Λέξεις κλειδιά
Περίληψη

Λέξεις κλειδιά

1. Ευρωπαϊκή Ένωση - Αστυνομική και δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις - Πρωτόκολλο για την ενσωμάτωση του κεκτημένου του Σένγκεν - Σύμβαση εφαρμογής της Συμφωνίας του Σένγκεν - Αρχή ne bis in idem - Πεδίο εφαρμογής - Απόφαση του εισαγγελέα για οριστική παύση της δίωξης, κατόπιν της εκπληρώσεως από τον κατηγορούμενο ορισμένων υποχρεώσεων - Εμπίπτει

(Σύμβαση εφαρμογής της Συμφωνίας του Σένγκεν, άρθρα 54, 55 και 58)

2. Ευρωπαϊκή Ένωση - Αστυνομική και δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις - Πρωτόκολλο για την ενσωμάτωση του κεκτημένου του Σένγκεν - Σύμβαση εφαρμογής της Συμφωνίας του Σένγκεν - Αρχή ne bis in idem - Εφαρμογή επί της απόφασης του εισαγγελέα για οριστική παύση της δίωξης, κατόπιν της εκπληρώσεως από τον κατηγορούμενο ορισμένων υποχρεώσεων - Αφορά μόνο τη δυνατότητα άσκησης ποινικής δίωξης και δεν θίγει το δικαίωμα του παθόντος να ασκήσει αγωγή αποζημιώσεως

(Σύμβαση εφαρμογής της Συμφωνίας του Σένγκεν, άρθρο 54)

Περίληψη

1. Η αρχή ne bis in idem, η οποία διακηρύσσεται στο άρθρο 54 της σύμβασης εφαρμογής της Συμφωνίας του Σένγκεν, σκοπός του οποίου είναι να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να ασκείται κατά ενός προσώπου, το οποίο κάνει χρήση του δικαιώματός του για ελεύθερη κυκλοφορία, ποινική δίωξη για τα ίδια περιστατικά στο έδαφος περισσότερων του ενός κρατών μελών, έχει επίσης εφαρμογή στις διαδικασίες με τις οποίες εξαλείφεται η δυνατότητα άσκησης ποινικής δίωξης και κατά τις οποίες ο εισαγγελέας κράτους μέλους αποφασίζει, χωρίς την παρέμβαση δικαστηρίου, να παύσει την ποινική δίωξη που έχει ασκηθεί στο κράτος αυτό, αφού προηγουμένως ο κατηγορούμενος έχει εκπληρώσει ορισμένες υποχρεώσεις, μεταξύ των οποίων καταλέγεται π.χ. η καταβολή ορισμένου χρηματικού ποσού που έχει καθορίσει ο εισαγγελέας.

Συγκεκριμένα, πρώτον, κατόπιν μιας τέτοιας διαδικασίας ο κατηγορούμενος πρέπει να θεωρείται ότι «καταδικάσθηκε αμετάκλητα», υπό την έννοια του εν λόγω άρθρου 54, και, εφόσον ο κατηγορούμενος εκτελέσει τις υποχρεώσεις που του επιβλήθηκαν, λογίζεται ότι η ποινή την οποία ενέχει η διαδικασία αυτή «έχει εκτιθεί», υπό την έννοια της ίδιας αυτής διάταξης.

Δεύτερον, τα αποτελέσματα της διαδικασίας αυτής πρέπει, αφού το άρθρο 54 δεν παρέχει καμία αντίθετη ρητή ένδειξη, να θεωρηθούν επαρκή για την εφαρμογή της αρχής ne bis in idem, την οποία προβλέπει η διάταξη αυτή, παρά το γεγονός ότι στη διαδικασία αυτή δεν παρεμβαίνει κανένα δικαστήριο και ότι η απόφαση που λαμβάνεται κατά την περάτωσή της δεν έχει τη μορφή δικαστικής απόφασης.

Εξάλλου, καμία διάταξη του τίτλου VI της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο οποίος αφορά την αστυνομική και δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις, ή της Συμφωνίας του Σένγκεν ή της σύμβασης εφαρμογής της δεν εξαρτά την εφαρμογή του άρθρου 54 από την εναρμόνιση ή έστω από την προσέγγιση των ποινικών νομοθεσιών των κρατών μελών στον τομέα των διαδικασιών που ρυθμίζουν την εξάλειψη της δυνατότητας άσκησης ποινικής δίωξης.

Τέλος, η αρχή ne bis in idem προϋποθέτει κατ' ανάγκη, ανεξάρτητα από τους τρόπους ή τις προϋποθέσεις επιβολής της κυρώσεως, ότι υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη των κρατών μελών στα συστήματα ποινικής δικαιοσύνης που εφαρμόζονται στα άλλα κράτη και ότι κάθε κράτος μέλος αποδέχεται την εφαρμογή του ποινικού δικαίου που ισχύει στα άλλα κράτη μέλη, έστω και αν η εφαρμογή της εθνικής νομοθεσίας του οδηγούσε σε διαφορετική λύση.

( βλ. σκέψεις 27-33 και διατακτ. )

2. Η αρχή ne bis in idem, όπως διακηρύσσεται στο άρθρο 54 της σύμβασης εφαρμογής της Συμφωνίας του Σένγκεν, έχει ως μόνο αποτέλεσμα την αποφυγή του ενδεχομένου να ασκείται κατά του αμετακλήτως καταδικασθέντος σε ένα κράτος μέλος νέα ποινική δίωξη, για τα ίδια περιστατικά, σε άλλο κράτος μέλος. Η εν λόγω αρχή, όταν εφαρμόζεται στις αποφάσεις με τις οποίες παύει οριστικά η ποινική δίωξη σε ένα κράτος μέλος, έστω και αν οι αποφάσεις αυτές λαμβάνονται χωρίς την παρέμβαση δικαστηρίου και δεν έχουν τη μορφή δικαστικής απόφασης, δεν εμποδίζει τον παθόντα ή οποιονδήποτε άλλον από όσους ζημιώθηκαν από τη συμπεριφορά του κατηγορουμένου να ασκήσει αγωγή αποζημιώσεως ή να εμμείνει στην εκδίκαση της ήδη ασκηθείσας αγωγής.

( βλ. σκέψη 47 )