Λέξεις κλειδιά
Περίληψη

Λέξεις κλειδιά

1. ροδικαστικά ερωτήματα - Αρμοδιότητα του Δικαστηρίου - Όρια - ροσδιορισμός του αντικειμένου του ερωτήματος

(Άρθρο 234 ΕΚ)

2. ροδικαστικά ερωτήματα - Αρμοδιότητα του Δικαστηρίου - Όρια - Ερώτημα προφανώς αλυσιτελές

(Άρθρο 234 ΕΚ)

3. Ελευθερία εγκαταστάσεως - Ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων - Διατάξεις της Συνθήκης - εδίο εφαρμογής - Εθνική νομοθεσία ρυθμίζουσα την κτήση ακινήτων - Εμπίπτει

(Άρθρο 44 § 2, στοιχ.ε_, ΕΚ· οδηγία 88/361 του Συμβουλίου, παράρτημα Ι)

4. Ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων - εριορισμοί στην κτήση ακινήτων - Σύστημα υποβολής δηλώσεως πριν από την κτήση ακινήτων - Επιτρέπεται - Σύστημα χορηγήσεως άδειας για την κτήση οικοδομήσιμων ακινήτων - Δεν επιτρέπεται

(Άρθρα 56 ΕΚ έως 60 ΕΚ)

Περίληψη

1. Μολονότι το Δικαστήριο δεν είναι αρμόδιο, κατά το άρθρο 234 ΕΚ, να εφαρμόζει τον κοινοτικό κανόνα σε συγκεκριμένη περίπτωση ούτε, επομένως, να προβαίνει σε χαρακτηρισμό μιας διατάξεως του εσωτερικού δικαίου σε σχέση με τον κοινοτικό κανόνα, μπορεί όμως, στο πλαίσιο της δικαστικής συνεργασίας που καθιερώνει το εν λόγω άρθρο και βάσει των στοιχείων της δικογραφίας, να παρέχει στο εθνικό δικαστήριο τα στοιχεία ερμηνείας του κοινοτικού δικαίου που θα του ήταν χρήσιμα κατά την εκτίμηση των αποτελεσμάτων της εν λόγω διατάξεως.

( βλ. σκέψη 22 )

2. Το γεγονός ότι όλα τα στοιχεία μιας διαφοράς περιορίζονται στο εσωτερικό ενός και μόνον κράτους μέλους δεν συνεπάγεται ότι δεν πρέπει να δοθεί απάντηση στα προδικαστικά ερωτήματα που έχουν υποβληθεί στο Δικαστήριο στο πλαίσιο της εν λόγω διαφοράς. Συγκεκριμένα, μόνο στα εθνικά δικαστήρια εναπόκειται να εκτιμούν, ενόψει των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών κάθε υποθέσεως, τόσο την αναγκαιότητα της εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως, προκειμένου να αποφανθούν επί της συγκεκριμένης υποθέσεως, όσο και τη λυσιτέλεια των ερωτημάτων που υποβάλλουν στο Δικαστήριο. Η απόρριψη αιτήσεως εθνικού δικαστηρίου είναι δυνατή μόνον όταν είναι πρόδηλο ότι η ερμηνεία του κοινοτικού δικαίου που ζητεί το δικαστήριο αυτό ουδεμία σχέση έχει με το υποστατό ή το αντικείμενο της κύριας δίκης.

( βλ. σκέψεις 24-25 )

3. Τα εθνικά μέτρα που ρυθμίζουν την κτήση ακίνητης περιουσίας, απαγορεύοντας, για λόγους χωροταξίας, την εγκατάσταση δευτερευουσών κατοικιών σε ορισμένες ζώνες, υπόκεινται στην υποχρέωση τηρήσεως των διατάξεων της Συνθήκης περί ελεύθερης κινήσεως κεφαλαίων.

Συγκεκριμένα, αφενός, η άσκηση του δικαιώματος κτήσεως, εκμεταλλεύσεως και εκποιήσεως ακινήτων κειμένων στο έδαφος άλλου κράτους μέλους, το οποίο αποτελεί αναγκαίο συμπλήρωμα της ελευθερίας εγκαταστάσεως, όπως προκύπτει από το άρθρο 44, παράγραφος 2, στοιχείο ε_, ΕΚ, δημιουργεί κινήσεις κεφαλαίων.

Αφετέρου, οι κινήσεις κεφαλαίων περιλαμβάνουν την πραγματοποίηση επενδύσεων σε ακίνητα εντός κράτους μέλους από πρόσωπα μη κατοικούντα στο κράτος αυτό, όπως προκύπτει από την ονοματολογία των κινήσεων κεφαλαίων που περιλαμβάνεται στο παράρτημα Ι της οδηγίας 88/361, για τη θέση σε εφαρμογή του άρθρου 67 της Συνθήκης [το άρθρο αυτό καταργήθηκε με τη Συνθήκη του Άμστερνταμ], καθόσον η ονοματολογία αυτή εξακολουθεί να έχει ενδεικτική αξία, όσον αφορά τον ορισμό της έννοιας των κινήσεων κεφαλαίων.

