Λέξεις κλειδιά
Περίληψη

Λέξεις κλειδιά

1. ροσφυγή ακυρώσεως - Φυσικά ή νομικά πρόσωπα - ράξεις που τα αφορούν άμεσα και ατομικά - Απόφαση της Επιτροπής με την οποία διαπιστώνεται το ασυμβίβαστο ενισχύσεως προς την κοινή αγορά - ροσφυγές ασκηθείσες από επιχείρηση που ανήκει στον δημόσιο τομέα και από την περιφερειακή αρχή που χορήγησε την ανωτέρω ενίσχυση - αραδεκτό

(Άρθρο 230, εδ. 4, ΕΚ)

2. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Έννοια - ώληση αγαθών από δημόσιο φορέα υπό προνομιακούς όρους - εριλαμβάνεται

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 92 § 1 (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 87 § 1 ΕΚ)]

3. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Έννοια - ώληση γηπέδου από επιχείρηση που ανήκει στον δημόσιο τομέα - Δωρεάν κατοχή του γηπέδου εκ μέρους του αγοραστή πριν από την πληρωμή του τιμήματος πωλήσεως - εριλαμβάνεται - Κριτήριο εκτιμήσεως - Συνήθης συμπεριφορά μιας ιδιωτικής επιχειρήσεως

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 92 § 1 (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 87 § 1 ΕΚ)]

4. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Έννοια - Ενισχύσεις χορηγούμενες από περιφερειακές ή τοπικές αρχές - εριλαμβάνονται

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 92 § 1 (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 87 § 1 ΕΚ)]

5. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Έννοια - Επιλεκτικός χαρακτήρας του μέτρου - Εθνική κανονιστική ρύθμιση προβλέπουσα πίστωση φόρου - Γενικού χαρακτήρα μέτρο το οποίο παρέχει στις διοικητικές αρχές διακριτική ευχέρεια στο πλαίσιο της παροχής ενός φορολογικού πλεονεκτήματος - εριλαμβάνεται

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 92 § 1 (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 87 § 1 ΕΚ)]

6. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Έννοια - Επιλεκτικός χαρακτήρας του μέτρου - Αντικειμενικά κριτήρια εφαρμογής - Δεν έχουν επίπτωση

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 92 § 1 (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 87 § 1 ΕΚ)]

7. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Έννοια - Ειδικό φορολογικό μέτρο - Επιλεκτικός χαρακτήρας του μέτρου - Δικαιολόγηση με βάση τη φύση και την οικονομία του φορολογικού συστήματος - Αποκλείεται

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 92 § 1 (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 87 § 1 ΕΚ)]

8. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Έννοια - Επιλεκτικός χαρακτήρας του μέτρου - Μέτρο επιδιώκον σκοπό δημιουργίας ή διατηρήσεως θέσεων απασχολήσεως - Δεν έχει επίπτωση

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 92 § 1 (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 87 § 1 ΕΚ)]

9. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Υφιστάμενες και νέες ενισχύσεις - Έννοια - Μέτρο τροποποιήσεως υφιστάμενων ενισχύσεων ή αρχικών σχεδίων κοινοποιηθέντων στην Επιτροπή - Χαρακτηρισμός ως νέων ενισχύσεων

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 93 § 3 (νυν άρθρο 88 § 3 ΕΚ)]

10. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Σχέδια ενισχύσεων - Κοινοποίηση στην Επιτροπή - Γενικό σύστημα ενισχύσεων - Υποχρέωση

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 93, § 3 (νυν άρθρο 88, § 3, ΕΚ)]

11. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Επιρροή επί των συναλλαγών μεταξύ κρατών μελών - ροσβολή του ανταγωνισμού - Κριτήρια εκτιμήσεως

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 92 (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 87 ΕΚ)]

12. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Απόφαση της Επιτροπής διαπιστώνουσα το ασυμβίβαστο μιας μη κοινοποιηθείσας ενισχύσεως προς την κοινή αγορά - Υποχρέωση αιτιολογήσεως - Έκταση

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 92 § 1 (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 87 § 1 ΕΚ) και άρθρα 93 § 3 και 190 (νυν άρθρα 88 § 3 ΕΚ και 253 ΕΚ)]

13. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Απαγόρευση - αρεκκλίσεις - Εξουσία εκτιμήσεως εκ μέρους της Επιτροπής - Εξέταση των λόγων που μπορούν να δικαιολογήσουν ατομική απαλλαγή συμφωνίας - Αποκλείεται

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 85 § 3 (νυν άρθρο 81 § 3 ΕΚ) και άρθρο 92 § 1 (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 87 § 1 ΕΚ)]

14. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Γενικό σύστημα ενισχύσεων εγκεκριμένο από την Επιτροπή - Ατομική ενίσχυση που εμφανίζεται ως εμπίπτουσα στο πλαίσιο της εγκρίσεως - Εξέταση από την Επιτροπή - Εκτίμηση κατά προτεραιότητα με γνώμονα την απόφαση περί εγκρίσεως και μόνον επικουρικώς με γνώμονα το άρθρο 92 της Συνθήκης

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 92 (νυν, κατόπιν τροποιήσεως, άρθρο 87 ΕΚ) και άρθρο 93 (νυν άρθρο 88 ΕΚ)]

15. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Ενίσχυση χορηγηθείσα με τήρηση των διαδικαστικών κανόνων του άρθρου 93 της Συνθήκης (νυν άρθρου 88 ΕΚ) - Ενδεχόμενη δικαιολογημένη εμπιστοσύνη των αποδεκτών - ροστασία - ροϋποθέσεις και όρια

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 93 (νυν άρθρο 88 ΕΚ)]

Περίληψη

1. Η απόφαση με την οποία διαπιστώνεται το ασυμβίβαστο της ενισχύσεως με την κοινή αγορά αφορά άμεσα και ατομικά την επιχείρηση που ανήκει στον δημόσιο τομέα και την ενδοκρατική οντότητα που χορήγησε κρατική ενίσχυση. Συγκεκριμένα, η εν λόγω απόφαση όχι μόνον αφορά πράξεις στις οποίες προέβησαν οι προσφεύγουσες, αλλά, επιπλέον, εμποδίζει τις προσφεύγουσες να ασκήσουν, όπως το εννοούν, τις ίδιες αυτών αρμοδιότητες που τους έχουν παρασχεθεί άμεσα από το εσωτερικό δίκαιο.

( βλ. σκέψεις 50-51 )

2. Η πώληση αγαθών από δημόσιο φορέα υπό προνομιακούς όρους μπορεί να συνιστά κρατική ενίσχυση. Για να εκτιμηθεί αν μια επιχείρηση έλαβε κρατική ενίσχυση κατά την απόκτηση ενός αγαθού από μια επιχείρηση που ανήκει στον δημόσιο τομέα, πρέπει να εξεταστεί αν η πρώτη επιχείρηση αγόρασε το εν λόγω αγαθό σε τιμή που δεν θα μπορούσε να επιτύχει υπό τις συνήθεις συνθήκες της αγοράς.

( βλ. σκέψεις 72-73 )

3. Στην περίπτωση κατά την οποία μια επιχείρηση που ανήκει στον δημόσιο τομέα πωλεί οικόπεδο σε ιδιωτική επιχείρηση που κατέχει το οικόπεδο, η Επιτροπή δικαίως διαπιστώνει ότι η αποκτώσα επιχείρηση κατείχε δωρεάν το οικόπεδο, εφόσον η καταβολή του τιμήματος πωλήσεως πραγματοποιήθηκε μόνον έπειτα από πολλούς μήνες κατοχής.

άντως, η Επιτροπή δεν μπορεί να συναγάγει αυτομάτως από την κατοχή αυτή ότι η επιχείρηση που ανήκει στον δημόσιο τομέα χορήγησε κρατική ενίσχυση στην αποκτώσα επιχείρηση. Αυτό θα συνέβαινε αποκλειστικά και μόνον αν η συμπεριφορά της πρώτης επιχειρήσεως δεν αντιστοιχούσε στη συνήθη συμπεριφορά μιας ιδιωτικής επιχειρήσεως.

Συναφώς, η Επιτροπή οφείλει να εξετάσει αν ένας ιδιώτης επιχειρηματίας μπορεί να απαιτήσει την καταβολή του τιμήματος πωλήσεως σε προγενέστερη ημερομηνία και, στην περίπτωση κατά την οποία δεν συμβαίνει αυτό, αν μπορεί να απαιτήσει την καταβολή αμοιβής για το χρονικό διάστημα της κατοχής του γηπέδου πριν από την πληρωμή του τιμήματος πωλήσεώς του.

Ελλείψει τέτοιας εξετάσεως, η Επιτροπή δεν αποδεικνύει επαρκώς κατά νόμο ότι η αποκτώσα επιχείρηση έλαβε κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 92, παράγραφος 1, της Συνθήκης (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρου 87, παράγραφος 1, ΕΚ) λόγω της εκ μέρους της δωρεάν κατοχής του γηπέδου πριν από την πληρωμή του τιμήματος πωλήσεως.

