Λέξεις κλειδιά
Περίληψη

Λέξεις κλειδιά

1. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Σήματα – Ερμηνεία του κανονισμού 40/94 και της οδηγίας 89/104 – Δικαίωμα του δικαιούχου σήματος να αντιταχθεί στη χρήση πανομοιότυπου σημείου για πανομοιότυπα προϊόντα – Χρήση του σήματος κατά την έννοια του άρθρου 9, παράγραφος 1, του κανονισμού και του άρθρου 5, παράγραφοι 1 και 2, της οδηγίας

(Κανονισμός 40/94 του Συμβουλίου, άρθρο 9 § 1· οδηγία 89/104 του Συμβουλίου, άρθρο 5 §§ 1 και 2)

2. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Σήματα – Ερμηνεία του κανονισμού 40/94 και της οδηγίας 89/104 – Δικαίωμα του δικαιούχου σήματος να αντιταχθεί στη χρήση πανομοιότυπου σημείου για πανομοιότυπα προϊόντα – Χρήση του σήματος κατά την έννοια του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο α΄, του κανονισμού και του άρθρου 5, παράγραφος 1, στοιχείο α΄, της οδηγίας

(Κανονισμός 40/94 του Συμβουλίου, άρθρο 9 § 1, στοιχείο α΄· οδηγία 89/104 του Συμβουλίου, άρθρο 5 § 1, στοιχείο α΄)

3. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Σήματα – Ερμηνεία του κανονισμού 40/94 και της οδηγίας 89/104 – Δικαίωμα του δικαιούχου σήματος να αντιταχθεί στη χρήση πανομοιότυπου σημείου για πανομοιότυπα προϊόντα – Διαφήμιση στο πλαίσιο υπηρεσίας αντιστοίχησης στο Διαδίκτυο

(Κανονισμός 40/94 του Συμβουλίου, άρθρο 9 § 1, στοιχείο α΄· οδηγία 89/104 του Συμβουλίου, άρθρο 5 § 1, στοιχείο α΄

4. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Σήματα – Ερμηνεία του κανονισμού 40/94 και της οδηγίας 89/104 – Δικαίωμα του δικαιούχου σήματος να αντιταχθεί στη χρήση πανομοιότυπου σημείου για πανομοιότυπα προϊόντα – Διαφήμιση στο πλαίσιο υπηρεσίας αντιστοίχησης στο Διαδίκτυο

(Κανονισμός 40/94 του Συμβουλίου, άρθρο 9 § 1, στοιχείο α΄· οδηγία 89/104 του Συμβουλίου, άρθρο 5 § 1, στοιχείο α΄

5. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Ηλεκτρονικό εμπόριο – Οδηγία 2000/31 – Ευθύνη των ενδιάμεσων παρόχων

(Οδηγία 2000/31 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 14)

Περίληψη

1. Ο παρέχων υπηρεσία αντιστοίχησης στο Διαδίκτυο ο οποίος αποθηκεύει ως λέξη-κλειδί σημείο πανομοιότυπο με σήμα και οργανώνει βάσει αυτής της λέξης-κλειδιού την εμφάνιση διαφημίσεων δεν κάνει χρήση του εν λόγω σημείου υπό την έννοια του άρθρου 5, παράγραφος 1 και 2, της οδηγίας 89/104 για τα σήματα ή του άρθρου 9, παράγραφος 1, του κανονισμού 40/94 για το κοινοτικό σήμα.

Δεν αμφισβητείται ότι ο εν λόγω πάροχος με την αποθήκευση ως λέξεων- κλειδιών, για λογαριασμό ορισμένων πελατών του, σημείων πανομοιότυπων με σήματα και την οργάνωση βάσει αυτών των λέξεων-κλειδιών της εμφάνισης διαφημίσεων ασκεί εμπορική δραστηριότητα και επιδιώκει οικονομικό όφελος.

Δεν αμφισβητείται επίσης ότι η υπηρεσία αυτή δεν παρέχεται μόνο στους δικαιούχους των εν λόγω σημάτων ή στις επιχειρήσεις που έχουν δικαίωμα να διαθέσουν στο εμπόριο τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες των δικαιούχων, αλλά παρέχεται, τουλάχιστον στις υπό κρίση υποθέσεις, χωρίς τη συγκατάθεση των δικαιούχων και σε ανταγωνιστές τους ή σε επιχειρήσεις που εμπορεύονται απομιμήσεις.

