Λέξεις κλειδιά
Περίληψη

Λέξεις κλειδιά

1. Κοινωνική ασφάλιση των διακινουμένων εργαζομένων - Ασφάλιση ασθενείας - Δικαίωμα επί των παροχών σε περίπτωση διαμονής εκτός του αρμόδιου κράτους μέλους - Δικαιούχοι συντάξεων που διαμένουν προσωρινά εκτός του κράτους μέλους κατοικίας τους - Εφαρμοστέες διατάξεις

(Κανονισμός 1408/71 του Συμβουλίου, άρθρα 22, § 1, στοιχ. α_, και 31)

2. Κοινωνική ασφάλιση των διακινουμένων εργαζομένων - Ασφάλιση ασθενείας - Δικαίωμα επί των παροχών σε περίπτωση διαμονής εκτός του αρμόδιου κράτους μέλους - Δικαιούχοι συντάξεων που διαμένουν προσωρινά εκτός του κράτους μέλους κατοικίας τους - Δικαίωμα επί παροχών σε είδος - Προϋποθέσεις

(Κανονισμός 1408/71 του Συμβουλίου, άρθρο 31)

3. Κοινωνική ασφάλιση των διακινουμένων εργαζομένων - Ασφάλιση ασθενείας - Δικαίωμα επί των παροχών σε περίπτωση διαμονής εκτός του αρμόδιου κράτους μέλους - Δικαιούχοι συντάξεων που διαμένουν προσωρινά εκτός του κράτους μέλους κατοικίας τους - Υποχρέωση συνεργασίας βαρύνουσα τον φορέα του τόπου διαμονής και τον φορέα του τόπου κατοικίας

(Άρθρο 10 ΕΚ· κανονισμός 1408/71 του Συμβουλίου, άρθρο 84)

4. Κοινωνική ασφάλιση των διακινουμένων εργαζομένων - Ασφάλιση ασθενείας - Δικαίωμα επί των παροχών σε περίπτωση διαμονής εκτός του αρμόδιου κράτους μέλους - Δικαιούχοι συντάξεων που διαμένουν προσωρινά εκτός του κράτους μέλους κατοικίας τους - Παράνομη άρνηση εκ μέρους του φορέα του τόπου διαμονής - Υποχρεώσεις απορρέουσες από την άρνηση αυτή για τον φορέα του τόπου κατοικίας

(Κανονισμοί 1408/71, άρθρο 31, και 574/72, άρθρο 31, του Συμβουλίου)

Περίληψη

1. Οι συνταξιούχοι εμπίπτουν, λόγω της υπαγωγής τους σε σύστημα κοινωνικής ασφαλίσεως, στις περί «εργαζομένων» διατάξεις του κανονισμού 1408/71 μόνον εφόσον δεν αποτελούν το αντικείμενο ειδικών διατάξεων που έχουν θεσπιστεί γι' αυτούς, όπως αυτές των άρθρων 27 έως 33 του εν λόγω κανονισμού. Επομένως, το άρθρο 22, παράγραφος 1, στοιχείο α_, του κανονισμού 1408/71 δεν έχει εφαρμογή στους συνταξιούχους που διαμένουν εντός κράτους μέλους άλλου από εκείνο της κατοικίας τους ούτε η ερμηνεία του άρθρου 31 του ιδίου κανονισμού μπορεί να εμπνέεται από τις διατάξεις του άρθρου 22. Πράγματι, μια ερμηνεία που θα εναρμόνιζε το καθεστώς που καθιερώνουν οι δύο προαναφερθείσες διατάξεις θα παρέβλεπε τόσο τις διαφορές από πλευράς διατυπώσεως όσο και το γεγονός ότι ο κοινοτικός νομοθέτης έκρινε σκόπιμο να θεσπίσει ειδική διάταξη για την κατηγορία ασφαλισμένων που αποτελούν οι συνταξιούχοι και τα μέλη της οικογένειάς τους. Το γεγονός ότι ο κοινοτικός νομοθέτης δεν θέλησε να διαμορφώσει το καθεστώς που εφαρμόζεται στους μη ασκούντες επαγγελματική δραστηριότητα συνταξιούχους αντιγράφοντας το καθεστώς που ισχύει για τους μισθωτούς ή τους μη μισθωτούς μπορεί να εξηγηθεί από την πιθανή βούλησή του να ευνοήσει την πραγματική κινητικότητα αυτής της κατηγορίας ασφαλισμένων, λαμβανομένων υπόψη ορισμένων ιδιαιτέρων χαρακτηριστικών τους, μεταξύ των οποίων το ότι είναι ενδεχομένως περισσότερο ευάλωτοι και εξαρτημένοι σε θέματα υγείας καθώς και το ότι έχουν διαθέσιμο χρόνο που τους επιτρέπει να διαμένουν συχνότερα σε άλλα κράτη μέλη.

