Λέξεις κλειδιά
Περίληψη

Λέξεις κλειδιά

1. Φορολογικές διατάξεις — Εναρμόνιση των νομοθεσιών — Φόρος κύκλου εργασιών — Κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας — Απαλλαγές προβλεπόμενες από την έκτη οδηγία

(Οδηγία 77/388 του Συμβουλίου, άρθρο 15, σημείο 5)

2. Φορολογικές διατάξεις — Εναρμόνιση των νομοθεσιών — Φόρος κύκλου εργασιών — Κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας — Απαλλαγές προβλεπόμενες από την έκτη οδηγία

(Οδηγία 77/388 του Συμβουλίου, άρθρο 15, σημεία 5 και 13)

Περίληψη

1. Το άρθρο 15, σημείο 5, της έκτης οδηγίας 77/388, περί εναρμονίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών, των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 92/111, το οποίο προβλέπει την απαλλαγή της ναυλώσεως πλοίων που χρησιμοποιούνται στη ναυσιπλοΐα ανοικτής θαλάσσης, πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι σκοπεί τόσο την ολική ναύλωση όσο και τη μερική ναύλωση των πλοίων αυτών. Επομένως, η διάταξη αυτή απαγορεύει εθνική νομοθεσία, η οποία παρέχει το ευεργέτημα της απαλλαγής από τον φόρο προστιθέμενης αξίας μόνο στην περίπτωση ολικής ναυλώσεως των πλοίων αυτών.

Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του διεθνούς εμπορίου, η απαλλαγή από τον φόρο προστιθεμένης αξίας των πράξεων εξαγωγής εκτός της Κοινότητας, των εξομοιουμένων πράξεων και των διεθνών μεταφορών, που προβλέπει το άρθρο 15 της έκτης οδηγίας, αποβλέπει στον σεβασμό της αρχής της φορολογίας των οικείων αγαθών ή των υπηρεσιών στον τόπο προορισμού αυτών. Κάθε πράξη εξαγωγής, καθώς και κάθε πράξη η οποία εξομοιώνεται με μια τέτοια πράξη, πρέπει έτσι να απαλλάσσεται από τον ΦΠΑ, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι η εν λόγω πράξη φορολογείται αποκλειστικά στον τόπο όπου καταναλώνονται τα οικεία προϊόντα.

Εθνική νομοθεσία η οποία περιορίζει την απαλλαγή από τον φόρο προστιθεμένης αξίας στην ολική ναύλωση, εξαρτά το ευεργέτημα αυτής από το μέγεθος του πλοίου που χρησιμοποιείται για την πράξη ναυλώσεως, αφού ο ίδιος όγκος φορτίου μπορεί να φορολογηθεί ή να τύχει απαλλαγής αναλόγως του αν το φορτίο αυτό καλύπτει το σύνολο ή μέρος μόνον της χωρητικότητας του πλοίου αυτού. Όμως, πρέπει να γίνει δεκτό ότι ένα τέτοιο γεγονός στερεί από την απαλλαγή της ναυλώσεως του άρθρου 15, σημείο 5, της έκτης οδηγίας την πρακτική της αποτελεσματικότητα.

Υπό τις προϋποθέσεις αυτές, ναι μεν είναι αληθές ότι οι όροι που χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό της απαλλαγής που προβλέπει το άρθρο 15, σημείο 5, της έκτης οδηγίας πρέπει να ερμηνεύονται στενά, ωστόσο, αποδοχή μιας ερμηνείας εξαιρετικά στενής της έννοιας της ναυλώσεως θα έχει ως αποτέλεσμα τη μη τήρηση τόσο του γράμματος όσο και του σκοπού της διατάξεως αυτής.

(βλ. σκέψεις 29, 31-33, διατακτ. 1)

2. Η σύμβαση ναυλώσεως κατά την έννοια του άρθρου 15, σημείο 5, της έκτης οδηγίας 77/388, περί εναρμονίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών, των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 92/111, διακρίνεται από τη σύμβαση μεταφοράς αγαθών από το γεγονός ότι αυτή συνεπάγεται την εκ μέρους ενός προσώπου, του εκναυλωτή, διάθεση σε άλλο πρόσωπο, του ναυλωτή, του συνόλου ή μέρους του πλοίου, ενώ, στην περίπτωση συμβάσεως μεταφοράς αγαθών, κατά την έννοια του άρθρου 15, σημείο 13, η υποχρέωση του μεταφορέα έναντι του πελάτη του αφορά αποκλειστικά τη μετακίνηση των αγαθών. Εναπόκειται, στο εθνικό δικαστήριο να λάβει υπόψη τις ασκούσες επιρροή περιστάσεις υπό τις οποίες εξελίχθηκε η επίδικη στην υπόθεση της κύριας δίκης πράξη ναυλώσεως, προκειμένου να αναζητήσει τα χαρακτηριστικά στοιχεία αυτής ώστε να μπορέσει να εκτιμήσει αν η πράξη αυτή πρέπει να χαρακτηρισθεί ναύλωση ή παροχή υπηρεσιών μεταφοράς αγαθών. Ειδικότερα, το εν λόγω δικαστήριο θα πρέπει να λάβει υπόψη τους όρους της συμβάσεως που συνήφθη μεταξύ των μερών καθώς και τον ειδικό χαρακτήρα και το περιεχόμενο της παρασχεθείσας υπηρεσίας, για να προσδιορίσει αν η σύμβαση συγκεντρώνει τις προϋποθέσεις της συμβάσεως ναυλώσεως κατά την έννοια του άρθρου 15, σημείο 5, της έκτης οδηγίας. Μια τέτοια εξέταση του νομικού χαρακτήρα της επίδικης στην υπόθεση της κύριας δίκης συμβάσεως είναι εξάλλου αναγκαία για να εξασφαλίζεται η ορθή και απλή εφαρμογή των προβλεπόμενων από την έκτη οδηγία απαλλαγών και να αποτρέπεται κάθε ενδεχόμενη φοροδιαφυγή, φοροαποφυγή και κατάχρηση κατά την εφαρμογή της οδηγίας αυτής.

(βλ. σκέψεις 37-40, διατακτ. 2)