Μολονότι από τα ανωτέρω στοιχεία προκύπτει σαφώς ότι ο παρέχων την υπηρεσία αντιστοίχησης δραστηριοποιείται «στις συναλλαγές» όταν παρέχει τη δυνατότητα στους διαφημιζόμενους να επιλέξουν ως λέξεις–κλειδιά σημεία πανομοιότυπα με σήματα, αποθηκεύει τα σημεία αυτά και εμφανίζει τις διαφημίσεις των πελατών του με βάση τα εν λόγω σημεία, εντούτοις αυτό δεν σημαίνει ότι ο εν λόγω πάροχος «χρησιμοποιεί» ο ίδιος τα σημεία αυτά υπό την έννοια των άρθρων 5 της οδηγίας 89/104 και 9 του κανονισμού 40/94.

Η χρήση από τρίτον σημείου πανομοιότυπου ή παρόμοιου με το σήμα του δικαιούχου συνεπάγεται, τουλάχιστον, ότι αυτός χρησιμοποιεί το σημείο στο πλαίσιο της δικής του εμπορικής επικοινωνίας. Στην περίπτωση του παρέχοντος υπηρεσία αντιστοίχησης, αυτός παρέχει στους πελάτες του τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν σημεία πανομοιότυπα ή παρόμοια με σήματα χωρίς ο ίδιος να χρησιμοποιεί τα εν λόγω σημεία.

Το συμπέρασμα αυτό δεν αναιρείται από το γεγονός ότι ο εν λόγω πάροχος αμείβεται για τη χρήση αυτών των σημείων από τους πελάτες του. Συγκεκριμένα, το γεγονός ότι δημιουργεί τις αναγκαίες τεχνικές προϋποθέσεις για τη χρήση ενός σημείου και ότι αμείβεται για την υπηρεσία αυτή δεν σημαίνει ότι ο παρέχων την υπηρεσία αυτή χρησιμοποιεί ο ίδιος το εν λόγω σημείο.

(βλ. σκέψεις 53-57, 105, διατακτ. 2)

2. Η χρησιμοποίηση από τον διαφημιζόμενο ως λέξης-κλειδιού σημείου πανομοιότυπου με το σήμα ανταγωνιστή στο πλαίσιο υπηρεσίας αντιστοίχησης στο Διαδίκτυο με σκοπό να πληροφορηθεί ο χρήστης όχι μόνον για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που προσφέρονται από τον ανταγωνιστή, αλλά και για εκείνα που προσφέρει ο εν λόγω διαφημιζόμενος, συνιστά χρήση για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες του διαφημιζόμενου αυτού.

Εξάλλου, ακόμη και στις περιπτώσεις που ο διαφημιζόμενος δεν επιδιώκει, χρησιμοποιώντας ως λέξη-κλειδί το πανομοιότυπο με το σήμα σημείο, να προτείνει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες του στους χρήστες ως εναλλακτική λύση σε σχέση με τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες του δικαιούχου του σήματος, αλλά αποσκοπεί, αντιθέτως, να παραπλανήσει τους χρήστες ως προς την προέλευση των προϊόντων ή των υπηρεσιών του, πείθοντάς τους ότι προέρχονται από τον δικαιούχο του σήματος ή από επιχείρηση που συνδέεται οικονομικά με αυτόν, το γεγονός αυτό συνιστά χρήση «για προϊόντα ή υπηρεσίες». Συγκεκριμένα, τέτοιου είδους χρήση υφίσταται εν πάση περιπτώσει όταν ο τρίτος χρησιμοποιεί το πανομοιότυπο με το σήμα σημείο κατά τρόπον ώστε να συσχετίζεται το εν λόγω σημείο με τα προϊόντα που εμπορεύεται ή τις υπηρεσίες που παρέχει ο τρίτος.

Επομένως, η χρησιμοποίηση από τον διαφημιζόμενο ως λέξης-κλειδιού σημείου πανομοιότυπου με το σήμα στο πλαίσιο υπηρεσίας αντιστοίχησης στο Διαδίκτυο εμπίπτει στην έννοια της χρήσης «για προϊόντα ή υπηρεσίες», όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 5, παράγραφος 1, στοιχείο α΄, της οδηγίας 89/104 για τα σήματα.

(βλ. σκέψεις 71-73)

3. Τα άρθρα 5, παράγραφος 1, στοιχείο α΄, της οδηγίας 89/104 περί σημάτων, και 9, παράγραφος 1, στοιχείο α΄, του κανονισμού 40/94, για το κοινοτικό σήμα, έχουν την έννοια ότι ο δικαιούχος σήματος μπορεί να απαγορεύσει σε διαφημιζόμενο να προβάλει, βάσει μιας λέξης-κλειδιού πανομοιότυπης με το εν λόγω σήμα την οποία ο διαφημιζόμενος αυτός επέλεξε χωρίς τη συγκατάθεση του εν λόγω δικαιούχου στο πλαίσιο υπηρεσίας αντιστοίχησης στο Διαδίκτυο, διαφήμιση για προϊόντα ή υπηρεσίες πανομοιότυπα με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες για τα οποία καταχωρίστηκε το εν λόγω σήμα, όταν η εν λόγω διαφήμιση δεν επιτρέπει ή επιτρέπει δυσχερώς στον μέσο χρήστη του Διαδικτύου να αντιληφθεί αν τα διαφημιζόμενα προϊόντα ή οι υπηρεσίες προέρχονται από τον δικαιούχο του σήματος ή από επιχείρηση που συνδέεται οικονομικώς με αυτόν ή αν, αντιθέτως, προέρχονται από τρίτον.

