Υπόθεση C-477/10 P

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

κατά

Agrofert Holding a.s.

«Αίτηση αναιρέσεως — Πρόσβαση στα έγγραφα των θεσμικών οργάνων — Κανονισμός (ΕΚ) 1049/2001 — Έγγραφα που αφορούν διαδικασία ελέγχου πράξεως συγκεντρώσεως μεταξύ επιχειρήσεων — Κανονισμός (ΕΚ) 139/2004 — Άρνηση παροχής προσβάσεως — Εξαιρέσεις που αφορούν την προστασία των σκοπών της έρευνας, των εμπορικών συμφερόντων, της παροχής νομικών γνωμοδοτήσεων και της διαδικασίας λήψεως αποφάσεων των θεσμικών οργάνων»

Περίληψη της αποφάσεως

1. Ευρωπαϊκή Ένωση – Θεσμικά όργανα – Δικαίωμα προσβάσεως του κοινού στα έγγραφα – Κανονισμός 1049/2001 – Εξαιρέσεις από το δικαίωμα προσβάσεως στα έγγραφα – Έκταση – Εφαρμογή στους διοικητικούς φακέλους που αφορούν τις διαδικασίες ελέγχου των πράξεων συγκεντρώσεως – Έγγραφα που ανταλλάσσει η Επιτροπή με τα κοινοποιούντα μέρη ή με τρίτους

   (Άρθρο 15 ΣΛΕΕ· Κανονισμός 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 4 § 2· Κανονισμός 139/2004 του Συμβουλίου)

2. Ευρωπαϊκή Ένωση – Θεσμικά όργανα – Δικαίωμα προσβάσεως του κοινού στα έγγραφα – Κανονισμός 1049/2001 – Εξαιρέσεις από το δικαίωμα προσβάσεως στα έγγραφα – Προστασία της διαδικασίας λήψεως αποφάσεων – Εσωτερικά έγγραφα της Επιτροπής που αφορούν διαδικασία ελέγχου των πράξεων συγκεντρώσεως – Απόφαση που περατώνει τη διαδικασία και η οποία έχει καταστεί οριστική – Άρνηση παροχής προσβάσεως – Υποχρέωση αιτιολογήσεως – Έκταση

   (Άρθρο 15 ΣΛΕΕ· Κανονισμός 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 4 § 3)

3. Ευρωπαϊκή Ένωση – Θεσμικά όργανα – Δικαίωμα προσβάσεως του κοινού στα έγγραφα – Κανονισμός 1049/2001 – Εξαιρέσεις από το δικαίωμα προσβάσεως στα έγγραφα – Προστασία της παροχής νομικών γνωμοδοτήσεων – Εσωτερικά έγγραφα της Επιτροπής που αφορούν διαδικασία ελέγχου των πράξεων συγκεντρώσεως – Απόφαση που περατώνει τη διαδικασία και η οποία έχει καταστεί οριστική – Άρνηση παροχής προσβάσεως – Υποχρέωση αιτιολογήσεως – Έκταση

   (Άρθρο 15 ΣΛΕΕ· Κανονισμός 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 4 § 2· Κανονισμός 139/2004 του Συμβουλίου)

1.  Έστω και αν ο κανονισμός 1049/2001, για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής, επιδιώκει να παράσχει στο κοινό κατά το δυνατόν ευρύτερο δικαίωμα προσβάσεως στα έγγραφα των θεσμικών οργάνων, εντούτοις, βάσει του καθεστώτος των εξαιρέσεων του άρθρου 4 του ως άνω κανονισμού, το δικαίωμα αυτό υπόκειται σε ορισμένους περιορισμούς που δικαιολογούνται από λόγους δημόσιου ή ιδιωτικού συμφέροντος.

   Για να δικαιολογηθεί η άρνηση προσβάσεως σε έγγραφο, δεν αρκεί, καταρχήν, το έγγραφο αυτό να αφορά δραστηριότητα ή συμφέρον, όπως η προστασία των σκοπών της έρευνας, που μνημονεύονται στο άρθρο 4, παράγραφος 2, του κανονισμού 1049/2001, δεδομένου ότι το οικείο θεσμικό όργανο οφείλει επίσης να εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους η πρόσβαση στο ως άνω έγγραφο μπορεί όντως να θίξει συγκεκριμένα το συμφέρον που προστατεύεται από εξαίρεση του άρθρου αυτού. Πάντως, επιτρέπεται στο ως άνω θεσμικό όργανο να στηρίζεται, συναφώς, σε γενικά τεκμήρια τα οποία ισχύουν για ορισμένες κατηγορίες εγγράφων, δεδομένου ότι παρόμοιες γενικού χαρακτήρα εκτιμήσεις μπορούν να ισχύουν για αιτήσεις δημοσιοποιήσεως που αφορούν έγγραφα της ίδιας φύσεως.

