Λέξεις κλειδιά
Περίληψη

Λέξεις κλειδιά

1. Ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων - Ελευθερία εγκαταστάσεως - Δικηγόροι - Μόνιμη άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος σε κράτος μέλος διάφορο εκείνου στο οποίο αποκτήθηκε ο επαγγελματικός τίτλος - Οδηγία 98/5 - Άσκηση, από τους προερχόμενους από άλλα κράτη μέλη δικηγόρους, των δραστηριοτήτων τους στο δίκαιο του κράτους μέλους υποδοχής χωρίς προηγούμενη κατάρτιση στο δίκαιο αυτό - Επιτρέπεται

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 52 (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 43 ΕΚ)· οδηγία 98/5 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου]

2. Ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων - Ελευθερία εγκαταστάσεως - Δικηγόροι - Μόνιμη άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος σε κράτος μέλος διάφορο εκείνου στο οποίο αποκτήθηκε ο επαγγελματικός τίτλος - Οδηγία 98/5 - Άσκηση, από τους προερχόμενους από άλλα κράτη μέλη δικηγόρους, των δραστηριοτήτων τους στο δίκαιο του κράτους μέλους υποδοχής χωρίς προηγούμενη απόδειξη της γνώσεως του δικαίου αυτού - Επιτρέπεται - Εξουσία εκτιμήσεως του κοινοτικού νομοθέτη όσον αφορά την επιλογή του τρόπου και του επιπέδου προστασίας των καταναλωτών και την εγγύηση της εύρυθμης λειτουργίας της δικαιοσύνης

(Οδηγία 98/5 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου)

3. Ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων - Ελευθερία εγκαταστάσεως - Δικηγόροι - Μόνιμη άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος σε κράτος μέλος διάφορο εκείνου στο οποίο αποκτήθηκε ο επαγγελματικός τίτλος - Οδηγία 98/5 - Νομική βάση - Άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος ως ανεξάρτητης δραστηριότητας - Άρθρο 57, παράγραφοι 1 και 2, πρώτη και τρίτη περίοδος, της Συνθήκης (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 47, παράγραφοι 1 και 2, πρώτη και τρίτη περίοδος, ΕΚ)

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρα 57, §§ 1 και 2, πρώτη και τρίτη περίοδος, και 189 Β (νυν κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρα 47, §§ 1 και 2, πρώτη και τρίτη περίοδος, ΕΚ και 251 ΕΚ)· οδηγία 98/5 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 2, 5 και 11· οδηγία 89/48 του Συμβουλίου]

4. ράξεις των οργάνων - Αιτιολογία - Υποχρέωση - Οδηγία 98/5 - Άσκηση, από τους προερχόμενους από άλλα κράτη μέλη δικηγόρους, των δραστηριοτήτων τους στο δίκαιο του κράτους μέλους υποδοχής χωρίς προηγούμενη απόδειξη της γνώσεως του δικαίου αυτού - Ειδική υποχρέωση αιτιολογήσεως - Δεν υφίσταται

[Συνθήκη ΕΚ, άρθρο 190 (νυν άρθρο 253 ΕΚ)· οδηγία 98/5 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου]

Περίληψη

1. Η οδηγία 98/5, η οποία έχει ως στόχο να διευκολύνει τη μόνιμη άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος σε κράτος μέλος διάφορο εκείνου στο οποίο αποκτήθηκε ο επαγγελματικός τίτλος και με την οποία καταργείται κάθε υποχρέωση προηγούμενης καταρτίσεως στο δίκαιο του κράτους μέλους υποδοχής και επιτρέπεται στους προερχόμενους από άλλα κράτη μέλη δικηγόρους να ασκούν τις δραστηριότητές τους στο δίκαιο αυτό, δεν παραβιάζει τη γενική αρχή της ισότητας, της οποίας το άρθρο 52 της Συνθήκης (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρο 43 ΕΚ), αποτελεί ειδική έκφανση, εφόσον οι καταστάσεις, αφενός, του προερχόμενου από άλλο κράτος μέλος δικηγόρου που ασκεί τις δραστηριότητές του υπό τον επαγγελματικό του τίτλο καταγωγής και, αφετέρου, του δικηγόρου που ασκεί τις δραστηριότητές του υπό τον επαγγελματικό τίτλο του κράτους μέλους υποδοχής δεν είναι συγκρίσιμες.