( βλ. σκέψεις 97-100, 105-106 )

4. Το γεγονός ότι μια έκπτωση φόρου χορηγήθηκε βάσει νομοθεσίας μιας ενδοκρατικής οντότητας, και όχι ενός κράτους μέλους, στερείται λυσιτέλειας για την εφαρμογή του άρθρου 92, παράγραφος 1, της Συνθήκης (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρου 87, παράγραφος 1, ΕΚ). ράγματι, η διάταξη αυτή, μνημονεύοντας τις ενισχύσεις που χορηγούνται «υπό οποιαδήποτε μορφή από τα κράτη ή με κρατικούς πόρους» αφορά οποιαδήποτε χρηματοοικονομική ενίσχυση μέσω κρατικών πόρων. Κατά συνέπεια, τα μέτρα που λαμβάνονται από ενδοκρατικές οντότητες (αποκεντρωμένες, ομόσπονδες, περιφερειακές ή άλλες) των κρατών μελών, όποιο και αν είναι το νομικό καθεστώς και ο χαρακτηρισμός τους, εμπίπτουν, όπως ακριβώς και τα μέτρα που λαμβάνονται από την ομοσπονδιακή ή την κεντρική εξουσία, στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 92, παράγραφος 1, της Συνθήκης, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις αυτής της διατάξεως.

( βλ. σκέψη 142 )

5. Κατά το άρθρο 92, παράγραφος 1, της Συνθήκης, προκειμένου ένα μέτρο να μπορεί να χαρακτηριστεί ως κρατική ενίσχυση πρέπει οπωσδήποτε να συνιστά ευνοϊκή μεταχείριση «ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής». Ο ειδικός ή ο επιλεκτικός χαρακτήρας ενός μέτρου συνιστά επομένως ένα από τα χαρακτηριστικά της έννοιας της κρατικής ενισχύσεως.

Τα μέτρα γενικού καθαρώς χαρακτήρα δεν εμπίπτουν στο άρθρο 92, παράγραφος 1, της Συνθήκης. άντως, οι παρεμβάσεις οι οποίες, εκ πρώτης όψεως, έχουν εφαρμογή επί όλων γενικώς των επιχειρήσεων μπορούν να παρουσιάζουν σε κάποιο βαθμό επιλεκτικό χαρακτήρα και, επομένως, να θεωρούνται ως μέτρα που μπορούν να ευνοούν ορισμένες επιχειρήσεις ή ορισμένους κλάδους παραγωγής. Αυτό συμβαίνει, ιδίως, όταν η διοίκηση που καλείται να εφαρμόσει τον γενικό κανόνα διαθέτει διακριτική ευχέρεια όσον αφορά την εφαρμογή της πράξεως.

Συναφώς, για να τεθεί εκποδών ο χαρακτηρισμός μιας εθνικής ρυθμίσεως με την οποία θεσπίζεται έκπτωση φόρου για τις επενδύσεις ως γενικού μέτρου, δεν είναι αναγκαίο να εξεταστεί αν η συμπεριφορά της διοικήσεως που χορηγεί το φορολογικό πλεονέκτημα παρουσιάζεται ως αυθαίρετη. Αρκεί να αποδειχθεί ότι η εν λόγω διοίκηση διαθέτει διακριτική ευχέρεια εκτιμήσεως που της επιτρέπει ιδίως να διαφοροποιεί το ποσό ή τις προϋποθέσεις χορηγήσεως του φορολογικού πλεονεκτήματος ανάλογα με τα χαρακτηριστικά των επενδυτικών σχεδίων που υποβάλλονται στην κρίση της.

( βλ. σκέψεις 144, 149, 154 )

6. Ακόμη και αν κρατικό μέτρο επιλεκτικού χαρακτήρα ορίζει το πεδίο του εφαρμογής βάσει αντικειμενικών κριτηρίων, παραμένει εντούτοις γεγονός ότι έχει επιλεκτικό χαρακτήρα και, επομένως, μπορεί να χαρακτηριστεί ως κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 92, παράγραφος 1, της Συνθήκης (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρου 87, παράγραφος 1, ΕΚ).

