Λέξεις κλειδιά
Περίληψη

Λέξεις κλειδιά

1. Αναίρεση - Λόγοι - Απλή επανάληψη των ισχυρισμών και επιχειρημάτων που προβλήθηκαν ενώπιον του ρωτοδικείου - Αμφισβήτηση της ερμηνείας ή της εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου στην οποία προέβη το ρωτοδικείο - αραδεκτό

(Οργανισμός ΕΚ του Δικαστηρίου, άρθρα 49 και 51· Κανονισμός Δικαδικασίας του Δικαστηρίου, άρθρο 112 § 1, εδ. 1, στοιχ. γ_)

2. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Γενικό καθεστώς ενισχύσεων εγκεκριμένο από την Επιτροπή - Ατομική ενίσχυση πληρούσα τις προϋποθέσεις του γενικού καθεστώτος ενισχύσεων - Υφιστάμενες ενισχύσεις - Υποχρέωση κοινοποιήσεως - Δεν υπάρχει

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 92 (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 87 ΕΚ) και άρθρο 93 (νυν άρθρο 88 ΕΚ)]

3. ροσφυγή ακυρώσεως - Έννομο συμφέρον - Απόφαση με την οποία κρίνεται ότι τα μέτρα εκτελέσεως πληρούν τις προϋποθέσεις που θεσπίζονται με την απόφαση περί εγκρίσεως του γενικού καθεστώτος κρατικών ενισχύσεων - ροσφυγή ασκηθείσα από τις ανταγωνίστριες των επιχειρήσεων που έλαβαν τις ενισχύσεις επιχειρήσεις - αραδεκτό

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρα 92 και 173, εδ. 2 (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρα 87ΕΚ και 230, εδ. 2, ΕΚ), και άρθρο 93 §§ 2 και 3 (νυν άρθρο 88 §§ 2 και 3 ΕΚ)]

4. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Γενικό καθεστώς ενισχύσεων εγκεκριμένο από την Επιτροπή - Ατομική ενίσχυση εμφανιζομένη ως εντασσομένη στο πλαίσιο της εγκρίσεως - Εξέταση από την Επιτροπή - Εξέταση δυνάμενη να γίνει ανά πάσα στιγμή

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 93 § 1 (νυν άρθρο 88 §1 ΕΚ)]

5. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη - Γενικό καθεστώς ενισχύσεων εγκεκριμένο από την Επιτροπή - Ατομική ενίσχυση εμφανιζομένη ως εντασσομένη στο πλαίσιο της εγκρίσεως - Εξέταση από την Επιτροπή - Εκτίμηση κατά προτεραιότητα με γνώμονα την εγκριτική απόφαση και μόνον επικουρικώς με γνώμονα τη Συνθήκη

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 92 (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 87 ΕΚ) και άρθρο 93 (νυν άρθρο 88 ΕΚ)]

6. Γεωργία - Κοινή γεωργική πολιτική - Ζάχαρη - Ενισχύσεις χορηγηθείσες από την ορτογαλική Δημοκρατία - Κανονισμός 1785/81 - Εφαρμογή των άρθρων 92 της Συνθήκης (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρου 87 ΕΚ), 93 και 94 της Συνθήκης (νυν άρθρων 88 ΕΚ και 89 ΕΚ)

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρα 39, 42, 93 και 94 (νυν άρθρα 33 ΕΚ, 36 ΕΚ, 88 ΕΚ και 89 ΕΚ), και άρθρα 43 και 92 (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρα 37 ΕΚ και 87 ΕΚ)· κανονισμοί του Συμβουλίου 1785/81, άρθρα 24, 44 και 45, και 866/90, άρθρο 16 § 5· απόφαση 94/173 της Επιτροπής, παράρτημα, σημ. 2.8]

7. Αναίρεση - Λόγοι - Λόγος που προβάλλεται για πρώτη φορά στο πλαίσιο της αναιρέσεως - Απαράδεκτος

