Υπόθεση T-270/06

Lego Juris A/S

κατά

Γραφείου Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) (ΓΕΕΑ)

«Κοινοτικό σήμα — Αίτηση καταχωρίσεως τρισδιάστατου κοινοτικού σήματος — Κόκκινο τούβλο Lego — Απόλυτος λόγος απαραδέκτου — Σημείο αποτελούμενο αποκλειστικά από το σχήμα του προϊόντος που είναι απαραίτητο για την επίτευξη τεχνικού αποτελέσματος — Άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχείο ε’, σημείο ii, του κανονισμού (ΕΚ) 40/94 — Πρόταση προσκομίσεως αποδεικτικών στοιχείων»

Απόφαση του Πρωτοδικείου (όγδοο τμήμα) της 12ης Νοεμβρίου 2008   II ‐ 3120

Περίληψη της αποφάσεως

1. Κοινοτικό σήμα – Διαδικασία προσφυγής – Προσφυγή ενώπιον του κοινοτικού δικαστή – Νομιμότητα απόφασης τμήματος προσφυγών

   (Κανονισμός 40/94 του Συμβουλίου, άρθρο 63)

2. Κοινοτικό σήμα – Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος – Απόλυτοι λόγοι απαραδέκτου – Σημεία τα οποία αποτελούνται αποκλειστικά από το σχήμα του προϊόντος που είναι απαραίτητο για την επίτευξη ενός τεχνικού αποτελέσματος

   (Κανονισμός 40/94 του Συμβουλίου, άρθρο 7 § 1, στοιχείο ε’, σημείο ii)

3. Κοινοτικό σήμα – Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος – Απόλυτοι λόγοι απαραδέκτου – Σημεία τα οποία αποτελούνται αποκλειστικά από το σχήμα του προϊόντος που είναι απαραίτητο για την επίτευξη ενός τεχνικού αποτελέσματος

   (Κανονισμός 40/94 του Συμβουλίου, άρθρο 7 § 1, στοιχείο ε’, σημείο ii)

1.  Με την ασκηθείσα ενώπιον του Πρωτοδικείου προσφυγή επιδιώκεται ο έλεγχος της νομιμότητας των αποφάσεων των τμημάτων προσφυγών του Γραφείου Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα), υπό την έννοια του άρθρου 63 του κανονισμού 40/94, για το κοινοτικό σήμα. Επομένως, δεν απόκειται στο Πρωτοδικείο να επανεξετάσει τα πραγματικά περιστατικά υπό το πρίσμα των αποδεικτικών στοιχείων που για πρώτη φορά προσκομίζονται ενώπιόν του. Πράγματι, η αποδοχή των αποδεικτικών αυτών στοιχείων είναι αντίθετη προς το άρθρο 135, παράγραφος 4, του Κανονισμού Διαδικασίας του Πρωτοδικείου, σύμφωνα με το οποίο τα υπομνήματα των διαδίκων δεν μπορούν να τροποποιήσουν το αντικείμενο της ενώπιον του τμήματος προσφυγών διαφοράς.

   Ωστόσο, δεν μπορεί να απαγορεύεται ούτε στους διαδίκους ούτε στο Πρωτοδικείο να λαμβάνουν υπόψη, κατά την ερμηνεία του κοινοτικού δικαίου, στοιχεία αντλούμενα από τη νομολογία των κοινοτικών, των εθνικών ή των διεθνών δικαστηρίων. Η υπομνησθείσα ανωτέρω νομολογία δεν αφορά αυτή τη δυνατότητα παραπομπής σε αποφάσεις των εθνικών δικαστηρίων, δεδομένου ότι δεν προσάπτεται στο τμήμα προσφυγών ότι παρέλειψε να λάβει υπόψη του πραγματικά στοιχεία αντλούμενα από συγκεκριμένη απόφαση εθνικού δικαστηρίου, αλλά ότι παρέβη μια διάταξη του κανονισμού 40/94, οπότε γίνεται επίκληση της εθνικής νομολογίας προς στήριξη αυτού του λόγου ακυρώσεως.

   (βλ. σκέψεις 22, 24)

2.  Σύμφωνα με το άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχείο ε’, σημείο ii, του κανονισμού 40/94, «[δ]εν γίνονται δεκτά για καταχώριση […] τα σήματα που αποτελούνται αποκλειστικά […] από το σχήμα του προϊόντος που είναι απαραίτητο για την επίτευξη ενός τεχνικού αποτελέσματος».