ράγματι, σε αντίθεση με τον δεύτερο, ο οποίος μπορεί να προβαίνει σε όλες τις δραστηριότητες οι οποίες επιτρέπονται ή ανατίθενται αποκλειστικά από το κράτος μέλος υποδοχής στο επάγγελμα του δικηγόρου, ο πρώτος μπορεί να υπόκειται σε απαγορεύσεις όσον αφορά ορισμένες δραστηριότητες και, στον τομέα της εκπροσωπήσεως και της υπερασπίσεως ενός πελάτη ενώπιον δικαστηρίου, να υπέχει ορισμένες υποχρεώσεις.

( βλ. σκέψεις 20, 23-25 )

2. O κοινοτικός νομοθέτης, για τη διευκόλυνση της ασκήσεως της θεμελιώδους ελευθερίας εγκαταστάσεως μιας συγκεκριμένης κατηγορίας μετακινουμένων δικηγόρων, προτίμησε, με την έκδοση της οδηγίας 98/5 για τη διευκόλυνση της μόνιμης άσκησης του δικηγορικού επαγγέλματος σε κράτος μέλος διάφορο εκείνου στο οποίο αποκτήθηκε ο επαγγελματικός τίτλος, αντί για ένα σύστημα προηγουμένου ελέγχου της καταρτίσεως στο εθνικό δίκαιο του κράτους μέλους υποδοχής, ένα σύστημα το οποίο συνδυάζει την ενημέρωση των αποδεκτών νομικών υπηρεσιών, περιορισμούς στην έκταση και στον τρόπο ασκήσεως ορισμένων δραστηριοτήτων του δικηγορικού επαγγέλματος, τη σώρευση των επαγγελματικών και δεοντολογικών κανόνων που πρέπει να τηρούνται, την υποχρέωση συστάσεως ασφαλείας, καθώς και ένα πειθαρχικό καθεστώς στο οποίο εμπλέκονται οι αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους καταγωγής και του κράτους μέλους υποδοχής. Δεν κατήργησε την υποχρέωση γνώσεως του ισχύοντος εθνικού δικαίου στις υποθέσεις που χειρίζεται ο οικείος δικηγόρος, αλλά απλώς τον απήλλαξε από την υποχρέωση προηγουμένης αποδείξεως της γνώσεως αυτής. Δέχθηκε συναφώς, εφόσον συντρέχουν ορισμένες προϋποθέσεις, την προοδευτική αφομοίωση γνώσεων διά της πρακτικής, αφομοίωση που διευκολύνεται από την κτηθείσα πείρα σε άλλους τομείς του δικαίου στο κράτος μέλος καταγωγής. Έλαβε επίσης υπόψη το αποτρεπτικό αποτέλεσμα του πειθαρχικού καθεστώτος και του καθεστώτος επαγγελματικής ευθύνης.

ροβαίνοντας σε τέτοια επιλογή του τρόπου και του επιπέδου προστασίας των καταναλωτών και εγγυήσεως της εύρυθμης λειτουργίας της δικαιοσύνης, δεν υπερέβη τα όρια της εξουσίας εκτιμήσεως που διαθέτει για τον καθορισμό του αποδεκτού επιπέδου προστασίας του γενικού συμφέροντος.

( βλ. σκέψεις 32, 43-44 )

3. Η οδηγία 98/5 η οποία σκοπό έχει να διευκολύνει τη μόνιμη άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος σε κράτος μέλος διάφορο εκείνου στο οποίο αποκτήθηκε ο επαγγελματικός τίτλος, θεσπίστηκε εγκύρως με ειδική πλειοψηφία κατά τη διαδικασία του άρθρου 189 Β της Συνθήκης ΕΚ (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρου 251 ΕΚ) και βάσει του άρθρου 57, παράγραφοι 1 και 2, πρώτη και τρίτη περίοδος, της Συνθήκης (νυν, κατόπιν τροποποιήσεως, άρθρου 47, παράγραφοι 1 και 2, πρώτη και τρίτη περίοδος, ΕΚ), καθόσον διέπει την άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος ως ανεξάρτητης δραστηριότητας.

