικασία εκκαθαρίσεως ως δευτερεύουσα διαδικασία αφερεγγυότητας σε περίπτωση κατά την οποία η κύρια διαδικασία είναι διαδικασία διασώσεως»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα) της 22ας Νοεμβρίου 2012

1. Ένδικη διαδικασία – Αίτημα επαναλήψεως της προφορικής διαδικασίας – Αίτημα υποβολής παρατηρήσεων επί των νομικών ζητημάτων που ήγειρε με τις προτάσεις της η γενική εισαγγελέας – Προϋποθέσεις για την επανάληψη της διαδικασίας

   (Κανονισμός Διαδικασίας του Δικαστηρίου, άρθρο 61)

2. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις – Διαδικασίες αφερεγγυότητας – Κανονισμός 1346/2000 – Πεδίο εφαρμογής – Διαδικασίες που έχουν περιληφθεί στο παράρτημα A του κανονισμού

   (Κανονισμός 1346/2000 του Συμβουλίου, όπως έχει τροποποιηθεί με τον κανονισμό 788/2008, άρθρα 1 § 1 και 2, στοιχείο αʹ)

3. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις – Διαδικασίες αφερεγγυότητας – Κανονισμός 1346/2000 – Εφαρμοστέο δίκαιο – Έννοια της περατώσεως της διαδικασίας – Ζήτημα που απόκειται στο εθνικό δίκαιο

   (Κανονισμός 1346/2000 του Συμβουλίου, όπως έχει τροποποιηθεί με τον κανονισμό 788/2008, άρθρο 4 § 2, στοιχείο ιʹ)

4. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις – Διαδικασίες αφερεγγυότητας – Κανονισμός 1346/2000 – Δευτερεύουσες διαδικασίες – Κύρια διαδικασία σκοπούσα στην προστασία του οφειλέτη – Δυνατότητα να κινηθεί δευτερεύουσα διαδικασία

   (Κανονισμός 1346/2000 του Συμβουλίου, όπως έχει τροποποιηθεί με τον κανονισμό 788/2008, άρθρο 27)

5. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις – Διαδικασίες αφερεγγυότητας – Κανονισμός 1346/2000 – Δευτερεύουσες διαδικασίες – Δεν υφίσταται στο πλαίσιο των διαδικασιών αυτών δυνατότητα να εξετασθεί η αφερεγγυότητα του οφειλέτη

   (Κανονισμός 1346/2000 του Συμβουλίου, όπως έχει τροποποιηθεί με τον κανονισμό 788/2008, άρθρο 27)

1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 26-30)

2.  Εφόσον μία διαδικασία έχει καταχωρισθεί στο παράρτημα Α του κανονισμού 1346/2000, περί των διαδικασιών αφερεγγυότητας, όπως έχει τροποποιηθεί με τον κανονισμό 788/2008, πρέπει να γίνει δεκτό ότι εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του εν λόγω κανονισμού. Η καταχώριση αυτή τυγχάνει του άμεσου και δεσμευτικού αποτελέσματος το οποίο παράγουν οι διατάξεις κανονισμού.

   (βλ. σκέψη 33)

3.  Το άρθρο 4, παράγραφος 2, στοιχείο ιʹ, του κανονισμού 1346/2000, περί των διαδικασιών αφερεγγυότητας, όπως έχει τροποποιηθεί με τον κανονισμό 788/2008, έχει την έννοια ότι απόκειται στο εθνικό δίκαιο του κράτους μέλους εντός του οποίου έχει κινηθεί η διαδικασία αφερεγγυότητας να καθορίσει τον χρόνο περατώσεως της διαδικασίας αυτής.