(Κανονισμός Διαδικασίας του Δικαστηρίου, άρθρα 42 §§ 2 και 118)

8. Γεωργία - Κοινή γεωργική πολιτική - Χρηματοδότηση από το ΕΓΤΕ - Κανονισμός 866/90 - Έλεγχος βάσει των άρθρων 92 της Συνθήκης (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρου 87 ΕΚ) και 93 της Συνθήκης (νυν άρθρου 88 ΕΚ) - Αποκλείεται

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 92 (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 87 ΕΚ), άρθρο 93 §§ 2 και 3 και άρθρο 94 (νυν άρθρα 88 §§ 2 και 3 ΕΚ και 89 ΕΚ)· κανονισμός του Συμβουλίου 866/90, άρθρο 16 §§ 3 έως 5]

Περίληψη

1. Δεν πληροί τις επιταγές περί αιτιολογήσεως που απορρέουν από το άρθρο 51 του Οργανισμού του Δικαστηρίου και από το άρθρο 112, παράγραφος 1, πρώτο εδάφιο, στοιχείο γ_, του Κανονισμού Διαδικασίας του Δικαστηρίου, η αίτηση αναιρέσεως η οποία περιορίζεται στην επανάληψη ή στην κατά γράμμα παράθεση των λόγων και επιχειρημάτων που έχουν ήδη προβληθεί ενώπιον του ρωτοδικείου, περιλαμβανομένων και εκείνων που στηρίζονται σε πραγματικούς ισχυρισμούς που έχουν ρητώς απορριφθεί από αυτό. ράγματι, μια τέτοια αίτηση αναιρέσεως αποτελεί στην πραγματικότητα αίτηση για απλή επανεξέταση της ασκηθείσας ενώπιον του ρωτοδικείου προσφυγής, πράγμα που, σύμφωνα με το άρθρο 49 του Οργανισμού του Δικαστηρίου, δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητα του Δικαστηρίου.

Εντούτοις, εφόσον ο αναιρεσείων αμφισβητεί την ερμηνεία ή την εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου από το ρωτοδικείο, τα νομικά ζητήματα που εξετάστηκαν πρωτοδίκως μπορούν να αποτελέσουν εκ νέου αντικείμενο συζητήσεως κατά την εξέταση αιτήσεως αναιρέσεως. ράγματι, αν ο αναιρεσείων δεν μπορούσε να στηρίξει, κατά τον τρόπο αυτό, την αίτησή του αναιρέσεως σε λόγους και επιχειρήματα που προέβαλε ήδη ενώπιον του ρωτοδικείου, η διαδικασία της αναιρέσεως θα στερούνταν μέρος του νοήματός της.

( βλ. σκέψεις 48-49 )

2. Οι ατομικές ενισχύσεις που χορηγούνται κατ' εφαρμογή γενικού καθεστώτος ενισχύσεων εγκριθέντος από την Επιτροπή και πληρούν τις προϋποθέσεις του εν λόγω καθεστώτος έχουν τον χαρακτήρα υφιστάμενων ενισχύσεων, που δεν χρειάζεται να κοινοποιηθούν. Εφόσον οι ενισχύσεις αυτές δεν κοινοποιούνται πριν από τη θέση τους σε ισχύ, δεν απαιτούν την έκδοση ρητής αποφάσεως της Επιτροπής και η νομιμότητά τους δεν μπορεί να εκτιμηθεί παρά μόνον ενώπιον του εθνικού δικαστή.