( βλ. σκέψη 163 )

7. Στο πλαίσιο της εκτιμήσεως ενός κρατικού μέτρου ως κρατικής ενισχύσεως, ο επιλεκτικός χαρακτήρας του εν λόγω μέτρου μπορεί, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να δικαιολογείται «από τη φύση ή την οικονομία του συστήματος». Αν αυτό συμβαίνει, το μέτρο διαφεύγει την εφαρμογή του άρθρου 92, παράγραφος 1, της Συνθήκης (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρου 87, παράγραφος 1, ΕΚ). Επομένως, ένα ειδικό φορολογικό μέτρο που δικαιολογείται από την εσωτερική λογική του φορολογικού συστήματος - όπως η προοεδευτικότητα του φόρου που δικαιολογείται από τη διανεμητική λογική αυτού - διαφεύγει την εφαρμογή του άρθρου 92, παράγραφος 1, της Συνθήκης.

Εν πάση περιπτώσει, η δικαιολόγηση που αντλείται από τη φύση ή την οικονομία του φορολογικού συστήματος συνιστά εξαίρεση από την αρχή της απαγορεύσεως των κρατικών ενισχύσεων και, κατά συνέπεια, πρέπει να νοείται αυστηρώς.

( βλ. σκέψεις 163-164, 250 )

8. Αν έπρεπε να θεωρηθεί ότι λόγοι που αφορούν τη δημιουργία ή τη διατήρηση θέσεων απασχολήσεως μπορούσαν να έχουν ως αποτέλεσμα το να διαφεύγουν ειδικά μέτρα την εφαρμογή του άρθρου 92, παράγραφος 1, της Συνθήκης, η διάταξη αυτή θα στερούνταν πρακτικής αποτελεσματικότητας. ράγματι, οι κρατικές ενισχύσεις χορηγούνται, στο πλείστον των περιπτώσεων, προς τον σκοπό δημιουργίας ή διαφυλάξεως θέσεων απασχολήσεως.

( βλ. σκέψη 168 )

9. Συνιστούν κρατικές ενισχύσεις οι ενισχύσεις που υφίσταντο πριν από την ημερομηνία ενάρξεως ισχύος της Συνθήκης ή της προσχωρήσεως του οικείου κράτους μέλους στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες και αυτές που τέθηκαν νομοτύπως σε εφαρμογή υπό τις προβλεπόμενες στο άρθρο 93, παράγραφος 3, της Συνθήκης (νυν άρθρο 88, § 3, ΕΚ) προϋποθέσεις.

Αντιθέτως, πρέπει να θεωρηθούν ως νέες ενισχύσεις, για τις οποίες υφίσταται η προβλεπόμενη στο άρθρο 93, παράγραφος 3, της Συνθήκης υποχρέωση κοινοποιήσεως, τα μέτρα τα οποία αποσκοπούν στη θέσπιση ή την τροποποίηση ενισχύσεων, με τη διευκρίνιση ότι οι τροποποιήσεις μπορούν να αφορούν είτε υφιστάμενες ενισχύσεις είτε αρχικά σχέδια κοινοποιηθέντα στην Επιτροπή.

( βλ. σκέψη 173 )

10. Το άρθρο 93, παράγραφος 3, της Συνθήκης (νυν άρθρο 88, παράγραφος 3, ΕΚ) δεν κάνει καμία διάκριση μεταξύ ατομικών ενισχύσεων και γενικών συστημάτων ενισχύσεως.

Κατά συνέπεια, όταν κράτος μέλος ή περιφερειακή ή τοπική αρχή κράτους μέλους δημιουργεί ένα νομοθετικό και/ή διοικητικό μηχανισμό που συνεπάγεται ένα γενικό σύστημα ενισχύσεως, αυτό πρέπει οπωσδήποτε να γνωστοποιείται στην Επιτροπή.

( βλ. σκέψεις 184-185 )

11. Κρατική ενίσχυση που χορηγήθηκε σε επιχείρηση προκειμένου να της επιτρέψει να αρχίσει την παραγωγή ορισμένου προϊόντος εντός κράτους μέλους έχει ως συνέπεια, σε μια ανταγωνιστική αγορά, να μειώνονται οι δυνατότητες επιχειρήσεων εγκατεστημένων σε άλλα κράτη μέλη να εξάγουν τα προϊόντα τους προς την αγορά αυτού του κράτους μέλους. Επομένως, μια τέτοια ενίσχυση μπορεί να επηρεάσει το εμπόριο μεταξύ κρατών μελών και να νοθεύσει τον ανταγωνισμό.

( βλ. σκέψη 219 )

12. Μολονότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι μεν δυνατόν να προκύπτει, από τις ίδιες τις συνθήκες υπό τις οποίες χορηγήθηκε η κρατική ενίσχυση, ότι αυτή είναι ικανή να επηρεάσει το μεταξύ κρατών μελών εμπόριο και να νοθεύσει ή να απειλήσει να νοθεύσει τον ανταγωνισμό, η Επιτροπή οφείλει τουλάχιστον να αναφέρει τις συνθήκες αυτές στις αιτιολογικές σκέψεις της αποφάσεως με την οποία διαπιστώνεται το ασυμβίβαστο ενισχύσεως προς την κοινή αγορά.

