Λέξεις κλειδιά
Περίληψη

Λέξεις κλειδιά

1. Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών — Υπηρεσίες — Έννοια

(Άρθρο 50 ΕΚ)

2. Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών — Περιορισμοί — Φορολογική νομοθεσία

(Άρθρο 49 ΕΚ)

3. Ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων — Εργαζόμενοι — Ελευθερία εγκαταστάσεως — Φορολογική νομοθεσία

(Άρθρο 39 ΕΚ και 43 ΕΚ)

4. Ιθαγένεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας και ελεύθερης διαμονής στο έδαφος των κρατών μελών — Φορολογική νομοθεσία

(Άρθρο 18 ΕΚ)

Περίληψη

1. Τα μαθήματα που διδάσκονται σε ορισμένα ιδρύματα που εντάσσονται σε ένα δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα και χρηματοδοτούνται εν όλω ή εν μέρει από δημόσιους πόρους δεν καλύπτονται από την έννοια του όρου «υπηρεσίες», όπως χρησιμοποιείται στο άρθρο 50 ΕΚ. Το κράτος δηλαδή, δημιουργώντας και διατηρώντας αυτό το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο χρηματοδοτείται, κατά κανόνα, από τον δημόσιο προϋπολογισμό και όχι από τους σπουδαστές ή τους γονείς τους, δεν αποβλέπει στην άσκηση αμειβόμενων δραστηριοτήτων, αλλ’ εκπληρώνει την αποστολή του έναντι των πολιτών του στον κοινωνικό, πολιτιστικό και εκπαιδευτικό τομέα.

Αντίθετα, τα μαθήματα που διδάσκονται σε εκπαιδευτικά ιδρύματα που χρηματοδοτούνται κυρίως από ιδιωτικούς πόρους, και μάλιστα κυρίως από τους σπουδαστές ή τους γονείς τους, αποτελούν υπηρεσίες κατά την έννοια του άρθρου 50 ΕΚ, δεδομένου ότι ο σκοπός στον οποίον αποβλέπουν τα ιδρύματα αυτά έγκειται στην προσφορά υπηρεσίας έναντι αμοιβής. Δεν είναι αναγκαίο συναφώς η ιδιωτική αυτή χρηματοδότηση να εξασφαλίζεται κυρίως από τους σπουδαστές ή τους γονείς τους. Συγκεκριμένα, το άρθρο 50 ΕΚ δεν απαιτεί το τίμημα της υπηρεσίας να καταβάλλεται από τους αποδέκτες της.

(βλ. σκέψεις 68-70)

2. Στις περιπτώσεις που οι υποκείμενοι σε φόρο σε ένα κράτος μέλος στέλνουν τα τέκνα τους σε σχολείο που βρίσκεται σε άλλο κράτος μέλος και χρηματοδοτείται κυρίως από ιδιωτικούς πόρους, το πρώτο κράτος μέλος παραβαίνει τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 49 ΕΚ, αν αποκλείει από την έκπτωση των ειδικών δαπανών από τον φόρο εισοδήματος όλα ανεξαιρέτως τα δίδακτρα που καταβάλλονται για τη φοίτηση σε τέτοιο σχολείο.

Μια τέτοια ρύθμιση συνιστά εμπόδιο στην ελεύθερη παροχή υπηρεσιών, την οποία εγγυάται το άρθρο 49 ΕΚ, καθόσον έχει ως αποτέλεσμα να αποθαρρύνει τους φορολογούμενους που κατοικούν στο οικείο κράτος μέλος από το να στέλνουν τα τέκνα τους σε σχολεία εγκατεστημένα σε άλλο κράτος μέλος. Εξάλλου, παρακωλύει επίσης την προσφορά εκπαιδευτικών προγραμμάτων από εγκατεστημένα σε άλλο κράτος μέλος ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, προγραμμάτων που να απευθύνονται στα τέκνα φορολογούμενων που κατοικούν στο πρώτο κράτος μέλος.

