ΑΠΌΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΊΟΥ

ΤΗΣ 13ΗΣ ΔΕΚΕΜΒΡΊΟΥ 1983 ( 1 )

Apple and Pear Development Counci

κατά

Κ. J. Lewis Ltd. και λοιπών

αίτηση του Tunbridge Wells County Court για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως

«Εθνικά μέτρα για την ανάπτυξη της παραγωγής και της πώλησης εγχώριων μήλων και αχλαδιών»

Υπόθεση 222/82

Περίληψη

1. Γεωργία – Κοινή οργάνωση των αγορών – Οπωροκηπευτικά – Ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων – Eê-νικός οργανισμός ανάπτυξης στον τομέα της παραγωγής φρούτων – Επιτρέπεται – Κριτήρια εκτίμησης

   (Κανονισμός 1035/72 του Συμβουλίου)

2. Γεωογία – Κοινή οογάνωση των αγορών – Οπωροκηπευτικά – Ελεύθερη κυκλο-φοοία των εμποοευμάτων – Εθνικός οργανισμός ανάπτυξης στον τομέα της παραγωγής φρούτων – Διαφημιστικά οημοσιεύματα υπέρ των εθνικων προϊόντων – Επιτρέπονται – Προϋποαέοεις

   (Συνθήκη ΕΟΚ, άρθρο 30)

3. Γεωργία – Κοινή οργάνωση των αγορών – Οπωροκηπευτικά – Ελεύθερη κυκλοφοοία των εμποοευμάτων – Εάνικός οργανισμός ανάπτυξης στον τομέα της παραγωγής φρούτων – Κανόνες ποιότητας – Εξαντλητικός χαρακτήρας της κοινοτικής ρύθμισης – Συνέπειες

   (Κανονισμός 1035/72 του Συμβουλίου)

4. Γεωργία – Κοινή οργάνωση των αγορών – Οπωροκηπευτικά – Ελεύθερη κύκλοφοοία των εμπορευμάτων – Εθνικύς οργανισμός ανάπτυξης στον τομέα της παραγωγής φρούτων – Οργανισμός μη προβλεπόμενος από την κοινοτική ρνϋ-μιοη – Υποχρεωτική συμμετοχή ορισμένων παραγωγών – Επιτρεπτό – Προΰπονέσεις

   (Κανονισμός 1035/72 του Συμβουλίου)

5. Γεωργία – Κοινή οργάνωση των αγορών – Κρατικές παρεμβάσεις – Εθνική εισφορά που βαρύνει τους γεωργοπαραγωγούς – Αεν επιτρέπεται – Κριτήρια εκτίμησης – Εξουσία εκτίμησης του εθνικού δικαστηρίου

   (Ιυνθήκη ΚΟΚ, άρθρα 39 και 40)

6. Γεωργία – Κοινή οργάνωση των αγορών – Οπωροκηπευτικά – Ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων – Εθνικός οργανισμός ανάπτυξης στον τομέα της παραγωγής φρούτων – Εθνική εισφορά που πλήττει τους γεωργοπαραγωγούς – Αιά-θεση του προϊόντος της εισφοράς για τη χρηματοδότηση δραστηριοτήτων ασυμβίβαστων προς το κοινοτικό δίκαιο – Αεν επιτρέπεται

   (Κανονισμός 1035/72 του Συμβουλίου)

7. Γεωργία – Κοινή οργάνωση των αγορών – Οπωροκηπευτικά – Ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων – Εθνικός οργανισμός ανάπτυξης στον τομέα της παραγωγής φρούτων – Εθνική εισφορά που πλήττει τους γεωργοπαραγωγούς – Διάθεση του προϊόντος της εισφοράς για τη χρηματοδότηση δραστηριοτήτων ασυμβίβαστων προς το κοινοτικό δίκαιο – Αεν επιτρέπεται

8. Γεωργία – Κοινή οργάνωση των αγορών – Ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων – Ποσοτικοί περιορισμοί – Μέτρα ισοδύναμου αποτελέσματος – Απαγόρευση – Άμεσο αποτέλεσμα

