Υπόθεση C-406/10

SAS Institute Inc.

κατά

World Programming Ltd

[αίτηση του High Court of Justice (England & Wales) (Chancery Division) για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως]

«Πνευματική ιδιοκτησία — Οδηγία 91/250/ΕΟΚ — Νομική προστασία των προγραμμάτων ηλεκτρονικού υπολογιστή — Άρθρα 1, παράγραφος 2, και 5, παράγραφος 3 — Περιεχόμενο της προστασίας — Δημιουργία άμεση ή μέσω άλλης διαδικασίας — Πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή προστατευόμενο από το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας — Αναπαραγωγή των λειτουργιών από ένα δεύτερο πρόγραμμα, χωρίς πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα του πρώτου — Αντίστροφη μεταγλώττιση του αντικειμενικού κώδικα του πρώτου προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή — Οδηγία 2001/29/ΕΚ — Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα στην κοινωνία της πληροφορίας — Άρθρο 2, στοιχείο αʹ — Εγχειρίδιο χρήσεως προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή — Αναπαραγωγή σε άλλο πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή — Προσβολή του δικαιώματος του δημιουργού — Προϋπόθεση — Έκφραση της προσωπικής πνευματικής εργασίας του δημιουργού του εγχειριδίου χρήσεως»

Περίληψη της αποφάσεως

1. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα – Οδηγία 91/250 – Νομική προστασία των προγραμμάτων ηλεκτρονικού υπολογιστή – Πεδίο εφαρμογής – Μορφή εκφράσεως ενός προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή – Έννοια

   (Οδηγία 91/250 του Συμβουλίου, άρθρο 1 § 2)

2. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα – Οδηγία 91/250 – Νομική προστασία των προγραμμάτων ηλεκτρονικού υπολογιστή – Εξαιρέσεις από τις πράξεις που υπόκεινται σε άδεια του δικαιούχου – Πρόσωπο το οποίο έχει δικαίωμα χρήσεως αντιγράφου του προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή

   (Οδηγία 91/250 του Συμβουλίου, άρθρο 5 § 3)

3. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα – Οδηγία 2001/29 – Εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας – Δικαίωμα αναπαραγωγής – Εγχειρίδιο χρήσεως προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή

   (Οδηγία 2001/29 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 2, στοιχείο αʹ)

1.  Το άρθρο 1, παράγραφος 2, της οδηγίας 91/250, για τη νομική προστασία των προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών, έχει την έννοια ότι ούτε οι λειτουργικές δυνατότητες ενός προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή ούτε η γλώσσα προγραμματισμού και ο μορφότυπος αρχείων δεδομένων που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο ενός προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή για την εκμετάλλευση ορισμένων λειτουργιών του συνιστούν μορφή εκφράσεως του προγράμματος αυτού και, ως εκ τούτου, δεν προστατεύονται με το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των προγραμμάτων ηλεκτρονικού υπολογιστή, υπό την έννοια της οδηγίας αυτής.

   Πράγματι, η παραδοχή ότι η λειτουργική δυνατότητα προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή μπορεί, αυτή, να τύχει προστασίας με το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας θα συνεπαγόταν τη δυνατότητα μονοπωλήσεως των ιδεών, εις βάρος της τεχνικής προόδου και της βιομηχανικής αναπτύξεως.

   Όσον αφορά τη γλώσσα προγραμματισμού και τον μορφότυπο αρχείων δεδομένων που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο ενός προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή για την ερμηνεία και την εκτέλεση προγραμμάτων εφαρμογής που έχουν καταρτίσει οι χρήστες, καθώς και για την ανάγνωση και την εγγραφή δεδομένων σε συγκεκριμένο μορφότυπο αρχείων, πρόκειται για στοιχεία του προγράμματος αυτού μέσω των οποίων οι χρήστες εκμεταλλεύονται ορισμένες λειτουργίες του εν λόγω προγράμματος.

   Πάντως, αν ένας τρίτος αποκτήσει μέρος του πηγαίου κώδικα ή μέρος του αντικειμενικού κώδικα που αφορά τη γλώσσα προγραμματισμού ή τον μορφότυπο αρχείων δεδομένων που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο ενός προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή και δημιουργήσει, με τη βοήθεια του κώδικα αυτού, παρόμοια στοιχεία στο δικό του πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή, η συμπεριφορά αυτή είναι δυνατό να συνιστά μερική αναπαραγωγή, υπό την έννοια του άρθρου 4, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 91/250.

   Τέλος, η γλώσσα προγραμματισμού και ο μορφότυπος αρχείων δεδομένων της ενδέχεται να τυγχάνουν, ως έργα, της προστασίας των δικαιωμάτων του δημιουργού δυνάμει της οδηγίας 2001/29, για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας, αν συνιστούν αποτέλεσμα της προσωπικής πνευματικής εργασίας του δημιουργού τους.