( βλ. σκέψη 60 )

3. Αν η Επιτροπή θεωρεί ότι μέτρα εκτελέσεως γενικού καθεστώτος ενισχύσεων πληρούν τις θεσπισθείσες με την απόφασή της περί εγκρίσες του καθεστώτος αυτού προϋποθέσεις, γεγονός που επιτρέπει τον χαρακτηρισμό τους ως υφισταμένων ενισχύσεων, απαλλασσομένων, ως τέτοιων, της ρητής κοινοποιήσεως και του ελέγχου του συμβατού τους προς τα άρθρα 92 της Συνθήκης (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 87 ΕΚ) και 93 της Συνθήκης (νυν άρθρο 88 ΕΚ), δεν περιορίζεται να λάβει υπόψη το γεγονός ότι τα εν λόγω ατομικά μέτρα έχουν τον χαρακτήρα υφισταμένων ενισχύσεων. Αρνείται επίσης να κινήσει τη διαδικασία του άρθρου 93, παράγραφος 2, της Συνθήκης, θεωρώντας ότι τα μέτρα αυτά καλύπτονται από την απόφασή της. Επιχειρήσεις, όμως, οι οποίες μπορούσαν να παρέμβουν με την ιδιότητά τους ως καταγγελλουσών στο πλαίσιο της διαδικασίας αυτής, αν η Επιτροπή την είχε κινήσει, θα στερούνταν την εγγύηση αυτή εάν δεν είχαν τη δυνατότητα να αμφισβητήσουν ενώπιον του ρωτοδικείου την εκτίμηση της Επιτροπής.

Επομένως, το γεγονός ότι τα ατομικά μέτρα εκτελέσεως έχουν τον χαρακτήρα υφισταμένων ενισχύσεων δεν στερεί τις επιχειρήσεις αυτές εννόμου συμφέροντος, για τον λόγο ότι οι ενισχύσεις αυτές είναι δυνατόν να μην καλύπτονται από την απόφαση περί εγκρίσεως του γενικού καθεστώτος ενισχύσεων και ότι οι επιχειρήσεις αυτές δεν μπορούν να επιτύχουν την τήρηση των διαδικαστικών εγγυήσεων που τους παρέχει το άρθρο 93, παράγραφος 2, της Συνθήκης, παρά μόνον αν έχουν τη δυνατότητα να αμφισβητήσουν τη νομιμότητα της αποφάσεως της Επιτροπής ενώπιον του κοινοτικού δικαστή.

( βλ. σκέψεις 61-62 )

4. Η Επιτροπή δεν στερείται, μετά την έκδοση αποφάσεως περί εγκρίσεως γενικού καθεστώτος ενισχύσεων, της δυνατότητας να εξετάσει το συμβατό μιας ατομικής ενισχύσεως με την απόφαση αυτή. Η εξέταση αυτή μπορεί να διενεργηθεί ανά πάσα στιγμή βάσει του άρθρου 93, παράγραφος 1, της Συνθήκης (νυν άρθρου 88, παράγραφος 1, ΕΚ), ιδίως επ' ευκαιρία καταγγελιών που μπορεί να λάβει η Επιτροπή.

( βλ. σκέψη 76 )

5. Η Επιτροπή, όταν αντιμετωπίζει ατομική ενίσχυση ως προς την οποία υποστηρίζεται ότι χορηγήθηκε κατ' εφαρμογήν ήδη εγκεκριμένου προγράμματος, δεν μπορεί αμέσως να εξετάσει εάν αυτή είναι σύμφωνη προς τη Συνθήκη. ρέπει, πριν κινήσει οποιαδήποτε διαδικασία, να ελέγξει αν η ενίσχυση καλύπτεται από το γενικό σύστημα και πληροί τις τεθείσες με την απόφαση περί εγκρίσεως του προγράμματος αυτού προϋποθέσεις. Εάν αυτό δεν συνέβαινε, η Επιτροπή θα μπορούσε, κατά την εξέταση κάθε ατομικής ενισχύσεως, να αναθεωρεί την απόφασή της περί εγκρίσεως του προγράμματος ενισχύσεων, η οποία προϋπέθετε ήδη εξέταση του συμβιβαστού προς το άρθρο 92 της Συνθήκης (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 87 ΕΚ), θέτοντας έτσι σε κίνδυνο τις αρχές της ασφάλειας δικαίου και της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης.