Η μη χορήγηση της επίμαχης φορολογικής έκπτωσης σε σχέση με τα δίδακτρα που καταβάλλονται σε εγκατεστημένα σε άλλο κράτος μέλος σχολεία δεν μπορεί να αιτιολογηθεί με βάση τον σκοπό της κάλυψης των δαπανών λειτουργίας των ιδιωτικών σχολείων χωρίς να δημιουργείται υπέρμετρη επιβάρυνση του Δημοσίου, εφόσον ο σκοπός αυτός θα μπορούσε να επιτευχθεί με λιγότερο επαχθή μέτρα. Συγκεκριμένα, τα κράτη μέλη μπορούν, για να αποφεύγουν την υπέρμετρη οικονομική επιβάρυνση, να προβλέπουν ότι το ποσό που μπορεί να εκπίπτει για τα δίδακτρα δεν μπορεί να υπερβαίνει ορισμένο ύψος, ανάλογο προς τη φορολογική έκπτωση που επιτρέπει το οικείο κράτος μέλος λόγω της φοίτησης σε σχολεία εντός της επικράτειάς του, βάσει ορισμένων αξιών που προσιδιάζουν στο κράτος αυτό, πράγμα που θα αποτελούσε λιγότερο επαχθές μέτρο από την άρνηση χορήγησης της επίμαχης φορολογικής έκπτωσης. Εν πάση περιπτώσει, είναι τελείως δυσανάλογο να αποκλείεται πλήρως η εφαρμογή της φορολογικής αυτής έκπτωσης, όταν πρόκειται για δίδακτρα που καταβάλλονται σε σχολεία εγκατεστημένα σε άλλο κράτος μέλος, ανεξάρτητα από το αν τα σχολεία αυτά ανταποκρίνονται σε ορισμένα αντικειμενικά κριτήρια, τα οποία καθορίζονται βάσει αρχών που προσιδιάζουν σε κάθε κράτος μέλος και βάσει των οποίων εξακριβώνεται για ποιες κατηγορίες διδάκτρων ισχύει το δικαίωμα για την εν λόγω έκπτωση.

(βλ. σκέψεις 80-81, 97-100, 139, διατακτ. 1)

3. Παραβαίνει τις υποχρεώσεις που υπέχει από τα άρθρα 39 ΕΚ και 43 ΕΚ το κράτος μέλος που αποκλείει από την έκπτωση των ειδικών δαπανών από τον φόρο εισοδήματος όλα ανεξαιρέτως τα δίδακτρα που καταβάλλονται για τη φοίτηση σε σχολείο εγκατεστημένο σε άλλο κράτος μέλος.

Η ρύθμιση αυτή θέτει συγκεκριμένα σε δυσμενέστερη μοίρα κυρίως τους μισθωτούς εργαζομένους και τους ανεξάρτητους επαγγελματίες οι οποίοι έχουν μετοικήσει στο εν λόγω κράτος μέλος ή εργάζονται στο κράτος αυτό και των οποίων τα τέκνα εξακολουθούν να φοιτούν σε σχολείο εγκατεστημένο σε άλλο κράτος μέλος στο οποίο είναι υποχρεωτική η καταβολή διδάκτρων. Η ρύθμιση αυτή είναι επίσης ικανή να περιάγει σε μειονεκτική θέση τους ημεδαπούς που μεταφέρουν την κατοικία τους σε άλλο κράτος μέλος, εντός του οποίου τα τέκνα τους φοιτούν σε σχολείο στο οποίο καταβάλλονται δίδακτρα.

(βλ. σκέψεις 116, 118, 121, 139, διατακτ. 1)

4. Όταν τα τέκνα των φορολογούμενων ενός κράτους μέλους φοιτούν, σε άλλο κράτος μέλος, σε σχολείο του οποίου οι παροχές δεν καλύπτονται από το άρθρο 49 ΕΚ, το πρώτο κράτος μέλος παραβαίνει τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 18 ΕΚ, εφόσον αποκλείει γενικά τα δίδακτρα που καταβάλλονται για τη φοίτηση σε τέτοια σχολεία από την έκπτωση των ειδικών δαπανών από τον φόρο εισοδήματος.

Η ρύθμιση αυτή έχει ως αποτέλεσμα να περιάγει αδικαιολόγητα σε δυσμενή θέση τα εν λόγω τέκνα έναντι αυτών που δεν έχουν κάνει χρήση του δικαιώματός τους για ελεύθερη κυκλοφορία μεταβαίνοντας σε σχολείο εγκατεστημένο σε άλλο κράτος μέλος για να παρακολουθήσουν εκεί μαθήματα και προσβάλλει τα δικαιώματα που απονέμει στα εν λόγω τέκνα το άρθρο 18, παράγραφος 1, ΕΚ.

(βλ. σκέψεις 137, 139, διατακτ. 1)