   Συγκεκριμένα, το άρθρο 4 του κανονισμού 1346/2000 έχει τη μορφή κανόνα συγκρούσεως νόμων που αντικαθιστά τους εθνικούς κανόνες ιδιωτικού διεθνούς δικαίου. Ένας τέτοιος κανόνας συγκρούσεως έχει το χαρακτηριστικό γνώρισμα ότι δεν δίνει αφεαυτού απάντηση σε ζήτημα ουσιαστικού δικαίου, αλλά περιορίζεται στον καθορισμό του δικαίου βάσει του οποίου θα δοθεί απάντηση στο ζήτημα αυτό. Ως εκ τούτου, ζητήματα όπως αυτά των προϋποθέσεων και των αποτελεσμάτων της περατώσεως της διαδικασίας αφερεγγυότητας, για τα οποία το άρθρο 4, παράγραφος 2, στοιχείο ιʹ, του κανονισμού παραπέμπει ρητώς στο εθνικό δίκαιο, δεν μπορούν να τύχουν αυτοτελούς ερμηνείας, αλλά πρέπει να κρίνονται κατ’ εφαρμογήν της lex concursus η οποία καθορίζεται ως εφαρμοστέο δίκαιο.

   (βλ. σκέψεις 47, 48, 50, 52, διατακτ.1)

4.  Το άρθρο 27 του κανονισμού 1346/2000, περί των διαδικασιών αφερεγγυότητας, όπως έχει τροποποιηθεί με τον κανονισμό 788/2008, έχει την έννοια ότι επιτρέπει να κινηθεί δευτερεύουσα διαδικασία αφερεγγυότητας εντός του κράτους μέλους στο οποίο βρίσκεται εγκατάσταση του οφειλέτη, μολονότι η κύρια διαδικασία σκοπεί στην προστασία του οφειλέτη. Στο δικαστήριο που έχει διεθνή δικαιοδοσία να κινήσει δευτερεύουσα διαδικασία απόκειται να λάβει υπόψη τους σκοπούς της κύριας διαδικασίας και την εν γένει οικονομία του κανονισμού, τηρώντας την αρχή της καλόπιστης συνεργασίας.

   (βλ. σκέψη 63, διατακτ. 2)

5.  Το άρθρο 27 του κανονισμού 1346/2000, περί των διαδικασιών αφερεγγυότητας, όπως έχει τροποποιηθεί με τον κανονισμό 788/2008, έχει την έννοια ότι το δικαστήριο που έχει επιληφθεί αιτήσεως περί κινήσεως δευτερεύουσας διαδικασίας αφερεγγυότητας δεν μπορεί να εξετάσει την αφερεγγυότητα του οφειλέτη κατά του οποίου έχει κινηθεί κύρια διαδικασία αφερεγγυότητας εντός άλλου κράτους μέλους, ακόμη και σε περίπτωση κατά την οποία η κύρια αυτή διαδικασία σκοπεί στην προστασία του οφειλέτη.

   Συγκεκριμένα, δεδομένου ότι η κύρια διαδικασία αφερεγγυότητας που έχει κινηθεί εντός κράτους μέλους αναγνωρίζεται σε όλα τα κράτη μέλη μόλις αρχίσει να παράγει τα αποτελέσματά της στο κράτος ενάρξεως, η εκτίμηση περί της καταστάσεως αφερεγγυότητας του οφειλέτη στην οποία προέβη το δικαστήριο που έχει διεθνή δικαιοδοσία να κινήσει την κύρια διαδικασία δεσμεύει τα δικαστήρια που θα επιληφθούν ενδεχομένως αιτήσεως για να κινηθεί δευτερεύουσα διαδικασία. Επιπλέον, κατά τον κανονισμό 1346/2000, η έναρξη κύριας διαδικασίας προϋποθέτει ότι το έχον διεθνή δικαιοδοσία δικαστήριο έχει προηγουμένως διακριβώσει την αφερεγγυότητα του οφειλέτη βάσει του εθνικού δικαίου του.

   (βλ. σκέψεις 68-70, 74, διατακτ. 3)

Υπόθεση C-116/11

Bank Handlowy w Warszawie SA

και

PPHU «ADAX»/Ryszard Adamiak

κατά

Christianapol sp. z o.o.