( βλ. σκέψη 83 )

6. Το άρθρο 44 του κανονισμού 1785/81 περί κοινής οργάνωσης αγοράς στον τομέα της ζάχαρης ορίζει ότι τα άρθρα 92 της Συνθήκης (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρα 87 ΕΚ), 93 και 94 της Συνθήκης (νυν άρθρα 88 ΕΚ και 89 ΕΚ) εφαρμόζονται στην παραγωγή και στο εμπόριο ζάχαρης. Η ίδια διάταξη διευκρινίζει ότι ο γενικός αυτός κανόνας εφαρμόζεται «[μ]ε την επιφύλαξη αντιθέτων διατάξεων του παρόντος κανονισμού». Το άρθρο 45 του κανονισμού αυτού προβλέπει, έτσι, ότι ο κανονισμός αυτός πρέπει να εφαρμόζεται έτσι ώστε, παράλληλα και κατά τον κατάλληλο τρόπο, να λαμβάνονται υπόψη οι στόχοι της κοινής γεωργικής πολιτικής που προβλέπονται στο άρθρο 39 της Συνθήκης ΕΚ (νυν άρθρο 33 ΕΚ). Επιπλέον, το άρθρο 24 του ως άνω κανονισμού τροποποιήθηκε με την ράξη ροσχωρήσεως του Βασιλείου της Ισπανίας και της ορτογαλικής Δημοκρατίας ακριβώς για να μπορεί να διατεθεί στο τελευταίο αυτό κράτος μέλος, για την ηπειρωτική περιοχή του, ποσόστωση πραγωγής ζάχαρης. Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι ο κανονισμός 1785/81, καίτοι δεν επιτρέπει ο ίδιος τη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων σε σχέδιο αποβλέπον στη χρησιμοποίηση της ποσοστώσεως αυτής, ουδόλως αποκλείει τη δυνατότητα αυτή.

Τα κείμενα που διέπουν τις δράσεις της διαρθρωτικής και περιφερειακής πολιτικής της Κοινότητας προβλέπουν για την Επιτροπή, όπως και για την ορτογαλική Δημοκρατία, τη δυνατότητα χορηγήσεως οικονομικής συνδρομής για σχέδια επενδύσεων. Καταρχάς, το άρθρο 16, παράγραφος 5, του κανονισμού 866/90, κανονισμού στηριζομένου στα άρθρα 42 της Συνθήκης (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, 36 ΕΚ) και 43 της Συνθήκης (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, 37 ΕΚ) και, επομένως, αναπόσπαστου τμήματος της κοινής γεωργικής πολιτικής, προβλέπει τη δυνατότητα των κρατών μελών να χορηγούν, εκτός των ειδικώς προβλεπόμενων από τον κανονισμό αυτό μέτρων, ενισχύσεις για τη μεταποίηση και την εμπορία των γεωργικών προϊόντων, υπό τις προβλεπόμενες στα άρθρα 92 έως 94 της Συνθήκης προϋποθέσεις. Στη συνέχεια, το σημείο 2.8 του παραρτήματος της αποφάσεως 94/173 ορίζει ότι, όσον αφορά τις επενδύσεις που μπορούν να τύχουν χρηματοπιστωτικών παρεμβάσεων του ΕΓΤΕ, τμήμα ροσανατολισμού, κατ' εξαίρεση του κανόνα που αποκλείει τις επενδύσεις στον τομέα της ζάχαρης, οι προοριζόμενες για τη χρησιμοποίηση της ποσοστώσεως που προβλέπει η ράξη ροσχωρήσεως του Βασιλείου της Ισπανίας και της ορτογαλικής Δημοκρατίας επενδύσεις μπορούν να τύχουν κοινοτικής χρηματοδοτήσεως.

