Λέξεις κλειδιά
Περίληψη

Λέξεις κλειδιά

1. Κοινωνική πολιτική – Προστασία της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων – Οδηγία 89/391, σχετικά με την εφαρμογή μέτρων για την προώθηση της βελτίωσης της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία – Οδηγία 93/104, σχετικά με ορισμένα στοιχεία της οργάνωσης του χρόνου εργασίας – Πεδίο εφαρμογής – Δραστηριότητα των ειδικευμένων στην παροχή πρώτων βοηθειών νοσοκόμων – Εμπίπτει – Δραστηριότητα μη εμπίπτουσα στις υπηρεσίες πολιτικής άμυνας και οδικών μεταφορών που εξαιρούνται από το εν λόγω πεδίο εφαρμογής

(Οδηγίες του Συμβουλίου 89/391, άρθρο 2, και 93/104, άρθρο 1 § 3)

2. Κοινωνική πολιτική – Προστασία της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων – Οδηγία 93/104, σχετικά με ορισμένα στοιχεία της οργάνωσης του χρόνου εργασίας – Μέγιστη εβδομαδιαία διάρκεια εργασίας – Παρέκκλιση – Συναίνεση του εργαζομένου – Σύμβαση εργασίας αναφερόμενη σε συλλογική σύμβαση εργασίας επιτρέπουσα την υπέρβαση της διάρκειας αυτής – Δεν αρκεί

(Οδηγία 93/104 του Συμβουλίου, άρθρο 18 § 1, στοιχ. β΄, περίπτ. i)

3. Κοινωνική πολιτική – Προστασία της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων – Οδηγία 93/104, σχετικά με ορισμένα στοιχεία της οργάνωσης του χρόνου εργασίας – Δραστηριότητα των ειδικευμένων στην παροχή πρώτων βοηθειών νοσοκόμων – Εθνική κανονιστική ρύθμιση επιτρέπουσα την υπέρβαση της μέγιστης εβδομαδιαίας διάρκειας εργασίας μέσω συλλογικής συμβάσεως εργασίας ή επιχειρησιακής συμφωνίας – Δεν επιτρέπεται

(Οδηγία 93/104 του Συμβουλίου, άρθρο 6, σημ. 2)

4. Κοινωνική πολιτική – Προστασία της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων – Οδηγία 93/104, σχετικά με ορισμένα στοιχεία της οργάνωσης του χρόνου εργασίας – Άρθρο 6, σημείο 2 – Άμεσο αποτέλεσμα ? Υποχρεώσεις και εξουσίες του εθνικού δικαστηρίου – Μη εφαρμογή των εθνικών διατάξεων που επιτρέπουν την υπέρβαση της μέγιστης εβδομαδιαίας διάρκειας εργασίας που καθορίζει το άρθρο αυτό

(Οδηγία 93/104 του Συμβουλίου, άρθρο 6, σημ. 2)

Περίληψη

1. Τα άρθρα 2 της οδηγίας 89/391, σχετικά με την εφαρμογή μέτρων για την προώθηση της βελτίωσης της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία, και 1, παράγραφος 3, της οδηγίας 93/104, σχετικά με ορισμένα στοιχεία της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, έχουν την έννοια ότι η δραστηριότητα των ειδικευμένων στην παροχή πρώτων βοηθειών νοσοκόμων, στο πλαίσιο μιας υπηρεσίας επείγουσας παροχής πρώτων βοηθειών, εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των εν λόγω οδηγιών.

Συναφώς, η δραστηριότητα αυτή δεν εμπίπτει στην εξαίρεση του άρθρου 2, παράγραφος 2, πρώτο εδάφιο, της οδηγίας 89/391, σχετικά με την εφαρμογή μέτρων για την προώθηση της βελτίωσης της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία. Συγκεκριμένα, η εξαίρεση αυτή θεσπίστηκε με μοναδικό σκοπό τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας των υπηρεσιών που είναι απαραίτητες για την προστασία της ασφάλειας, της υγείας και της δημόσιας τάξεως, σε περίπτωση που συντρέχουν περιστατικά εξαιρετικής σοβαρότητας και μεγέθους τα οποία έχουν ως χαρακτηριστικό ότι δεν προσφέρονται, ως εκ της φύσεώς τους, για προγραμματισμό του χρόνου εργασίας των ομάδων επεμβάσεως και παροχής πρώτων βοηθειών.

Ομοίως, η δραστηριότητα των ειδικευμένων στην παροχή πρώτων βοηθειών νοσοκόμων μολονότι συνίσταται, τουλάχιστον εν μέρει, στη χρήση οχήματος και στη συνοδεία του ασθενούς κατά τη διαδρομή προς το νοσοκομείο, δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως δραστηριότητα οδικών μεταφορών και, συνεπώς, πρέπει να αποκλεισθεί από το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 1, παράγραφος 3, της οδηγίας 93/104.

(βλ. σκέψεις 55, 63, 72, 74, διατακτ. 1)

2. Το άρθρο 18, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, i, πρώτη περίπτωση, της οδηγίας 93/104, σχετικά με ορισμένα στοιχεία της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, που προβλέπει την ευχέρεια μη εφαρμογής του άρθρου 6 της ίδιας αυτής οδηγίας το οποίο περιέχει τον κανόνα περί μέγιστης εβδομαδιαίας διάρκειας εργασίας, έχει την έννοια ότι επιτάσσει τη ρητή και ελεύθερη συναίνεση κάθε εργαζομένου προσωπικώς προκειμένου να είναι νόμιμη η υπέρβαση της μέγιστης εβδομαδιαίας διάρκειας εργασίας των 48 ωρών, την οποία προβλέπει το άρθρο 6 της εν λόγω οδηγίας. Δεν αρκεί προς τούτο να αναφέρεται η σύμβαση εργασίας του ενδιαφερομένου σε συλλογική σύμβαση επιτρέπουσα την υπέρβαση αυτή, δεδομένου ότι ουδόλως είναι βέβαιον ότι, οσάκις έχει συνάψει μια τέτοια σύμβαση, ο οικείος εργαζόμενος γνώριζε τον περιορισμό που επιφέρει στα δικαιώματα τα οποία του απονέμει η οδηγία 93/104.