Συγκεκριμένα, σε μία τέτοια περίπτωση, η οποία χαρακτηρίζεται κατά τα λοιπά από το γεγονός ότι η επίμαχη διαφήμιση εμφανίζεται αμέσως μετά την εισαγωγή από τον χρήστη του Διαδικτύου του σήματος ως λέξης προς αναζήτηση και παρουσιάζεται την ίδια στιγμή κατά την οποία προβάλλεται στην οθόνη το σήμα, υπό την ιδιότητά του ως λέξης προς αναζήτηση, ο χρήστης ενδέχεται να εξαπατηθεί ως προς την προέλευση των εν λόγω προϊόντων ή υπηρεσιών. Υπό τις συνθήκες αυτές, η χρήση από τρίτον σημείου πανομοιότυπου προς το σήμα ως λέξης-κλειδιού που έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση της εν λόγω διαφήμισης μπορεί να δημιουργήσει την εντύπωση ότι υφίσταται, στις εμπορικές συναλλαγές, ένας ουσιώδης σύνδεσμος μεταξύ των οικείων προϊόντων ή υπηρεσιών και του δικαιούχου του σήματος.

Λαμβανομένης υπόψη της ουσιώδους λειτουργίας του σήματος, η οποία, στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου, συνίσταται ιδίως στο να παρέχει τη δυνατότητα στους χρήστες του Διαδικτύου οι οποίοι περιηγούνται στις διαφημίσεις που εμφανίζονται ως απάντηση σε αναζήτηση για ένα συγκεκριμένο σήμα να διακρίνουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες του δικαιούχου του σήματος αυτού από τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που έχουν διαφορετική προέλευση, ο εν λόγω δικαιούχος πρέπει να έχει τη δυνατότητα να απαγορεύει την εμφάνιση διαφημίσεων τρίτου τις οποίες υπάρχει κίνδυνος οι χρήστες του Διαδικτύου να θεωρήσουν εσφαλμένα ως προερχόμενες από αυτόν.

Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να εκτιμήσει, κατά περίπτωση, αν τα πραγματικά περιστατικά της ενώπιόν του διαφοράς συνιστούν προσβολή, ή κίνδυνο προσβολής, της λειτουργίας του σήματος ως ένδειξης προέλευσης όπως εκτίθεται στη σκέψη 84 της παρούσας αποφάσεως.

Στην περίπτωση που η διαφήμιση του τρίτου υποδηλώνει την ύπαρξη μιας οικονομικής σχέσης μεταξύ του εν λόγω τρίτου και του δικαιούχου του σήματος, θα πρέπει να συναχθεί το συμπέρασμα ότι συντρέχει προσβολή της λειτουργίας του σήματος ως ένδειξης προέλευσης.

Στην περίπτωση που η διαφήμιση, μολονότι δεν υποδηλώνει την ύπαρξη οικονομικής σχέσης, παραμένει αόριστη όσον αφορά την προέλευση των προϊόντων ή των υπηρεσιών σε σημείο που ο χρήστης του Διαδικτύου ο οποίος έχει τη συνήθη πληροφόρηση και είναι ευλόγως προσεκτικός και ενημερωμένος να μην είναι σε θέση να γνωρίζει, βάσει του διαφημιστικού συνδέσμου και του εμπορικού μηνύματος που περιέχει, αν ο διαφημιζόμενος είναι τρίτος σε σχέση με τον δικαιούχο του σήματος ή αν, αντιθέτως, συνδέεται οικονομικά με αυτόν, θα πρέπει επίσης να συναχθεί το συμπέρασμα ότι υφίσταται προσβολή της εν λόγω λειτουργίας του σήματος.

(βλ. σκέψεις 84-85, 87-90, 99, διατακτ. 1)

4. Δεδομένου ότι οι συναλλαγές χαρακτηρίζονται από ποικίλες προσφορές προϊόντων και υπηρεσιών, ο δικαιούχος ενός σήματος μπορεί να μην έχει ως μοναδικό σκοπό του να υποδηλώσει, μέσω του εν λόγω σήματος, την προέλευση των προϊόντων ή των υπηρεσιών του, αλλά να το χρησιμοποιεί και για διαφημιστικούς σκοπούς, για να ενημερώσει ή να πείσει τον καταναλωτή.