   (βλ. σκέψεις 40, 42-43, 45-46, διατακτ. 1)

2.  Tο άρθρο 5, παράγραφος 3, της οδηγίας 91/250, για τη νομική προστασία των προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών, έχει την έννοια ότι το πρόσωπο το οποίο έχει αποκτήσει, κατόπιν αδείας, αντίγραφο προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή δύναται, χωρίς τη συναίνεση του φορέα του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας, να παρατηρεί, να μελετά ή να δοκιμάζει τη λειτουργία του προγράμματος αυτού, προκειμένου να εντοπίσει τις ιδέες και τις αρχές στις οποίες στηρίζεται οποιοδήποτε στοιχείο του εν λόγω προγράμματος, όταν διενεργεί πράξεις καλυπτόμενες από την άδεια αυτή, καθώς και πράξεις φορτώσεως και εκτελέσεως που είναι αναγκαίες για τη χρήση του προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή, και υπό την προϋπόθεση ότι δεν θίγει τα αποκλειστικά δικαιώματα του φορέα του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας επί του εν λόγω προγράμματος.

   Tο δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας επί του προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή δεν προσβάλλεται όταν το πρόσωπο που έλαβε νομίμως άδεια δεν είχε πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα του προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή το οποίο αφορά η άδεια αυτή, αλλά περιορίστηκε στη μελέτη, στην παρατήρηση και τη δοκιμή του προγράμματος αυτού, προκειμένου να αναπαραγάγει τις λειτουργικές του δυνατότητες σε ένα δεύτερο πρόγραμμα.

   (βλ. σκέψεις 61-62, διατακτ. 2)

3.  Το άρθρο 2, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 2001/29, για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας, έχει την έννοια ότι η αναπαραγωγή, σε πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή ή σε εγχειρίδιο χρήσεως του προγράμματος αυτού, ορισμένων στοιχείων που περιγράφονται στο εγχειρίδιο χρήσεως άλλου προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή προστατευόμενο με το δικαίωμα του δημιουργού συνιστά προσβολή του δικαιώματος του δημιουργού επί του τελευταίου εγχειριδίου αν, πράγμα το οποίο εναπόκειται στο αιτούν δικαστήριο να ελέγξει, τα εν λόγω αναπαραγόμενα στοιχεία συνιστούν την έκφραση της προσωπικής πνευματικής εργασίας του δημιουργού του εγχειριδίου χρήσεως του προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή που προστατεύεται με το δικαίωμα του δημιουργού.

   (βλ. σκέψη 70, διατακτ. 3)

Υπόθεση C-406/10

SAS Institute Inc.

κατά

World Programming Ltd

[αίτηση του High Court of Justice (England & Wales) (Chancery Division) για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως]

«Πνευματική ιδιοκτησία — Οδηγία 91/250/ΕΟΚ — Νομική προστασία των προγραμμάτων ηλεκτρονικού υπολογιστή — Άρθρα 1, παράγραφος 2, και 5, παράγραφος 3 — Περιεχόμενο της προστασίας — Δημιουργία άμεση ή μέσω άλλης διαδικασίας — Πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή προστατευόμενο από το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας — Αναπαραγωγή των λειτουργιών από ένα δεύτερο πρόγραμμα, χωρίς πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα του πρώτου — Αντίστροφη μεταγλώττιση του αντικειμενικού κώδικα του πρώτου προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή — Οδηγία 2001/29/ΕΚ — Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα στην κοινωνία της πληροφορίας — Άρθρο 2, στοιχείο αʹ — Εγχειρίδιο χρήσεως προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή — Αναπαραγωγή σε άλλο πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή — Προσβολή του δικαιώματος του δημιουργού — Προϋπόθεση — Έκφραση της προσωπικής πνευματικής εργασίας του δημιουργού του εγχειριδίου χρήσεως»

Περίληψη της αποφάσεως

1. Προσέγγιση των νομοθεσιών — Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα — Οδηγία 91/250 — Νομική προστασία των προγραμμάτων ηλεκτρονικού υπολογιστή — Πεδίο εφαρμογής — Μορφή εκφράσεως ενός προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή — Έννοια

   (Οδηγία 91/250 του Συμβουλίου, άρθρο 1 § 2)

2. Προσέγγιση των νομοθεσιών — Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα — Οδηγία 91/250 — Νομική προστασία των προγραμμάτων ηλεκτρονικού υπολογιστή — Εξαιρέσεις από τις πράξεις που υπόκεινται σε άδεια του δικαιούχου — Πρόσωπο το οποίο έχει δικαίωμα χρήσεως αντιγράφου του προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή

   (Οδηγία 91/250 του Συμβουλίου, άρθρο 5 § 3)

3. Προσέγγιση των νομοθεσιών — Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα — Οδηγία 2001/29 — Εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας — Δικαίωμα αναπαραγωγής — Εγχειρίδιο χρήσεως προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή

   (Οδηγία 2001/29 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 2, στοιχείο αʹ)

1.  Το άρθρο 1, παράγραφος 2, της οδηγίας 91/250, για τη νομική προστασία των προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών, έχει την έννοια ότι ούτε οι λειτουργικές δυνατότητες ενός προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή ούτε η γλώσσα προγραμματισμού και ο μορφότυπος αρχείων δεδομένων που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο ενός προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή για την εκμετάλλευση ορισμένων λειτουργιών του συνιστούν μορφή εκφράσεως του προγράμματος αυτού και, ως εκ τούτου, δεν προστατεύονται με το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των προγραμμάτων ηλεκτρονικού υπολογιστή, υπό την έννοια της οδηγίας αυτής.