( βλ. σκέψεις 96-97, 100-102 )

7. Σύμφωνα με το άρθρο 118 του Κανονισμού Διαδικασίας του Δικαστηρίου, το άρθρο 42, παράγραφος 2, του ίδιου κανονισμού, που απαγορεύει κατ' αρχήν την προβολή νέων ισχυρισμών κατά τη διάρκεια της δίκης, εφαρμόζεται στην ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία που έχει ως αντικείμενο αναίρεση κατ' αποφάσεως του ρωτοδικείου. Όταν έχει ασκηθεί αναίρεση, η αρμοδιότητα του Δικαστηρίου περιορίζεται στον έλεγχο της νομικής λύσεως που δόθηκε από το ρωτοδικείο ενόψει των ισχυρισμών που προβλήθηκαν πρωτοδίκως.

( βλ. σκέψη 112 )

8. Ο κανονισμός 866/90 για τη βελτίωση των συνθηκών μεταποίησης και εμπορίας των γεωργικών προϊόντων καθορίζει τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες το ΕΓΤΕ, τμήμα ροσανατολισμού, συμβάλλει στους στόχους περιφερειακής συνοχής της κοινής γεωργικής πολιτικής. Με το άρθρο 16, παράγραφοι 3 και 4, θέτει ως βασικό κανόνα ότι τα κράτη μέλη που ενδιαφέρονται για τα επιλέξιμα για το Ταμείο αυτό σχέδια επενδύσεων αναλαμβάνουν, όπως και οι δικαιούχοι της συνδρομής του Ταμείου, την υποχρέωση να συμβάλλουν στη χρηματοδότηση των επενδύσεων που επιλέγονται από την Επιτροπή για παρέμβαση του ΕΓΤΕ. Επομένως, οι συγχρηματοδοτήσεις εκ μέρους των κρατών μελών όχι μόνον επιτρέπονται, αλλά επιβάλλονται από τον εν λόγω κανονισμό.

Το άρθρο 16, παράγραφος 5, του κανονισμού 866/90, το οποίο ορίζει ότι τα κράτη μέλη είναι δυνατό να λαμβάνουν μέτρα ενισχύσεως των οποίων οι προϋποθέσεις ή οι όροι χορηγήσεως αποκλίνουν από τους προβλεπόμενους στον παρόντα κανονισμό ή των οποίων τα ποσά υπερβαίνουν τα προβλεπόμενα ανώτατα όρια, με την επιφύλαξη ότι τα εν λόγω μέτρα συμφωνούν με τα άρθρα 92 της Συνθήκης (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 87 ΕΚ), 93 και 94 της Συνθήκης (νυν άρθρα 88 ΕΚ και 89 ΕΚ), δεν αφορά, επομένως, τις εθνικές χρηματοπιστωτικές συνδρομές που επιβάλλει το άρθρο 16, παράγραφοι 3 και 4, του εν λόγω κανονισμού, αλλά τις ενισχύσεις που τα κράτη μέλη προτίθενται να χορηγήσουν, επιπλέον της υποχρεωτικής τους συνδρομής στα επιλέξιμα για το ΕΓΤΕ, τμήμα ροσανατολισμού, σχέδια επενδύσεων.

Επομένως, το ρωτοδικείο δεν προβαίνει σε εσφαλμένη εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου θεωρώντας ότι η συγχρηματοδότηση εκ μέρους κράτους μέλους σχεδίου επενδύσεως, επιλέξιμου για το ΕΓΤΕ, τμήμα ροσανατολισμού, πρέπει να εκτιμηθεί στο καθαυτό πλαίσιο της κοινής δράσεως που αναλαμβάνεται κατ' εφαρμογήν του κανονισμού 866/90 και δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο ελέγχου βάσει των άρθρων 92 και 93 της Συνθήκης.

( βλ. σκέψεις 121-123 )