(αίτηση του Sąd Rejonowy Poznań-Stare Miasto w Poznaniu για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Κανονισμός (ΕΚ) 1346/2000 — Διαδικασίες αφερεγγυότητας — Έννοια του όρου “περάτωση της διαδικασίας” — Δυνατότητα του δικαστηρίου που έχει επιληφθεί δευτερεύουσας διαδικασίας αφερεγγυότητας να εξετάσει την αφερεγγυότητα του οφειλέτη — Δυνατότητα να κινηθεί διαδικασία εκκαθαρίσεως ως δευτερεύουσα διαδικασία αφερεγγυότητας σε περίπτωση κατά την οποία η κύρια διαδικασία είναι διαδικασία διασώσεως»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα) της 22ας Νοεμβρίου 2012

1. Ένδικη διαδικασία — Αίτημα επαναλήψεως της προφορικής διαδικασίας — Αίτημα υποβολής παρατηρήσεων επί των νομικών ζητημάτων που ήγειρε με τις προτάσεις της η γενική εισαγγελέας — Προϋποθέσεις για την επανάληψη της διαδικασίας

   (Κανονισμός Διαδικασίας του Δικαστηρίου, άρθρο 61)

2. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Διαδικασίες αφερεγγυότητας — Κανονισμός 1346/2000 — Πεδίο εφαρμογής — Διαδικασίες που έχουν περιληφθεί στο παράρτημα A του κανονισμού

   (Κανονισμός 1346/2000 του Συμβουλίου, όπως έχει τροποποιηθεί με τον κανονισμό 788/2008, άρθρα 1 § 1 και 2, στοιχείο αʹ)

3. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Διαδικασίες αφερεγγυότητας — Κανονισμός 1346/2000 — Εφαρμοστέο δίκαιο — Έννοια της περατώσεως της διαδικασίας — Ζήτημα που απόκειται στο εθνικό δίκαιο

   (Κανονισμός 1346/2000 του Συμβουλίου, όπως έχει τροποποιηθεί με τον κανονισμό 788/2008, άρθρο 4 § 2, στοιχείο ιʹ)

4. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Διαδικασίες αφερεγγυότητας — Κανονισμός 1346/2000 — Δευτερεύουσες διαδικασίες — Κύρια διαδικασία σκοπούσα στην προστασία του οφειλέτη — Δυνατότητα να κινηθεί δευτερεύουσα διαδικασία

   (Κανονισμός 1346/2000 του Συμβουλίου, όπως έχει τροποποιηθεί με τον κανονισμό 788/2008, άρθρο 27)

5. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Διαδικασίες αφερεγγυότητας — Κανονισμός 1346/2000 — Δευτερεύουσες διαδικασίες — Δεν υφίσταται στο πλαίσιο των διαδικασιών αυτών δυνατότητα να εξετασθεί η αφερεγγυότητα του οφειλέτη

   (Κανονισμός 1346/2000 του Συμβουλίου, όπως έχει τροποποιηθεί με τον κανονισμό 788/2008, άρθρο 27)

1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 26-30)

2.  Εφόσον μία διαδικασία έχει καταχωρισθεί στο παράρτημα Α του κανονισμού 1346/2000, περί των διαδικασιών αφερεγγυότητας, όπως έχει τροποποιηθεί με τον κανονισμό 788/2008, πρέπει να γίνει δεκτό ότι εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του εν λόγω κανονισμού. Η καταχώριση αυτή τυγχάνει του άμεσου και δεσμευτικού αποτελέσματος το οποίο παράγουν οι διατάξεις κανονισμού.

   (βλ. σκέψη 33)

3.  Το άρθρο 4, παράγραφος 2, στοιχείο ιʹ, του κανονισμού 1346/2000, περί των διαδικασιών αφερεγγυότητας, όπως έχει τροποποιηθεί με τον κανονισμό 788/2008, έχει την έννοια ότι απόκειται στο εθνικό δίκαιο του κράτους μέλους εντός του οποίου έχει κινηθεί η διαδικασία αφερεγγυότητας να καθορίσει τον χρόνο περατώσεως της διαδικασίας αυτής.