Εντούτοις, η Επιτροπή, με μια απόφαση αφορώσα τις ενισχύσεις που δεν κοινοποιήθηκαν, δεν υποχρεούται να αποδείξει τις πραγματικές επιπτώσεις των εθνικών μέτρων, καθόσον αυτό θα είχε ως συνέπεια να ευνοηθούν τα κράτη μέλη που χορηγούν ενισχύσεις κατά παράβαση της υποχρεώσεως κοινοποιήσεως που επιβάλλεται από το άρθρο 93, παράγραφος 3, της Συνθήκης (νυν άρθρο 88, παράγραφος 3, ΕΚ), εις βάρος των κρατών μελών που κοινοποιούν τις ενισχύσεις κατά το στάδιο του σχεδιασμού τους.

( βλ. σκέψεις 201, 225 )

13. Η επαλήθευση του συμβατού κρατικής ενισχύσεως με τη Συνθήκη δεν συνεπάγεται την εκτίμηση των λόγων που θα μπορούσαν ενδεχομένως να δικαιολογήσουν ατομική απαλλαγή αντίθετης προς τον ανταγωνισμό συμφωνίας, πρακτικής ή αποφάσεως, σύμφωνα με το άρθρο 85, παράγραφος 3, της Συνθήκης ΕΚ (νυν άρθρο 81, παράγραφος 3, ΕΚ). Όμως, εφόσον η Επιτροπή απέδειξε επαρκώς κατά νόμο ότι οι χορηγηθείσες σε μια επιχείρηση ενισχύσεις νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό κατά την έννοια του άρθρου 92, παράγραφος 1, της Συνθήκης (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρου 87, παράγραφος 1, ΕΚ) και ότι οι εν λόγω ενισχύσεις μπορούν να επηρεάσουν τις συναλλαγές μεταξύ κρατών μελών, είναι, πλην εξαιρέσεως, ασυμβίβαστες προς την κοινή αγορά.

( βλ. σκέψη 233 )

14. Όταν η Επιτροπή αντιμετωπίζει ενίσχυση η οποία υποστηρίζεται ότι χορηγήθηκε κατ' εφαρμογήν ήδη εγκεκριμένου προγράμματος, δεν μπορεί πάραυτα να εξετάσει εάν αυτή είναι σύμφωνη προς τη Συνθήκη. ρέπει αρχικώς να περιοριστεί, πριν κινήσει οποιαδήποτε διαδικασία, να ελέγξει αν η ενίσχυση καλύπτεται από το γενικό σύστημα και πληροί τις τεθείσες με την απόφαση περί εγκρίσεως του προγράμματος αυτού προϋποθέσεις. Εάν αυτό δεν συνέβαινε, η Επιτροπή θα μπορούσε, κατά την εξέταση κάθε ατομικής ενισχύσεως, να αναθεωρεί την απόφασή της περί εγκρίσεως του προγράμματος ενισχύσεων, η οποία προϋπέθετε ήδη εξέταση του συμβιβαστού προς το άρθρο 92 της Συνθήκης (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 87 ΕΚ). Οι αρχές της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης και της ασφαλείας δικαίου θα βρίσκονταν τότε σε κίνδυνο τόσο για τα κράτη μέλη όσο και για τους επιχειρηματίες, εφόσον ατομικές ενισχύσεις που ήσαν απολύτως σύμφωνες προς την απόφαση περί εγκρίσεως του προγράμματος ενισχύσεων θα ήταν δυνατόν ανά πάσα στιγμή να επανεξεταστούν από την Επιτροπή.

( βλ. σκέψη 228 )

15. Η αναγνώριση δικαιολογημένης εμπιστοσύνης μιας επιχειρήσεως που λαμβάνει κρατική ενίσχυση προϋποθέτει, κατ' αρχήν, ότι η ενίσχυση χορηγήθηκε με τήρηση της διαδικασίας του άρθρου 93 της Συνθήκης (νυν άρθρο 88 ΕΚ). ράγματι, κρίθηκε ότι ένας επιχειρηματίας και μια περιφερειακή αρχή που ενεργούν επιμελώς πρέπει, κανονικά, να είναι σε θέση να βεβαιώνονται ότι τηρήθηκε η διαδικασία αυτή.

( βλ. σκέψη 236 )