Επομένως, ο δικαιούχος ενός σήματος δικαιούται να απαγορεύει τη χρήση, χωρίς τη συγκατάθεσή του, του πανομοιότυπου με το σήμα του σημείου για προϊόντα ή υπηρεσίες πανομοιότυπα με εκείνα για τα οποία έχει καταχωριστεί το σήμα, όταν η χρήση αυτή προσβάλλει τη χρησιμοποίηση του σήματος από τον δικαιούχο του ως στοιχείου προωθήσεως των πωλήσεων ή ως αντικειμένου εμπορικής στρατηγικής.

Όσον αφορά τη χρήση, από τους διαφημιζόμενους στο Διαδίκτυο, του πανομοιότυπου με το αλλότριο σήμα σημείου ως λέξης-κλειδιού για την εμφάνιση διαφημιστικών μηνυμάτων, είναι προφανές ότι η χρήση αυτή ενδέχεται να έχει επιπτώσεις στη διαφημιστική χρήση του εν λόγω σήματος από τον δικαιούχο του καθώς και στην εμπορική στρατηγική του.

Συγκεκριμένα, λόγω της σημαντικής θέσης που κατέχει στις συναλλαγές η διαφήμιση στο Διαδίκτυο, είναι πιθανόν ο δικαιούχος του σήματος να καταχωρίσει το σήμα του στον παρέχοντα την υπηρεσία αντιστοίχησης ως λέξη-κλειδί, προκειμένου να εμφανίζεται μία διαφήμιση στην κατηγορία «σύνδεσμοι διαφημιζομένων». Στην περίπτωση αυτή, ο δικαιούχος του σήματος θα πρέπει, ενδεχομένως, να δεχθεί να καταβάλει τιμή ανά κλικ υψηλότερη από την τιμή που καταβάλλουν ορισμένες άλλες επιχειρήσεις, εάν θέλει να εμφανίζεται η διαφήμισή του πάνω από εκείνες των εν λόγω επιχειρήσεων οι οποίες έχουν επίσης επιλέξει το σήμα του ως λέξη-κλειδί. Επιπλέον, ακόμη και αν ο δικαιούχος του σήματος προτίθεται να καταβάλει τιμή ανά κλικ υψηλότερη από εκείνη που προσφέρουν οι τρίτοι που έχουν επίσης επιλέξει το εν λόγω σήμα, δεν είναι βέβαιος ότι η διαφήμισή του θα εμφανίζεται πριν από τις διαφημίσεις των εν λόγω τρίτων, δεδομένου ότι για τον καθορισμό της σειράς εμφάνισης των διαφημίσεων λαμβάνονται υπόψη και άλλα στοιχεία.

Ωστόσο, οι επιπτώσεις της χ ρήσης από τρίτους του πανομοιότυπου με το σήμα σημείου δεν συνιστούν καθαυτές προσβολή της διαφημιστικής λειτουργίας του σήματος.

(βλ. σκέψεις 91-95)

5. Το άρθρο 14 της οδηγίας 2000/31, για ορισμένες νομικές πτυχές των υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας, ιδίως του ηλεκτρονικού εμπορίου, στην εσωτερική αγορά («οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο»), έχει την έννοια ότι ο κανόνας του άρθρου αυτού έχει εφαρμογή στον παρέχοντα υπηρεσία αντιστοίχησης στο Διαδίκτυο όταν ο εν λόγω παρέχων δεν είχε ενεργό ρόλο που θα του επέτρεπε να έχει γνώση ή έλεγχο των αποθηκευμένων στοιχείων. Εάν δεν είχε τέτοιο ρόλο, ο εν λόγω πάροχος δεν έχει ευθύνη για τα στοιχεία που αποθήκευσε κατόπιν αιτήματος διαφημιζόμενου, εκτός εάν, έχοντας λάβει γνώση του παράνομου χαρακτήρα των στοιχείων αυτών ή των δραστηριοτήτων του εν λόγω διαφημιζόμενου, δεν προέβη αμέσως σε ενέργειες για να τα αποσύρει ή να καταστήσει αδύνατη την πρόσβαση σ’ αυτά.

Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να εκτιμήσει αν ο ρόλος που διαδραματίζει ο εν λόγω πάροχος είναι ουδέτερος, στο μέτρο που η συμπεριφορά του είναι καθαρά τεχνική, αυτόματη και παθητική, γεγονός που συνεπάγεται ότι δεν είχε γνώση ή έλεγχο των στοιχείων που αποθηκεύει.

(βλ. σκέψεις 114, 119-120, διατακτ. 3)