   (Ιυνθήκη ΕΟΚ, άρθρα 30, 34 και 189)

9. Προδικαστικά ερωτήματα – Ερμηνεία – Αιαχρονικές έννομες συνέπειες

   (Συνθήκη EOĶ άρθρο 177)

10. Κοινοτικό δίκαιο – Άμεσο αποτέλεσμα – Κυνική εισφορά ασυμβίβαστη προς το κοινοτικό δίκαιο – Εισφορά που διατίθεται για τη χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων ενός εθνικού οργανισμού εν μέρει ασυμβίβαστων προς το κοινοτικό δίκαιο – Απαλλαγή από την εισφορά – Επιστροφή – Εξουσία εκτίμησης του εθνικού δικαστηρίου – Εφαρμογή του εθνικού δικαίου

11. Προσχώρηση νέων κρατών μελών στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες – Πράξη προσχώρησης του 1972 – Γεωργία – Ημερομηνία ενάρξεως ισχύος

    (Πράξη προσχώρησης του 1972, άρθρο 60, παράγραφος 1, και άρθρο 42, παράγραφος 2)

1.  Οι διατάξεις της συνθήκης περί της ελεύθερης κυκλοφορίας των εμπορευμάτων και περί γεωργίας, καθώς και η κανονιστική ρύθμιση περί κοινής οργάνωσης αγοράς στον τομέα των οπωροκηπευτικών δεν αντιτίθενται στην εκ μέρους των κρατών μελών θέσπιση ή διατήρηση μέτρων

   —	με τα οποία ιδρύεται συμβούλιο ανάπτυξης στον τομέα της παραγωγής φρούτων, συγκείμενο από μέλη διοριζόμενα από τον αρμόδιο υπουργό, ιδίως μεταξύ των ενδιαφερόμενων καλλιεργητών, και

   —

   με τα οποία υποχρεώνονται μόνο οι καλλιεργητές φρούτων οι οποίοι κατέχουν φυτευμένη έκταση μεγαλύτερη από τα καθορισμένα κατώτατα όρια, να εγγράφονται στα οικεία βιβλία του εν λόγω συμβουλίου, να του υποβάλλουν δηλώσεις και να του παρέχουν πληροφορίες για τις δραστηριότητες τους στον τομέα, τέλος δε να χρηματοδοτούν, καταβάλλοντας ετήσια εισφορά, τις διοικητικές και λοιπές δαπάνες του συμβουλίου, στο μέτρο που οι δραστηριότητες του συμβουλίου αυτού συνίστανται στην κατάρτιση στατιστικών, ενθάρρυνση ή διενέργεια ερευνών, διάθεση των κατ' αυτόν τον τρόπο συγκεντρούμενων αποτελεσμάτων στους καλλιεργητές και στην παροχή στους τελευταίους τεχνικών συμβουλών που αφορούν την καλλιέργεια φρούτων.

2.  Οι διατάξεις της συνθήκης περί της ελεύθερης κυκλοφορίας των εμπορευμάτων και περί γεωργίας, καθώς και η κανονιστική ρύθμιση περί κοινής οργάνωσης αγοράς στον τομέα των οπωροκηπευτικών, δεν αντιτίθενται στη διαφημιστική προβολή εκ μέρους ενός εθνικού οργανισμού ανάπτυξης στον τομέα της παραγωγής φρούτων των ειδικών προτερημάτων των παραγόμενων εντός του οικείου κράτους μέλους φρούτων, ούτε στη διοργάνωση εκστρατειών για την προώθηση της πώλησης ορισμένων ποικιλιών, τονίζοντας τις ιδιαίτερες ιδιότητες τους, ακόμη και όταν οι ποικιλίες αυτές είνα τυπικές ποικιλίες της εθνικής παραγωγής' αντιθέτως θα αντέβαινε στο άρθρο 30 της συνθήκης, αν ο εν λόγω οργανισμός επεδίωκε με διαφημιστικά δημοσιεύματα να αποτρέψει την αγορά προϊόντων από άλλα κράτη μέλη, να τα υποτιμήσει στα μάτια των καταναλωτών ή να προτρέπει τους καταναλωτές να αγοράζουν εγχώρια προϊόντα αποκλειστικά και μόνο λόγω της εθνικής τους καταγωγής.