   Πράγματι, η παραδοχή ότι η λειτουργική δυνατότητα προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή μπορεί, αυτή, να τύχει προστασίας με το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας θα συνεπαγόταν τη δυνατότητα μονοπωλήσεως των ιδεών, εις βάρος της τεχνικής προόδου και της βιομηχανικής αναπτύξεως.

   Όσον αφορά τη γλώσσα προγραμματισμού και τον μορφότυπο αρχείων δεδομένων που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο ενός προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή για την ερμηνεία και την εκτέλεση προγραμμάτων εφαρμογής που έχουν καταρτίσει οι χρήστες, καθώς και για την ανάγνωση και την εγγραφή δεδομένων σε συγκεκριμένο μορφότυπο αρχείων, πρόκειται για στοιχεία του προγράμματος αυτού μέσω των οποίων οι χρήστες εκμεταλλεύονται ορισμένες λειτουργίες του εν λόγω προγράμματος.

   Πάντως, αν ένας τρίτος αποκτήσει μέρος του πηγαίου κώδικα ή μέρος του αντικειμενικού κώδικα που αφορά τη γλώσσα προγραμματισμού ή τον μορφότυπο αρχείων δεδομένων που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο ενός προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή και δημιουργήσει, με τη βοήθεια του κώδικα αυτού, παρόμοια στοιχεία στο δικό του πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή, η συμπεριφορά αυτή είναι δυνατό να συνιστά μερική αναπαραγωγή, υπό την έννοια του άρθρου 4, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 91/250.

   Τέλος, η γλώσσα προγραμματισμού και ο μορφότυπος αρχείων δεδομένων της ενδέχεται να τυγχάνουν, ως έργα, της προστασίας των δικαιωμάτων του δημιουργού δυνάμει της οδηγίας 2001/29, για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας, αν συνιστούν αποτέλεσμα της προσωπικής πνευματικής εργασίας του δημιουργού τους.

   (βλ. σκέψεις 40, 42-43, 45-46, διατακτ. 1)

2.  Tο άρθρο 5, παράγραφος 3, της οδηγίας 91/250, για τη νομική προστασία των προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών, έχει την έννοια ότι το πρόσωπο το οποίο έχει αποκτήσει, κατόπιν αδείας, αντίγραφο προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή δύναται, χωρίς τη συναίνεση του φορέα του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας, να παρατηρεί, να μελετά ή να δοκιμάζει τη λειτουργία του προγράμματος αυτού, προκειμένου να εντοπίσει τις ιδέες και τις αρχές στις οποίες στηρίζεται οποιοδήποτε στοιχείο του εν λόγω προγράμματος, όταν διενεργεί πράξεις καλυπτόμενες από την άδεια αυτή, καθώς και πράξεις φορτώσεως και εκτελέσεως που είναι αναγκαίες για τη χρήση του προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή, και υπό την προϋπόθεση ότι δεν θίγει τα αποκλειστικά δικαιώματα του φορέα του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας επί του εν λόγω προγράμματος.

   Tο δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας επί του προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή δεν προσβάλλεται όταν το πρόσωπο που έλαβε νομίμως άδεια δεν είχε πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα του προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή το οποίο αφορά η άδεια αυτή, αλλά περιορίστηκε στη μελέτη, στην παρατήρηση και τη δοκιμή του προγράμματος αυτού, προκειμένου να αναπαραγάγει τις λειτουργικές του δυνατότητες σε ένα δεύτερο πρόγραμμα.

   (βλ. σκέψεις 61-62, διατακτ. 2)

3.  Το άρθρο 2, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 2001/29, για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας, έχει την έννοια ότι η αναπαραγωγή, σε πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή ή σε εγχειρίδιο χρήσεως του προγράμματος αυτού, ορισμένων στοιχείων που περιγράφονται στο εγχειρίδιο χρήσεως άλλου προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή προστατευόμενο με το δικαίωμα του δημιουργού συνιστά προσβολή του δικαιώματος του δημιουργού επί του τελευταίου εγχειριδίου αν, πράγμα το οποίο εναπόκειται στο αιτούν δικαστήριο να ελέγξει, τα εν λόγω αναπαραγόμενα στοιχεία συνιστούν την έκφραση της προσωπικής πνευματικής εργασίας του δημιουργού του εγχειριδίου χρήσεως του προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή που προστατεύεται με το δικαίωμα του δημιουργού.

   (βλ. σκέψη 70, διατακτ. 3)