Υπόθεση C-128/08

Jacques Damseaux

κατά

État belge

(αίτηση του tribunal de première instance de Liège για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων — Φορολόγηση κινητών αξιών — Σύμβαση για την αποφυγή διπλής φορολογίας — Υποχρέωση που υπέχουν τα κράτη μέλη από το άρθρο 293 ΕΚ»

Απόφαση του Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα) της 16ης Ιουλίου 2009   I ‐ 6826

Περίληψη της αποφάσεως

1. Προδικαστικά ερωτήματα – Αρμοδιότητα του Δικαστηρίου – Όρια

   (Άρθρο 234 ΕΚ)

2. Ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων – Περιορισμοί – Φορολογική νομοθεσία – Φόρος επί των μερισμάτων

   (Άρθρο 56 ΕΚ)

1.  Το Δικαστήριο δεν είναι αρμόδιο, στο πλαίσιο του άρθρου 234 ΕΚ, να αποφαίνεται επί της ενδεχόμενης παραβάσεως, εκ μέρους συμβαλλόμενου κράτους μέλους, των διατάξεων διμερών συμβάσεων οι οποίες σκοπούν στην εξάλειψη ή στην άμβλυνση των συνεπειών της συνυπάρξεως διαφορετικών εθνικών φορολογικών συστημάτων. Επιπλέον, το Δικαστήριο δεν μπορεί να εξετάσει τη σχέση μεταξύ εθνικού μέτρου και διατάξεων συμβάσεως για την αποφυγή της διπλής φορολογίας, καθόσον το ζήτημα αυτό δεν αφορά την ερμηνεία του κοινοτικού δικαίου.

   (βλ. σκέψη 22)

2.  Κατά το μέτρο που το κοινοτικό δίκαιο, στο παρόν στάδιο εξελίξεώς του, δεν θέτει γενικά κριτήρια κατανομής των αρμοδιοτήτων μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την εξάλειψη της διπλής φορολογίας στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, το άρθρο 56 ΕΚ δεν απαγορεύει διμερή φορολογική σύμβαση η οποία προβλέπει ότι τα μερίσματα που διανέμει μια εταιρία, εγκατεστημένη σε ένα κράτος μέλος, σε μέτοχό της, κάτοικο άλλου κράτους μέλους, μπορούν να φορολογηθούν σε αμφότερα τα κράτη μέλη, χωρίς να επιβάλλει στο κράτος μέλος της κατοικίας του μετόχου μια άνευ αιρέσεων υποχρέωση πρόληψης της διπλής φορολογίας που απορρέει από την κατάσταση αυτή.

   Συγκεκριμένα, τα μερίσματα που διανέμει μια εταιρία, εγκατεστημένη σε ένα κράτος μέλος, σε μέτοχό της, κάτοικο άλλου κράτους μέλους, μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο διπλής φορολογήσεως, οσάκις τα δύο κράτη μέλη επιλέγουν να ασκήσουν τη φορολογική τους αρμοδιότητα και να επιβάλουν φόρο στους μετόχους στους οποίους καταβάλλονται τα μερίσματα αυτά. Τα μειονεκτήματα που τυχόν απορρέουν από την παράλληλη άσκηση των φορολογικών αρμοδιοτήτων των διαφόρων κρατών μελών δεν συνιστούν απαγορευόμενους από τη Συνθήκη ΕΚ περιορισμούς, κατά το μέτρο που η άσκηση αυτή δεν συνεπάγεται διακρίσεις.

   Συναφώς, σε μια κατάσταση κατά την οποία τόσο το κράτος μέλος της προελεύσεως των μερισμάτων όσο και το κράτος μέλος της κατοικίας του μετόχου μπορούν να φορολογήσουν τα οικεία μερίσματα, η άποψη ότι απόκειται κατ’ ανάγκη στο κράτος μέλος της κατοικίας να αποτρέψει τη διπλή φορολογία ισοδυναμεί με την αναγνώριση, υπέρ του κράτους μέλους προελεύσεως, προτεραιότητας στη φορολόγηση αυτού του είδους των εισοδημάτων. Ναι μεν η κατανομή αυτή θα ήταν σύμφωνη με τη διεθνή νομική πρακτική, όπως αντικατοπτρίζεται στο υπόδειγμα φορολογικής σύμβασης το οποίο έχει καταρτίσει ο Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ), πλην όμως δεν αμφισβητείται ότι το κοινοτικό δίκαιο, στο παρόν στάδιο εξελίξεώς του και σε μια παρόμοια κατάσταση, δεν θέτει γενικά κριτήρια κατανομής των αρμοδιοτήτων μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την εξάλειψη της διπλής φορολογίας στο εσωτερικό της Κοινότητας. Συνεπώς, καίτοι ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να επικαλεσθεί διμερή συμφωνία για να απαλλαγεί από την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που υπέχει από τη Συνθήκη ΕΚ, εντούτοις το γεγονός ότι τόσο το κράτος μέλος της προελεύσεως των μερισμάτων όσο και το κράτος μέλος της κατοικίας του μετόχου μπορούν να φορολογήσουν τα οικεία μερίσματα δεν συνεπάγεται ότι το κοινοτικό δίκαιο επιβάλλει στο κράτος μέλος της κατοικίας την υποχρέωση να αποτρέψει τα μειονεκτήματα που ενδεχομένως απορρέουν από την άσκηση της αρμοδιότητας την οποία τα δύο κράτη μέλη κατένειμαν κατ’ αυτόν τον τρόπο.

   (βλ. σκέψεις 26-27, 32-35 και διατακτ.)