Λέξεις κλειδιά
Περίληψη

Λέξεις κλειδιά

1. Ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων – Ποσοτικοί περιορισμοί επί των εξαγωγών – Μέτρα ισοδυνάμου αποτελέσματος – Άρθρο 29 ΕΚ – Άμεσο αποτέλεσμα – Περιεχόμενο

(Άρθρο 29 ΕΚ)

2. Ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων – Ποσοτικοί περιορισμοί επί των εξαγωγών – Μέτρα ισοδυνάμου αποτελέσματος – Έννοια

(Άρθρο 29 ΕΚ)

3. Ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων – Ποσοτικοί περιορισμοί επί των εξαγωγών – Μέτρα ισοδυνάμου αποτελέσματος

(Άρθρα 29 ΕΚ και 30 ΕΚ)

4. Ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων – Ποσοτικοί περιορισμοί επί των εξαγωγών – Μέτρα ισοδυνάμου αποτελέσματος

(Άρθρο 29 ΕΚ)

Περίληψη

1. Επιχείρηση η οποία δραστηριοποιείται στον τομέα της επεξεργασίας και της συσκευασίας σταφίδας και είναι εγκατεστημένη σε συγκεκριμένη περιοχή του κράτους μέλους στην οποία απαγορεύεται δυνάμει εθνικής ρυθμίσεως η εισκόμιση προς επεξεργασία και συσκευασία οποιασδήποτε άλλης ποικιλίας σταφιδόκαρπου προερχόμενης από άλλες περιοχές του κράτους αυτού, με συνέπεια την αδυναμία της να εξάγει την προερχόμενη από τις ως άνω περιοχές σταφίδα, μπορεί βασίμως να επικαλεσθεί ενώπιον εθνικού δικαστηρίου το άρθρο 29 ΕΚ.

(βλ. σκέψη 23)

2. Εθνική ρύθμιση η οποία απαγορεύει σε επιχειρηματία να προμηθεύεται σταφίδα προερχόμενη από γεωγραφικές ζώνες της εθνικής επικράτειας διαφορετικές από αυτήν στην οποία ο εν λόγω επιχειρηματίας είναι εγκατεστημένος έχει αναμφίβολα επιπτώσεις στον όγκο των εξαγωγών αυτού, δεδομένου ότι ο ενδιαφερόμενος μπορεί να επεξεργάζεται και να συσκευάζει μόνο σταφίδα παραγόμενη στην περιοχή στην οποία έχει την έδρα του. Εξ αυτού έπεται ότι η εν λόγω εθνική ρύθμιση είναι ικανή να παρακωλύει, τουλάχιστον δυνητικά, το ενδοκοινοτικό εμπόριο και, επομένως, αποτελεί μέτρο ισοδύναμου αποτελέσματος προς ποσοτικό περιορισμό επί των εξαγωγών, καταρχήν απαγορευόμενο από το άρθρο 29 ΕΚ.

(βλ. σκέψεις 28-29)

3. Το άρθρο 29 ΕΚ έχει την έννοια ότι αντίκειται σε εθνική ρύθμιση, όπως η επίμαχη στην κύρια δίκη, η οποία επιβάλλει απόλυτη απαγόρευση εισκομίσεως, αποθηκεύσεως, επεξεργασίας και συσκευασίας, προς περαιτέρω εξαγωγή, σταφίδας που φέρει την προστατευόμενη ονομασία προελεύσεως «Βοστίτσα» μεταξύ των δύο ζωνών μιας συγκεκριμένης γεωγραφικής περιοχής A΄, καθόσον δεν καθιστά δυνατή την επίτευξη με συνεπή τρόπο των επιδιωκόμενων θεμιτών σκοπών και βαίνει πέραν αυτού που είναι αναγκαίο για την επίτευξη των σκοπών αυτών.

Ειδικότερα, αποτελεί κάλλιστα δυνατή λύση λιγότερο περιοριστική για την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων η πρόβλεψη χωριστών γραμμών παραγωγής ή χωριστών αποθετηρίων στα οποία θα γίνεται αποθήκευση, επεξεργασία και συσκευασία αποκλειστικώς σταφίδας της ίδιας γεωγραφικής καταγωγής. Επιπλέον, εφόσον η επίμαχη εθνική ρύθμιση καθιερώνει αποκλίνοντες κανόνες για τις διάφορες περιοχές παραγωγής σταφίδας υπό την έννοια ότι όσοι παραγωγοί είναι εγκατεστημένοι στην περιοχή B΄ στην οποία η παραγόμενη σταφίδα είναι κατώτερης ποιότητας από αυτή που παράγεται στην περιοχή A΄ επιτρέπεται να επεξεργάζονται, να αποθηκεύουν, να συσκευάζουν και να εξάγουν σταφίδα προερχόμενη από ολόκληρη την περιοχή A΄, συμπεριλαμβανομένης βεβαίως και της πρώτης ζώνης αυτής της περιοχής από την οποία προέρχεται η ποικιλία «Βοστίτσα», δεν καθίσταται σαφές για ποιο λόγο επιβάλλεται στους παραγωγούς της δεύτερης ζώνης της περιοχής A΄ μέτρο εξαιρετικά επαχθέστερο και συνιστάμενο στην απόλυτη και άνευ ετέρου απαγόρευση επεξεργασίας σταφίδας προερχόμενης από την πρώτη ζώνη της περιοχής A΄ στην οποία παράγεται η σταφίδα ποικιλίας «Βοστίτσα». Επομένως, η απόλυτη απαγόρευση της διακινήσεως σταφίδας μεταξύ των δύο ζωνών της περιοχής A΄, όπως αυτή επιβάλλεται από την επίμαχη εθνική ρύθμιση, δεν μπορεί να λογίζεται ως αντικειμενικά δικαιολογημένη από την προστασία της βιομηχανικής και εμπορικής ιδιοκτησίας υπό την έννοια του άρθρου 30 ΕΚ.