( βλ. σκέψεις 32-35, 38 )

2. Το άρθρο 31 του κανονισμού 1408/71 ρυθμίζει το δικαίωμα των συνταξιούχων και των μελών της οικογένειάς τους επί παροχών σε είδος όταν οι εν λόγω παροχές καθίστανται αναγκαίες κατά τη διάρκεια διαμονής εντός κράτους μέλους άλλου από το κράτος κατοικίας τους. Το δικαίωμα που απονέμει η διάταξη αυτή δεν εξαρτάται ούτε από την προϋπόθεση να έχει διαγνωσθεί ιατρικώς ανάγκη άμεσης παροχής της περιθάλψεως ούτε από την προϋπόθεση να έχει καταστεί η περίθαλψη αναγκαία λόγω αιφνίδιας εκδηλώσεως μιας παθήσεως. Εξάλλου, το άρθρο 31 δεν προβλέπει σύστημα εγκρίσεως όσον αφορά τη χορήγηση των παροχών σε είδος, την οποία εγγυάται υπέρ των συνταξιούχων και των μελών της οικογένειάς τους που διαμένουν εντός κράτους μέλους άλλου από το κράτος κατοικίας τους. Συνεπώς, τα κράτη μέλη δεν μπορούν να εξαρτούν τη χορήγηση των παροχών σε είδος, την οποία εγγυάται το άρθρο 31 του κανονισμού 1408/71 στους συνταξιούχους που διαμένουν προσωρινά εντός κράτους μέλους άλλου από αυτό της κατοικίας τους, ούτε από κάποια διαδικασία εγκρίσεως ούτε από την προϋπόθεση να έχει η πάθηση για την οποία χρειάστηκε να παρασχεθεί η περίθαλψη εκδηλωθεί αιφνιδίως κατά τη διάρκεια της προσωρινής αυτής διαμονής, καθιστώντας άμεση την ανάγκη παροχής της εν λόγω περιθάλψεως.

( βλ. σκέψεις 26, 40-43, διατακτ. 1-2 )

3. Η χορήγηση των παροχών σε είδος και η ανάληψη της συναφούς δαπάνης, που προβλέπονται στο άρθρο 31 του κανονισμού 1408/71, γίνονται κανονικά σύμφωνα με τις συνδυασμένες διατάξεις του άρθρου αυτού και των άρθρων 36 του ίδιου κανονισμού και 31 και 93 του κανονισμού 574/72. Ο φορέας του τόπου διαμονής και ο φορέας του τόπου κατοικίας είναι από κοινού επιφορτισμένοι με την εφαρμογή των διατάξεων αυτών και υποχρεούνται, σύμφωνα με τα άρθρα 10 ΕΚ και 84 του κανονισμού 1408/71, να συνεργάζονται ώστε να εξασφαλίζεται η ορθή εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων και, επομένως, ο πλήρης σεβασμός των δικαιωμάτων τα οποία απονέμει το άρθρο 31 του κανονισμού 1408/71 στους συνταξιούχους και στα μέλη της οικογένειάς τους με σκοπό τη διευκόλυνση της ελεύθερης κυκλοφορίας των ασφαλισμένων αυτών. Συνεπώς, όταν ο φορέας του τόπου κατοικίας λαμβάνει από τον φορέα του τόπου διαμονής αίτηση εκδόσεως εντύπου Ε 112 ενώ ο ίδιος έχει προηγουμένως χορηγήσει στον ασφαλισμένο του έντυπο Ε 111, στον φορέα του τόπου κατοικίας εναπόκειται να βεβαιωθεί ότι η προφανής άρνηση χορηγήσεως παροχών σε είδος δυνάμει του άρθρου 31 του κανονισμού 1408/71 είναι δικαιολογημένη. Αν ο φορέας του τόπου κατοικίας σχηματίσει την πεποίθηση ότι δεν συντρέχει τέτοια περίπτωση, σ' αυτόν εναπόκειται να το γνωστοποιήσει στον φορέα του τόπου διαμονής, ο οποίος υποχρεούται τότε να επανεξετάσει το βάσιμο της απόψεώς του και, εν ανάγκη, να τη μεταβάλει.