   Η λέξη «αποκλειστικά», που υπάρχει στο εν λόγω άρθρο, πρέπει να γίνει αντιληπτή υπό το φως της φράσεως «ουσιώδη χαρακτηριστικά που αντιστοιχούν σε μια τεχνική λειτουργία», που χρησιμοποιείται στις σκέψεις 79, 80 και 83 της αποφάσεως της 18ης Ιουνίου 2002, Philips (C-299/99). Από τη φράση αυτή προκύπτει πράγματι ότι η προσθήκη μη ουσιωδών χαρακτηριστικών που δεν αντιστοιχούν σε μια τεχνική λειτουργία δεν συνεπάγεται ότι το σχήμα δεν προσκρούει στον απόλυτο λόγο απαραδέκτου εάν όλα τα ουσιώδη χαρακτηριστικά του εν λόγω σχήματος αντιστοιχούν σε μια τέτοια λειτουργία.

   Η φράση «που είναι απαραίτητο για την επίτευξη ενός τεχνικού αποτελέσματος», η οποία συναντάται στο εν λόγω άρθρο, δεν σημαίνει ότι αυτός ο απόλυτος λόγος απαραδέκτου εφαρμόζεται μόνον όταν το επίμαχο σχήμα είναι το μόνο που καθιστά εφικτή την επίτευξη του επιδιωκόμενου αποτελέσματος. Επομένως, για να εφαρμοστεί αυτός ο απόλυτος λόγος απαραδέκτου, αρκεί τα ουσιώδη χαρακτηριστικά του σχήματος να συγκεντρώνουν τα χαρακτηριστικά που είναι τεχνικώς αιτιώδη και επαρκή για την επίτευξη του επιδιωκόμενου τεχνικού αποτελέσματος, ακόμη και αν το αποτέλεσμα αυτό μπορεί να επιτευχθεί και με άλλα σχήματα που χρησιμοποιούν την ίδια ή άλλη τεχνική αρχή.

   (βλ. σκέψεις 36, 38-39, 43)

3.  Ο προσδιορισμός των ουσιωδών χαρακτηριστικών που αντιστοιχούν σε μια τεχνική λειτουργία ενός σχήματος γίνεται, στο πλαίσιο του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο ε’, σημείο ii, του κανονισμού 40/94, για το εμπορικό σήμα, με τον συγκεκριμένο σκοπό να καταστεί δυνατή η εξέταση της λειτουργικότητας του επίμαχου σχήματος. Πάντως, η αντίληψη του καταναλωτή προς τον οποίο απευθύνεται είναι αλυσιτελής για την ανάλυση της λειτουργικότητας των ουσιωδών χαρακτηριστικών ενός σχήματος. Συγκεκριμένα, ο καταναλωτής προς τον οποίο απευθύνεται μπορεί να μη διαθέτει τις αναγκαίες τεχνικές γνώσεις για την εκτίμηση των ουσιωδών χαρακτηριστικών ενός σχήματος, οπότε ορισμένα χαρακτηριστικά μπορεί να είναι ουσιώδη κατά τη δική του άποψη, ενώ δεν είναι στο πλαίσιο μιας ανάλυσης της λειτουργικότητας, και αντιθέτως. Συνεπώς, πρέπει να γίνει δεκτό ότι τα ουσιώδη χαρακτηριστικά ενός σχήματος πρέπει να προσδιοριστούν, για τους σκοπούς της εφαρμογής του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο ε’, σημείο ii, του κανονισμού 40/94, αντικειμενικά, σύμφωνα με τη γραφική παράστασή του και τις πιθανές περιγραφές που κατατέθηκαν κατά την υποβολή της αιτήσεως καταχωρίσεως του σήματος.

   Στο πλαίσιο της ανάλυσης της λειτουργικότητας των ουσιωδών χαρακτηριστικών που προσδιορίστηκαν με τον τρόπο αυτόν, ουδόλως αποκλείεται να μπορεί το Γραφείο Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) να λάβει υπόψη του κάθε άλλο λυσιτελές αποδεικτικό στοιχείο.

   (βλ. σκέψεις 70, 78)