3.  Οι διατάξεις της συνθήκης περί της ελεύθερης κυκλοφορίας των εμπορευμάτων και περί γεωργίας, καθώς και η κανονιστική ρύθμιση περί κοινής οργάνωσης αγοράς στον τομέα των οπωροκηπευτικών δεν αντιτίθενται στην παροχή εκ μέρους ενός εθνικού οργανισμού — στο πλαίσιο του γενικού συμβουλευτικού του ρόλου — συμβουλών στους καλλιεργητές σχετικά με την ποιότητα και τη συσκευασία των φρούτων που διατίθενται στο εμπόριο· αντιθέτως, θα αντέβαινε στον εξαντλητικό χαρακτήρα του συστήματος κοινών κανόνων ποιότητας, η προσπάθεια ενός τέτοιου οργανισμού να επιβάλει συμμόρφωση προς κανόνες διαφορετικούς από αυτούς τους κοινούς κανόνες, εφαρμόζοντας οποιεσδήποτε κυρώσεις ή ασκώντας την εξουσία που τους παρέχει η πράξη ίδρυσης του, προκειμένου να ασκήσει πίεση στους καλλιεργητές ή στους εμπόρους.

4.  Η υποχρέωση που επιβάλλεται στους παραγωγούς, η παραγωγική ικανότητα των οποίων υπερβαίνει ορισμένα όρια, να εγγράφονται στα οικεία βιβλία ένωσης παραγωγών που διαφέρει από εκείνες που προβλέπουν οι διατάξεις του τίτλου II του κανονισμού 1035/72 δεν είναι δυνατό να θεωρηθεί ασυμβίβαστη προς τις διατάξεις της συνθήκης περί της ελεύθερης κυκλοφορίας των εμπορευμάτων και περί γεωργίας, καθώς και την κανονιστική ρύθμιση περί κοινής οργάνωσης αγοράς στον τομέα των οπωροκηπευτικών, εκτός αν οι δραστηριότητες της εν λόγω ένωσης είναι οι ίδιες αντίθετες προς τις διατάξεις αυτές.

5.  Εθνική επιβάρυνση που επιβάλλεται σε γεωργοπαραγωγούς είναι ασυμβίβαστη προς τις περί γεωργικής πολιτικής κοινοτικές διατάξεις, στο μέτρο που συνεπάγεται την παρακώλυση της λειτουργίας των μηχανισμών που προβλέπονται στο πλαίσιο της κοινής οργάνωσης αγορών, λόγω της επιρροής της στη διαμόρφωση των τιμών ή λόγω δομικών αλλαγών των γεωργικών εκμεταλλεύσεων που ενδέχεται να επιφέρει. Μολονότι εναπόκειται στο εθνικό δικαστήριο να εκτιμήσει αν και κατά πόσο η επιβάρυνση για την οποία καλείται να αποφανθεί έχει επιφέρει πράγματι τέτοια αποτελέσματα, πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι κατά γενικό κανόνα επιβάρυνση, το προϊόν της οποίας χρησιμοποιείται κατ' ουσίαν για διαφημιστικά δημοσιεύματα, τα οποία σε διαφορετική περίπτωση θα έπρεπε να χρηματοδοτήσουν οι ίδιοι οι παραγωγοί, δεν είναι δυνατό να συνεπάγεται τέτοια αποτελέσματα.