   Τέτοια γενικά τεκμήρια έχουν εφαρμογή στη διαδικασία ελέγχου των πράξεων συγκεντρώσεως μεταξύ επιχειρήσεων για τον λόγο ότι η νομοθεσία που διέπει την ως άνω διαδικασία, ειδικότερα ο κανονισμός 139/2004, για τον έλεγχο των συγκεντρώσεων μεταξύ επιχειρήσεων, προβλέπει επίσης αυστηρούς κανόνες για τον χειρισμό των στοιχείων που ελήφθησαν ή εξακριβώθηκαν στο πλαίσιο μιας τέτοιας διαδικασίας. Βεβαίως, το δικαίωμα μελέτης του διοικητικού φακέλου στο πλαίσιο διαδικασίας ελέγχου πράξεως συγκεντρώσεως μεταξύ επιχειρήσεων, το οποίο προβλέπεται από την ως άνω νομοθεσία, και το δικαίωμα προσβάσεως στα έγγραφα δυνάμει του κανονισμού 1049/2001 διακρίνονται νομικώς, αλλά γεγονός παραμένει ότι οδηγούν σε παρόμοια κατάσταση από λειτουργικής απόψεως, στο μέτρο που προβλέπεται η πρόσβαση στον φάκελο που επιτρέπει στους ενδιαφερόμενους να λάβουν γνώση των παρατηρήσεων και των εγγράφων που υποβλήθηκαν στην Επιτροπή.

   Κατά συνέπεια, η γενικευμένη πρόσβαση, βάσει του κανονισμού 1049/2001, στα έγγραφα που αντηλλάγησαν στο πλαίσιο μιας τέτοιας διαδικασίας μεταξύ της Επιτροπής και των κοινοποιούντων μερών ή των τρίτων θα ήταν ικανή να θέσει σε κίνδυνο την ισορροπία την οποία θέλησε να εξασφαλίσει ο νομοθέτης της Ένωσης, στο πλαίσιο του κανονισμού συγκεντρώσεων, μεταξύ της υποχρεώσεως των συμμετεχουσών επιχειρήσεων να παράσχουν στην Επιτροπή πιθανώς ευαίσθητα εμπορικά στοιχεία προκειμένου να της επιτρέψουν να εκτιμήσει τη συμβατότητα της σχεδιαζόμενης πράξεως συγκεντρώσεως με την κοινή αγορά, αφενός, και της εγγυήσεως αυξημένης προστασίας όσον αφορά το επαγγελματικό και το επιχειρηματικό απόρρητο των στοιχείων που διαβιβάζονται στην Επιτροπή, αφετέρου.

   Αν πρόσωπα, εκτός από εκείνα στα οποία παρέχει δικαίωμα προσβάσεως στον φάκελο η κανονιστική ρύθμιση για τη διαδικασία ελέγχου των πράξεων συγκεντρώσεως μεταξύ επιχειρήσεων ή από εκείνα που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως ενδιαφερόμενοι πλην όμως δεν έκαναν χρήση του δικαιώματός τους για πρόσβαση στα στοιχεία ή δεν τους επιτράπηκε να ασκήσουν το δικαίωμα αυτό, ήταν σε θέση να αποκτήσουν πρόσβαση στα έγγραφα βάσει του κανονισμού 1049/2001, το καθεστώς που εισάγεται από την ως άνω κανονιστική ρύθμιση θα ετίθετο σε κίνδυνο.

   Ένα τέτοιο γενικό τεκμήριο το οποίο να δικαιολογεί την άρνηση παροχής προσβάσεως στα ως άνω έγγραφα επιβάλλεται ανεξαρτήτως του ζητήματος αν η αίτηση προσβάσεως αφορά διαδικασία ελέγχου η οποία έχει ολοκληρωθεί ή εκκρεμή διαδικασία.

   Εντούτοις, το ως άνω γενικό τεκμήριο δεν αποκλείει τη δυνατότητα να αποδειχθεί ότι συγκεκριμένο έγγραφο, του οποίου ζητείται η δημοσιοποίηση, δεν καλύπτεται από το τεκμήριο αυτό ή ότι υπάρχει υπέρτερο δημόσιο συμφέρον που δικαιολογεί τη δημοσιοποίηση του ως άνω εγγράφου δυνάμει του άρθρου 4, παράγραφος 2, του κανονισμού 1049/2001.

   (βλ. σκέψεις 53, 57, 59, 61-63, 66, 68, 84)

2.  Κατά την έννοια του άρθρου 4, παράγραφος 3, δεύτερο εδάφιο, του κανονισμού 1049/2001, για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής, σε μια περίπτωση στην οποία η αίτηση προσβάσεως σε εσωτερικά έγγραφα της Επιτροπής σχετικά με διαδικασία ελέγχου πράξεως συγκεντρώσεως υποβλήθηκε όταν η απόφαση του ως άνω θεσμικού οργάνου με την οποία περατώθηκε η διαδικασία αυτή είχε καταστεί οριστική ελλείψει ασκήσεως ενδίκου προσφυγής κατά της εν λόγω αποφάσεως, απόκειται στην Επιτροπή να εκθέσει στην απορριπτική απόφαση τους ειδικούς λόγους, τεκμηριωμένους με λεπτομερή στοιχεία, υπό το πρίσμα του συγκεκριμένου περιεχομένου των διαφόρων αιτηθέντων εγγράφων, από τους οποίους προκύπτει ότι η δημοσιοποίηση του καθενός από τα έγγραφα αυτά θα έθιγε σοβαρά τη διαδικασία λήψεως αποφάσεων του ως άνω θεσμικού οργάνου.

   (βλ. σκέψεις 75-77)

3.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 78)