( βλ. σκέψεις 51-52, διατακτ. 3 )

4. Η άρνηση του φορέα του τόπου διαμονής να εφαρμόσει το άρθρο 31 του κανονισμού 1408/71 και η εκ μέρους του απαίτηση προσκομίσεως του εντύπου Ε 112 δεν μπορούν να εξομοιωθούν προς μη τήρηση διατυπώσεως προβλεπομένης στο άρθρο 31 του κανονισμού 574/72 και, επομένως, οι διατάξεις του άρθρου 34 του τελευταίου κανονισμού δεν έχουν εφαρμογή στην περίπτωση αυτή. Σε περίπτωση προβολής τέτοιας αρνήσεως και τέτοιας απαιτήσεως, εναπόκειται στον αρμόδιο φορέα του τόπου κατοικίας, ο οποίος έχει χορηγήσει προηγουμένως έντυπο Ε 111 στον ασφαλισμένο του, να συμβάλει στη διευκόλυνση της ορθής εφαρμογής του άρθρου 31 του κανονισμού 1408/71. Επομένως, οσάκις προκύπτει ότι κακώς ο φορέας του τόπου διαμονής αρνήθηκε να εφαρμόσει την τελευταία αυτή διάταξη και ότι ο φορέας του τόπου κατοικίας, αφού ενημερώθηκε για την άρνηση αυτή, δεν συνέβαλε, όπως όφειλε, στη διευκόλυνση της ορθής εφαρμογής της διατάξεως αυτής, στον τελευταίο αυτόν φορέα εναπόκειται, με την επιφύλαξη τυχόν ευθύνης του φορέα του τόπου διαμονής, να αποδώσει απευθείας στον ασφαλισμένο τις δαπάνες περιθάλψεως στις οποίες υποβλήθηκε, ώστε να εξασφαλιστεί στον ασφαλισμένο αυτόν ανάληψη δαπανών σε επίπεδο ισοδύναμο εκείνου στο οποίο θα είχαν αναληφθεί οι δαπάνες αν οι διατάξεις του εν λόγω άρθρου είχαν τηρηθεί. Εξάλλου, σε μια τέτοια περίπτωση, εφόσον η απόδοση αυτή υποκαθιστά τις παροχές σε είδος τις οποίες εγγυάται στους συνταξιούχους το άρθρο 31 του κανονισμού 1408/71, τα κράτη μέλη δεν μπορούν να εξαρτούν την εν λόγω απόδοση από κάποια διαδικασία εγκρίσεως ούτε να απαιτούν η πάθηση που κατέστησε αναγκαία την εν λόγω περίθαλψη να εκδηλώθηκε κατά τρόπο αιφνίδιο κατά τη διάρκεια της διαμονής εντός άλλου κράτους μέλους, καθιστώντας άμεση την ανάγκη παροχής της περιθάλψεως.

( βλ. σκέψεις 59-62, διατακτ. 4-5 )