6.  Η επιβολή εθνικής εισφοράς, που πλήττει τους γεωργοπαραγωγούς και συνεπάγεται τη χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων ενός εθνικού οργανισμού ανάπτυξης στον τομέα της παραγωγής φρούτων, αντίκειται στο κοινοτικό δίκαιο, στο μέτρο που προορίζεται να χρηματοδοτήσει δραστηριότητες ασυμβίβαστες προς τις διατάξεις της συνθήκης περί ελεύθερης κυκλοφορίας των εμπορευμάτων και περί γεωργίας, καθώς και της ρύθμισης περί κοινής οργάνωσης αγοράς στον τομέα των οπωροκηπευτικών.

7.  Το γεγονός ότι ένας εθνικός οργανισμός ανάπτυξης στον τομέα της παραγωγής φρούτων ιδρύθηκε και διατηρήθηκε με τη ρητή έγκριση καλλιεργητών εκπροσωπούντων περισσότερο από το ήμισυ των φυτευμένων εκτάσεων και ύστερα από διαβουλεύσεις με οργανώσεις προδήλως αντιπροσωπευτικές μεγάλου αριθμού προσώπων ασχολούμενων αυτοτελώς ή ως μισθωτών με τις δραστηριότητες του σχετικού τομέα, δεν επηρεάζει την απάντηση που δίδεται στο ερώτημα κατά πόσον ο οργανισμός αυτός συμβιβάζεται προς το κοινοτικό δίκαιο.

8.  Τα άρθρα 30 και 34 της συνθήκης και οι κανονισμοί περί κοινής οργανώσεως αγορών απονέμουν στους ιδιώτες δικαιώματα, που οι τελευταίοι μπορούν να προβάλλουν ενώπιον των δικαστηρίων των κρατών μελών.

9.  Η ερμηνεία των κανόνων του κοινοτικού δικαίου στην οποία προέβη το Δικαστήριο, στο πλαίσιο του άρθρου 177 της συνθήκης, μπορεί και πρέπει να ακολουθείται από τα εθνικά δικαστήρια ακόμη και σε έννομες σχέσεις που γεννήθηκαν και καταρτίστηκαν πριν από την έκδοση της ερμηνευτικής απόφασης, εφόσον κατά τα λοιπά πληρούνται οι προϋποθέσεις που επιτρέπουν να αχθεί ενώπιον των αρμοδίων δικαστηρίων διαφορά σχετική με την εφαρμογή των εν λόγω κανόνων.

10.  Όταν η εισφορά προορίζεται για τη χρηματοδότηση οργανισμού, μερικές από τις δραστηριότητες του οποίου κρίνονται αντίθετες προς το κοινοτικό δίκαιο, εναπόκειται στο εθνικό δικαστήριο να κρίνει αν, ενόψει της σημασίας των εν λόγω δραστηριοτήτων, το γεγονός αυτό θίγει τη νομιμότητα της εισφοράς και πρέπει να οδηγήσει σε πλήρη ή μερική απαλλαγή.

    Εναπόκειται επίσης στο εθνικό δικαστήριο να καθορίσει, σύμφωνα με το εθνικό του δίκαιο, αν και σε ποιο μέτρο πρέπει να επιστραφεί μια τέτοια εισφορά, και αν και μέχρι ποίου βαθμού το εν λόγω δικαίωμα προς επιστροφή αντισταθμίζεται από τα άμεσα πλεονεκτήματα που συνεπάγονται οι δραστηριότητες του εν λόγω οργανισμού υπέρ του ενδιαφερόμενου προσώπου.

11.  Όσον αφορά τα προϊόντα που κατά το χρόνο προσχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου υπάγονταν στην κοινή οργάνωση των γεωργικών αγορών, οι διατάξεις της συνθήκης που απαγορεύουν μέτρα ισοδύναμου με ποσοτικούς περιορισμούς αποτελέσματος, κατέστησαν εφαρμοστέες στο Ηνωμένο Βασίλειο την 1η Φεβρουαρίου 1973, σύμφωνα με το άρθρο 60, παράγραφος 1, της Πράξης Προσχώρησης.

( 1 ) Γλώσσα διαδικασίας: η αγγλική.