( βλ. σκέψεις 28-30 )

4. Τα άρθρα 56 ΕΚ έως 60 ΕΚ δεν απαγορεύουν διαδικασία υποβολής δηλώσεως, όπως είναι η προβλεπόμενη από τη ρύθμιση περί κτήσεως κυριότητας ακινήτων του Salzburger Grundverkehrsgesetz 1997 (νόμου του Salzburg περί κτήσεως και μεταβιβάσεως ακινήτων, στο εξής: SGVG), κατά την οποία ο αποκτών το ακίνητο υποχρεούται να καταθέσει δήλωση με την οποία να βεβαιώνει ότι είναι Αυστριακός ή υπήκοος άλλου κράτους μέλους και ότι θα χρησιμοποιήσει το ακίνητο ως κύρια κατοικία ή για επαγγελματικούς σκοπούς.

Μολονότι δηλαδή το μέτρο αυτό περιορίζει εξ ορισμού την ελεύθερη κυκλοφορία κεφαλαίων, αυτού του είδους ο περιορισμός μπορεί πάντως να επιτρέπεται, αν οι εθνικοί κανόνες, όπως συμβαίνει με την επίμαχη εν προκειμένω ρύθμιση, επιδιώκουν, χωρίς να δημιουργούν διακρίσεις, σκοπό γενικού συμφέροντος και τηρούν την αρχή της αναλογικότητας, δηλαδή αν το ίδιο αποτέλεσμα δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί με άλλα, λιγότερο επαχθή, μέτρα.

Όσον αφορά την πρώτη προϋπόθεση, οι περιορισμοί στην εγκατάσταση δευτερευουσών κατοικιών σε ορισμένη γεωγραφική ζώνη, τους οποίους επιβάλλει ένα κράτος μέλος που επιδιώκει, προς εξυπηρέτηση χωροταξικών σκοπών, τη διατήρηση μόνιμου πληθυσμού και ανεξάρτητης έναντι του τουριστικού τομέα οικονομικής δραστηριότητας, μπορούν να θεωρηθούν ως συμβάλλοντες στην επίτευξη σκοπού γενικού συμφέροντος. Η ορθότητα της διαπιστώσεως αυτής επιβεβαιώνεται οπωσδήποτε από τους άλλους λόγους στους οποίους μπορεί να οφείλεται η θέσπιση των ίδιων μέτρων, όπως είναι οι αναγόμενοι στην προστασία του περιβάλλοντος. Επιπλέον, από τις διατάξεις του SGVG προκύπτει ότι οι διατάξεις αυτές δεν κάνουν καμία διάκριση μεταξύ των Αυστριακών αγοραστών και των προσώπων που κατοικούν στα άλλα κράτη μέλη και ασκούν τις ελευθερίες που εγγυάται η Συνθήκη.

Όσον αφορά τη δεύτερη προϋπόθεση, η υποχρέωση υποβολής δηλώσεως πριν από την αγορά οικοδομήσιμου ακινήτου, η οποία συνοδεύεται, προς εξυπηρέτηση χωροταξικών σκοπών, από τη δυνατότητα επιβολής κυρώσεων σε περίπτωση μη τηρήσεως των δηλωθέντων, είναι σύμφωνη με το κοινοτικό δίκαιο. Η διαδικασία όμως που καθιερώνει ο SGVG έχει, καταρχήν, ουσιαστικά δηλωτικό χαρακτήρα. Η ελάχιστη υποχρέωση προηγούμενης υποβολής δηλώσεως παρέχει το πλεονέκτημα ότι δημιουργεί στον αγοραστή, έως ένα βαθμό, ασφάλεια δικαίου, αντίθετα από ό,τι συμβαίνει με τα μέτρα ελέγχου που εφαρμόζονται εκ των υστέρων. Επιπλέον, η αποφυγή ορισμένων δυσχερώς αποκαταστάσιμων ζημιών που θα μπορούσαν να προκληθούν από την ταχεία εκτέλεση των κατασκευαστικών σχεδίων επιτυγχάνεται καταρχήν ευχερέστερα με τον προληπτικό έλεγχο. Επομένως, η υποχρέωση προηγούμενης υποβολής δηλώσεως μπορεί να θεωρηθεί ως συμπληρωματικό μέτρο σε σχέση με τις ποινικές κυρώσεις και την αγωγή που μπορεί να ασκήσει η διοίκηση ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων για να ζητήσει την ακύρωση της συμβάσεως πωλήσεως. Υπό τις συνθήκες αυτές, το στοιχείο αυτό της διαδικασίας που καθιερώνει ο SGVG μπορεί να θεωρηθεί ότι συμβιβάζεται με το κοινοτικό δίκαιο.

Αντίθετα, τα άρθρα 56 ΕΚ έως 60 ΕΚ απαγορεύουν διαδικασία χορηγήσεως άδειας, όπως είναι η προβλεπόμενη από την εν λόγω ρύθμιση, η οποία επιβάλλει τη χορήγηση άδειας ως προϋπόθεση για την κτήση του ακινήτου, εφόσον η αρμόδια αρχή δεν έχει εκδώσει πιστοποιητικό βάσει της ανωτέρω αναφερθείσας δηλώσεως.

Συγκεκριμένα, οι περιορισμοί της ελεύθερης κυκλοφορίας των κεφαλαίων, τους οποίους συνεπάγεται η επιβολή της υποχρεώσεως κατοχής άδειας, μπορούν να εξαλειφθούν με την καθιέρωση του κατάλληλου συστήματος υποβολής δηλώσεως, χωρίς εντούτοις να επηρεάζεται η υλοποίηση των στόχων στους οποίους αποβλέπει η οικεία ρύθμιση.

( βλ. σκέψεις 32-37, 40 και διατακτ. )