(βλ. σκέψεις 40, 44-46, 49, 62 και διατακτ.)

4. Το άρθρο 29 ΕΚ έχει την έννοια ότι αντίκειται σε εθνική ρύθμιση, η οποία επιβάλλει απόλυτη απαγόρευση εισκομίσεως, αποθηκεύσεως, επεξεργασίας και συσκευασίας, προς περαιτέρω εξαγωγή, σταφίδας μεταξύ της δεύτερης ζώνης της γεωγραφικής περιοχής A΄ και της γεωγραφικής περιοχής B΄, καθόσον δεν καθιστά δυνατή την επίτευξη με συνεπή τρόπο των επιδιωκόμενων θεμιτών σκοπών και βαίνει πέραν αυτού που είναι αναγκαίο για την επίτευξη των σκοπών αυτών.

Ειδικότερα, το πνεύμα των διατάξεων της Συνθήκης στον τομέα της ελεύθερης κυκλοφορίας των εμπορευμάτων δεν επιτρέπει στα κράτη μέλη να ορθώνουν απροσπέλαστα εσωτερικά σύνορα προκειμένου να διαφυλάσσουν την προβαλλόμενη ανώτερη ποιότητα ορισμένων προϊόντων τους, δεδομένου μάλιστα ότι το δίκαιο της Ένωσης παρέχει τα αναγκαία μέσα για τη διαφύλαξη της ποιότητας όσων προϊόντων διαθέτουν χαρακτηριστικά χρήζοντα ιδιαίτερης προστασίας.

Συγκεκριμένα, αφενός, η επίμαχη εθνική ρύθμιση στερείται προφανώς συνοχής στον βαθμό που επιτρέπει στην περιοχή B την ανάμιξη διαφόρων ποικιλιών σταφιδόκαρπου, ενώ απαγορεύει κάθε ανάμιξη σε ολόκληρη την περιοχή A΄, συμπεριλαμβανομένης της δεύτερης ζώνης αυτής της περιοχής, στην οποία δεν ισχύει προστατευόμενη ονομασία προελεύσεως. Εξ αυτού έπεται ότι η εν λόγω ρύθμιση δεν εμποδίζει με απόλυτο τρόπο την ανάμιξη διαφόρων ποικιλιών σταφιδόκαρπου και ότι, επιπροσθέτως, το επίπεδο ποιότητας του προϊόντος προφανώς δεν αποτέλεσε καθοριστικό κριτήριο για τον νομοθέτη.

Αφετέρου, δεδομένου ότι υφίστανται μέτρα λιγότερο περιοριστικά για την ελεύθερη διακίνηση της σταφίδας που παράγεται στην επικράτεια του εμπλεκόμενου κράτους μέλους, όπως η δυνατότητα να επιβληθεί στους παραγωγούς η υποχρέωση να διαθέτουν χωριστές γραμμές παραγωγής και/ή χωριστά αποθετήρια καθώς και η υποχρέωση να τοποθετούν κατάλληλη επισήμανση ανάλογα με τη γεωγραφική προέλευση της επεξεργασμένης σταφίδας, όπως επίσης και η δυνατότητα να διασφαλιστεί η τήρηση των ως άνω υποχρεώσεων με αιφνίδιους ελέγχους και κατάλληλες κυρώσεις, η απόλυτη απαγόρευση διακινήσεως σταφίδας μεταξύ της δεύτερης ζώνης της περιοχής A΄ και της περιοχής B΄, όπως αυτή επιβάλλεται με την επίμαχη ρύθμιση, δεν μπορεί να κριθεί ως δικαιολογημένη για λόγους προστασίας των καταναλωτών και προλήψεως της απάτης, καθόσον δεν επιδιώκει την επίτευξη αυτού του σκοπού με συνεπή τρόπο και δεν είναι σύμφωνη με τις απαιτήσεις της αρχής της αναλογικότητας.

(βλ. σκέψεις 55, 57-58, 60-62 και διατακτ.)