(βλ. σκέψεις 85-86, διατακτ. 2)

3. Το άρθρο 6, σημείο 2, της οδηγίας 93/104, σχετικά με ορισμένα στοιχεία της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, έχει την έννοια ότι απαγορεύει την κανονιστική ρύθμιση ενός κράτους μέλους η οποία, όσον αφορά τις περιόδους επιφυλακής τις οποίες πραγματοποιούν ειδικευμένοι στην παροχή πρώτων βοηθειών νοσοκόμοι στο πλαίσιο υπηρεσίας παροχής επείγουσας ιατρικής βοήθειας, έχει ως αποτέλεσμα να επιτρέπει, ενδεχομένως μέσω συλλογικής συμβάσεως εργασίας ή επιχειρησιακής συμφωνίας βασιζόμενης στη σύμβαση αυτή, υπέρβαση της μέγιστης εβδομαδιαίας διάρκειας εργασίας των 48 ωρών την οποία καθορίζει η διάταξη αυτή.

Πράγματι, αφενός, τόσο από το γράμμα του άρθρου 6, σημείο 2, της οδηγίας 93/104 όσο και από τον σκοπό και την οικονομία της οδηγίας αυτής προκύπτει ότι ο κανόνας περί μέγιστης εβδομαδιαίας διάρκειας εργασίας 48 ωρών αποτελεί κανόνα του κοινοτικού κοινωνικού δικαίου ιδιαίτερης σπουδαιότητας, ο οποίος πρέπει να ισχύει για κάθε εργαζόμενο ως ελάχιστη αναγκαία προδιαγραφή προς διασφάλιση της προστασίας της ασφάλειας και της υγείας του, και, επομένως, εθνική κανονιστική ρύθμιση η οποία επιτρέπει εβδομαδιαίο χρόνο εργασίας άνω των 48 ωρών, περιλαμβανομένων των περιόδων επιφυλακής, προφανώς δεν συμβιβάζεται προς τις επιταγές της εν λόγω διατάξεως. Αφετέρου, οι περίοδοι επιφυλακής που πραγματοποιούν οι ειδικευμένοι στην παροχή πρώτων βοηθειών νοσοκόμοι πρέπει να λαμβάνονται στο ακέραιο υπόψη κατά τον καθορισμό της μέγιστης ημερήσιας και εβδομαδιαίας διάρκειας εργασίας, ανεξαρτήτως του ότι περιλαμβάνουν οπωσδήποτε μακρότερες ή συντομότερες περιόδους αδράνειας μεταξύ των επειγουσών επεμβάσεων.

(βλ. σκέψεις 94-95, 100-101, 120, διατακτ. 3)

4. Το άρθρο 6, σημείο 2, της οδηγίας 93/104, σχετικά με ορισμένα στοιχεία της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, πληροί όλες τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για την παραγωγή αμέσου αποτελέσματος, δεδομένου ότι επιβάλλει στα κράτη μέλη, με σαφείς όρους, μια συγκεκριμένη υποχρέωση επιτεύξεως αποτελέσματος, η οποία δεν συνοδεύεται από καμία αίρεση όσον αφορά την εφαρμογή του κανόνα τον οποίο θεσπίζει, ο οποίος συνίσταται στην καθιέρωση ανωτάτου ορίου 48 ωρών όσον αφορά τη μέση εβδομαδιαία διάρκεια εργασίας. Το ότι η οδηγία παρέχει στα κράτη μέλη ορισμένο περιθώριο εκτιμήσεως, για τη θέσπιση των λεπτομερειών εφαρμογής του άρθρου 6, και ότι τους επιτρέπει να παρεκκλίνουν από το άρθρο αυτό δεν θίγουν τον σαφή και απαλλαγμένο αιρέσεων χαρακτήρα του σημείου 2 αυτών.

Επομένως, ένα εθνικό δικαστήριο, το οποίο επιλαμβάνεται διαφοράς ανακύπτουσας αποκλειστικώς μεταξύ ιδιωτών, και το οποίο υποχρεούται, κατά την εφαρμογή των διατάξεων του εσωτερικού δικαίου οι οποίες έχουν προσαρμοσθεί με σκοπό τη μεταφορά στο εσωτερικό δίκαιο των υποχρεώσεων που προβλέπει η οδηγία, να λαμβάνει υπόψη το σύνολο των κανόνων του εθνικού δικαίου και να τους ερμηνεύει, κατά το μέτρο του δυνατού, υπό το πρίσμα του γράμματος καθώς και του σκοπού της οδηγίας αυτής, προκειμένου να καταλήξει σε λύση σύμφωνη προς τον σκοπό που αυτή επιδιώκει, πρέπει να προβεί σε κάθε ενέργεια που εμπίπτει στην αρμοδιότητά του ώστε να εμποδίσει την υπέρβαση της μέγιστης εβδομαδιαίας διάρκειας εργασίας, η οποία καθορίζεται σε 48 ώρες δυνάμει του εν λόγω άρθρου 6, σημείο 2.

(βλ. σκέψεις 104-106, 119-120, διατακτ. 3)