   Συγκεκριμένα, το άρθρο 4 του κανονισμού 1346/2000 έχει τη μορφή κανόνα συγκρούσεως νόμων που αντικαθιστά τους εθνικούς κανόνες ιδιωτικού διεθνούς δικαίου. Ένας τέτοιος κανόνας συγκρούσεως έχει το χαρακτηριστικό γνώρισμα ότι δεν δίνει αφεαυτού απάντηση σε ζήτημα ουσιαστικού δικαίου, αλλά περιορίζεται στον καθορισμό του δικαίου βάσει του οποίου θα δοθεί απάντηση στο ζήτημα αυτό. Ως εκ τούτου, ζητήματα όπως αυτά των προϋποθέσεων και των αποτελεσμάτων της περατώσεως της διαδικασίας αφερεγγυότητας, για τα οποία το άρθρο 4, παράγραφος 2, στοιχείο ιʹ, του κανονισμού παραπέμπει ρητώς στο εθνικό δίκαιο, δεν μπορούν να τύχουν αυτοτελούς ερμηνείας, αλλά πρέπει να κρίνονται κατ’ εφαρμογήν της lex concursus η οποία καθορίζεται ως εφαρμοστέο δίκαιο.

   (βλ. σκέψεις 47, 48, 50, 52, διατακτ.1)

4.  Το άρθρο 27 του κανονισμού 1346/2000, περί των διαδικασιών αφερεγγυότητας, όπως έχει τροποποιηθεί με τον κανονισμό 788/2008, έχει την έννοια ότι επιτρέπει να κινηθεί δευτερεύουσα διαδικασία αφερεγγυότητας εντός του κράτους μέλους στο οποίο βρίσκεται εγκατάσταση του οφειλέτη, μολονότι η κύρια διαδικασία σκοπεί στην προστασία του οφειλέτη. Στο δικαστήριο που έχει διεθνή δικαιοδοσία να κινήσει δευτερεύουσα διαδικασία απόκειται να λάβει υπόψη τους σκοπούς της κύριας διαδικασίας και την εν γένει οικονομία του κανονισμού, τηρώντας την αρχή της καλόπιστης συνεργασίας.

   (βλ. σκέψη 63, διατακτ. 2)

5.  Το άρθρο 27 του κανονισμού 1346/2000, περί των διαδικασιών αφερεγγυότητας, όπως έχει τροποποιηθεί με τον κανονισμό 788/2008, έχει την έννοια ότι το δικαστήριο που έχει επιληφθεί αιτήσεως περί κινήσεως δευτερεύουσας διαδικασίας αφερεγγυότητας δεν μπορεί να εξετάσει την αφερεγγυότητα του οφειλέτη κατά του οποίου έχει κινηθεί κύρια διαδικασία αφερεγγυότητας εντός άλλου κράτους μέλους, ακόμη και σε περίπτωση κατά την οποία η κύρια αυτή διαδικασία σκοπεί στην προστασία του οφειλέτη.

   Συγκεκριμένα, δεδομένου ότι η κύρια διαδικασία αφερεγγυότητας που έχει κινηθεί εντός κράτους μέλους αναγνωρίζεται σε όλα τα κράτη μέλη μόλις αρχίσει να παράγει τα αποτελέσματά της στο κράτος ενάρξεως, η εκτίμηση περί της καταστάσεως αφερεγγυότητας του οφειλέτη στην οποία προέβη το δικαστήριο που έχει διεθνή δικαιοδοσία να κινήσει την κύρια διαδικασία δεσμεύει τα δικαστήρια που θα επιληφθούν ενδεχομένως αιτήσεως για να κινηθεί δευτερεύουσα διαδικασία. Επιπλέον, κατά τον κανονισμό 1346/2000, η έναρξη κύριας διαδικασίας προϋποθέτει ότι το έχον διεθνή δικαιοδοσία δικαστήριο έχει προηγουμένως διακριβώσει την αφερεγγυότητα του οφειλέτη βάσει του εθνικού δικαίου του.

   (βλ. σκέψεις 68-70, 74, διατακτ. 3)