Καθιερώνοντας, στα άρθρα 2 και 5, υπό την επιφύλαξη ορισμένων εξαιρέσεων, το δικαίωμα κάθε δικηγόρου να ασκεί μονίμως σε κάθε άλλο κράτος μέλος, υπό τον επαγγελματικό του τίτλο καταγωγής, τις ίδιες επαγγελματικές δραστηριότητες με τον δικηγόρο ο οποίος ασκεί το επάγγελμά του υπό τον απαιτούμενο επαγγελματικό τίτλο του κράτους μέλους υποδοχής, συμπεριλαμβανομένης της παροχής νομικών συμβουλών σε θέματα δικαίου του εν λόγω κράτους, η οδηγία εισάγει ένα μηχανισμό αμοιβαίας αναγνωρίσεως των επαγγελματικών τίτλων των μετακινούμενων δικηγόρων οι οποίοι επιθυμούν να ασκήσουν τις δρατηριότητές τους υπό τον επαγγελμτικό τους τίτλο καταγωγής. Ο μηχανισμός αυτός συμπληρώνει τον εισαγόμενο με την οδηγία 89/48, σχετθικά με ένα γενικό σύστημα αναγνώρισης των διπλωμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που πιστοποιούν επαγγελματική εκπαίδευση ελάχιστης διάρκειας τριών ετών, ο οποίος σκοπό έχει, όσον αφορά τους δικηγόρους, να επιτρέψει την χωρίς περιορισμούς άσκηση του επαγγέλματος υπό τον επαγγελματικό τίτλο του κράτους μέλους υποδοχής. Κατά συνέπεια, η οδηγία 98/5 δεν τροποποιεί τις ισχύουσες νομοθετικές αρχές του επαγγελματικού καθεστώτος κατά την έννοια του άρθρου 57, παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος, της Συνθήκης, τροποποίηση η οποία θα καθιστούσε αναγκαία ομόφωνη απόφαση ως προς την έκδοση της οδηγίας 98/5.

Όσον αφορά το άρθρο 11 της ίδιας οδηγίας, το οποίο αφορά τη συλλογική άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος, διέπει όχι τις προϋποθέσεις προσβάσεως στο δικηγορικό επάγγελμα, αλλά τον τρόπο ασκήσεώς του. Η διάταξη αυτή δεν επιβάλλει στο κράτος μέλος υποδοχής να δεχθεί τέτοιον τρόπο ασκήσεως του επαγγέλματος αν δεν επιτρέπει τη συλλογική άσκησή του από τους δικηγόρους οι οποίοι ασκούν τις δραστηριότητές τους υπό τον απαιτούμενο επαγγελματικό τίτλο στο κράτος μέλος υποδοχής. Επομένως, η θέσπιση των κανόνων σχετικά με τη συλλογική άσκηση του επαγγέλματος νομίμως διενεργήθηκε βάσει του άρθρου 57, παράγραφος 2, πρώτη και τρίτη περίοδος, της Συνθήκης.

( βλ. σκέψεις 55-59 )

4. Εφόσον η οδηγία 98/5, η οποία αποσκοπεί στη διευκόλυνση της μόνιμης άσκησης του δικηγορικού επαγγέλματος σε κράτος μέλος διάφορο εκείνου στο οποίο αποκτήθηκε ο επαγγελματικός τίτλος, περιλαμβάνει, αφενός, συνεκτική και επαρκή περιγραφή της όλης καταστάσεως που οδήγησε στην έκδοσή της και, αφετέρου, αναφέρεται στους γενικούς στόχους τους οποίους επιδιώκει, ο κοινοτικός νομοθέτης ετήρησε, στο πλαίσιο της εκδόσεως πράξεως γενικής εφαρμογής, την υποχρέωση αιτιολογήσεως η οποία επιβάλλεται από το άρθρο 190 της Συνθήκης (νυν άρθρο 253 ΕΚ). Βάσει της υποχρεώσεως αυτής, δεν ήταν υποχρεωμένος να αιτιολογήσει την πραγματοποιηθείσα για την επιδίωξη των γενικών του στόχων επιλογή να μην υφίσταται υποχρέωση αποδείξεως της προηγούμενης καταρτίσεως στο εθνικό δίκαιο του κράτους μέλους υποδοχής και να παρέχεται το συναφές δικαίωμα άμεσης ασκήσεως του δικηγορικού επαγγέλματος στον τομέα του δικαίου αυτού.

( βλ. σκέψεις 63-66 )